ਸਗਲੀ ਜੋਤਿ ਜਾਤਾ ਤੂ ਸੋਈ ਮਿਲਿਆ ਭਾਇ ਸੁਭਾਏ ॥
બધા જીવોમાં તારો જ પ્રકાશ છે અને મેં જાણી લીધું છે કે તે પ્રકાશ તું જ છે. તું મને સરળ-સ્વભાવ જ મળ્યો છે.
ਨਾਨਕ ਸਾਜਨ ਕਉ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ਸਾਚਿ ਮਿਲੇ ਘਰਿ ਆਏ ॥੧॥
હે નાનક! હું પોતાના પ્રભુ પર બલિહાર જાવ છું અને તે સત્ય નામ દ્વારા મારા હૃદય-ઘરમાં આવ્યો છે ॥૧॥
ਘਰਿ ਆਇਅੜੇ ਸਾਜਨਾ ਤਾ ਧਨ ਖਰੀ ਸਰਸੀ ਰਾਮ ॥
જ્યારે પ્રિયતમ પ્રભુ હૃદય-ઘરમાં આવ્યો તો જીવ-સ્ત્રી ખૂબ ખુશ થઈ.
ਹਰਿ ਮੋਹਿਅੜੀ ਸਾਚ ਸਬਦਿ ਠਾਕੁਰ ਦੇਖਿ ਰਹੰਸੀ ਰਾਮ ॥
સાચા શબ્દ દ્વારા હરિએ તેને મોહી લીધી છે અને પોતાના ઠાકોરને જોઈને તે ફૂલની જેમ ખીલી ગઈ છે.
ਗੁਣ ਸੰਗਿ ਰਹੰਸੀ ਖਰੀ ਸਰਸੀ ਜਾ ਰਾਵੀ ਰੰਗਿ ਰਾਤੈ ॥
જ્યારે પ્રેમમાં રંગાયેલ પ્રભુએ આનંદ કર્યો તો હા તેના ગુણોમાં મુગ્ધ થઈ ગઈ અને ખૂબ ખુશ થઈ.
ਅਵਗਣ ਮਾਰਿ ਗੁਣੀ ਘਰੁ ਛਾਇਆ ਪੂਰੈ ਪੁਰਖਿ ਬਿਧਾਤੈ ॥
સંપૂર્ણ પુરુષ વિધાતાએ તેના અવગુણોને નાશ કરીને તેનું હૃદય ઘર ગુણોથી વસાવી લીધું છે.
ਤਸਕਰ ਮਾਰਿ ਵਸੀ ਪੰਚਾਇਣਿ ਅਦਲੁ ਕਰੇ ਵੀਚਾਰੇ ॥
કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ તેમજ અહંકારરૂપી ચોરોને મારીને તે જીવ-સ્ત્રી પ્રભુ-ચરણોમાં વસી ગઈ છે.
ਨਾਨਕ ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਨਿਸਤਾਰਾ ਗੁਰਮਤਿ ਮਿਲਹਿ ਪਿਆਰੇ ॥੨॥
હે નાનક! રામ નામે તેને સંસાર સમુદ્રથી પાર કરી દીધી છે અને ગુરુ ઉપદેશ દ્વારા પોતાના પ્રેમાળ પ્રભુને મળી ગઈ છે ॥૨॥
ਵਰੁ ਪਾਇਅੜਾ ਬਾਲੜੀਏ ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਪੂਰੀ ਰਾਮ ॥
હે ભાઈ! નવયૌવના જીવ-સ્ત્રીએ પોતાના પતિ-પ્રભુને મેળવી લીધો છે અને તેની આશા તેમજ ઈચ્છા પૂર્ણ થઈ ગઈ છે.
ਪਿਰਿ ਰਾਵਿਅੜੀ ਸਬਦਿ ਰਲੀ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਨਹ ਦੂਰੀ ਰਾਮ ॥
તેના પતિ-પ્રભુએ તેનાથી આનંદ કર્યો છે અને હવે તે શબ્દોમાં લીન થયેલી રહે છે.
ਪ੍ਰਭੁ ਦੂਰਿ ਨ ਹੋਈ ਘਟਿ ਘਟਿ ਸੋਈ ਤਿਸ ਕੀ ਨਾਰਿ ਸਬਾਈ ॥
સર્વવ્યાપક પ્રભુ તેનાથી દૂર જતો નથી, તે દરેક શરીરમાં હાજર છે અને બધી જીવ-સ્ત્રીઓ તેની પત્નીઓ છે.
