ਹਮ ਤੁਮ ਸੰਗਿ ਝੂਠੇ ਸਭਿ ਬੋਲਾ ॥
અમારી સાથે થયેલા તારા બધા વચન અસત્ય છે
ਪਾਇ ਠਗਉਰੀ ਆਪਿ ਭੁਲਾਇਓ ॥
પ્રભુએ માયાનો ભ્રમ નાખીને પોતે જ જીવને કુમાર્ગગામી કર્યા છે
ਨਾਨਕ ਕਿਰਤੁ ਨ ਜਾਇ ਮਿਟਾਇਓ ॥੨॥
હે નાનક! ભાગ્યને ટાળી શકાતું નથી ॥૨॥
ਪਸੁ ਪੰਖੀ ਭੂਤ ਅਰੁ ਪ੍ਰੇਤਾ ॥ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਜੋਨੀ ਫਿਰਤ ਅਨੇਤਾ ॥
તે પશુ-પક્ષી અને ભૂત-પ્રેત વગેરે અનેક યોનિઓમાં ભટકતા રહે છે
ਜਹ ਜਾਨੋ ਤਹ ਰਹਨੁ ਨ ਪਾਵੈ ॥
તે જ્યાં પણ જાય છે ત્યાં તેને રહેવા માટે ઠેકાણું મળતું નથી
ਥਾਨ ਬਿਹੂਨ ਉਠਿ ਉਠਿ ਫਿਰਿ ਧਾਵੈ ॥
તે સ્થાનરિકત થઈને વારંવાર યોનિઓમાં ભટકે છે
ਮਨਿ ਤਨਿ ਬਾਸਨਾ ਬਹੁਤੁ ਬਿਸਥਾਰਾ ॥
તેના મન-તનમાં ઇચ્છાનો વિસ્તાર ખૂબ વધારે છે
ਅਹੰਮੇਵ ਮੂਠੋ ਬੇਚਾਰਾ ॥
અભિમાને બિચારા જીવને છેતરી લીધા છે
ਅਨਿਕ ਦੋਖ ਅਰੁ ਬਹੁਤੁ ਸਜਾਈ ॥
અનેક દોષોના કારણે ખુબ દંડ ભોગવે છે
ਤਾ ਕੀ ਕੀਮਤਿ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ॥
તે દંડનું સાચું અનુમાન લગાવી શકાતું નથી
ਪ੍ਰਭ ਬਿਸਰਤ ਨਰਕ ਮਹਿ ਪਾਇਆ ॥ ਤਹ ਮਾਤ ਨ ਬੰਧੁ ਨ ਮੀਤ ਨ ਜਾਇਆ ॥
પ્રભુને ભૂલીને તે નર્કમાં જ પડે છે અને ત્યાં માતા, મિત્ર, તેમજ પત્ની કોઈ સહાયક થતા નથી
ਜਿਸ ਕਉ ਹੋਤ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਸੁਆਮੀ ॥
હે નાનક! જેના પર પ્રભુની કૃપા થઈ જાય છે
ਸੋ ਜਨੁ ਨਾਨਕ ਪਾਰਗਰਾਮੀ ॥੩॥
તેને મોક્ષ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે ॥૩॥
ਭ੍ਰਮਤ ਭ੍ਰਮਤ ਪ੍ਰਭ ਸਰਨੀ ਆਇਆ ॥
હે પ્રભુ! અનેક યોનિઓમાં ભટકતા-ભટકતા તારી શરણમાં આવ્યો છું
ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਜਗਤ ਪਿਤ ਮਾਇਆ ॥
તું દીનાનાથ, જગતનો પિતા તેમજ માતા છે
ਪ੍ਰਭ ਦਇਆਲ ਦੁਖ ਦਰਦ ਬਿਦਾਰਣ ॥ ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸ ਹੀ ਨਿਸਤਾਰਣ ॥
તું દયાળુ છે અને બધા દુઃખ-દર્દ દૂર કરનાર છે જેને તું ચાહે છે તેની મુક્તિ થઈ જાય છે
ਅੰਧ ਕੂਪ ਤੇ ਕਾਢਨਹਾਰਾ ॥
હે મિત્ર! સંસાર રૂપી આંધળા કુવામાંથી તું જ બહાર કાઢવાવાળો છે
ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਹੋਵਤ ਨਿਸਤਾਰਾ ॥
પરંતુ પ્રેમ-ભક્તિ દ્વારા જ જીવની મુક્તિ થાય છે
ਸਾਧ ਰੂਪ ਅਪਨਾ ਤਨੁ ਧਾਰਿਆ ॥
