ਜਾਗਾਤੀਆ ਉਪਾਵ ਸਿਆਣਪ ਕਰਿ ਵੀਚਾਰੁ ਡਿਠਾ ਭੰਨਿ ਬੋਲਕਾ ਸਭਿ ਉਠਿ ਗਇਆ ॥
ધન-દાન લેનાર પુરોહિતોએ ઉપાય, બુદ્ધિમતા કરી બધા ગોલક ઉઠાવી લીધા.
ਤ੍ਰਿਤੀਆ ਆਏ ਸੁਰਸਰੀ ਤਹ ਕਉਤਕੁ ਚਲਤੁ ਭਇਆ ॥੫॥
આ રીતે તે ગંગા હરિદ્વાર આવ્યા અને ત્યાં તેને વિચિત્ર લીલા રચી ॥૫॥
ਮਿਲਿ ਆਏ ਨਗਰ ਮਹਾ ਜਨਾ ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਓਟ ਗਹੀ ॥
પછી નગરનો પ્રતિષ્ઠિત મનુષ્ય મળીને ગુરુની પાસે આવ્યો અને તેનો આશરો ગ્રહણ કર્યો.
ਗੁਰੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਗੋਵਿਦੁ ਪੁਛਿ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਕੀਤਾ ਸਹੀ ॥
જ્યારે તેને પ્રભુ વિશે પોતાની જિજ્ઞાસા વ્યક્ત કરી તો ગુરુએ સ્મૃતિઓના આધાર પર તેને સંતુષ્ટિ આપી.
ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਭਨੀ ਸਹੀ ਕੀਤਾ ਸੁਕਿ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦਿ ਸ੍ਰੀਰਾਮਿ ਕਰਿ ਗੁਰ ਗੋਵਿਦੁ ਧਿਆਇਆ ॥
ગુરુએ સ્મૃતિઓ તેમજ શાસ્ત્રોના આધાર પર સત્ય બતાવ્યું કે શુકદેવ, ભક્ત પ્રહલાદ તેમજ શ્રી રામચંદ્રએ શું કરી પ્રભુની સતા માનીને તેનું ધ્યાન કર્યું અને
ਦੇਹੀ ਨਗਰਿ ਕੋਟਿ ਪੰਚ ਚੋਰ ਵਟਵਾਰੇ ਤਿਨ ਕਾ ਥਾਉ ਥੇਹੁ ਗਵਾਇਆ ॥
શરીરરૂપી નગર કિલ્લામાં કામાદિક પાંચ ચોરોને દૂર કરી દીધા.
ਕੀਰਤਨ ਪੁਰਾਣ ਨਿਤ ਪੁੰਨ ਹੋਵਹਿ ਗੁਰ ਬਚਨਿ ਨਾਨਕਿ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਲਹੀ ॥
ત્યાં રોજ પ્રભુકીર્તન, પુરાણોની કથા અને દાન-પુણ્ય થઈ રહ્યું હતું, નાનકનું કહેવું છે કે ગુરુના વચનથી તેને પ્રભુ-ભક્તિ પ્રાપ્ત થઈ.
ਮਿਲਿ ਆਏ ਨਗਰ ਮਹਾ ਜਨਾ ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਓਟ ਗਹੀ ॥੬॥੪॥੧੦॥
નગરના કુલીન પુરુષ મળીને ગુરુની નજીકમાં આવ્યો અને તેનો આશરો મેળવ્યો ॥૬॥૪॥૧૦॥
ਤੁਖਾਰੀ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੫
તુખારિ છંદ મહેલ ૫
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਘੋਲਿ ਘੁਮਾਈ ਲਾਲਨਾ ਗੁਰਿ ਮਨੁ ਦੀਨਾ ॥
હે સ્વામી! હું તારા પર કોટિ-કોટિ બલિહાર જાવ છું, ગુરુ દ્વારા મેં આ મન તને અર્પણ કરી દીધું છે.
ਸੁਣਿ ਸਬਦੁ ਤੁਮਾਰਾ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਭੀਨਾ ॥
તારા શબ્દ સાંભળીને મારું મન પલળી ગયું છે,
ਇਹੁ ਮਨੁ ਭੀਨਾ ਜਿਉ ਜਲ ਮੀਨਾ ਲਾਗਾ ਰੰਗੁ ਮੁਰਾਰਾ ॥
આ મન તારા પ્રેમમાં એમ પલળી ગયું છે, જેમ માછલીનો જળથી પ્રેમ હોય છે.
ਕੀਮਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਈ ਠਾਕੁਰ ਤੇਰਾ ਮਹਲੁ ਅਪਾਰਾ ॥
હે પ્રભુ! તારું ઘર અપાર છે, આની કિંમત આંકી શકાતી નથી.
ਸਗਲ ਗੁਣਾ ਕੇ ਦਾਤੇ ਸੁਆਮੀ ਬਿਨਉ ਸੁਨਹੁ ਇਕ ਦੀਨਾ ॥
હે સર્વગુણોના દાતા, સ્વામી! ગરીબની એક વિનય સાંભળ,
ਦੇਹੁ ਦਰਸੁ ਨਾਨਕ ਬਲਿਹਾਰੀ ਜੀਅੜਾ ਬਲਿ ਬਲਿ ਕੀਨਾ ॥੧॥
નાનક તારા પર બલિહાર જાય છે, પોતાના દર્શન આપ, આ પ્રાણ પણ તારા પર બલિહાર જાય છે ॥૧॥
ਇਹੁ ਤਨੁ ਮਨੁ ਤੇਰਾ ਸਭਿ ਗੁਣ ਤੇਰੇ ॥
આ શરીર-મન, બધા ગુણ તારું દાન છે,
ਖੰਨੀਐ ਵੰਞਾ ਦਰਸਨ ਤੇਰੇ ॥
તારા દર્શન મેળવવા માટે ટુકડા-ટુકડા થવા માટે પણ તૈયાર છું.
