ਰਾਗੁ ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧੨
રાગ આશા મહેલ ૫ ઘર ૧૨
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે॥
ਤਿਆਗਿ ਸਗਲ ਸਿਆਨਪਾ ਭਜੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ॥
હે ભાઈ! સંસાર-સમુદ્રમાંથી પાર થવા માટે આ સંબંધી પોતાની બધી શાણપણ છોડી દે. પરમાત્મા નિરંકારનું સ્મરણ કર્યા કર.
ਏਕ ਸਾਚੇ ਨਾਮ ਬਾਝਹੁ ਸਗਲ ਦੀਸੈ ਛਾਰੁ ॥੧॥
હંમેશા કાયમ રહેનાર પરમાત્માના નામ સ્મરણ વગર સંસાર-સમુદ્રથી પાર થવા સંબંધી અને દરેક ચતુરાઈ નકામી મૂર્ખતા સાબિત થાય છે. ॥૧॥
ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਣੀਐ ਸਦ ਸੰਗਿ ॥
હે ભાઈ! જો સંસાર-સમુદ્રમાંથી પોતાનો જીવન-બેડો અકબંધ પાર કરાવો છે તો તે પરમાત્માને હંમેશા પોતાની આજુબાજુ વસતો સમજવો જોઈએ.
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦੀ ਬੂਝੀਐ ਏਕ ਹਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ સમજ ત્યારે જ પડી શકે છે જો ગુરુની કૃપાથી એક પરમાત્માના પ્રેમમાં ટકી રહીએ ॥૧॥ વિરામ॥
ਸਰਣਿ ਸਮਰਥ ਏਕ ਕੇਰੀ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਠਾਉ ॥
હે ભાઈ! સંસાર-સમુદ્રથી પાર કરી શકવાની તાકાત રાખનારી ફક્ત એક પરમાત્માનો આશરો છે આના વગર બીજો કોઈ સહારો નથી.
ਮਹਾ ਭਉਜਲੁ ਲੰਘੀਐ ਸਦਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਉ ॥੨॥
આ માટે હે ભાઈ! હંમેશા પરમાત્માના ગુણ ગતો રહે તો જ આ વેરવિખેર સંસાર-સમુદ્રથી પાર થઈ શકાશે ॥૨॥
ਜਨਮ ਮਰਣੁ ਨਿਵਾਰੀਐ ਦੁਖੁ ਨ ਜਮ ਪੁਰਿ ਹੋਇ ॥
હે ભાઈ! જો પરમાત્માને હંમેશા આજુબાજુ વસતો ઓળખી લે તો જન્મ-મરણનું ચક્કર સમાપ્ત થઈ જાય છે યમરાજના શહેરમાં નિવાસ થતો નથી આધ્યાત્મિક મૃત્યુ નજીક ભટક્તું નથી કોઈ દુઃખ સ્પર્શી શકતું નથી.
ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਸੋਈ ਪਾਏ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥੩॥
પરંતુ બધા ગુણોનો ખજાનો આ હરિ-નામ તે જ મનુષ્ય પ્રાપ્ત કરે છે જેના પર પ્રભુ પોતે કૃપા કરે છે ॥૩॥
ਏਕ ਟੇਕ ਅਧਾਰੁ ਏਕੋ ਏਕ ਕਾ ਮਨਿ ਜੋਰੁ ॥
હે ભાઈ! એક પરમાત્મા નો જ સહારો એક પરમાત્માનો જ આશરો એક પરમાત્માના જ મનમાં ઓશિકુ યમ-પૂરીથી બચાવી શકે છે.
ਨਾਨਕ ਜਪੀਐ ਮਿਲਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਹੋਰੁ ॥੪॥੧॥੧੩੬॥
આ માટે હે નાનક! સાધુ-સંગતમાં મળીને પરમાત્માનું જ નામ સ્મરણવુ જોઈએ પરમાત્મા વગર બીજું કોઈ નથી જે યમપૂરીથી બચાવી શકે જે સંસાર-સમુદ્રથી પાર કરાવી શકે ॥૪॥૧॥૧૩૬॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਜੀਉ ਮਨੁ ਤਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਦੀਏ ਸਭਿ ਰਸ ਭੋਗ ॥
હે ભાઈ! આ જીવ આ મન, આ શરીર આ પ્રાણ બધા સ્વાદિષ્ટ પદાર્થ – આ બધું પરમાત્માનું દીધેલુ છે.
