ਆਖਹਿ ਗੋਪੀ ਤੈ ਗੋਵਿੰਦ ॥
aakhahi gopee tai govind.
Countless Krishna and his devotees (gopis) sing His praises
کریشنا و پیروان بیشمارش ستایش او را می خوانند.
ਆਖਹਿ ਈਸਰ ਆਖਹਿ ਸਿਧ ॥
aakhahi eesar aakhahi siDh.
Countless shiva and siddhas (people with supernatural power) praise Him.
شیوا و سیدهاز (افرادی با نیروی ماورای طبیعی) او را ستایش می کنند.
ਆਖਹਿ ਕੇਤੇ ਕੀਤੇ ਬੁਧ ॥
aakhahi kaytay keetay buDh.
Many intellectuals, created by Him, try to describe Him.
افراد باهوش زیادی که او افریده است تلاش برای وصف او دارند.
ਆਖਹਿ ਦਾਨਵ ਆਖਹਿ ਦੇਵ ॥
aakhahi daanav aakhahi dayv.
The demons and the deities admire Him.
اهریمن و خدایان او را می ستایند.
ਆਖਹਿ ਸੁਰਿ ਨਰ ਮੁਨਿ ਜਨ ਸੇਵ ॥
aakhahi sur nar mun jan sayv.
Many godly men, holy saints and their followers sing His praises.
افراد باخدا، پرهیزکاران مقدس و پیروانشان سرود ستایش او را می خوانند.
ਕੇਤੇ ਆਖਹਿ ਆਖਣਿ ਪਾਹਿ ॥
kaytay aakhahi aakhan paahi.
Many people describe Him with all their energy.
افراد زیادی او را با تمام انرژی توصیف می کنند.
ਕੇਤੇ ਕਹਿ ਕਹਿ ਉਠਿ ਉਠਿ ਜਾਹਿ ॥
kaytay kahi kahi uth uth jaahi.
Many depart from this world after repeatedly speaking of Him
افراد زیادی بعد از صحبت مکرر در مورد او دنیا را ترک می کنند.
ਏਤੇ ਕੀਤੇ ਹੋਰਿ ਕਰੇਹਿ ॥
aytay keetay hor karayhi.
If He were to create as many again as there already are,
اگر او دوباره و دوباره هم خلق کند از قبل وجود دارد.
ਤਾ ਆਖਿ ਨ ਸਕਹਿ ਕੇਈ ਕੇਇ ॥
taa aakh na sakahi kay-ee kay-ay.
even then, they could not describe how great He is.
حتی ان زمان هم، نمی توان عظمت او را وصف کرد.
ਜੇਵਡੁ ਭਾਵੈ ਤੇਵਡੁ ਹੋਇ ॥
jayvad bhaavai tayvad ho-ay.
He is as Great as He wishes to be.
او به قدری که می خواهد بزرگ است.
ਨਾਨਕ ਜਾਣੈ ਸਾਚਾ ਸੋਇ ॥
naanak jaanai saachaa so-ay.
O’ Nanak, only He, the True God knows how great He is.
ای نانک، تنها او یعنی خدای واقعی می داند که چه قدر عظیم است.
ਜੇ ਕੋ ਆਖੈ ਬੋਲੁਵਿਗਾੜੁ ॥
jay ko aakhai boluvigaarh.
If anyone claomsto be able to describe God,
اگر کسی قادر بود خدا را توصیف کند،
ਤਾ ਲਿਖੀਐ ਸਿਰਿ ਗਾਵਾਰਾ ਗਾਵਾਰੁ ॥੨੬॥
taa likee-ai sir gaavaaraa gaavaar. ||26||
then consider him as the most ignorant person.
او را غافل ترین فرد در نظر بگیرید.
بند27
این بند نسخه ای از خلقت خدا و امکان او را نشان می دهد. ادعا می کند که هماهنگی کاملی در کل خلقت وجود دارد. هرچیزی تحت دستور او است و به خواست او عمل می کند. این حس مرموز را می دهد که کل جهان او را ستایش می کنند.
Stanza 27
This stanza displays a vision of God’s creation and His might. It states that there is a perfect harmony across the whole creation. Everything is under His command and it is functioning by His Will. Mystically speaking, it gives a feeling that the whole universe is singing His praises.
