ਹਰਿ ਜਨ ਕਰਣੀ ਊਤਮ ਹੈ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਜਗਿ ਬਿਸਥਾਰਿ ॥੩॥
આ રીતે હરિભક્તોનું આચરણ ઉત્તમ છે જે આખા જગતમાં હરિની કીર્તિને ફેલાવે છે ॥૩॥
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਠਾਕੁਰ ਮੇਰੇ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
હે ઠાકુર! મારા પર કૃપા કરો તેથી હરિ-નામ હૃદયમાં ધારણ કરી શકું
ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਇਆ ਮਨਿ ਜਪਿਆ ਨਾਮੁ ਮੁਰਾਰਿ ॥੪॥੯॥
ગુરુ નાનકનું કહેવું છે કે સંપૂર્ણ સદ્દગુરુને મેળવીને મનમાં પ્રભુનું નામ જપતો રહું છું ॥૪॥૯॥
ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੩ ਘਰੁ ੨
મલાર મહેલ ૩ ઘર ૨॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਇਹੁ ਮਨੁ ਗਿਰਹੀ ਕਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਉਦਾਸੀ ॥
આ મન ગૃહસ્થી છે અથવા આ ઉદાસી છે
ਕਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਅਵਰਨੁ ਸਦਾ ਅਵਿਨਾਸੀ ॥
શું આ મન વર્ણ-જાતિઓથી રહિત થઈને હંમેશા અવિનાશી રહે છે ?
ਕਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਚੰਚਲੁ ਕਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਬੈਰਾਗੀ ॥
શું આ મન ચંચળ છે અથવા વૈરાગ્યવાન છે ?
ਇਸੁ ਮਨ ਕਉ ਮਮਤਾ ਕਿਥਹੁ ਲਾਗੀ ॥੧॥
જરા એ તો કહો આ મનને મમતાની ભાવના ક્યાંથી લાગી હતી? ॥૧॥
ਪੰਡਿਤ ਇਸੁ ਮਨ ਕਾ ਕਰਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥
પંડિતજી!આ મનનું ચિંતન કરીને સાચી વાત કહો
ਅਵਰੁ ਕਿ ਬਹੁਤਾ ਪੜਹਿ ਉਠਾਵਹਿ ਭਾਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
બીજું ઘણું વાંચીને વજન ન ઉપાડો ॥૧॥વિરામ॥
ਮਾਇਆ ਮਮਤਾ ਕਰਤੈ ਲਾਈ ॥
આ માયા-મમતા સૃષ્ટિ-કર્તાએ જ લગાડી છે
ਏਹੁ ਹੁਕਮੁ ਕਰਿ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਪਾਈ ॥
તેને હુકમ કરીને સંપૂર્ણ સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કરી છે
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਬੂਝਹੁ ਭਾਈ ॥
હે ભાઈ! ગુરુની કૃપાથી આ રહસ્યને સમજી લો
ਸਦਾ ਰਹਹੁ ਹਰਿ ਕੀ ਸਰਣਾਈ ॥੨॥
હંમેશા પરમાત્માની શરણમાં રહો ॥૨॥
ਸੋ ਪੰਡਿਤੁ ਜੋ ਤਿਹਾਂ ਗੁਣਾ ਕੀ ਪੰਡ ਉਤਾਰੈ ॥
વાસ્તવમાં પંડિત તો તે જ માનવામાં આવે છે જે ત્રણ ગુણોના થેલાને માથા પરથી ઉતારી દે છે
ਅਨਦਿਨੁ ਏਕੋ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੈ ॥
દિવસ-રાત એક પ્રભુના નામની ચર્ચા કરે છે
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਓਹੁ ਦੀਖਿਆ ਲੇਇ ॥
તે સાચા ગુરુથી શિક્ષા લે છે
ਸਤਿਗੁਰ ਆਗੈ ਸੀਸੁ ਧਰੇਇ ॥
સદ્દગુરુની સમક્ષ જ માથું અર્પણ કરે છે
ਸਦਾ ਅਲਗੁ ਰਹੈ ਨਿਰਬਾਣੁ ॥
તે સંસારથી હંમેશા અલિપ્ત રહે છે
ਸੋ ਪੰਡਿਤੁ ਦਰਗਹ ਪਰਵਾਣੁ ॥੩॥
આવા પંડિત જ પરમાત્માના દરબારમાં સ્વીકાર થાય છે ॥૩॥
ਸਭਨਾਂ ਮਹਿ ਏਕੋ ਏਕੁ ਵਖਾਣੈ ॥
બધા લોકોમાં એક પ્રભુની સ્તુતિ કરું છું
ਜਾਂ ਏਕੋ ਵੇਖੈ ਤਾਂ ਏਕੋ ਜਾਣੈ ॥
તે માત્ર અદ્વૈત પ્રભુને જોવે છે અને એકને જ માને છે
ਜਾ ਕਉ ਬਖਸੇ ਮੇਲੇ ਸੋਇ ॥
જેના પર રૂપ-દૃષ્ટિ કરે છે તેને સાથે ભેળવી લે છે
ਐਥੈ ਓਥੈ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੪॥
આવો વ્યક્તિ લોક-પરલોકમાં હંમેશા સુખી રહે છે ॥૪॥
ਕਹਤ ਨਾਨਕੁ ਕਵਨ ਬਿਧਿ ਕਰੇ ਕਿਆ ਕੋਇ ॥
ગુરુ નાનક કહે છે કે મુક્તિ માટે કોઈ કઈ રીત અપનાવે?
