ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਪਿਓ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਉ ॥
ગુરુની નજીકમાં હરિ-નામનું જાપ કર્યું છે.
ਬਿਸਰੀ ਚਿੰਤ ਨਾਮਿ ਰੰਗੁ ਲਾਗਾ ॥
પ્રભુ-નામમાં એવો રંગ લાગ્યો છે કે બધી ચિંતા ભુલાઈ ચૂકી છે અને
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕਾ ਸੋਇਆ ਜਾਗਾ ॥੧॥
જન્મ-જન્માંતરના અજ્ઞાનમાં સુતેલું મન જાગૃત થઈ ગયું છે ॥૧॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਅਪਨੀ ਸੇਵਾ ਲਾਏ ॥
પોતાની કૃપા કરી સેવામાં લગાવ્યો છે,
ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਸਰਬ ਸੁਖ ਪਾਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સાધુ જનોની સાથે બધા સુખ પ્રાપ્ત થાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਰੋਗ ਦੋਖ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਨਿਵਾਰੇ ॥
શબ્દ-ગુરુ દ્વારા બધા રોગ-દોષનું નિવારણ કર્યું છે અને
ਨਾਮ ਅਉਖਧੁ ਮਨ ਭੀਤਰਿ ਸਾਰੇ ॥
હરિનામરૂપી દવા મનમાં સ્થિત છે.
ਗੁਰ ਭੇਟਤ ਮਨਿ ਭਇਆ ਅਨੰਦ ॥
ગુરુથી મેળાપ કરીને મન ખીલી ગયું છે,
ਸਰਬ ਨਿਧਾਨ ਨਾਮ ਭਗਵੰਤ ॥੨॥
પરમાત્માનામ બધા સુખોનો ભંડાર છે ॥૨॥
ਜਨਮ ਮਰਣ ਕੀ ਮਿਟੀ ਜਮ ਤ੍ਰਾਸ ॥
જન્મ-મરણની યમની ઇજા મટી ગઈ છે,
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਊਂਧ ਕਮਲ ਬਿਗਾਸ ॥
સાધુ-પુરુષોની સંગતમાં ઊંધું હૃદય ખીલ્યું છે.
ਗੁਣ ਗਾਵਤ ਨਿਹਚਲੁ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ॥
પ્રભુનાં ગુણ ગાતા નિશ્ચલ શાંતિ મળી છે અને
ਪੂਰਨ ਹੋਏ ਸਗਲੇ ਕਾਮ ॥੩॥
બધી ઈચ્છા પૂર્ણ થઈ છે ॥૩॥
ਦੁਲਭ ਦੇਹ ਆਈ ਪਰਵਾਨੁ ॥
દુર્લભ શરીરના સંસારમાં આવું મંજૂર થયું છે,
ਸਫਲ ਹੋਈ ਜਪਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥
પ્રભુનું નામ જપતાં જન્મ સફળ થઈ ગયો છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭਿ ਕਿਰਪਾ ਕਰੀ ॥
નાનકનું કહેવું છે કે પ્રભુએ એવી કૃપા કરી છે કે
ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਜਪਉ ਹਰਿ ਹਰੀ ॥੪॥੨੯॥੪੨॥
શ્વાસ-ખોરાકથી હરિ-હરિ જ જપતો રહું છું ॥૪॥૨૯॥૪૨॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૫॥
ਸਭ ਤੇ ਊਚਾ ਜਾ ਕਾ ਨਾਉ ॥
જેનું નામ સૌથી ઊંચું છે,
ਸਦਾ ਸਦਾ ਤਾ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਉ ॥
હંમેશા તેના ગુણ ગા.
ਜਿਸੁ ਸਿਮਰਤ ਸਗਲਾ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ॥
જેને સ્મરણ કરવાથી બધા દુઃખ દૂર થઈ જાય છે અને
ਸਰਬ ਸੂਖ ਵਸਹਿ ਮਨਿ ਆਇ ॥੧॥
મનમાં સુખ જ સુખ વસી જાય છે ॥૧॥
ਸਿਮਰਿ ਮਨਾ ਤੂ ਸਾਚਾ ਸੋਇ ॥
હે મન! તે પરમાત્માનું સ્મરણ કર, એકમાત્ર તે જ પરમ-સત્ય છે,
ਹਲਤਿ ਪਲਤਿ ਤੁਮਰੀ ਗਤਿ ਹੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આના ફળ સ્વરૂપ લોક-પરલોકમાં તારી ગતિ થશે ॥૧॥વિરામ॥
ਪੁਰਖ ਨਿਰੰਜਨ ਸਿਰਜਨਹਾਰ ॥
પવિત્ર સ્વરૂપ પરમાત્મા જ સર્જનહાર છે,
ਜੀਅ ਜੰਤ ਦੇਵੈ ਆਹਾਰ ॥
તે જ જીવ-જંતુઓ રોજીરોટી દે છે.