ਸੋ ਦਰੁ ਕੇਹਾ ਸੋ ਘਰੁ ਕੇਹਾ ਜਿਤੁ ਬਹਿ ਸਰਬ ਸਮਾਲੇ ॥
so dar kayhaa so ghar kayhaa jit bahi sarab samaalay.
How wonderful must be that Place(door and abode), from where You are taking care of all Your creation.
این مکان چقدر باید شگفت انگیز باشد، که از آن از خلقت خود مراقبت می کنید.
ਵਾਜੇ ਨਾਦ ਅਨੇਕ ਅਸੰਖਾ ਕੇਤੇ ਵਾਵਣਹਾਰੇ ॥
vaajay naad anayk asankhaa kaytay vaavanhaaray.
At that amazing place, countless musicians are playing countless musical instruments, producing countless melodies.
در این مکان شگفت انگیز، نوازنده های بیشماری آلات موسیقی را می نوازند و ملودی های بیشماری می سازند.
ਕੇਤੇ ਰਾਗ ਪਰੀ ਸਿਉ ਕਹੀਅਨਿ ਕੇਤੇ ਗਾਵਣਹਾਰੇ ॥
kaytay raag paree si-o kahee-an kaytay gaavanhaaray.
Countless singers are singing of You in myriad musical measures.
خواننده های زیادی با معیارهای موسیقی مرموز از شما می خوانند.
ਗਾਵਹਿ ਤੁਹਨੋ ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੁ ਗਾਵੈ ਰਾਜਾ ਧਰਮੁ ਦੁਆਰੇ ॥
gaavahi tuhno pa-un paanee baisantar gaavai raajaa Dharam du-aaray.
Even the nature (the wind, the sea and the fire) in its own way is singing of You. The judge of our deeds (dharamraj), is singing Your praises at Your doorstep.
حتی طبیعت (باد، دریا و آتش) به روش خود از تو می خوانند. قاضی رفتار ما در ورودی در شما، شما را ستایش می کند.
ਗਾਵਹਿ ਚਿਤੁ ਗੁਪਤੁ ਲਿਖਿ ਜਾਣਹਿ ਲਿਖਿ ਲਿਖਿ ਧਰਮੁ ਵੀਚਾਰੇ ॥
gaavahi chit gupat likh jaaneh likh likh Dharam veechaaray.
Chitra and Gupta (angels), on whose records dharamraj (righteous judge) makes judgement, are also singing Your Praises.
چیترا و گوپتا (فرشته ها)، که دهارامراج براساس ثبت آنها قضاوت می کند نیز شما را ستایش می کنند.
ਗਾਵਹਿ ਈਸਰੁ ਬਰਮਾ ਦੇਵੀ ਸੋਹਨਿ ਸਦਾ ਸਵਾਰੇ ॥
gaavahi eesar barmaa dayvee sohan sadaa savaaray.
Shiva, brahma and the goddess always shining in your splendor, are also singing Your praises.
شیوا، براهما و خدایی که در عظمت تو می درخشد نیز ستایش تو را می خوانند.
ਗਾਵਹਿ ਇੰਦ ਇਦਾਸਣਿ ਬੈਠੇ ਦੇਵਤਿਆ ਦਰਿ ਨਾਲੇ ॥
gaavahi ind idaasan baithay dayviti-aa dar naalay.
Indra (god of rain) seated on his throne, along with gods and goddess standing at Your doorstep, are admiring You
ایندرا (خدای باران) روی تخت خود در درب ورودی تو نشسته و تو را می ستاید.
ਗਾਵਹਿ ਸਿਧ ਸਮਾਧੀ ਅੰਦਰਿ ਗਾਵਨਿ ਸਾਧ ਵਿਚਾਰੇ ॥
gaavahi siDh samaaDhee andar gaavan saaDh vichaaray.
Siddhas (Holy men with spiritual powers) are praising You in deep meditation, Saints are also singing of You in deep contemolation
سیدهاس (مردان مقدس با قدرت معنوی) تو را در تفکر عمیق می ستایند، پرهیزکاران نیز تو را در تفکر عمیق می ستایند.
