ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਭੇਟਿਓ ਸਗਲੇ ਦੂਖ ਬਿਨਾਸੇ ॥੪॥੫॥
નાનકનો સંપૂર્ણ ગુરૂથી મેળાપ થઈ ગયો છે અને તેના બધા દુઃખ-કલેશ નષ્ટ થઈ ગયા છે ॥૪॥૫॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਸੁਖੀਏ ਕਉ ਪੇਖੈ ਸਭ ਸੁਖੀਆ ਰੋਗੀ ਕੈ ਭਾਣੈ ਸਭ ਰੋਗੀ ॥
સુખી રહેનારને તો બધા લોકો સુખી જ દેખાઈ દે છે પરંતુ રોગીને આખી દુનિયા જ રોગી લાગે છે.
ਕਰਣ ਕਰਾਵਨਹਾਰ ਸੁਆਮੀ ਆਪਨ ਹਾਥਿ ਸੰਜੋਗੀ ॥੧॥
પરમાત્મા બધું જ કરનાર અને કરાવનાર છે અને બધા સંયોગ તેના હાથમાં છે ॥૧॥
ਮਨ ਮੇਰੇ ਜਿਨਿ ਅਪੁਨਾ ਭਰਮੁ ਗਵਾਤਾ ॥
હે મન! જે મનુષ્યએ પોતાનો ભ્રમ દૂર કરી દીધો છે,
ਤਿਸ ਕੈ ਭਾਣੈ ਕੋਇ ਨ ਭੂਲਾ ਜਿਨਿ ਸਗਲੋ ਬ੍ਰਹਮੁ ਪਛਾਤਾ ॥ ਰਹਾਉ ॥
જેને બધામાં હાજર બ્રહ્મને ઓળખી લીધો છે, તેના પ્રમાણે કોઈ પણ ભટકેલ નથી ॥વિરામ॥
ਸੰਤ ਸੰਗਿ ਜਾ ਕਾ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਓਹੁ ਜਾਣੈ ਸਗਲੀ ਠਾਂਢੀ ॥
જેનું મન સંતોની સભામાં સામેલ થઈને શીતળ થયું છે, તે બધાને શાંત ચિત્ત જ જાણે છે.
ਹਉਮੈ ਰੋਗਿ ਜਾ ਕਾ ਮਨੁ ਬਿਆਪਿਤ ਓਹੁ ਜਨਮਿ ਮਰੈ ਬਿਲਲਾਤੀ ॥੨॥
જેનું મન અહંકારના રોગથી ગ્રસ્ત છે, તે જીવન-મૃત્યુમાં ફસાઈને રોતો રહે છે ॥૨॥
ਗਿਆਨ ਅੰਜਨੁ ਜਾ ਕੀ ਨੇਤ੍ਰੀ ਪੜਿਆ ਤਾ ਕਉ ਸਰਬ ਪ੍ਰਗਾਸਾ ॥
જેના નેત્રોમાં બ્રહ્મ-જ્ઞાનનું આંજણ સુરમો પડેલ છે, તેને દરેક તરફ પ્રકાશ જ નજર આવે છે.
ਅਗਿਆਨਿ ਅੰਧੇਰੈ ਸੂਝਸਿ ਨਾਹੀ ਬਹੁੜਿ ਬਹੁੜਿ ਭਰਮਾਤਾ ॥੩॥
અજ્ઞાનતાના અંધકારમાં ફસાયેલ અજ્ઞાનીને કંઈ સમજ આવતી નથી અને તે વારંવાર આવકજાવકમાં ભટકે છે ॥૩॥
ਸੁਣਿ ਬੇਨੰਤੀ ਸੁਆਮੀ ਅਪੁਨੇ ਨਾਨਕੁ ਇਹੁ ਸੁਖੁ ਮਾਗੈ ॥
હે સ્વામી! મારી વિનંતી સાંભળ; નાનક તારાથી આ જ સુખ માંગે છે કે
ਜਹ ਕੀਰਤਨੁ ਤੇਰਾ ਸਾਧੂ ਗਾਵਹਿ ਤਹ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਲਾਗੈ ॥੪॥੬॥
જ્યાં સાધુ તારું કીર્તિ-ગાન કરે છે, મારુ મન ત્યાં જ લાગેલું રહે ॥૪॥૬॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਤਨੁ ਸੰਤਨ ਕਾ ਧਨੁ ਸੰਤਨ ਕਾ ਮਨੁ ਸੰਤਨ ਕਾ ਕੀਆ ॥
મેં પોતાનું આ શરીર, ધન તેમજ મન બધું જ સંતોને સોંપી દીધું છે.