હે મિત્ર! તે પોતે જ સાધુ રૂપમાં શરીર ધારણ કર્યું છે
ਮਹਾ ਅਗਨਿ ਤੇ ਆਪਿ ਉਬਾਰਿਆ ॥
અને પોતે જ માયા રૂપી મહા અગ્નિથી બચાવી છે
ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਇਸ ਤੇ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ॥
જપ, તપ તેમજ સંયમ આ જીવથી થતું નથી
ਆਦਿ ਅੰਤਿ ਪ੍ਰਭ ਅਗਮ ਅਗਾਹੀ ॥
હે પ્રભુ! સૃષ્ટિના આદિ તેમજ અંતમાં અગમ્ય, અસીમ પરમાત્માનું જ અસ્તિત્વ છે
ਨਾਮੁ ਦੇਹਿ ਮਾਗੈ ਦਾਸੁ ਤੇਰਾ ॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે હે હરિ! તારો દાસ તારાથી નામની જ કામના કરે છે
ਹਰਿ ਜੀਵਨ ਪਦੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ॥੪॥੩॥੧੯॥
હે નાનક! મારો પ્રભુ જીવન આપનાર છે ॥૪॥૩॥૧૯॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
મારુ મહેલ ૫॥
ਕਤ ਕਉ ਡਹਕਾਵਹੁ ਲੋਗਾ ਮੋਹਨ ਦੀਨ ਕਿਰਪਾਈ ॥੧॥
હે લોકો! શા માટે છેતરપિંડી કરી રહ્યા છો પ્રભુ તો મારા ગરીબ પર કૃપાળુ થાય છે ॥૧॥
ਐਸੀ ਜਾਨਿ ਪਾਈ ॥ ਸਰਣਿ ਸੂਰੋ ਗੁਰ ਦਾਤਾ ਰਾਖੈ ਆਪਿ ਵਡਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મને આ જ્ઞાન થઈ ગયું છે કે ગુરુ જ દાતા છે શરણમાં આવવાવાળાની શૂરવીરની જેમ રક્ષા કરે છે અને પોતે જ કીર્તિ પ્રદાન કરે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਭਗਤਾ ਕਾ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਸਦਾ ਸਦਾ ਸੁਖਦਾਈ ॥੨॥
ભક્તવત્સલ હોવાથી તે પોતાના ભક્તોની વાત માનવાવાળા છે અને હંમેશા જ સુખ દેનાર છે ॥૨॥
ਅਪਨੇ ਕਉ ਕਿਰਪਾ ਕਰੀਅਹੁ ਇਕੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈ ॥੩॥
હે પ્રભુ! પોતાના દાસ પર કૃપા કર કે તારા નામનું ધ્યાન કરતો રહે ॥૩॥
ਨਾਨਕੁ ਦੀਨੁ ਨਾਮੁ ਮਾਗੈ ਦੁਤੀਆ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਈ ॥੪॥੪॥੨੦॥
ગરીબ નાનક તારા નામની જ કામના કરે છે તેથી મારો દ્વૈત ભ્રમ મટી જાય ॥૪॥૪॥૨૦॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
મારુ મહેલ ૫॥
ਮੇਰਾ ਠਾਕੁਰੁ ਅਤਿ ਭਾਰਾ ॥
મારો સ્વામી મહાન છે
ਮੋਹਿ ਸੇਵਕੁ ਬੇਚਾਰਾ ॥੧॥
હું તો તેનો નાનો સેવક છું ॥૧॥
ਮੋਹਨੁ ਲਾਲੁ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਮਨ ਪ੍ਰਾਨਾ ॥
