ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਕਿਰਮ ਅਪੁਨੇ ਕਉ ਇਹੈ ਮਨੋਰਥੁ ਸੁਆਉ ॥੨॥
પોતાના આ કૃમિ સેવક પર કૃપા કર મારો આ હેતુ પૂર્ણ કર મારી આ ઈચ્છા પૂર્ણ કર ॥૨॥
ਤਨੁ ਧਨੁ ਤੇਰਾ ਤੂੰ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ਹਮਰੈ ਵਸਿ ਕਿਛੁ ਨਾਹਿ ॥
હે પ્રભુ! મારૂં આ શરીર, મારું આ ધન, બધું જ તારું જ દીધેલું છે તું જ મારો માલિક છે. અમે જીવ પોતાના પ્રયત્નથી તારું નામ જપવાને યોગ્ય પણ નથી અમારા વશમાં કાંઈ પણ નથી.
ਜਿਉ ਜਿਉ ਰਾਖਹਿ ਤਿਉ ਤਿਉ ਰਹਣਾ ਤੇਰਾ ਦੀਆ ਖਾਹਿ ॥੩॥
તું અમને જીવોને જે-જે સ્થિતિમાં રાખે છે તે રીતે જ અમે જીવન વિતાવીએ છીએ અમે તારા જ દીધેલા દરેક પદાર્થ ખાઈએ છીએ ॥૩॥
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਕਿਲਵਿਖ ਕਾਟੈ ਮਜਨੁ ਹਰਿ ਜਨ ਧੂਰਿ ॥
પરમાત્માના સેવકોના ચરણોની ધૂળમાં કરેલું સ્નાન મનુષ્યના જન્મ-જન્માંતરોના કરેલા પાપ દૂર કરી દે છે
ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਭਰਮ ਭਉ ਨਾਸੈ ਹਰਿ ਨਾਨਕ ਸਦਾ ਹਜੂਰਿ ॥੪॥੪॥੧੩੯॥
નાનક કહે છે, પ્રભુ-પ્રેમથી ભક્તિની કૃપાથી મનુષ્યનો દરેક પ્રકારનો ડર વહેમ નાશ થઈ જાય છે અને પરમાત્મા હંમેશા આજુ-બાજુ લાગવા લાગે છે ॥૪॥૪॥૧૩૯॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਦਰਸੁ ਤੇਰਾ ਸੋ ਪਾਏ ਜਿਸੁ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗੁ ॥
હે પહોચથી ઉપર પ્રભુ! તું મનુષ્યોની જ્ઞાન-ઇન્દ્રયોની પહોચથી ઉપર છે તારા દર્શન તે જ મનુષ્ય કરે છે જેના માથાના ભાગ્ય જાગી પડે છે.
ਆਪਿ ਕ੍ਰਿਪਾਲਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਪ੍ਰਭਿ ਧਾਰੀ ਸਤਿਗੁਰਿ ਬਖਸਿਆ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥੧॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્ય પર કૃપાના ઘર પરમાત્માએ કૃપાની નજર કરી સદ્દગુરુએ તેને પરમાત્માનું નામ-જપવાનું દાન આપી દીધું ॥૧॥
ਕਲਿਜੁਗੁ ਉਧਾਰਿਆ ਗੁਰਦੇਵ ॥
હે સદ્દગુરુ! તે તો કળિયુગને પણ બચાવી લીધું છે જેને બીજા યુગોથી ખરાબ સમજવામાં આવે છે
ਮਲ ਮੂਤ ਮੂੜ ਜਿ ਮੁਘਦ ਹੋਤੇ ਸਭਿ ਲਗੇ ਤੇਰੀ ਸੇਵ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ખરાબ તેમજ મૂર્ખ હતા તે બધા તારી સેવામાં આવીને લાગ્યા છે તારી કહેલી પ્રભુની સેવા-ભક્તિ કરવા લાગી પડ્યા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਤੂ ਆਪਿ ਕਰਤਾ ਸਭ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਧਰਤਾ ਸਭ ਮਹਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥
હે પ્રભુ! તું પોતે સૃષ્ટિને ઉત્પન્ન કરનાર છે તું પોતે જ આખી સૃષ્ટિને આશરો દેનાર છે તું પોતે જ આખી સૃષ્ટિમાં વ્યાપક છે પછી કોઈ યુગ સારો કેમ? અને કોઈ યુગ ખરાબ કેમ? ભલે આ કળિયુગને ચારેય યુગોથી ખરાબ કહેવામાં આવે છે.
