ਐਸਾ ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨ ਦੇਉ ॥
હે પવિત્રસ્વરૂપ! તારું નામ સર્વસુખ તેમજ મુક્તિ અપાવે છે, તેથી આ જ દેજે!
ਹਉ ਜਾਚਿਕੁ ਤੂ ਅਲਖ ਅਭੇਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તું અદ્રશ્ય તેમજ અભેદ છે અને હું તારા નામનો યાચક છું ॥૧॥વિરામ॥
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਧਰਕਟੀ ਨਾਰਿ ॥
માયાનો મોહ તે કુલટા સ્ત્રીના પ્રેમ જેવો છે,
ਭੂੰਡੀ ਕਾਮਣਿ ਕਾਮਣਿਆਰਿ ॥
જે વેશ તેમજ જાદુ-ટોણા કરતી રહે છે.
ਰਾਜੁ ਰੂਪੁ ਝੂਠਾ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ॥
રાજ્ય તેમજ સૌંદર્ય અસત્ય છે અને આ ચાર દિવસ જ રહે છે.
ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਚਾਨਣੁ ਅੰਧਿਆਰਿ ॥੨॥
જેને નામ મળી જાય છે, તેના અંધારા હૃદયમાં અંજવાળુ થઈ જાય છે ॥૨॥
ਚਖਿ ਛੋਡੀ ਸਹਸਾ ਨਹੀ ਕੋਇ ॥
મેં ચાખીને માયા છોડી દીધી છે અને મારા મનમાં આ વિશે કોઈ શંકા નથી.
ਬਾਪੁ ਦਿਸੈ ਵੇਜਾਤਿ ਨ ਹੋਇ ॥
જે બાળકનો પિતા પાસે છે, તેને કોઈ ગેરકાયદેસર બાળક કહેતું નથી.
ਏਕੇ ਕਉ ਨਾਹੀ ਭਉ ਕੋਇ ॥
પરમાત્માની ભક્તિ કરનારને કોઈ ભય રહેતો નથી.
ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਕਰਾਵੈ ਸੋਇ ॥੩॥
એક પ્રભુ જ બધું જ કરે છે અને તે જ બીજાથી કરાવે છે ॥૩॥
ਸਬਦਿ ਮੁਏ ਮਨੁ ਮਨ ਤੇ ਮਾਰਿਆ ॥
જેનો અભિમાન બ્રહ્મ-શબ્દ દ્વારા સમાપ્ત થઈ ગયો છે, તેને પોતાના મનને મન દ્વારા નિયંત્રણમાં કરી લીધું છે.
ਠਾਕਿ ਰਹੇ ਮਨੁ ਸਾਚੈ ਧਾਰਿਆ ॥
જેને મનને વિકારો તરફથી કાબુમાં કરી રાખ્યું છે, તેને પોતાનું મન સત્યમાં લીન કરી લીધું છે.
ਅਵਰੁ ਨ ਸੂਝੈ ਗੁਰ ਕਉ ਵਾਰਿਆ ॥
મને કાંઈ પણ સમજાતું નથી, હું તો ગુરુ પર જ બલિહાર છું.
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਨਿਸਤਾਰਿਆ ॥੪॥੩॥
હે નાનક! પ્રભુના નામમાં લીન રહેનાર મનુષ્યનો સંસારથી નિકાલ થઈ જાય છે ॥૪॥૩॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
બિલાવલ મહેલ ૧॥
ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਮਨੁ ਸਹਜ ਧਿਆਨੇ ॥
ગુરુના વચનો દ્વારા મન સરળ જ પરમાત્માના ધ્યાનમાં મગ્ન થઈ ગયું છે અને
ਹਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਰਤਾ ਮਨੁ ਮਾਨੇ ॥
હરિના રંગમાં લીન થયેલું મારુ મન આનંદિત થઈ ગયું છે.
ਮਨਮੁਖ ਭਰਮਿ ਭੁਲੇ ਬਉਰਾਨੇ ॥
સ્વેચ્છાચારી મનુષ્ય ભ્રમમાં ભુલાઈને પાગલ થઈ ગયો છે.