મારો પ્રિયતમ મોહન મને મન તેમજ પ્રાણથી પણ વ્હાલો છે
ਮੋ ਕਉ ਦੇਹੁ ਦਾਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પ્રિયવર! મને નામ દાન આપો ॥૧॥વિરામ॥
ਸਗਲੇ ਮੈ ਦੇਖੇ ਜੋਈ ॥ ਬੀਜਉ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥੨॥
મેં બધી અવલ્મ્ય શોધ કરીને જોઈ લીધું છે પરંતુ પ્રભુ સિવાય બીજું કોઈ નથી॥૨॥
ਜੀਅਨ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਿ ਸਮਾਹੈ ॥ ਹੈ ਹੋਸੀ ਆਹੇ ॥੩॥
તે જીવોનું પોષણ તેમજ સંભાળ કરે છે તે વર્તમાનમાં પણ છે ભવિષ્યમાં પણ હશે અને ભૂતકાળમાં પણ તે જ હતો॥3॥
ਦਇਆ ਮੋਹਿ ਕੀਜੈ ਦੇਵਾ ॥
નાનક કહે છે કે હે પ્રભુ! મારા પર દયા કરો
ਨਾਨਕ ਲਾਗੋ ਸੇਵਾ ॥੪॥੫॥੨੧॥
તેથી તારી ઉપાસનામાં લાગી રહું॥૪॥૫॥૨૧॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
મારુ મહેલ ૫॥
ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਨ ਤਾਰਨ ਬਲਿ ਬਲਿ ਬਲੇ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ॥
હે પ્રભુ! તું પાપીઓનો ઉદ્ધારક તેમજ મોક્ષદાતા છે હું તારા પર કોટી કોટી બલિહાર જાઉં છું
ਐਸਾ ਕੋਈ ਭੇਟੈ ਸੰਤੁ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਹਰੇ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ॥੧॥
મને કોઈ એવા સંત મળી જાય જેની સાથે તારું ભજન કરતો રહું ॥૧॥
ਮੋ ਕਉ ਕੋਇ ਨ ਜਾਨਤ ਕਹੀਅਤ ਦਾਸੁ ਤੁਮਾਰਾ ॥
હે પ્રભુ! મને કોઈ જાણતું નથી પરંતુ તારો દાસ કહેવાઉં છું
ਏਹਾ ਓਟ ਆਧਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ જ મારો આસરો છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਰਬ ਧਾਰਨ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰਨ ਇਕ ਬਿਨਉ ਦੀਨਾ ॥
હે જગતપાલક! હે સર્વેશ્વર! મને ગરીબને તારાથી એક વિનંતી છે
ਤੁਮਰੀ ਬਿਧਿ ਤੁਮ ਹੀ ਜਾਨਹੁ ਤੁਮ ਜਲ ਹਮ ਮੀਨਾ ॥੨॥
તું પોતાની લીલાને પોતે જ જાણે છે તું પાણી છે અને હું એક માછલી છું ॥૨॥
ਪੂਰਨ ਬਿਸਥੀਰਨ ਸੁਆਮੀ ਆਹਿ ਆਇਓ ਪਾਛੈ ॥
હે સ્વામી! આ જગત તારો સંપૂર્ણ વિસ્તાર છે અને ખુબ જિજ્ઞાસાથી તારી પાછળ આવ્યો છું
ਸਗਲੋ ਭੂ ਮੰਡਲ ਖੰਡਲ ਪ੍ਰਭ ਤੁਮ ਹੀ ਆਛੈ ॥੩॥
હે પ્રભુ! આખું ભૂમંડળ તેમજ બ્રહ્માંડના ખંડોમાં તું જ વ્યાપક છે॥૩॥