ਧਰਮ ਰਾਜਾ ਬਿਸਮਾਦੁ ਹੋਆ ਸਭ ਪਈ ਪੈਰੀ ਆਇ ॥੨॥
તો પણ ધર્મરાજ હેરાન થઈ રહ્યો છે કે ગુરુની કૃપાથી વિકારોથી હટીને બધી બાઈ તારા ચરણોમાં જોડાઈ રહી છે. તેથી જો જુના વિચારો તરફ પણ જાય તો પણ આ કળિયુગ ખરાબ યુગ નથી અને આ યુગ જીવોને ખરાબ-કર્મો તરફ પ્રેરતો નથી ॥૨॥
ਸਤਜੁਗੁ ਤ੍ਰੇਤਾ ਦੁਆਪਰੁ ਭਣੀਐ ਕਲਿਜੁਗੁ ਊਤਮੋ ਜੁਗਾ ਮਾਹਿ ॥
હે ભાઈ! સદ્દગુરુને, ત્રેતાને, દ્વાપરને સારો યુગ કહેવામાં આવે છે પરંતુ પ્રત્યક્ષ દેખાઈ રહ્યું છે કે ઉલટાનું કળિયુગ બધા યુગોમાં શ્રેષ્ઠ છે
ਅਹਿ ਕਰੁ ਕਰੇ ਸੁ ਅਹਿ ਕਰੁ ਪਾਏ ਕੋਈ ਨ ਪਕੜੀਐ ਕਿਸੈ ਥਾਇ ॥੩॥
કારણ કે આ યુગમાં જે હાથ કોઈ કર્મ કરે છે તે જ હાથ તેનું ફળ ભોગવે છે. કોઈ મનુષ્ય કોઈ બીજા મનુષ્યની જગ્યાએ વિકારોને કારણે પકડાઈ જતો નથી ॥૩॥
ਹਰਿ ਜੀਉ ਸੋਈ ਕਰਹਿ ਜਿ ਭਗਤ ਤੇਰੇ ਜਾਚਹਿ ਏਹੁ ਤੇਰਾ ਬਿਰਦੁ ॥
હે ભાઈ! કોઈ પણ યુગ હોય તું પોતાના ભક્તોની લાજ હંમેશા રાખતો આવ્યો છે તું તે જ કંઈક કરે છે જે તારા ભક્ત તારાથી માંગે છે આ તારો મૂળ સ્વભાવ છે.
ਕਰ ਜੋੜਿ ਨਾਨਕ ਦਾਨੁ ਮਾਗੈ ਅਪਣਿਆ ਸੰਤਾ ਦੇਹਿ ਹਰਿ ਦਰਸੁ ॥੪॥੫॥੧੪੦॥
હે હરિ! તારો દાસ નાનક પણ પોતાના બંને હાથ જોડીને તારા ઓટલાથી દાન માંગે છે કે નાનકને પોતાના સંત-જનોનું દર્શન દે ॥૪॥૫॥૧૪૦॥
ਰਾਗੁ ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧੩
રાગ આશા મહેલ ૫ ઘર ૧૩
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે॥
ਸਤਿਗੁਰ ਬਚਨ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰੇ ॥ ਨਿਰਗੁਣ ਨਿਸਤਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે સદ્દગુરુ! તારા વચને તારી શરણ પડેલ અનેક ગુણહીન લોકોને સંસાર-સમુદ્રથી પાર કરી દીધા ॥૧॥વિરામ॥
ਮਹਾ ਬਿਖਾਦੀ ਦੁਸਟ ਅਪਵਾਦੀ ਤੇ ਪੁਨੀਤ ਸੰਗਾਰੇ ॥੧॥
હે સદ્દગુરુ! તારી સંગતિમાં રહીને તે લોકો પણ પવિત્ર આચરણવાળા બની ગયા જે પહેલા ખુબ કડવા સ્વભાવવાળા હતા ખરાબ આચરણવાળા હતા અને ખોટા બોલ બોલનાર હતા ॥૧॥
ਜਨਮ ਭਵੰਤੇ ਨਰਕਿ ਪੜੰਤੇ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਕੇ ਕੁਲ ਉਧਾਰੇ ॥੨॥
હે સદ્દગુરુ! તે તે લોકોના કુળોના કુળ વિકારોમાં પડવાથી બચાવી લીધા જે અનેક યોનિઓમાં ભટકતા આવી રહ્યા હતા અને જન્મ-મરણના ચક્કરનાં નરકમાં પડેલા હતા. ॥૨॥
ਕੋਇ ਨ ਜਾਨੈ ਕੋਇ ਨ ਮਾਨੈ ਸੇ ਪਰਗਟੁ ਹਰਿ ਦੁਆਰੇ ॥੩॥
