ਜਿਸ ਤੇ ਸੁਖ ਪਾਵਹਿ ਮਨ ਮੇਰੇ ਸੋ ਸਦਾ ਧਿਆਇ ਨਿਤ ਕਰ ਜੁਰਨਾ ॥
હે મન! જે પ્રભુથી સર્વ સુખ પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી રોજ હાથ જોડીને હંમેશા તેનું ધ્યાન કર.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਉ ਹਰਿ ਦਾਨੁ ਇਕੁ ਦੀਜੈ ਨਿਤ ਬਸਹਿ ਰਿਦੈ ਹਰੀ ਮੋਹਿ ਚਰਨਾ ॥੪॥੩॥
હે હરિ! નાનક પ્રાર્થના કરે છે કે હું ફક્ત આ જ ધન ઇચ્છું છું કે તારા સુંદર ચરણ મારા હૃદયમાં વસતા રહે ॥૪॥૩॥
ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ગોંડ મહેલ ૪॥
ਜਿਤਨੇ ਸਾਹ ਪਾਤਿਸਾਹ ਉਮਰਾਵ ਸਿਕਦਾਰ ਚਉਧਰੀ ਸਭਿ ਮਿਥਿਆ ਝੂਠੁ ਭਾਉ ਦੂਜਾ ਜਾਣੁ ॥
દુનિયામાં જેટલા પણ શાહ-બાદશાહ, ઉમરાવ-સરદાર તેમજ ચૌધરી છે, બધા નાશવંત, અસત્ય તેમજ દ્વેતભાવમાં લીન જાણ.
ਹਰਿ ਅਬਿਨਾਸੀ ਸਦਾ ਥਿਰੁ ਨਿਹਚਲੁ ਤਿਸੁ ਮੇਰੇ ਮਨ ਭਜੁ ਪਰਵਾਣੁ ॥੧॥
એકમાત્ર અમર પરમાત્મા જ હંમેશા સ્થિર છે, આથી હે મન! તેને પ્રાણ થવા માટે તેનું જ ભજન કર ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਨਾਮੁ ਹਰੀ ਭਜੁ ਸਦਾ ਦੀਬਾਣੁ ॥
હે મન! હરિ-નામનું ભજન કર, તેનો આશરો સ્થિર છે.
ਜੋ ਹਰਿ ਮਹਲੁ ਪਾਵੈ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਤਿਸੁ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨਾਹੀ ਕਿਸੈ ਦਾ ਤਾਣੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે ગુરુના વચન દ્વારા હરિનો મહેલ મેળવી લે છે, તેના બળ જેટલું બીજું કોઈ બળશાળી નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਜਿਤਨੇ ਧਨਵੰਤ ਕੁਲਵੰਤ ਮਿਲਖਵੰਤ ਦੀਸਹਿ ਮਨ ਮੇਰੇ ਸਭਿ ਬਿਨਸਿ ਜਾਹਿ ਜਿਉ ਰੰਗੁ ਕਸੁੰਭ ਕਚਾਣੁ ॥
હે મન! જેટલા પણ ધનવાન, ઉચ્ચ કુલીન તેમજ કરોડપતિ નજર આવે છે, તે આમ નાશ થઈ જાય છે, જેમ કુસુંભ ફૂલનો કાચો રંગ નાશ થઈ જાય છે.
ਹਰਿ ਸਤਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਸਦਾ ਸੇਵਿ ਮਨ ਮੇਰੇ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਪਾਵਹਿ ਤੂ ਮਾਣੁ ॥੨॥
હંમેશા સત્ય માયાતીત હરિની સેવા કર, જેના દ્વારા તું તેના દરબારમાં શોભા મેળવીશ ॥૨॥
ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਖਤ੍ਰੀ ਸੂਦ ਵੈਸ ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਚਾਰਿ ਆਸ੍ਰਮ ਹਹਿ ਜੋ ਹਰਿ ਧਿਆਵੈ ਸੋ ਪਰਧਾਨੁ ॥
બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય, તેમજ શુદ્ર – ચાર જાતિઓ છે અને બ્રહ્મચર્ય, ગૃહસ્થ, વાનપ્રસ્થ તેમજ સન્યાસ ચાર આશ્રમ છે, આમાંથી જે પણ હરિનું ધ્યાન કરે છે, તે જ દુનિયામાં પ્રધાન છે.
ਜਿਉ ਚੰਦਨ ਨਿਕਟਿ ਵਸੈ ਹਿਰਡੁ ਬਪੁੜਾ ਤਿਉ ਸਤਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਪਤਿਤ ਪਰਵਾਣੁ ॥੩॥
જેમ ચંદનની નજીક વસતા એરંડા પણ સુગંધિત બને છે તેમ જ સત્સંગતિમાં મળીને પાપી પણ સ્વીકાર થઈ જાય છે ॥૩॥
ਓਹੁ ਸਭ ਤੇ ਊਚਾ ਸਭ ਤੇ ਸੂਚਾ ਜਾ ਕੈ ਹਿਰਦੈ ਵਸਿਆ ਭਗਵਾਨੁ ॥
જેના હૃદયમાં પરમાત્માનો નિવાસ થઈ ગયો છે, તે બધાથી ઊંચો તેમજ બધાથી શુદ્ધ છે.
ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਤਿਸ ਕੇ ਚਰਨ ਪਖਾਲੈ ਜੋ ਹਰਿ ਜਨੁ ਨੀਚੁ ਜਾਤਿ ਸੇਵਕਾਣੁ ॥੪॥੪॥
નાનક તેના ચરણ ધોવે છે, જે હરિજન ભલે નીચ જાતિથી સેવક છે ॥૪॥૪॥
ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ગોંડ મહેલ ૪॥
ਹਰਿ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਸਭਤੈ ਵਰਤੈ ਜੇਹਾ ਹਰਿ ਕਰਾਏ ਤੇਹਾ ਕੋ ਕਰਈਐ ॥
પ્રભુ અંતર્યામી છે, વિશ્વવ્યાપી છે, જેમ તેની ઈચ્છા છે, તેમ જ દરેક કોઈએ કરવાનું છે.
ਸੋ ਐਸਾ ਹਰਿ ਸੇਵਿ ਸਦਾ ਮਨ ਮੇਰੇ ਜੋ ਤੁਧਨੋ ਸਭ ਦੂ ਰਖਿ ਲਈਐ ॥੧॥
હે મન! તેથી આવા પ્રભુની હંમેશા પૂજા કર, જે તને બધાં દુઃખ-મુશ્કેલીઓથી બચાવી લે છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਹਰਿ ਜਪਿ ਹਰਿ ਨਿਤ ਪੜਈਐ ॥
હે મન! હરિનું જાપ કર, રોજ તેની પૂજા કર.
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਕੋ ਮਾਰਿ ਜੀਵਾਲਿ ਨ ਸਾਕੈ ਤਾ ਮੇਰੇ ਮਨ ਕਾਇਤੁ ਕੜਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જ્યારે હરિ વગર કોઈ મરવા તેમજ જીવંત કરનાર નથી તો શા માટે કોઈ વાત પર ડરીએ? ॥૧॥વિરામ॥
ਹਰਿ ਪਰਪੰਚੁ ਕੀਆ ਸਭੁ ਕਰਤੈ ਵਿਚਿ ਆਪੇ ਆਪਣੀ ਜੋਤਿ ਧਰਈਐ ॥
આ આખું જગત-પ્રપંચ તે રચયિતા હરિએ બનાવ્યું છે અને પોતે જ પોતાનો પ્રકાશ આમાં રાખ્યો છે.
ਹਰਿ ਏਕੋ ਬੋਲੈ ਹਰਿ ਏਕੁ ਬੁਲਾਏ ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਹਰਿ ਏਕੁ ਦਿਖਈਐ ॥੨॥
એક હરિ જ બધામાં બોલતો તેમજ જીવોથી બોલાવે છે અને સંપૂર્ણ ગુરુ જ તે એક પરમાત્માનાં દર્શન કરાવી શકે છે ॥૨॥
ਹਰਿ ਅੰਤਰਿ ਨਾਲੇ ਬਾਹਰਿ ਨਾਲੇ ਕਹੁ ਤਿਸੁ ਪਾਸਹੁ ਮਨ ਕਿਆ ਚੋਰਈਐ ॥
હે મન! કહે, તે પરમાત્માથી શું ચોરાવી શકાય છે, જયારે અમારું હૃદય તેમજ બહાર જગતમાં તે પોતે જ હાજર છે.
ਨਿਹਕਪਟ ਸੇਵਾ ਕੀਜੈ ਹਰਿ ਕੇਰੀ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਮਨ ਸਰਬ ਸੁਖ ਪਈਐ ॥੩॥
હે મન! જો નિષ્ઠાવાન થઈને પરમાત્માની સેવા કરાય તો જીવનના સર્વ સુખ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે ॥૩॥
ਜਿਸ ਦੈ ਵਸਿ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਸੋ ਸਭ ਦੂ ਵਡਾ ਸੋ ਮੇਰੇ ਮਨ ਸਦਾ ਧਿਅਈਐ ॥
હે મન! હંમેશા તેનું ધ્યાન કરવું જોઈએ, જેના વશમાં બધું જ છે અને જે બધાથી મહાન છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਸੋ ਹਰਿ ਨਾਲਿ ਹੈ ਤੇਰੈ ਹਰਿ ਸਦਾ ਧਿਆਇ ਤੂ ਤੁਧੁ ਲਏ ਛਡਈਐ ॥੪॥੫॥
હે નાનક! તે હરિ તારી સાથે જ રહે છે, તું હંમેશા જ તેનું મનન કર્યા કર, તે તને યમથી મુક્ત કરાવી દેશે ॥૪॥૫॥
ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ગોંડ મહેલ ૪॥
ਹਰਿ ਦਰਸਨ ਕਉ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਬਹੁ ਤਪਤੈ ਜਿਉ ਤ੍ਰਿਖਾਵੰਤੁ ਬਿਨੁ ਨੀਰ ॥੧॥
હરિ-દર્શનો માટે મારુ મન એવું તડપી રહ્યું છે, જેમ કોઈ તરસ્યો મનુષ્ય પાણી માટે તડપતો રહે છે ॥૧॥
ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਪ੍ਰੇਮੁ ਲਗੋ ਹਰਿ ਤੀਰ ॥
મારા મનમાં હરિના પ્રેમનું તીર લાગી ચૂક્યું છે,
ਹਮਰੀ ਬੇਦਨ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਨੈ ਮੇਰੇ ਮਨ ਅੰਤਰ ਕੀ ਪੀਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મારા અંતર્મનની ઇજા તેમજ વેદના તો પ્રભુ જ જાણે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮੇਰੇ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੀ ਕੋਈ ਬਾਤ ਸੁਨਾਵੈ ਸੋ ਭਾਈ ਸੋ ਮੇਰਾ ਬੀਰ ॥੨॥
વાસ્તવમાં તે જ મારો ભાઈ તેમજ હિતૈષી છે, જે મને મારા હરિ પ્રિયતમની કોઈ વાત સંભળાવે છે ॥૨॥