ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੩
મારુ મહેલ ૪ ઘર ૩
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા સદ્દગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਲੈ ਗੁਰਮਤਿ ਹਰਿ ਪਤਿ ਪਾਇ ॥
ગુરુના ઉપદેશ અનુસાર જેણે હરિ-નામ રૂપી નિધિ પ્રાપ્ત કરી છે તેને જ યશ પ્રાપ્ત કર્યો છે
ਹਲਤਿ ਪਲਤਿ ਨਾਲਿ ਚਲਦਾ ਹਰਿ ਅੰਤੇ ਲਏ ਛਡਾਇ ॥
લોક-પરલોકમાં તે જ જીવનો મદદગાર બને છે અને અંતમાં છુટકારો અપાવે છે
ਜਿਥੈ ਅਵਘਟ ਗਲੀਆ ਭੀੜੀਆ ਤਿਥੈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਮੁਕਤਿ ਕਰਾਇ ॥੧॥
જ્યાં સાંકળો તેમજ કઠિન ગલી-માર્ગ છે ત્યાં પરમાત્મા મુક્ત કરાવે છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਸਤਿਗੁਰਾ ਮੈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇ ॥
હે સદ્દગુરુ! મને હરિ-નામ દ્રઢ કરવા દો
ਮੇਰਾ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਬੰਧਪੋ ਮੈ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਮਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે માતા! હરિ વગર બીજું કોઈ પણ મારા માતા-પિતા, પુત્ર તેમજ મિત્ર નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਮੈ ਹਰਿ ਬਿਰਹੀ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਹੈ ਕੋਈ ਆਣਿ ਮਿਲਾਵੈ ਮਾਇ ॥
હે માતા! હું હરિનો પ્રેમી છું કોઈ રીતે મને તેનાથી મેળવી દો
ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਮੈ ਜੋਦੜੀ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਦੇਇ ਮਿਲਾਇ ॥
હું તેની સામે પ્રાર્થના કરું છું કે મને મારા પ્રિયતમથી મળાવી દો
ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਦਇਆਲ ਪ੍ਰਭੁ ਹਰਿ ਮੇਲੇ ਢਿਲ ਨ ਪਾਇ ॥੨॥
મહાપુરુષ સદ્દગુરુ ખુબ દયાળુ છે જે હરિથી મેળાપ કરાવવામાં કોઈ વિલંબ કરતા નથી ॥૨॥
ਜਿਨ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਸੇ ਭਾਗਹੀਣ ਮਰਿ ਜਾਇ ॥
જેણે હરિને યાદ કર્યા નથી એવા ભાગ્યહીન મૃત્યુને શિકાર થઈ જાય છે
ਓਇ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜੋਨਿ ਭਵਾਈਅਹਿ ਮਰਿ ਜੰਮਹਿ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
તે વારંવાર અનેક યોનિઓમાં ભટકે છે અને જન્મ-મરણના ચક્રમાં પડી રહે છે
ਓਇ ਜਮ ਦਰਿ ਬਧੇ ਮਾਰੀਅਹਿ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਮਿਲੈ ਸਜਾਇ ॥੩॥
તે યમના ઓટલા પર કષ્ટ સહે છે અને પ્રભુ-દરબારમાં કઠોર દંડ ભોગવે છે ॥૩॥
ਤੂ ਪ੍ਰਭੁ ਹਮ ਸਰਣਾਗਤੀ ਮੋ ਕਉ ਮੇਲਿ ਲੈਹੁ ਹਰਿ ਰਾਇ ॥
હે હરિ! તું મારો પ્રભુ છે હું તારી શરણમાં આવ્યો છું મને પોતાની સાથે ભેળવી લો
ਹਰਿ ਧਾਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਜਗਜੀਵਨਾ ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸਰਣਾਇ ॥
હે જગના જીવન! કૃપા કરીને ગુરુની શરણમાં રાખો
ਹਰਿ ਜੀਉ ਆਪਿ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਮੇਲਾਇ ॥੪॥੧॥੩॥
હે નાનક! પરમાત્માએ પોતે જ દયાળુ થઈને તેને પોતાની સાથે મેળવી લીધા છે ॥૪॥૧॥૩॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੪ ॥
મારુ મહેલ ૪॥
ਹਉ ਪੂੰਜੀ ਨਾਮੁ ਦਸਾਇਦਾ ਕੋ ਦਸੇ ਹਰਿ ਧਨੁ ਰਾਸਿ ॥