હે સદ્દગુરુ! તારી કૃપાથી તે મનુષ્ય પણ પ્રભુના ઓટલા પર આદર-માન મેળવવા લાયક થઈ ગયા જેને પહેલાં કોઈ જાણતું-ઓળખતું જ નહોતું જેને જગતમાં કોઈ આદર દેતું નહોતું. ॥૩॥
ਕਵਨ ਉਪਮਾ ਦੇਉ ਕਵਨ ਵਡਾਈ ਨਾਨਕ ਖਿਨੁ ਖਿਨੁ ਵਾਰੇ ॥੪॥੧॥੧੪੧॥
નાનક કહે છે, હે સદ્દગુરુ! હું તારા જેવો બીજા કોને કહું? હું તારી શું પ્રશંસા કરું? હું તારાથી દરેક પળ બલિહાર જાવ છું ॥૪॥૧॥૧૪૧॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਬਾਵਰ ਸੋਇ ਰਹੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
માયાના મોહમાં પાગલ મનુષ્ય અજાણી ઊંઘમાં સુતેલ રહે છે ॥૧॥વિરામ॥ હે ભાઈ! આવા લોકો કુટુંબના મોહ અને ઝેરોના સ્વાદમાં મસ્ત થઈને અસત્ય મેદાન મારતા રહે છે ॥૧॥
ਮਿਥਨ ਮਨੋਰਥ ਸੁਪਨ ਆਨੰਦ ਉਲਾਸ ਮਨਿ ਮੁਖਿ ਸਤਿ ਕਹੇ ॥੨॥
હે ભાઈ! માયાના મોહમાં પાગલ થયેલ મન તે પદાર્થોનું લાલચ કરતું રહે છે જેનાથી સાથ નીભતું નથી જે સપનામાં લાગી રહેલ મોજ-મેળા જેવા છે આવા લોકો આ પદાર્થોને પોતાના મનમાં હંમેશા કાયમ રહેનાર સમજે છે મુખથી પણ તેને જ પાક્કા મિત્ર કહે છે ॥૨॥
ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਸੰਗੇ ਤਿਲੁ ਮਰਮੁ ਨ ਲਹੇ ॥੩॥
હે ભાઈ! આધ્યાત્મિક જીવન દેનાર હરિ-નામ જ હંમેશા સાથ દેનારા પદાર્થ છે પરંતુ માયાના મોહમાં કાફેલ મનુષ્ય આ હરિ-નામનો તફાવત તલ માત્ર પણ સમજતા નથી ॥૩॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਰਾਖੇ ਸਤਸੰਗੇ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਆਹੇ ॥੪॥੨॥੧੪੨॥
જીવોનું પણ શું વશ? હે નાનક! પ્રભુ કૃપા કરીને જે મનુષ્યોને સાધુ-સંગતમાં રાખે છે તે જ તે પ્રભુની શરણમાં આવી રહે છે ॥૪॥૨॥૧૪૨॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ਤਿਪਦੇ ॥
આશા મહેલ ૫ ત્રણપદ॥
ਓਹਾ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે ભાઈ! મને તો પ્રેમાળ પ્રભુનો તે પ્રેમ જ જોઈએ ॥૧॥વિરામ॥
ਕਨਿਕ ਮਾਣਿਕ ਗਜ ਮੋਤੀਅਨ ਲਾਲਨ ਨਹ ਨਾਹ ਨਹੀ ॥੧॥
હે ભાઈ! પ્રભુના પ્રેમના બદલામાં સોના, મોતી, મોટા મોટા મોતી, હીરા લાલ – મને આમાંથી કાંઈ પણ જોઈતું નથી જોઈતું નથી ॥૧॥
ਰਾਜ ਨ ਭਾਗ ਨ ਹੁਕਮ ਨ ਸਾਦਨ ॥
હે ભાઈ! પ્રભુના પ્રેમની જગ્યાએ ના રાજ ના ઘન-પદાર્થ ના નિયમ ના સ્વાદિષ્ટ ભોજન મને કોઈ પણ વસ્તુની જરૂરિયાત નથી ॥૨॥