ਆਪੇ ਰਸੀਆ ਆਪੇ ਰਾਵੇ ਜਿਉ ਤਿਸ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ॥
તે પોતે જ ભાવનાત્મક છે, પોતે જ રમણ કરે છે અને જેમ કે તેની મહાનતા છે.
ਅਮਰ ਅਡੋਲੁ ਅਮੋਲੁ ਅਪਾਰਾ ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਸਚੁ ਪਾਈਐ ॥
પરમાત્મા અમર, સ્થિર, કિમતી તેમજ અપાર છે અને તે સત્યસ્વરૂપને સંપૂર્ણ ગુરુ દ્વારા જ મેળવાય છે.
ਨਾਨਕ ਆਪੇ ਜੋਗ ਸਜੋਗੀ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਲਿਵ ਲਾਈਐ ॥੩॥
હે નાનક! પરમાત્મા પોતે જ પોતાની સાથે જીવ-સ્ત્રીના મેળાપનો સંયોગ બનાવનાર છે. જયારે તે પોતાની કૃપા-દ્રષ્ટિ કરે છે તો જ પ્રભુમાં પોતાના સુર લગાવે છે ॥૩॥
ਪਿਰੁ ਉਚੜੀਐ ਮਾੜੜੀਐ ਤਿਹੁ ਲੋਆ ਸਿਰਤਾਜਾ ਰਾਮ ॥
મારો પતિ-પ્રભુ એક ઊંચા મહેલમાં રહે છે અને તે ત્રણેય લોકનો બાદશાહ છે.
ਹਉ ਬਿਸਮ ਭਈ ਦੇਖਿ ਗੁਣਾ ਅਨਹਦ ਸਬਦ ਅਗਾਜਾ ਰਾਮ ॥
હું તેના ગુણોને જોઈને ચકિત થઈ ગઈ છું અને મારા મનમાં અનહદ શબ્દ ગુંજી રહ્યા છે.
ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੀ ਕਰਣੀ ਸਾਰੀ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਨੀਸਾਣੋ ॥
મેં આ શુભ કર્મ કર્યું છે કે મેં શબ્દનું ચિંતન કર્યું છે અને મને સત્યના દરબારમાં જવા માટે રામ નામરૂપી પરવાનગી મળી ગઈ છે.
ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਖੋਟੇ ਨਹੀ ਠਾਹਰ ਨਾਮੁ ਰਤਨੁ ਪਰਵਾਣੋ ॥|
અસત્ય મનુષ્યોને નામ વગર પ્રભુના દરબારમાં કોઈ સ્થાન મળતું નથી. પ્રભુને નામરૂપી રત્ન જ સ્વીકાર થાય છે.
ਪਤਿ ਮਤਿ ਪੂਰੀ ਪੂਰਾ ਪਰਵਾਨਾ ਨਾ ਆਵੈ ਨਾ ਜਾਸੀ ॥
જે જીવ-સ્ત્રીની બુદ્ધિ તેમજ પ્રતિષ્ઠા સંપૂર્ણ છે તેમજ સંપૂર્ણ નામની પરવાનગી છે, તે જન્મ તેમજ મૃત્યુના ચક્રથી રહિત છે.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਪ੍ਰਭ ਜੈਸੇ ਅਵਿਨਾਸੀ ॥੪॥੧॥੩॥
હે નાનક! જે જીવ-સ્ત્રી ગુરુમુખ બનીને પોતાના આત્મસ્વરૂપને ઓળખી લે છે, તે અવિનાશી પ્રભુનું રૂપ જ બની જાય છે ॥૪॥૧॥૩॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੪ ॥
રાગ સુહી છંદ મહેલ ૧ ઘર ૪॥
ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਤਿਨਿ ਦੇਖਿਆ ਜਗੁ ਧੰਧੜੈ ਲਾਇਆ ॥
જે પરમાત્માએ આ જગત ઉત્પન્ન કર્યું છે, તેને જ આની સંભાળ કરી છે, અને તેને જ બધા જીવોને સાંસારિક ધંધામાં લગાવ્યા છે.
ਦਾਨਿ ਤੇਰੈ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ ਤਨਿ ਚੰਦੁ ਦੀਪਾਇਆ ॥
હે માલિક! તારા નામરૂપી દાન દ્વારા મારા હૃદયમાં પ્રકાશ થઈ ગયો છે અને મારા શરીરમાં ચંદ્રરૂપી દીવો પ્રકાશિત થઈ ગયો છે.