ਦਰਸਨ ਤੇਰੇ ਸੁਣਿ ਪ੍ਰਭ ਮੇਰੇ ਨਿਮਖ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਪੇਖਿ ਜੀਵਾ ॥
હે પ્રભુ! સાંભળ, પળ માત્ર તને જોઈને જ હું જીવન મેળવું છું.
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਸੁਨੀਜੈ ਤੇਰਾ ਕਿਰਪਾ ਕਰਹਿ ਤ ਪੀਵਾ ॥
તારું અમૃત નામ સંભળાય છે, જો તારી કૃપા થઈ જાય તો હું પણ પણ કરી શકું છું.
ਆਸ ਪਿਆਸੀ ਪਿਰ ਕੈ ਤਾਈ ਜਿਉ ਚਾਤ੍ਰਿਕੁ ਬੂੰਦੇਰੇ ॥
જેમ બપૈયો સ્વાતિ-ટીપા માટે તરસ્યો હોય છે, તેમ જ જીવ-સ્ત્રી પ્રભુની આશામાં તરસી બનેલી છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜੀਅੜਾ ਬਲਿਹਾਰੀ ਦੇਹੁ ਦਰਸੁ ਪ੍ਰਭ ਮੇਰੇ ॥੨॥
હે પ્રભુ! નાનકનું કહેવું છે કે મને દર્શન આપો, કારણ કે આ પ્રાણ પણ તારા પર બલિહાર જાય છે ॥૨॥
ਤੂ ਸਾਚਾ ਸਾਹਿਬੁ ਸਾਹੁ ਅਮਿਤਾ ॥
હે પરમેશ્વર, તું પરમ સત્ય છે, સંસારનો માલિક છે, અમિત શાહુકાર છે.
ਤੂ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਪਿਆਰਾ ਪ੍ਰਾਨ ਹਿਤ ਚਿਤਾ ॥
તું પ્રિયતમ પ્રેમાળ તો અમને દિલ તેમજ જાનથી પણ વધુ પ્રેમાળ છે.
ਪ੍ਰਾਨ ਸੁਖਦਾਤਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਤਾ ਸਗਲ ਰੰਗ ਬਨਿ ਆਏ ॥
પ્રાણોને સુખ દેનાર પ્રભુનો બોધ ગુરુથી જ થાય છે, બધા રંગ-તમાશાઓ તેના જ બનાવેલ છે.
ਸੋਈ ਕਰਮੁ ਕਮਾਵੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜੇਹਾ ਤੂ ਫੁਰਮਾਏ ॥
પ્રાણી તે જ કર્મ કરે છે, જેવો તું આદેશ કરે છે.
ਜਾ ਕਉ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੀ ਜਗਦੀਸੁਰਿ ਤਿਨਿ ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਨੁ ਜਿਤਾ ॥
જેના પર જગદીશ્વરે કૃપા કરી છે, તેને સાધુ-સંગતમાં મનને જીતી લીધું છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜੀਅੜਾ ਬਲਿਹਾਰੀ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਤਉ ਦਿਤਾ ॥੩॥
નાનકનું કહેવું છે કે આ પ્રાણ પણ તારા પર બલિહાર જાય છે, કારણ કે આ આત્મા-શરીર બધું તારું દાન છે ॥૩॥
ਨਿਰਗੁਣੁ ਰਾਖਿ ਲੀਆ ਸੰਤਨ ਕਾ ਸਦਕਾ ॥
સંત પુરુષોના બલિહાર મને ગુણવિહીનને પરમાત્માએ બચાવી લીધો છે,
ਸਤਿਗੁਰਿ ਢਾਕਿ ਲੀਆ ਮੋਹਿ ਪਾਪੀ ਪੜਦਾ ॥
સદ્દગુરૂએ મારા જેવો પાપીનો પડદો ઢાંકી લીધો છે.
ਢਾਕਨਹਾਰੇ ਪ੍ਰਭੂ ਹਮਾਰੇ ਜੀਅ ਪ੍ਰਾਨ ਸੁਖਦਾਤੇ ॥
આત્મા તેમજ પ્રાણોને સુખ દેનાર પ્રભુ જ અમારા પાપ-ગુનાઓ ઢંકનાર છે.
ਅਬਿਨਾਸੀ ਅਬਿਗਤ ਸੁਆਮੀ ਪੂਰਨ ਪੁਰਖ ਬਿਧਾਤੇ ॥
તે અવિનાશી, અવ્યક્ત, સંસારનો સ્વામી, પૂર્ણ પરમપુરુષ વિધાતા છે.
ਉਸਤਤਿ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਇ ਤੁਮਾਰੀ ਕਉਣੁ ਕਹੈ ਤੂ ਕਦ ਕਾ ॥
હે પ્રભુ! તારા વખાણ કરી શકાતા નથી અર્થાત તારા વખાણનો કોઈ અંત નથી, કોણ કહી શકે છે કે તું ક્યાં ક્યાં વ્યાપ્ત છે.
ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਤਾ ਕੈ ਬਲਿਹਾਰੀ ਮਿਲੈ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਨਿਮਕਾ ॥੪॥੧॥੧੧॥
દાસ નાનક તે ગુરુ પર બલિહાર જાય છે, જેનાથી હરિનામ મળી જાય છે ॥૪॥૧॥૧૧॥