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਕਿਉ ਰਹੀਐ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਪਛਾਨੇ ॥੧॥
પરમાત્માના ચિંતન વગર હું કેવી રીતે રહું? ગુરુના શબ્દ દ્વારા તેની ઓળખ થઈ ગઈ છે ॥૧॥
ਬਿਨੁ ਦਰਸਨ ਕੈਸੇ ਜੀਵਉ ਮੇਰੀ ਮਾਈ ॥
હે મા! પરમાત્માનાં દર્શન વગર હું કેવી રીતે જીવંત રહું.
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਜੀਅਰਾ ਰਹਿ ਨ ਸਕੈ ਖਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰਿ ਬੂਝ ਬੁਝਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરમાત્માના સ્મરણ વગર મારા જીવન શ્વાસ ક્ષણભર માટે રહી શકતા નથી, ત્યારથી સદ્દગુરૂએ મને આ સમજ બતાવી દીધી છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮੇਰਾ ਪ੍ਰਭੁ ਬਿਸਰੈ ਹਉ ਮਰਉ ਦੁਖਾਲੀ ॥
મારો પ્રભુ મને ભુલાય જાય છે તો હું ખૂબ દુઃખી થઈને મરું છું.
ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਜਪਉ ਅਪੁਨੇ ਹਰਿ ਭਾਲੀ ॥
હું પોતાના હરિને શોધતી અને શ્વાસ-આહારથી તેને જ જપતી રહું છું.
ਸਦ ਬੈਰਾਗਨਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਹਾਲੀ ॥
હું હંમેશા માટે વૈરાગીન બનીને હરિ નામ આનંદિત રહું છું.
ਅਬ ਜਾਨੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਨਾਲੀ ॥੨॥
ગુરુના માધ્યમથી હવે મેં જાણી લીધું છે કે હરિ મારી સાથે જ રહે છે ॥૨॥
ਅਕਥ ਕਥਾ ਕਹੀਐ ਗੁਰ ਭਾਇ ॥
હરિની અકથ્ય કથા ગુરુના પ્રેમ દ્વારા જ કહેવાય છે.
ਪ੍ਰਭੁ ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਦੇਇ ਦਿਖਾਇ ॥
ગુરૂએ અગમ્ય, અગોચર પ્રભુ દેખાડી દીધો છે.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਕਰਣੀ ਕਿਆ ਕਾਰ ਕਮਾਇ ॥
ગુરુની કરની વગર મનુષ્ય શું કાર્ય કરી શકે છે?
ਹਉਮੈ ਮੇਟਿ ਚਲੈ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਸਮਾਇ ॥੩॥
જે પોતાના અભિમાન મટાડીને ગુરુના નિર્દેશ પ્રમાણે ચાલે છે, તે ગુરુ-શબ્દમાં જ સમાઈ જાય છે ॥૩॥
ਮਨਮੁਖੁ ਵਿਛੁੜੈ ਖੋਟੀ ਰਾਸਿ ॥
મનમુખ મનુષ્ય પરમાત્માથી અલગ થઈ જાય છે અને તે અસત્ય પુંજી એકત્રિત કરતો રહે છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮਿ ਮਿਲੈ ਸਾਬਾਸਿ ॥
પરંતુ ગુરુમુખને સત્યના દરબારમાં શાબાશી મળે છે, જે નામનો લાભ પ્રાપ્ત કરે છે.
ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ॥
હરિએ કૃપા કરીને પોતાના દાસના દાસ બનાવી લીધો છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਨਾਮ ਧਨੁ ਰਾਸਿ ॥੪॥੪॥
હે નાનક! હરિ નામ ધન જ મારી જીવન-પૂંજી છે ॥૪॥૪॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੩ ਘਰੁ ੧
બિલાવલ મહેલ ૩ ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે॥
ਧ੍ਰਿਗੁ ਧ੍ਰਿਗੁ ਖਾਇਆ ਧ੍ਰਿਗੁ ਧ੍ਰਿਗੁ ਸੋਇਆ ਧ੍ਰਿਗੁ ਧ੍ਰਿਗੁ ਕਾਪੜੁ ਅੰਗਿ ਚੜਾਇਆ ॥
તે મનુષ્યનું ખાવાનું, સુવાનું, શરીર પર કપડાં વગેરે પહેરવાનું બધું ધિક્કાર યોગ્ય છે અને
ਧ੍ਰਿਗੁ ਸਰੀਰੁ ਕੁਟੰਬ ਸਹਿਤ ਸਿਉ ਜਿਤੁ ਹੁਣਿ ਖਸਮੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥
કુટુંબ સહિત તેનું શરીર પણ ધિક્કાર યોગ્ય છે, જેને હવે આ જન્મમાં પરમેશ્વરને મેળવ્યો નથી.
ਪਉੜੀ ਛੁੜਕੀ ਫਿਰਿ ਹਾਥਿ ਨ ਆਵੈ ਅਹਿਲਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥੧॥
હાથોથી છુટેલ પગથિયું હાથમાં આવતું નથી અને તેને પોતાનો દુર્લભ જન્મ વ્યર્થ જ ગુમાવી લીધો છે ॥૧॥
ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਨ ਦੇਈ ਲਿਵ ਲਾਗਣਿ ਜਿਨਿ ਹਰਿ ਕੇ ਚਰਣ ਵਿਸਾਰੇ ॥
જેને પરમાત્માના સુંદર ચરણ ભુલાવી દીધા છે, દ્વેતભાવ તેની વૃત્તિ પરમાત્મામાં લાગવા દેતો નથી.
ਜਗਜੀਵਨ ਦਾਤਾ ਜਨ ਸੇਵਕ ਤੇਰੇ ਤਿਨ ਕੇ ਤੈ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે જગતના જીવન દાતા! જે તારા ભક્ત તેમજ સેવક છે, તે તેના બધા દુઃખ સમાપ્ત કરી દીધા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਤੂ ਦਇਆਲੁ ਦਇਆਪਤਿ ਦਾਤਾ ਕਿਆ ਏਹਿ ਜੰਤ ਵਿਚਾਰੇ ॥
હે પ્રભુ! તું ખુબ દયાળુ છે, દયાપતિ છે અને બધાનો દાતા છે. પરંતુ આ જીવ બિચારો કાંઈ પણ કરવામાં અસમર્થ છે.
ਮੁਕਤ ਬੰਧ ਸਭਿ ਤੁਝ ਤੇ ਹੋਏ ਐਸਾ ਆਖਿ ਵਖਾਣੇ ॥
ગુરુએ આ સત્ય જ વખાણ કર્યું છે કે પ્રાણીઓનું મુક્તિ-બંધન તારા હુકમથી જ થાય છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੋ ਮੁਕਤੁ ਕਹੀਐ ਮਨਮੁਖ ਬੰਧ ਵਿਚਾਰੇ ॥੨॥
જે ગુરુમુખ બની જાય છે, તેને બંધનોથી મુક્ત કહેવાય છે પરંતુ બિચારા મનમુખી મનુષ્ય બંધનોમાં ફસાઈ રહે છે ॥૨॥
ਸੋ ਜਨੁ ਮੁਕਤੁ ਜਿਸੁ ਏਕ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ਸਦਾ ਰਹੈ ਹਰਿ ਨਾਲੇ ॥
તે જ મનુષ્ય મુક્ત છે, જેની વૃત્તિ પ્રભુથી લાગી ચૂકી છે અને તે હંમેશા હરિમાં લીન રહે છે.
ਤਿਨ ਕੀ ਗਹਣ ਗਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਈ ਸਚੈ ਆਪਿ ਸਵਾਰੇ ॥
સત્યસ્વરૂપ પરમાત્માએ તેનું જીવન સંભાળી લીધું છે અને તેની ગહન ગતિ વર્ણન કરી શકાતી નથી.