ਗਾਵਨਿ ਜਤੀ ਸਤੀ ਸੰਤੋਖੀ ਗਾਵਹਿ ਵੀਰ ਕਰਾਰੇ ॥
gaavan jatee satee santokhee gaavahi veer karaaray.
The self-disciplined, the benefactor, the contented and the fearless warriors, all are singing Your praises.
ولی نعمت هایی که نفس خود را تادیب می کنند، مبارزان نترس و متعهد همگی مدح تو را می سرایند.
ਗਾਵਨਿ ਪੰਡਿਤ ਪੜਨਿ ਰਖੀਸਰ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਵੇਦਾ ਨਾਲੇ ॥
gaavan pandit parhan rakheesar jug jug vaydaa naalay.
The scholars and sages, who read Vedas are singing Your praises for ages.
محققانی که ودا را می خوانند تو را قرن هاست که می ستایند.
ਗਾਵਹਿ ਮੋਹਣੀਆ ਮਨੁ ਮੋਹਨਿ ਸੁਰਗਾ ਮਛ ਪਇਆਲੇ ॥
gaavahi mohnee-aa man mohan surgaa machh pa-i-aalay.
The beautiful fascinating maids in heaven, on earth and in nether worlds are singing Your praises.
دختران دلربای زیبا در بهشت، روی زمین و در دنیای پایین ستایش تو را می خوانند.
ਗਾਵਨਿ ਰਤਨ ਉਪਾਏ ਤੇਰੇ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਲੇ ॥
gaavan ratan upaa-ay tayray athsath tirath naalay.
The precious objects created by You, along with all the holy places are testimonials of Your praises.
اشیای گرانبهای ساخته شده توسط شما همراه با همه ی اماکن مقدس تو را می ستایند.
ਗਾਵਹਿ ਜੋਧ ਮਹਾਬਲ ਸੂਰਾ ਗਾਵਹਿ ਖਾਣੀ ਚਾਰੇ ॥
gaavahi joDh mahaabal sooraa gaavahi khaanee chaaray.
The brave and mighty warriors and creatures from all four sources of life are singing your praises.
جنگجویان شجاع و دلاور و مخلوقات هر چهار منبع زندگی تو را می ستایند.
ਗਾਵਹਿ ਖੰਡ ਮੰਡਲ ਵਰਭੰਡਾ ਕਰਿ ਕਰਿ ਰਖੇ ਧਾਰੇ ॥
gaavahi khand mandal varbhandaa kar kar rakhay Dhaaray.
All the continents, galaxies and solar systems in the whole universe created and supported by You, are singing of You.
همه ی قاره ها، کهکشان ها و سیستم های خورشیدی در کل جهان توسط تو ساخته شده و حمایت شسده اند و تو را می ستایند.
ਸੇਈ ਤੁਧੁਨੋ ਗਾਵਹਿ ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਵਨਿ ਰਤੇ ਤੇਰੇ ਭਗਤ ਰਸਾਲੇ ॥
say-ee tuDhuno gaavahi jo tuDh bhaavan ratay tayray bhagat rasaalay.
Only those can sing your praises who are pleasing to You and are truly devoted and imbued with Your love.
تنها کسانی می توانند تو را ستایش کنند که از تو خرسند هستند و واقعا با عشق تو را می پرستند.
ਹੋਰਿ ਕੇਤੇ ਗਾਵਨਿ ਸੇ ਮੈ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵਨਿ ਨਾਨਕੁ ਕਿਆ ਵੀਚਾਰੇ ॥
hor kaytay gaavan say mai chit na aavan naanak ki-aa veechaaray.
O’ Nanak, how many more are singing Your praises? Which are not coming into my mind, how can I consider them all?
ای نانک، چه تعداد زیادی تو را می ستایند؟ کدام ها به ذهن من نمی آیند، چگونه می توانم همه را بررسی کنم؟
ਸੋਈ ਸੋਈ ਸਦਾ ਸਚੁ ਸਾਹਿਬੁ ਸਾਚਾ ਸਾਚੀ ਨਾਈ ॥
so-ee so-ee sadaa sach saahib saachaa saachee naa-ee.