હું હરિ-નામ રૂપી પુંજી વિશે પૂછતો રહું છું કોઈ મને કહી દો કે આ ધન રાશિ ક્યાંથી મળે છે
ਹਉ ਤਿਸੁ ਵਿਟਹੁ ਖਨ ਖੰਨੀਐ ਮੈ ਮੇਲੇ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਪਾਸਿ ॥
જે મને પરમાત્માથી મળાવી દે છે હું તેના પર બલિહાર જાઉં છું
ਮੈ ਅੰਤਰਿ ਪ੍ਰੇਮੁ ਪਿਰੰਮ ਕਾ ਕਿਉ ਸਜਣੁ ਮਿਲੈ ਮਿਲਾਸਿ ॥੧॥
મારા અંતર્મનમાં પ્રિયતમનો ખુબ પ્રેમ છે મારા સજ્જન પ્રભુ મને કેવી રીતે મળશે જેનાથી હું તેમાં જોડાય જાઉં ॥૧॥
ਮਨ ਪਿਆਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਮੈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਰਾਸਿ ॥
હે વ્હાલા મિત્ર મન! હરિ નામ જ મારી ધન-રાશિ છે
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਹਰਿ ਧੀਰਕ ਹਰਿ ਸਾਬਾਸਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ મનમાં હરિ-નામ દ્રઢ કરાવ્યું છે તેનાથી જ ધીરજ પ્રાપ્ત થયું છે અને તેને જ અમારું નમન છે ॥૧॥વિરામ॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਆਪਿ ਮਿਲਾਇ ਗੁਰੁ ਮੈ ਦਸੇ ਹਰਿ ਧਨੁ ਰਾਸਿ ॥
હરિ પોતે જ ગુરુથી મેળાપ કરાવે છે અને તે જ ધન-રાશિનું માર્ગદર્શન કરે છે
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਪ੍ਰੇਮੁ ਨ ਲਭਈ ਜਨ ਵੇਖਹੁ ਮਨਿ ਨਿਰਜਾਸਿ ॥
હે ભક્તજનો! પોતાના મનમાં નિર્ણય કરીને જોઈ લો ગુરુ વગર પ્રેમ મળતો નથી
ਹਰਿ ਗੁਰ ਵਿਚਿ ਆਪੁ ਰਖਿਆ ਹਰਿ ਮੇਲੇ ਗੁਰ ਸਾਬਾਸਿ ॥੨॥
હરિ ગુરુના મનમાં પોતે નિવાસ કરે છે પરમાત્માથી મેળાપ કરાવવાળા તે ગુરુને શબ્બાસી છે ॥૨॥
ਸਾਗਰ ਭਗਤਿ ਭੰਡਾਰ ਹਰਿ ਪੂਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਸਿ ॥
સંપૂર્ણ સદ્દગુરુ પાસે પ્રભુની ભક્તિનો ઊંડા સમુદ્ર જેવો ભંડાર છે
ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੁਠਾ ਖੋਲਿ ਦੇਇ ਮੁਖਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਪਰਗਾਸਿ ॥
સદ્દગુરુ પ્રસન્ન થઈને ભંડાર ખોલીને પોતાના શિષ્યોને આપે છે અને ગુરુમુખોનાં હૃદયમાં આલોક થઈ જાય છે
ਮਨਮੁਖਿ ਭਾਗ ਵਿਹੂਣਿਆ ਤਿਖ ਮੁਈਆ ਕੰਧੀ ਪਾਸਿ ॥੩॥
સ્વેચ્છાચારી જીવ કેટલા દુર્ભાગ્યશાળી છે જે નામ અમૃતના સરોવરની પાસે રહીને તરસ્યા જ રહી જાય છે ॥૩॥
ਗੁਰੁ ਦਾਤਾ ਦਾਤਾਰੁ ਹੈ ਹਉ ਮਾਗਉ ਦਾਨੁ ਗੁਰ ਪਾਸਿ ॥
ગુરુ જ બધાથી મોટો દાતા છે હું તેનાથી આ જ દાન માંગુ છું
ਚਿਰੀ ਵਿਛੁੰਨਾ ਮੇਲਿ ਪ੍ਰਭ ਮੈ ਮਨਿ ਤਨਿ ਵਡੜੀ ਆਸ ॥
મારા જેવા આદિકાળથી અલગ થયેલાને પરમાત્માથી મળાવી દો મારા મન-તનમાં એક આ જ અભિલાષા છે
ਗੁਰ ਭਾਵੈ ਸੁਣਿ ਬੇਨਤੀ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕੀ ਅਰਦਾਸਿ ॥੪॥੨॥੪॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે જો ગુરુને મંજુર હોય તો તે મારી પ્રાર્થના સાંભળી લેશે ॥૪॥૨॥૪॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੪ ॥
મારુ મહેલ ૪॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਥਾ ਸੁਣਾਇ ਪ੍ਰਭ ਗੁਰਮਤਿ ਹਰਿ ਰਿਦੈ ਸਮਾਣੀ ॥
ગુરુએ હરિની કથા સંભળાવી છે ગુરુના ઉપદેશ અનુસાર હૃદયમાં સમાય ગઈ છે
ਜਪਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਥਾ ਵਡਭਾਗੀਆ ਹਰਿ ਉਤਮ ਪਦੁ ਨਿਰਬਾਣੀ ॥
જે ભાગ્યશાળીએ હરિ-કથાનું જાપ કર્યું છે તેણે જ ઉત્તમ નિર્વાણ-પદ પ્રાપ્ત થયું છે