ਚੰਦੋ ਦੀਪਾਇਆ ਦਾਨਿ ਹਰਿ ਕੈ ਦੁਖੁ ਅੰਧੇਰਾ ਉਠਿ ਗਇਆ ॥
પ્રભુની કૃપાથી ચંદ્રરૂપી દીવો પ્રકાશિત થવાથી હવે મારા હૃદયમાંથી સુખ તેમજ અજ્ઞાનતાનું અંધારું દૂર થઈ ગયું છે.
ਗੁਣ ਜੰਞ ਲਾੜੇ ਨਾਲਿ ਸੋਹੈ ਪਰਖਿ ਮੋਹਣੀਐ ਲਇਆ ॥
ગુણોની બારાત વરરાજાની સુંદર સાથે જ સુંદર લાગે છે, જેને મનને મુગ્ધ કરનારી દુલ્હનને પારખી લીધી છે.
ਵੀਵਾਹੁ ਹੋਆ ਸੋਭ ਸੇਤੀ ਪੰਚ ਸਬਦੀ ਆਇਆ ॥
પરમાત્મારૂપી વરરાજો જીવ-સ્ત્રી દુલ્હનથી લગ્ન કરવા માટે પાંચ પ્રકારના ધ્વનિઓવાળા વાજા સહિત બારાત લઈને આવ્યો છે અને ખૂબ ધૂમધામથી લગ્ન થયા છે.
ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਤਿਨਿ ਦੇਖਿਆ ਜਗੁ ਧੰਧੜੈ ਲਾਇਆ ॥੧॥
જે પરમાત્માએ આ સંસાર ઉત્પન્ન કર્યું છે, તેને જ આની સંભાળ કરી છે અને બધાને સાંસારિક ધંધાઓમાં પ્રવૃત કર્યો છે ॥૧॥
ਹਉ ਬਲਿਹਾਰੀ ਸਾਜਨਾ ਮੀਤਾ ਅਵਰੀਤਾ ॥
હે ભાઈ! હું પોતાના તે સજ્જનો તેમજ મિત્રો પર બલિહાર જાવ છું, જેનું જીવન-આચરણ સંસારથી અલગ છે.
ਇਹੁ ਤਨੁ ਜਿਨ ਸਿਉ ਗਾਡਿਆ ਮਨੁ ਲੀਅੜਾ ਦੀਤਾ ॥
મારું આ શરીર જેનાથી જોડાયેલું છે, મેં પોતાનું મન પોતે લઈ લીધું છે અને પોતાનું મન તેને આપી દીધું છે.
ਲੀਆ ਤ ਦੀਆ ਮਾਨੁ ਜਿਨੑ ਸਿਉ ਸੇ ਸਜਨ ਕਿਉ ਵੀਸਰਹਿ ॥
તે સજ્જન મને શા માટે ભુલાય, જેનાથી મેં આદર લીધો છે.
ਜਿਨੑ ਦਿਸਿ ਆਇਆ ਹੋਹਿ ਰਲੀਆ ਜੀਅ ਸੇਤੀ ਗਹਿ ਰਹਹਿ ॥
જેના દેખાઈ દેવાથી મારા મનમાં હર્ષોલ્લાસ ઉત્પન્ન થાય છે, હું તેને પકડીને પોતાના દિલથી લગાવીને રાખું.
ਸਗਲ ਗੁਣ ਅਵਗਣੁ ਨ ਕੋਈ ਹੋਹਿ ਨੀਤਾ ਨੀਤਾ ॥
મારા સજ્જનોમાં કોઈ પણ અવગુણ નથી, પરંતુ હંમેશા સર્વગુણ જ રહે છે.
ਹਉ ਬਲਿਹਾਰੀ ਸਾਜਨਾ ਮੀਤਾ ਅਵਰੀਤਾ ॥੨॥
હું પોતાના સજ્જનો તેમજ મિત્રો પર બલિહાર છું જે જગતની મોહ-માયાથી ઉપર છે ॥૨॥
ਗੁਣਾ ਕਾ ਹੋਵੈ ਵਾਸੁਲਾ ਕਢਿ ਵਾਸੁ ਲਈਜੈ ॥
જો જીવની પાસે ગુણરૂપી સુગંધોનો ડબ્બો હોય તો તેને તેમાંથી સુગંધ લેતી રહેવી જોઈએ.
ਜੇ ਗੁਣ ਹੋਵਨੑਿ ਸਾਜਨਾ ਮਿਲਿ ਸਾਝ ਕਰੀਜੈ ॥
જો તેના સજ્જનોની પાસે ગુણ હોય તો તેને તેનાથી મળીને તેની સાથે ગુણોની ભાગીદારી કરવી જોઈએ.