ਸੰਤ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ਸਰਬ ਕੁਸਲ ਤਬ ਥੀਆ ॥੧॥
સંતોની કૃપાથી જ્યારે મેં હરિ-નામનું ધ્યાન કર્યું તો બધા સુખ પ્રાપ્ત થઈ ગયા ॥૧॥
ਸੰਤਨ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਦਾਤਾ ਬੀਆ ॥
સંતો સિવાય, બીજું કોઈ નામનું દાન દેનાર નથી.
ਜੋ ਜੋ ਸਰਣਿ ਪਰੈ ਸਾਧੂ ਕੀ ਸੋ ਪਾਰਗਰਾਮੀ ਕੀਆ ॥ ਰਹਾਉ ॥
જે કોઈ પણ સંતોની શરણમાં આવે છે, તે સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ જાય છે ॥વિરામ॥
ਕੋਟਿ ਪਰਾਧ ਮਿਟਹਿ ਜਨ ਸੇਵਾ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨੁ ਰਸਿ ਗਾਈਐ ॥
પરમાત્માના ભક્તોની નિષ્કામ સેવા કરવા તેમજ હરિના રસપૂર્વક ભજન-કીર્તન કરવાથી કરોડો ગુનાઓ મટી જાય છે.
ਈਹਾ ਸੁਖੁ ਆਗੈ ਮੁਖ ਊਜਲ ਜਨ ਕਾ ਸੰਗੁ ਵਡਭਾਗੀ ਪਾਈਐ ॥੨॥
ભક્તની સંગતિ કરવાથી આ લોકમાં સુખ પ્રાપ્ત થાય છે અને પરલોકમાં મુખ પ્રકાશિત થઈ જાય છે પરંતુ ભક્તની સંગતિ ખુબ ભાગ્યથી મળે છે ॥૨॥
ਰਸਨਾ ਏਕ ਅਨੇਕ ਗੁਣ ਪੂਰਨ ਜਨ ਕੀ ਕੇਤਕ ਉਪਮਾ ਕਹੀਐ ॥
મારી એક જીભ છે, પ્રભુ ભક્ત અનેક ગુણોથી ભરપૂર છે. પછી તેની ઉપમા કેટલા વખાણ કરી શકાય છે?
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰ ਸਦ ਅਬਿਨਾਸੀ ਸਰਣਿ ਸੰਤਨ ਕੀ ਲਹੀਐ ॥੩॥
તે અગમ્ય, અગોચર તેમજ હંમેશા અમર પરમાત્માની પ્રાપ્તિ સંતોના શરણમાં આવવાથી જ થાય છે ॥૩॥
ਨਿਰਗੁਨ ਨੀਚ ਅਨਾਥ ਅਪਰਾਧੀ ਓਟ ਸੰਤਨ ਕੀ ਆਹੀ ॥
હું નિર્ગુણ, નીચ, અનાથ તેમજ ગુનેગાર સંતોના શરણની જ કામના કરું છું.
ਬੂਡਤ ਮੋਹ ਗ੍ਰਿਹ ਅੰਧ ਕੂਪ ਮਹਿ ਨਾਨਕ ਲੇਹੁ ਨਿਬਾਹੀ ॥੪॥੭॥
હે પ્રભુ! નાનકનું કહેવું છે કે હું તો કૌટુંબિક મોહના અંધ કૂવામાં જ ડૂબી રહ્યો છું, આથી મારો સાથ નિભાવીને મારી રક્ષા કર ॥૪॥૭॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧ ॥
સોરઠી મહેલ ૫ ઘર ૧॥
ਜਾ ਕੈ ਹਿਰਦੈ ਵਸਿਆ ਤੂ ਕਰਤੇ ਤਾ ਕੀ ਤੈਂ ਆਸ ਪੁਜਾਈ ॥
હે સૃષ્ટિકર્તા! તું જેના હૃદયમાં પણ નિવાસ કરી ગયો છે, તે તેની મનોકામના પૂર્ણ કરી દીધી છે.