God and only God is ever existing. The Master and His greatness is eternal.
خدا و تنها خدا ابدی است. قدرت و عظمت او ابدی است.
ਹੈ ਭੀ ਹੋਸੀ ਜਾਇ ਨ ਜਾਸੀ ਰਚਨਾ ਜਿਨਿ ਰਚਾਈ ॥
hai bhee hosee jaa-ay na jaasee rachnaa jin rachaa-ee.
He who has created this universe is present now, will always be present. Neither He was born nor He shall die.
او که این جهان را افریده است اکنون وجود دارد، و وجود خواهد داشت. نه زاده شده و نه خواهد مرد.
ਰੰਗੀ ਰੰਗੀ ਭਾਤੀ ਕਰਿ ਕਰਿ ਜਿਨਸੀ ਮਾਇਆ ਜਿਨਿ ਉਪਾਈ ॥
rangee rangee bhaatee kar kar jinsee maa-i-aa jin upaa-ee.
He who has created Maya, in many colors, varieties and species.
او که مایا را در رنگ ها، گونه ها و انواع مختلف ساخته است.
ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਕੀਤਾ ਆਪਣਾ ਜਿਵ ਤਿਸ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ॥
kar kar vaykhai keetaa aapnaa jiv tis dee vadi-aa-ee.
He creates and then takes care of His creation by His Greatness.
او می آفریند و سپس از مخلوق خود با عظمتش مراقبت می کند.
ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਸੋਈ ਕਰਸੀ ਹੁਕਮੁ ਨ ਕਰਣਾ ਜਾਈ ॥
jo tis bhaavai so-ee karsee hukam na karnaa jaa-ee.
He does whatever He pleases. No order can be issued to Him.
او هر کاری بخواهد انجام می دهد. هیچ دستوری نمی توان به او داد.
ਸੋ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਸਾਹਾ ਪਾਤਿਸਾਹਿਬੁ ਨਾਨਕ ਰਹਣੁ ਰਜਾਈ ॥੨੭॥
so paatisaahu saahaa paatisaahib naanak rahan rajaa-ee. ||27||
O’ Nanak, He is Supreme emperor and to live according to His Will is best for all
ای نانک، او قدرت ماورای طبیعی دارد و زندگی براساس خواسته ی او بهترین مسیر است.
بند28
این بند اعمال بی معنی و مجازی به کار رفته توسط کسسانی که به طور فرضی در مسیر معنوی هستند را نشان می دهد. ظاهر بیرونی مهم نیست. برای پیشرفت معنوی، باید ویژگی هایی چون خلوص نیت، ایمان به قادر مطلق و زندگی در برادری جهانی را داشته باشید. اینها ویژگی هایی هستند که یک مرتا می سازند.
Stanza 28
This stanza discredits the ritualistic and meaningless practices used by those supposedly on the spiritual path. The outward appearance is not important. To progress spiritually, you need to inculcate qualities such as purity of mind, faith in the Almighty, and belief in universal brotherhood. These are the qualities that make a Yogi.
ਮੁੰਦਾ ਸੰਤੋਖੁ ਸਰਮੁ ਪਤੁ ਝੋਲੀ ਧਿਆਨ ਕੀ ਕਰਹਿ ਬਿਭੂਤਿ ॥
munda santokh saram pat jholee Dhi-aan kee karahi bibhoot.
O’ yogi, make contentment your earrings, hard work your begging bowl and meditation on God’ Name as the ashes that cover your body.
ای مرتا، گوشهای خود را خرسند کن، کاسه ی گدایی خود را سخت کوش کن و به نام خدا فکر کن مانند خاکستری که جسم تو را می پوشاند.
ਖਿੰਥਾ ਕਾਲੁ ਕੁਆਰੀ ਕਾਇਆ ਜੁਗਤਿ ਡੰਡਾ ਪਰਤੀਤਿ ॥
khinthaa kaal ku-aaree kaa-i-aa jugat dandaa parteet.
Let the awareness of death be your patched coat, a high moral character as your way of life and faith in God as your walking stick.
اجازه بده اطلاع از مرگ کت پوشاننده ی تو باشد، ویژگی انسانی به عنوان مسیر زندگی تو و ایمان به خدا به عنوان عصای حرکت تو.
