ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਕੀਤੀ ਪੂਰੀ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ મારા પર પૂર્ણ કૃપા કરી દીધી છે.
ਪ੍ਰਭੁ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰੀ ॥
પ્રભુ સર્વવ્યાપક છે.
ਖੇਮ ਕੁਸਲ ਭਇਆ ਇਸਨਾਨਾ ॥
હવે હું આત્મિક સુખથી સ્નાન કરું છું.
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਵਿਟਹੁ ਕੁਰਬਾਨਾ ॥੧॥
હું પરબ્રહ્મ પર બલિહાર જાવ છું ॥૧॥
ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਨ ਕਵਲ ਰਿਦ ਧਾਰੇ ॥
પોતાના હૃદયમાં મેં ગુરુના સુંદર ચરણ-કમળોને ધારણ કર્યા છે.
ਬਿਘਨੁ ਨ ਲਾਗੈ ਤਿਲ ਕਾ ਕੋਈ ਕਾਰਜ ਸਗਲ ਸਵਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હવે મને તલ-માત્ર પણ વિઘ્ન આવતા નથી અને મારા બધા કાર્ય સંપૂર્ણ થઈ ગયા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮਿਲਿ ਸਾਧੂ ਦੁਰਮਤਿ ਖੋਏ ॥
જેને સંતોથી મળીને દુર્બુદ્ધિ નાશ કરી લીધી છે.
ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤ ਸਭ ਹੋਏ ॥
તેથી તે બધા પતિત પણ પવિત્ર થઈ ગયા છે.
ਰਾਮਦਾਸਿ ਸਰੋਵਰ ਨਾਤੇ ॥
રામદાસ સરોવરની એટલી મહાનતા છે કે આમાં સ્નાન કરવાના ફળ સ્વરૂપ
ਸਭ ਲਾਥੇ ਪਾਪ ਕਮਾਤੇ ॥੨॥
મનુષ્યના કરેલા બધા પાપ ઉતરી જાય છે ॥૨॥
ਗੁਨ ਗੋਬਿੰਦ ਨਿਤ ਗਾਈਐ ॥
આપણે દરરોજ પરમાત્માનું ગુણગાન કરવું જોઈએ અને
ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਧਿਆਈਐ ॥
સત્સંગતિમાં સામેલ થઈને તેનું જ ધ્યાન-મનન કરવું જોઈએ.
ਮਨ ਬਾਂਛਤ ਫਲ ਪਾਏ ॥ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਰਿਦੈ ਧਿਆਏ ॥੩॥
ત્યારે મનવાંછિત ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે, જ્યારે સંપૂર્ણ ગુરુનું હ્રદયમાં ધ્યાન કરે છે ॥૩॥
ਗੁਰ ਗੋਪਾਲ ਆਨੰਦਾ ॥
ગુરુ-પરમેશ્વર આનંદનો ભંડાર છે.
ਜਪਿ ਜਪਿ ਜੀਵੈ ਪਰਮਾਨੰਦਾ ॥
પરમાનંદ પ્રભુનું જાપ કરવાથી જ મનુષ્ય આધ્યાત્મિક રીતે જીવંત રહે છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ॥
નાનકે તો પરમાત્માના નામનું ધ્યાન કર્યું છે અને
ਪ੍ਰਭ ਅਪਨਾ ਬਿਰਦੁ ਰਖਾਇਆ ॥੪॥੧੦॥੬੦॥
તેને પોતાની પરંપરાનું પાલન કરતા તેને નમ્ર કર્યો છે ॥૪॥૧૦॥૬૦॥
ਰਾਗੁ ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રાગ સોરઠી મહેલ ૫॥
ਦਹ ਦਿਸ ਛਤ੍ਰ ਮੇਘ ਘਟਾ ਘਟ ਦਾਮਨਿ ਚਮਕਿ ਡਰਾਇਓ ॥
દસેય દિશાઓમાં મેઘ છત્રની જેમ ફેલાયેલ છે અને કાળી ઘટાની દામિનીની ચમક ભયભીત કરી રહી છે.