ਦਾਸ ਅਪੁਨੇ ਕਉ ਤੂ ਵਿਸਰਹਿ ਨਾਹੀ ਚਰਣ ਧੂਰਿ ਮਨਿ ਭਾਈ ॥੧॥
પોતાના સેવકને તું ક્યારેય પણ ભૂલાતો નથી અને તારી ચરણ-ધૂળ તેના મનને સારી લાગે છે ॥૧॥
ਤੇਰੀ ਅਕਥ ਕਥਾ ਕਥਨੁ ਨ ਜਾਈ ॥
તારી અકથ્ય કથા કહી શકાતી નથી.
ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਸੁਖਦਾਤੇ ਸੁਆਮੀ ਸਭ ਤੇ ਊਚ ਬਡਾਈ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હે ગુણ નિધાન! હે સુખ દાતા સ્વામી! તારી ઉદારતા સર્વોચ્ચ છે ॥વિરામ॥
ਸੋ ਸੋ ਕਰਮ ਕਰਤ ਹੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜੈਸੀ ਤੁਮ ਲਿਖਿ ਪਾਈ ॥
પ્રાણી તે જ કર્મ કરે છે, જે કર્મ તે તેના નસીબમાં લખી દીધું છે.
ਸੇਵਕ ਕਉ ਤੁਮ ਸੇਵਾ ਦੀਨੀ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਿ ਅਘਾਈ ॥੨॥
પોતાના સેવકને તે સેવા-ભક્તિ આપેલી છે અને તારા દર્શન પ્રાપ્ત કરીને તે તૃપ્ત થઈ ગયો છે ॥૨॥
ਸਰਬ ਨਿਰੰਤਰਿ ਤੁਮਹਿ ਸਮਾਨੇ ਜਾ ਕਉ ਤੁਧੁ ਆਪਿ ਬੁਝਾਈ ॥
હે પરમાત્મા! બધા જીવોમાં નિરંતર તું જ સમાયેલ છે અને જેને તું સમજ આપે છે તે જ આને સમજે છે.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਮਿਟਿਓ ਅਗਿਆਨਾ ਪ੍ਰਗਟ ਭਏ ਸਭ ਠਾਈ ॥੩॥
ગુરુની અપાર કૃપાથી તેનું અજ્ઞાન મટી ગયું છે અને તે બધે જ પ્રખ્યાત થઈ ગયો છે ॥૩॥
ਸੋਈ ਗਿਆਨੀ ਸੋਈ ਧਿਆਨੀ ਸੋਈ ਪੁਰਖੁ ਸੁਭਾਈ ॥
નાનકનું કહેવું છે કે તે જ જ્ઞાની છે, તે જ ધ્યાની છે અને તે જ પુરુષ ભદ્ર સ્વભાવવાળો છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਭਏ ਦਇਆਲਾ ਤਾ ਕਉ ਮਨ ਤੇ ਬਿਸਰਿ ਨ ਜਾਈ ॥੪॥੮॥
જેના પર પ્રભુ દયા કરે છે, તે તેને પોતાના મનથી ક્યારેય ભુલાતો નથી ॥૪॥૮॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਸਗਲ ਸਮਗ੍ਰੀ ਮੋਹਿ ਵਿਆਪੀ ਕਬ ਊਚੇ ਕਬ ਨੀਚੇ ॥
આખી દુનિયા મોહમાં ફસાયેલી છે, પરિણામ સ્વરૂપ મનુષ્ય ક્યારેક ઊંચો થઈ જાય છે અને ક્યારેક નિમ્ન થઈ જાય છે.
ਸੁਧੁ ਨ ਹੋਈਐ ਕਾਹੂ ਜਤਨਾ ਓੜਕਿ ਕੋ ਨ ਪਹੂਚੇ ॥੧॥
કોઈ પણ પ્રયત્નથી તે શુદ્ધ થતો નથી અને કોઈ પણ પોતાના મુકામને પહોંચતો નથી ॥૧॥