ਆਈ ਪੰਥੀ ਸਗਲ ਜਮਾਤੀ ਮਨਿ ਜੀਤੈ ਜਗੁ ਜੀਤੁ ॥
aa-ee panthee sagal jamaatee man jeetai jag jeet.
Let universal brotherhood be your sect; by controlling your mind you can win over the worldly temptations.
اجازه بده برادری جهانی انتخاب تو باشد؛ با کنترل ذهنت می توانی در مسابقات جهانی برنده شوی.
ਆਦੇਸੁ ਤਿਸੈ ਆਦੇਸੁ ॥
aadays tisai aadays.
I bow to Him, I humbly bow.
من به او کاملا تعظیم می کنم.
ਆਦਿ ਅਨੀਲੁ ਅਨਾਦਿ ਅਨਾਹਤਿ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਏਕੋ ਵੇਸੁ ॥੨੮॥
aad aneel anaad anaahat jug jug ayko vays. ||28||
He is ever existent, immaculate, without beginning, without end, and unchanging through the ages.
او ابدی، قادر، بدون تولد، بدون انتها و بدون تغییر است.
بند29
در این بند، معلم مذهبی به ما توصیه می کند که چگونه مسیر معنوی را برویم که او تشریفات اجرایی توسط مرتاهای هندی را می گوید.
تشریفات این است که مرتا غذا تهیه می کند، فردی را برای توزیع آن اختصاص می دهد و طبل می نوازد تا صدای مقدسی را به هنگام خوردن غذا ایجاد کند.
توصیه ی معلم مذهبی توسعه ی ایمان در خرد معنوی است که خدا در همه جا وجود دارد و اجازه دهید این ایمان غذایی باشد که تهیه می کنید؛ اجازه دهید مهربانی برای همه عادت شما باشد و هر ضربان قلبتان یک صدای مقدس باشد. پیام این است که فرد باید همواره به خاطر داشته باشد که خدا در هرجایی هست و مهربان است.
Stanza 29
In this stanza, the Guru advises us how to walk the spiritual path as he refers to a ritual performed by yogis in India.
The ritual is that the yogis prepare food, assign a person to distribute it and play a drum to create ‘holy’sound while eating.
The Guru’s advice is to develop faith in the divine wisdom that God is all-pervading and let this faith be the food you prepare; let kindness for all be your dispenser and make every heartbeat your holy sound. The message here is that one should always remember that God is everywhere and be kind and considerate to all.
ਭੁਗਤਿ ਗਿਆਨੁ ਦਇਆ ਭੰਡਾਰਣਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਵਾਜਹਿ ਨਾਦ ॥
bhugat gi-aan da-i-aa bhandaaran ghat ghat vaajeh naad.
O’ Yogi, let divine knowledge be your food, mercy your attendant and divinemusic which vibrates in each and every heart be your instrument
ای مرتا، اجازه بده دانش معنوی غذای تو باشد، مهربانی همراه تو باشد و موسیقی معنوی که در هر ضربان قلب تو نواخته می شود ابزار تو باشد.
ਆਪਿ ਨਾਥੁ ਨਾਥੀ ਸਭ ਜਾ ਕੀ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਅਵਰਾ ਸਾਦ ॥
aap naath naathee sabh jaa kee riDh siDh avraa saad.
God Himself is the Master of all, who controls the entire universe..Miracles and other spiritual powers are the diversions that takes one away from God.
خدا خودش چیره بر همه است که کل جهان را کنترل می کند. معجزه ها و دیگر نیروهای معنوی تقسیماتی هستند که فرد را از خدا دور می کنند.
ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਦੁਇ ਕਾਰ ਚਲਾਵਹਿ ਲੇਖੇ ਆਵਹਿ ਭਾਗ ॥
sanjog vijog du-ay kaar chalaaveh laykhay aavahi bhaag.
God Himself regulates both union (at birth and relations) and separation (at death) of Individuals. We receive what is predestined for us.
خدا خودش هردوی اتحاد و جدایی را تنظیم می کند. ما چیزی را دریافت می کنیم که او بخواهد.