ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਮਈਆ ਰਮਤ ਰਾਮ ਰਾਇ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਗੁਰੂ ਲਿਵ ਲਾਗੇ ॥
જો કે તે સુંદર રામ દરેક શરીરમાં વ્યાપક છે તો પણ ગુરુના શબ્દ દ્વારા જ તેનાથી લગન લાગે છે.
ਹਉ ਮਨੁ ਤਨੁ ਦੇਵਉ ਕਾਟਿ ਗੁਰੂ ਕਉ ਮੇਰਾ ਭ੍ਰਮੁ ਭਉ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਭਾਗੇ ॥੨॥
હું ગુરુને પોતાનું મન પોતાનું શરીર આપવા તૈયાર છું, પોતાનું માથું કાપીને આપવા તૈયાર છું. ગુરુના વચનથી જ મારુ ભટકવું, મારો ડર દુર થઈ ગયો છે ॥૨॥
ਅੰਧਿਆਰੈ ਦੀਪਕ ਆਨਿ ਜਲਾਏ ਗੁਰ ਗਿਆਨਿ ਗੁਰੂ ਲਿਵ ਲਾਗੇ ॥
માયાના મોહના અંધકારમાં ફસાયેલ જીવની અંદર ગુરુ જ જ્ઞાનનો દીવો લાવીને પ્રગટાવવામાં આવે છે. ગુરુએ આપેલ જ્ઞાન દ્વારા જ પ્રભુ ચરણોમાં લગન લાગે છે.
ਅਗਿਆਨੁ ਅੰਧੇਰਾ ਬਿਨਸਿ ਬਿਨਾਸਿਓ ਘਰਿ ਵਸਤੁ ਲਹੀ ਮਨ ਜਾਗੇ ॥੩॥
અજ્ઞાનતાનો અંધકાર સંપૂર્ણ રીતે નાશ થઈ જાય છે. હૃદય ઘરમાં પ્રભુનું નામ પદાર્થ મળી જાય છે. મન મોહની ઊંઘમાંથી જાગી પડે છે ॥૩॥
ਸਾਕਤ ਬਧਿਕ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ਤਿਨ ਜਮ ਜੋਹਨਿ ਲਾਗੇ ॥
માયાને પોતાની જીંદગીનો આશરો બનાવનાર મનુષ્ય ઈશ્વરથી તૂટી જાય છે, નિર્દય થઈ જાય છે. આધ્યાત્મિક મૃત્યુ તેને પોતાના ઘેરામાં રાખે છે.
ਉਨ ਸਤਿਗੁਰ ਆਗੈ ਸੀਸੁ ਨ ਬੇਚਿਆ ਓਇ ਆਵਹਿ ਜਾਹਿ ਅਭਾਗੇ ॥੪॥
તે મનુષ્ય સદગુરુ આગળ પોતાનું માથું નથી વેંચતો તે પોતાની અંદરથી અહંકાર નથી ગુમાવતો તે કમનસીબ જન્મ મરણના ચક્રમાં પડેલ રહે છે ॥૪॥
ਹਮਰਾ ਬਿਨਉ ਸੁਨਹੁ ਪ੍ਰਭ ਠਾਕੁਰ ਹਮ ਸਰਣਿ ਪ੍ਰਭੂ ਹਰਿ ਮਾਗੇ ॥
હે પ્રભુ! હે ઠાકર! મારી વિનંતી સાંભળ, હું તારી શરણે આવ્યો છું. હું તારાથી તારું નામ માંગુ છું.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਕੀ ਲਜ ਪਾਤਿ ਗੁਰੂ ਹੈ ਸਿਰੁ ਬੇਚਿਓ ਸਤਿਗੁਰ ਆਗੇ ॥੫॥੧੦॥੨੪॥੬੨॥
દાસ નાનકની લાજ શરમ રાખનાર ગુરુ જ છે. મેં સદગુરુ આગળ પોતાનું માથું વેચી દીધું છે, મેં નામના બદલામાં પોતાની જાત ગુરુના હવાલે કરી દીધું છે ॥૫॥૧૦॥૨૪॥૬૨॥
ਗਉੜੀ ਪੂਰਬੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ગૌરી રાગ પૂર્વ મહેલ ૪॥
ਹਮ ਅਹੰਕਾਰੀ ਅਹੰਕਾਰ ਅਗਿਆਨ ਮਤਿ ਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ॥
ગુરુ વગર અમે જીવ અહંકારી થયેલા રહીએ છીએ. અમારી બુદ્ધિ અહંકાર તેમજ અજ્ઞાનતાવાળી બનેલી રહે છે. જ્યારે ગુરુ મળી જાય, તો સ્વયંભાવ દૂર થઈ જાય છે.
ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਗਇਆ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਇਆ ॥੧॥
ગુરુની કૃપાથી જયારે અહંકારનો રોગ દૂર થાય છે, તો આધ્યાત્મિક આનંદ મળે છે. આ બધી કૃપા ગુરુની જ છે, ગુરુની જ છે ॥૧॥
ਰਾਮ ਗੁਰ ਕੈ ਬਚਨਿ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુના ઉપદેશની કૃપાથી જ રામથી હરિથી મેળાપ થાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮੇਰੈ ਹੀਅਰੈ ਪ੍ਰੀਤਿ ਰਾਮ ਰਾਇ ਕੀ ਗੁਰਿ ਮਾਰਗੁ ਪੰਥੁ ਬਤਾਇਆ ॥
ગુરુની કૃપાથી જ મારા હ્રદયમાં પરમાત્માના ચરણોની પ્રીતિ ઉત્પન્ન થઇ છે. ગુરુએ જ પરમાત્માનાં મેળાપનો રસ્તો બતાવેલ
ਮੇਰਾ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਸਤਿਗੁਰ ਆਗੈ ਜਿਨਿ ਵਿਛੁੜਿਆ ਹਰਿ ਗਲਿ ਲਾਇਆ ॥੨॥
મેં પોતાની જીવાત્મા, પોતાનું શરીર બધું ગુરુની આગળ રાખી દીધું છે કારણ કે ગુરુએ જ મને અલગ થયેલાને પરમાત્માના ગળે લગાવી દીધો છે ॥૨॥
ਮੇਰੈ ਅੰਤਰਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗੀ ਦੇਖਨ ਕਉ ਗੁਰਿ ਹਿਰਦੇ ਨਾਲਿ ਦਿਖਾਇਆ ॥
ગુરુની કૃપાથી જ મારી અંદર પરમાત્માનાં દર્શન કરવાની ચાહત ઉત્પન્ન થઈ. ગુરુએ જ મને મારા હૃદયમાં વસતા મારી સાથે વસતા પરમાત્મા દેખાડી દીધા.
ਸਹਜ ਅਨੰਦੁ ਭਇਆ ਮਨਿ ਮੋਰੈ ਗੁਰ ਆਗੈ ਆਪੁ ਵੇਚਾਇਆ ॥੩॥
મારા મનમાં હવે આધ્યાત્મિક સ્થિરતાનું સુખ પેદા થઇ ગયું છે, તેના બદલામાં મેં મારી જાત ગુરુની આગળ વેચી દીધી છે ॥૩॥
ਹਮ ਅਪਰਾਧ ਪਾਪ ਬਹੁ ਕੀਨੇ ਕਰਿ ਦੁਸਟੀ ਚੋਰ ਚੁਰਾਇਆ ॥
હું ખુબ જ પાપ અપરાધ કરતો રહ્યો, કેટલાય ખરાબ કામ કરતો રહ્યો અને છુપાવતો રહ્યો જેમ ચોર પોતાની ચોરી છુપાવે છે.
ਅਬ ਨਾਨਕ ਸਰਣਾਗਤਿ ਆਏ ਹਰਿ ਰਾਖਹੁ ਲਾਜ ਹਰਿ ਭਾਇਆ ॥੪॥੧੧॥੨੫॥੬੩॥
પરંતુ હવે નાનક કહે છે, હે હરિ! હું તારી શરણે આવ્યો છું. જો તારી કૃપા હોય તો મારી ઇજ્જત રાખ. મને વિકારોથી બચાવી રાખ ॥૪॥૧૧॥૨૫॥૬૩॥
ਗਉੜੀ ਪੂਰਬੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ગૌરી રાગ પૂર્વ મહેલ ૪॥
ਗੁਰਮਤਿ ਬਾਜੈ ਸਬਦੁ ਅਨਾਹਦੁ ਗੁਰਮਤਿ ਮਨੂਆ ਗਾਵੈ ॥
ગુરુની બુદ્ધિ પર ચાલવાથી જ ગુરુના શબ્દ મનુષ્યના હૃદયમાં એક-રસ પ્રભાવ રાખી મૂકે છે અને બીજી કોઈ માયાનો રસ પોતાનું જોર નથી મૂકી શકતો, ગુરુના ઉપદેશની કૃપાથી જ મનુષ્યનું મન પરમાત્માની મહિમા ગીત ગાય છે.