ਸੋਈ ਮੁਕਤਿ ਜਾ ਕਉ ਕਿਰਪਾ ਹੋਇ ॥
વાસ્તવમાં મુક્તિ તે જ પ્રાપ્ત કરે છે જેના પર પ્રભુ-કૃપા થાય છે
ਅਨਦਿਨੁ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਸੋਇ ॥
તે દિવસ-રાત પરમાત્માના ગુણ ગાય છે
ਸਾਸਤ੍ਰ ਬੇਦ ਕੀ ਫਿਰਿ ਕੂਕ ਨ ਹੋਇ ॥੫॥੧॥੧੦॥
શાસ્ત્રો તેમજ વેદોની ફરી વાત કરતા નથી ॥૫॥૧॥૧૦॥
ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੩ ॥
મલાર મહેલ ૩॥
ਭ੍ਰਮਿ ਭ੍ਰਮਿ ਜੋਨਿ ਮਨਮੁਖ ਭਰਮਾਈ ॥
ભૂલ-ભ્રમમાં ફસાયેલ સ્વેચ્છાચારી યોનિઓમાં ભટકતો રહે છે
ਜਮਕਾਲੁ ਮਾਰੇ ਨਿਤ ਪਤਿ ਗਵਾਈ ॥
યમરાજ તેને મારે છે અને તે પોતાની ઈજ્જત ખોઈ બેસે છે
ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਾ ਜਮ ਕੀ ਕਾਣਿ ਚੁਕਾਈ ॥
જો સાચા ગુરુની સેવા કરવામાં આવે તો મૃત્યુનો દર દૂર થઈ જાય છે
ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਮਿਲਿਆ ਮਹਲੁ ਘਰੁ ਪਾਈ ॥੧॥
હૃદય-ઘરમાં જ પ્રભુ મળી જાય છે ॥૧॥
ਪ੍ਰਾਣੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ॥
હે પ્રાણી! ગુરુ દ્વારા હરિનામનું મનન કરો
ਜਨਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਦੁਬਿਧਾ ਖੋਇਆ ਕਉਡੀ ਬਦਲੈ ਜਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ જીવન તું મુશ્કેલીમાં ગુમાવી રહ્યો છે જે કોડીઓના ભાવે જઈ રહ્યું છે ॥૧॥વિરામ॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਗੈ ਪਿਆਰੁ ॥
હે પ્રભુ! કૃપા કરો, ગુરુ દ્વારા તારાથી પ્રેમ લાગેલો રહે
ਅੰਤਰਿ ਭਗਤਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਉਰਿ ਧਾਰੁ ॥
મનમાં પ્રભુની ભક્તિ ધારણ કરો
ਭਵਜਲੁ ਸਬਦਿ ਲੰਘਾਵਣਹਾਰੁ ॥
શબ્દ-ગુરુ જ ભયાનક સંસાર-સમુદ્રથી પાર ઉતારનાર છે
ਦਰਿ ਸਾਚੈ ਦਿਸੈ ਸਚਿਆਰੁ ॥੨॥
સાચા દરવાજા પર જીવ સત્યશીલ દેખાય દે છે ॥૨॥
ਬਹੁ ਕਰਮ ਕਰੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਹੀ ਪਾਇਆ ॥
મનુષ્ય અનેક કર્મકાંડ કરે છે પરંતુ સદ્દગુરુને મેળવતા નથી
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਭਰਮਿ ਭੂਲੇ ਬਹੁ ਮਾਇਆ ॥
ગુરુ વગર ધન-દોલત માટે ભ્રમમાં ભૂલાયેલા રહે છે
ਹਉਮੈ ਮਮਤਾ ਬਹੁ ਮੋਹੁ ਵਧਾਇਆ ॥
તે પોતાના અહમ, મમતા તેમજ મોહમાં વૃદ્ધિ કરી લે છે
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਮਨਮੁਖਿ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੩॥
આ કારણે દ્વૈતભાવમાં સ્વેચ્છાચારી દુઃખ જ મેળવે છે ॥૩॥
ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਅਗਮ ਅਥਾਹਾ ॥
પ્રભુ જ કર્તા છે તે અગમ્ય, અથાહ છે
ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਜਪੀਐ ਸਚੁ ਲਾਹਾ ॥
ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા પ્રભુ નામ જપવાથી લાભ પ્રાપ્ત થાય છે
ਹਾਜਰੁ ਹਜੂਰਿ ਹਰਿ ਵੇਪਰਵਾਹਾ ॥
પરમાત્મા અચિંત છે આપણી નજીક જ છે