ਸੇਜ ਇਕੇਲੀ ਨੀਦ ਨਹੁ ਨੈਨਹ ਪਿਰੁ ਪਰਦੇਸਿ ਸਿਧਾਇਓ ॥੧॥
મારી પથારી એકલી છે, આંખોમાં ઊંઘ પણ આવી રહી નથી ત્યારથી મારો પ્રિય વર પરદેશ ચાલ્યો ગયો છે ॥૧॥
ਹੁਣਿ ਨਹੀ ਸੰਦੇਸਰੋ ਮਾਇਓ ॥
હે મા! હજી સુધી મને તેનો કોઈ સંદેશ પણ આવ્યો નથી.
ਏਕ ਕੋਸਰੋ ਸਿਧਿ ਕਰਤ ਲਾਲੁ ਤਬ ਚਤੁਰ ਪਾਤਰੋ ਆਇਓ ॥ ਰਹਾਉ ॥
આનાથી પૂર્વ જયારે મારો પ્રિય વર એક મિલ પણ દૂર જતો હતો તો મને તેની ચાર ચિઠ્ઠી આવી જતી હતી ॥વિરામ॥
ਕਿਉ ਬਿਸਰੈ ਇਹੁ ਲਾਲੁ ਪਿਆਰੋ ਸਰਬ ਗੁਣਾ ਸੁਖਦਾਇਓ ॥
હું પોતાના પ્રેમાળ પ્રિયતમને કેવી રીતે ભુલાવી શકું છું જે સર્વગુણ સંપન્ન તેમજ સુખોનો દાતા છે.
ਮੰਦਰਿ ਚਰਿ ਕੈ ਪੰਥੁ ਨਿਹਾਰਉ ਨੈਨ ਨੀਰਿ ਭਰਿ ਆਇਓ ॥੨॥
હું છત પર ચઢીને પોતાના પ્રિયતમાનો રસ્તો જોવ છું અને મારી આંખ પણ આંસુઓથી ભરેલી છે ॥૨॥
ਹਉ ਹਉ ਭੀਤਿ ਭਇਓ ਹੈ ਬੀਚੋ ਸੁਨਤ ਦੇਸਿ ਨਿਕਟਾਇਓ ॥
અહંકાર તેમજ આત્માભિમાનની દીવાલ મારા તેમજ તેની વચ્ચે પડેલી છે. હું સાંભળું છું કે તે મારા હૃદય દેશમાં નજીક જ રહે છે.
ਭਾਂਭੀਰੀ ਕੇ ਪਾਤ ਪਰਦੋ ਬਿਨੁ ਪੇਖੇ ਦੂਰਾਇਓ ॥੩॥
મારા પ્રિયતમની વચ્ચે પતંગિયાની પાંખો જેમ સૂક્ષ્મ પદ છે અને તેના દર્શન વગર હું તેને દૂર જ સમજું છું ॥૩॥
ਭਇਓ ਕਿਰਪਾਲੁ ਸਰਬ ਕੋ ਠਾਕੁਰੁ ਸਗਰੋ ਦੂਖੁ ਮਿਟਾਇਓ ॥
બધાનો માલિક મારા પર કૃપાળુ થઈ ગયો છે અને તેણે મારા બધા દુઃખ સમાપ્ત કરી દીધા છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਹਉਮੈ ਭੀਤਿ ਗੁਰਿ ਖੋਈ ਤਉ ਦਇਆਰੁ ਬੀਠਲੋ ਪਾਇਓ ॥੪॥
હે નાનક! જયારે ગુરુએ અહંકારની દીવાલ નાશ કરી દીધી તો મેં દયાળુ વિઠ્ઠલ પરમાત્માને મેળવી લીધો ॥૪॥
ਸਭੁ ਰਹਿਓ ਅੰਦੇਸਰੋ ਮਾਇਓ ॥
હે મા! મારા બધા ભય હવે દૂર થઈ ગયા છે જે મારી કામના હતી, ગુરુએ મને તેનાથી મળાવી દીધો છે.
ਜੋ ਚਾਹਤ ਸੋ ਗੁਰੂ ਮਿਲਾਇਓ ॥
જે મારી કામના હતી, ગુરુએ મને તેનાથી મળાવી દીધો.