ਵਡਭਾਗੀ ਗੁਰ ਦਰਸਨੁ ਪਾਇਆ ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਲਿਵ ਲਾਵੈ ॥੧॥
કોઈ મોટા ભાગ્યોવાળો મનુષ્ય ગુરુના દર્શન પ્રાપ્ત કરે છે. ગુરુથી બલિદાન આપું છું. ગુરુ પર બલિદાન આપું છું. ગુરુ મનુષ્યની અંદર પરમાત્માના મેળાપની લગન પેદા કરે છે ॥૧॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਲਿਵ ਲਾਵੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુની સન્મુખ રહીને જ મનુષ્ય પોતાની અંદર હરિના મેળાપની લગન ઉત્પન્ન કરી શકે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਹਮਰਾ ਠਾਕੁਰੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਮਨੁ ਗੁਰ ਕੀ ਕਾਰ ਕਮਾਵੈ ॥
હે ભાઈ! સંપૂર્ણ ગુરુ જ મારો ઠાકર છે. મારુ મન ગુરુએ કહેલું કાર્ય જ કરે છે.
ਹਮ ਮਲਿ ਮਲਿ ਧੋਵਹ ਪਾਵ ਗੁਰੂ ਕੇ ਜੋ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਥਾ ਸੁਨਾਵੈ ॥੨॥
હું પોતાના ગુરુના પગ ઘસી ઘસીને ધોવ છું. કારણ કે, ગુરુ મને પરમાત્માના મહિમાની વાતો સંભળાવે છે ॥૨॥
ਹਿਰਦੈ ਗੁਰਮਤਿ ਰਾਮ ਰਸਾਇਣੁ ਜਿਹਵਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્યોના હૃદયમાં ગુરુના ઉપદેશની કૃપાથી બધા રસોના ઘર પ્રભુનું નામ વસી જાય છે. જેની જીભ પરમાત્માના ગુણ ગાય છે,
ਮਨ ਰਸਕਿ ਰਸਕਿ ਹਰਿ ਰਸਿ ਆਘਾਨੇ ਫਿਰਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਭੂਖ ਲਗਾਵੈ ॥੩॥
તેનું મન હંમેશા આનંદથી પરમાત્માના નામ રસમાં તૃપ્ત રહે છે, તેને પછી ક્યારેય માયાની ભૂખ હેરાન કરતી નથી ॥૩॥
ਕੋਈ ਕਰੈ ਉਪਾਵ ਅਨੇਕ ਬਹੁਤੇਰੇ ਬਿਨੁ ਕਿਰਪਾ ਨਾਮੁ ਨ ਪਾਵੈ ॥
પરંતુ કોઈ પણ મનુષ્ય પરમાત્માનું નામ પરમાત્માની કૃપા વગર મેળવી શકતો નથી, બેશક કોઈ ખુબ જ અનેક ઉપાય કરતો ફરે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਉ ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ਮਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਵੈ ॥੪॥੧੨॥੨੬॥੬੪॥
હે નાનક! જે દાસ પર પરમાત્મા કૃપા કરે છે, ગુરુના ઉપદેશની કૃપાથી તેની બુદ્ધિમાં પરમાત્મા પોતાનું નામ પાક્કું કરી દે છે ॥૪॥૧૨॥૨૬॥૬૪॥
ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੪ ॥
રાગ ગૌરી માઝ મહેલ ૪॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਿੰਦੂ ਜਪਿ ਨਾਮੁ ਕਰੰਮਾ ॥
હે જીવાત્મા! ગુરની શરણ પડીને પરમાત્માનું નામ જપો. તારા ભાગ્ય જાગી ગયા છે.
ਮਤਿ ਮਾਤਾ ਮਤਿ ਜੀਉ ਨਾਮੁ ਮੁਖਿ ਰਾਮਾ ॥
હે જીવાત્મા! ગુરુએ આપેલી બુદ્ધિને પોતાની માતા બનાવ, અને બુદ્ધિને જ જીવનનો આશરો બનાવ. રામનું નામ મુખથી જપ.
ਸੰਤੋਖੁ ਪਿਤਾ ਕਰਿ ਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਅਜਨਮਾ ॥
હે જીવાત્મા! સંતોષને પિતા બનાવ. અજાણ્યા અકાળ પુરખના રૂપ ગુરુની શરણ પડ.