ਦੀਨ ਬੰਧਪ ਜੀਅ ਦਾਤਾ ਸਰਣਿ ਰਾਖਣ ਜੋਗੁ ॥੧॥
પરમાત્મા જ ગરીબોનો વાસ્તવિક સંબંધી છે પરમાત્મા જ આધ્યાત્મિક જીવન દેનાર છે પરમાત્મા જ શરણ પડનારની રક્ષા કરવામાં સમર્થ છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਧਿਆਇ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਉ ॥
હે મન! હંમેશા પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરતો રહે.
ਹਲਤਿ ਪਲਤਿ ਸਹਾਇ ਸੰਗੇ ਏਕ ਸਿਉ ਲਿਵ ਲਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરમાત્મા જ આ લોકમાં અને પરલોકમાં તારી મદદ કરનાર છે તારી સાથે રહેનાર છે. એક પરમાત્માની સાથે જ ધ્યાન જોડી રાખ ॥૧॥વિરામ॥
ਬੇਦ ਸਾਸਤ੍ਰ ਜਨ ਧਿਆਵਹਿ ਤਰਣ ਕਉ ਸੰਸਾਰੁ ॥
હે ભાઈ! સંસાર-સમુદ્રથી પાર થવા માટે લોકો વેદ-શાસ્ત્રોને વિચારે છે અને તેના કહ્યા મુજબ નિહિત અનેક ધાર્મિક કર્મ તેમજ અન્ય સાધન કરે છે.
ਕਰਮ ਧਰਮ ਅਨੇਕ ਕਿਰਿਆ ਸਭ ਊਪਰਿ ਨਾਮੁ ਅਚਾਰੁ ॥੨॥
પરંતુ પરમાત્માનું નામ-સ્મરણ એક એવો ધાર્મિક પ્રયત્ન છે જે તે નિહિત બધા ધાર્મિક કર્મોથી ઊંચો છે શ્રેષ્ઠ છે ॥૨॥
ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਬਿਨਸੈ ਮਿਲੈ ਸਤਿਗੁਰ ਦੇਵ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્ય ગુરુ-દેવને મળી જાય છે અને તેની શિક્ષા પ્રમાણે પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરે છે તેના મનમાંથી કામ-વાસના દૂર થઈ જાય છે ક્રોધ મટી જાય છે અહંકાર સમાપ્ત થઈ જાય છે.
ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜੁ ਕਰਿ ਭਗਤਿ ਹਰਿ ਕੀ ਭਲੀ ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਸੇਵ ॥੩॥
હે ભાઈ! તું પણ પોતાના હૃદયમાં પરમાત્માનું નામ પાક્કી રીતે ટકાવી રાખ પરમાત્માની ભક્તિ કર. પરમાત્માની સેવા-ભક્તિ જ સરસ કામ છે ॥૩॥
ਚਰਣ ਸਰਣ ਦਇਆਲ ਤੇਰੀ ਤੂੰ ਨਿਮਾਣੇ ਮਾਣੁ ॥
હે દયાના ઘર પ્રભુ! મેં તારા ચરણો નો આશરો લીધો છે તું જ મને નિમાણાંને આદર દેનાર છે.
ਜੀਅ ਪ੍ਰਾਣ ਅਧਾਰੁ ਤੇਰਾ ਨਾਨਕ ਕਾ ਪ੍ਰਭੁ ਤਾਣੁ ॥੪॥੨॥੧੩੭॥
હે પ્રભુ! મને પોતાની જીંદ માટે પ્રાણો માટે તારો જ સહારો છે. હે ભાઈ! દાસ નાનકનો આશરો પરમાત્મા જ છે ॥૪॥૨॥૧૩૭॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਡੋਲਿ ਡੋਲਿ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ਬਿਨਾ ਸਾਧੂ ਸੰਗ ॥
હે મન! ગુરુની સંગતિથી વંચિત રહીને વાસ્તવિક સહાયક પરમાત્માથી યથાર્થતા-હિન થઈ થઈ ને તું ખુબ દુ:ખ સહતો રહ્યો.
ਖਾਟਿ ਲਾਭੁ ਗੋਬਿੰਦ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਇਕ ਰੰਗ ॥੧॥
હવે તો હરિ-નામનો સ્વાદ ચાખ એક પરમાત્માના મેળાપનો આનંદ લે આ જ છે જીવનનો લાભ આ કમાવી લે ॥૧॥
ਹਰਿ ਕੋ ਨਾਮੁ ਜਪੀਐ ਨੀਤਿ ॥
હે ભાઈ! પરમાત્માનું નામ હંમેશા જપતું રહેવું જોઈએ.