ਸਰਬ ਗੁਨਾ ਨਿਧਿ ਰਾਇਓ ॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥੧੧॥੬੧॥
મારો પ્રભુ તો સર્વગુણોનો ખજાનો તેમજ બાદશાહ છે ॥વિરામ બીજો॥૧૧॥૬૧॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਗਈ ਬਹੋੜੁ ਬੰਦੀ ਛੋੜੁ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਦੁਖਦਾਰੀ ॥
નિરાકાર પરમાત્મા ખાધેલી વસ્તુને અપાવનાર, કેદથી સ્વતંત્ર કરનાર તેમજ દુ:ખોનો નાશક છે.
ਕਰਮੁ ਨ ਜਾਣਾ ਧਰਮੁ ਨ ਜਾਣਾ ਲੋਭੀ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ॥
હું તો લોભ તેમજ માયાનો પુજારી છું જે કોઈ શુભ કર્મ તેમજ ધર્મ જાણતો નથી.
ਨਾਮੁ ਪਰਿਓ ਭਗਤੁ ਗੋਵਿੰਦ ਕਾ ਇਹ ਰਾਖਹੁ ਪੈਜ ਤੁਮਾਰੀ ॥੧॥
હે પ્રભુ! મારું નામ ગોવિંદનો ભક્ત પડી ગયું છે, તેથી પોતાના નામની લાજ રાખ ॥૧॥
ਹਰਿ ਜੀਉ ਨਿਮਾਣਿਆ ਤੂ ਮਾਣੁ ॥
હે પ્રભુ! તું સન્માન-હીન મનુષ્યોનું સન્માન છે.
ਨਿਚੀਜਿਆ ਚੀਜ ਕਰੇ ਮੇਰਾ ਗੋਵਿੰਦੁ ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤਿ ਕਉ ਕੁਰਬਾਣੁ ॥ ਰਹਾਉ ॥
મારો ગોવિંદ નાચીઝ મનુષ્યોને પણ ગુણવાન બનાવી દે છે. હું તારી કુદરત પર બલિહાર જાવ છું ॥વિરામ॥
ਜੈਸਾ ਬਾਲਕੁ ਭਾਇ ਸੁਭਾਈ ਲਖ ਅਪਰਾਧ ਕਮਾਵੈ ॥
જેમ બાળક સ્નેહ તેમજ સ્વભાવવશ લાખો જ ગુનાઓ કરે છે અને
ਕਰਿ ਉਪਦੇਸੁ ਝਿੜਕੇ ਬਹੁ ਭਾਤੀ ਬਹੁੜਿ ਪਿਤਾ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ॥
ભલે તેનો પિતા તેને અનેક પ્રકારથી ઉપદેશ દે તેમજ ઠપકો આપે છે પરંતુ છેવટે તે તેને પોતાના ગળાથી લગાવી લે છે.
ਪਿਛਲੇ ਅਉਗੁਣ ਬਖਸਿ ਲਏ ਪ੍ਰਭੁ ਆਗੈ ਮਾਰਗਿ ਪਾਵੈ ॥੨॥
આ રીતે પરમપિતા પરમેશ્વર પણ જીવોના પાછલા અવગુણોને ક્ષમા કરી દે છે અને ભવિષ્ય માટે સન્માર્ગ આપે છે ॥૨॥
ਹਰਿ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਸਭ ਬਿਧਿ ਜਾਣੈ ਤਾ ਕਿਸੁ ਪਹਿ ਆਖਿ ਸੁਣਾਈਐ ॥
અંતર્યામી પ્રભુ બધી વિધિઓ જાણે છે તો પછી કોની સમક્ષ પોતાની વેદના સંભળાવી શકાય છે?
ਕਹਣੈ ਕਥਨਿ ਨ ਭੀਜੈ ਗੋਬਿੰਦੁ ਹਰਿ ਭਾਵੈ ਪੈਜ ਰਖਾਈਐ ॥
નીરા વાતો તેમજ ખુશામદ કરવાથી ગોવિંદ ખુશ થતો નથી, જો તેને યોગ્ય લાગે તો જ તે મનુષ્યની લાજ બચાવે છે.
ਅਵਰ ਓਟ ਮੈ ਸਗਲੀ ਦੇਖੀ ਇਕ ਤੇਰੀ ਓਟ ਰਹਾਈਐ ॥੩॥
હે સ્વામી! મેં અન્ય બધા આશ્રય જોઈ લીધા છે, મને એક તારો જ આશ્રય રહી ગયો છે ॥૩॥