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਧਿਆਇ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਤਿਆਗਿ ਅਵਰ ਪਰੀਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે ભાઈ! દરેક શ્વાસની સાથે તે પરમાત્માને સ્મરણ કરતો રહે બીજાની પ્રીતિ ત્યાગી દે ॥૧॥વિરામ॥
ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਸਮਰਥ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਜੀਅ ਦਾਤਾ ਆਪਿ ॥
તે પ્રભુ જ બધા જગતનો મૂળ છે દુઃખ દૂર કરવાને સમર્થ છે તે પોતે જ આધ્યાત્મિક જીવન દેનાર છે
ਤਿਆਗਿ ਸਗਲ ਸਿਆਣਪਾ ਆਠ ਪਹਰ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਪਿ ॥੨॥
હે ભાઈ! દુઃખોથી છુટકારો મેળવવા માટે બીજી બધી ચતુરાઈઓ છોડી દે આઠેય પ્રહર પ્રભુને યાદ કરતો રહે.॥૨॥
ਮੀਤੁ ਸਖਾ ਸਹਾਇ ਸੰਗੀ ਊਚ ਅਗਮ ਅਪਾਰੁ ॥
હે ભાઈ! તે બધાથી ઊંચો પહોચથી ઉપર તેમજ અનંત પરમાત્મા જ તારો વાસ્તવિક મિત્ર છે દોસ્ત છે સહાયક છે સાથી છે
ਚਰਣ ਕਮਲ ਬਸਾਇ ਹਿਰਦੈ ਜੀਅ ਕੋ ਆਧਾਰੁ ॥੩॥
તેના સોહામણાં કોમળ ચરણ પોતાના દિલમાં વસાવી રાખ તે જ જીવનનો વાસ્તવિક સહારો છે ॥૩॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਭ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਗੁਣ ਤੇਰਾ ਜਸੁ ਗਾਉ ॥
હે પ્રભુ! હે પરબ્રહ્મ! કૃપા કર હું હંમેશા તારા ગુણ ગાતો રહું તારી મહિમા કરતો રહું.
ਸਰਬ ਸੂਖ ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਪਿ ਜੀਵੈ ਨਾਨਕੁ ਨਾਉ ॥੪॥੩॥੧੩੮॥
તારી મહિમામાં જ બધા સુખ છે અને ખુબ ઈજ્જત છે. તારો દાસ નાનક તારું નામ સ્મરણ કરીને આધ્યાત્મિક જીવન પ્રાપ્ત કરે છે ॥૪॥૧॥૧૩૮॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਉਦਮੁ ਕਰਉ ਕਰਾਵਹੁ ਠਾਕੁਰ ਪੇਖਤ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ॥
હે માલિક! મારાથી આ મહેનત કરાવતો રહે ગુરુની સંગતિમાં તારા દર્શન કરતાં કરતાં હું તારું નામ જપવાનો આહાર કરતો રહું.
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਚਰਾਵਹੁ ਰੰਗਨਿ ਆਪੇ ਹੀ ਪ੍ਰਭ ਰੰਗਿ ॥੧॥
હે પ્રભુ! મારા મન પર તું પોતાના નામની રંગત ચઢાવી દે તું પોતે જ મારા મનને પોતાના પ્રેમના રંગમાં રંગી દે ॥૧॥
ਮਨ ਮਹਿ ਰਾਮ ਨਾਮਾ ਜਾਪਿ ॥
હું પોતાના મનમાં તારું રામ-નામ જપતો રહું
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਵਸਹੁ ਮੇਰੈ ਹਿਰਦੈ ਹੋਇ ਸਹਾਈ ਆਪਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પ્રભુ! મારા પર કૃપા કર મારા દિલમાં આવી વસ. જો તું મારો મદદગાર બને ॥૧॥વિરામ॥
ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਨਾਮੁ ਤੁਮਾਰਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਪ੍ਰਭੁ ਪੇਖਨ ਕਾ ਚਾਉ ॥
હે પ્રેમાળ! તું મારો માલિક છે તારું નામ સાંભળી-સાંભળીને મારી અંદર તારા દર્શનનો સ્વાદ બની રહે