ਕੋਟਿ ਖਤੇ ਖਿਨ ਬਖਸਨਹਾਰ ॥
તે એટલો દયાળુ છે કે કરોડો ભૂલોને પળમાં ક્ષમા કરનાર છે.
ਭਗਤਿ ਭਾਇ ਸਦਾ ਨਿਸਤਾਰ ॥੨॥
તેની ભક્તિ કરવાથી છુટકારો થઈ જાય છે ॥૨॥
ਸਾਚਾ ਧਨੁ ਸਾਚੀ ਵਡਿਆਈ ॥
પ્રભુ-નામ જ સાચું ધન છે અને આની કીર્તિ પણ શાશ્વત છે.
ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਤੇ ਨਿਹਚਲ ਮਤਿ ਪਾਈ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુથી આ જ નિશ્ચલ શિક્ષા પ્રાપ્ત કરી છે.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਜਿਸੁ ਰਾਖਨਹਾਰਾ ॥
પરમાત્મા કૃપા કરીને જેની રક્ષા કરે છે,
ਤਾ ਕਾ ਸਗਲ ਮਿਟੈ ਅੰਧਿਆਰਾ ॥੩॥
તેનો અજ્ઞાનરૂપી અંધકાર મટી જાય છે ॥૩॥
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਸਿਉ ਲਾਗੋ ਧਿਆਨ ॥
અમારું પરબ્રહ્મમાં જ ધ્યાન લાગેલું છે,
ਪੂਰਨ ਪੂਰਿ ਰਹਿਓ ਨਿਰਬਾਨ ॥
તે પૂર્ણ રૂપથી સંસારના કણ-કણમાં વ્યાપ્ત છે.
ਭ੍ਰਮ ਭਉ ਮੇਟਿ ਮਿਲੇ ਗੋਪਾਲ ॥ ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰ ਭਏ ਦਇਆਲ ॥੪॥੩੦॥੪੩॥
નાનક પર ગુરુ દયાળુ થઈ ગયો છે અને બધા ભ્રમ-ભય મટાડીને તેને પ્રભુ મળી ગયો છે ॥૪॥૩૦॥૪૩॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૫॥
ਜਿਸੁ ਸਿਮਰਤ ਮਨਿ ਹੋਇ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ॥
જેને સ્મરણ કરવાથી મનમાં આલોક થઈ જાય છે,
ਮਿਟਹਿ ਕਲੇਸ ਸੁਖ ਸਹਜਿ ਨਿਵਾਸੁ ॥
દુઃખ-કલેશ મટી જાય છે અને પરમ સુખ બની રહે છે.
ਤਿਸਹਿ ਪਰਾਪਤਿ ਜਿਸੁ ਪ੍ਰਭੁ ਦੇਇ ॥
આ તેને પ્રાપ્ત થાય છે જેને પ્રભુ દે છે,
ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਕੀ ਪਾਏ ਸੇਵ ॥੧॥
તે સંપૂર્ણ ગુરૂની સેવા મેળવે છે ॥૧॥
ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੋ ਨਾਉ ॥
હે પ્રભુ! તારું નામ સર્વ સુખ આપનાર છે,
ਆਠ ਪਹਰ ਮੇਰੇ ਮਨ ਗਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેથી આઠ પ્રહર મારુ મન તારા જ ગુણ ગાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜੋ ਇਛੈ ਸੋਈ ਫਲੁ ਪਾਏ ॥ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
તે મનોવાંછિત ફળ મેળવે છે, જે પ્રભુનું નામ મનમાં વસાવી લે છે.
ਆਵਣ ਜਾਣ ਰਹੇ ਹਰਿ ਧਿਆਇ ॥ ਭਗਤਿ ਭਾਇ ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੨॥
પરમાત્માનું ભજન કરવાથી જન્મ-મરણના ચક્રથી મુક્તિ થાય છે અને પ્રભુની ભક્તિમાં ધ્યાન લાગી રહે છે ॥૨॥
ਬਿਨਸੇ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਅਹੰਕਾਰ ॥
કામ-ક્રોધ તેમજ અહંકાર નાશ થઈ જાય છે અને
ਤੂਟੇ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਪਿਆਰ ॥
મોહ-માયાનો પ્રેમ તૂટી જાય છે.
ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਟੇਕ ਰਹੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ॥
તેને પ્રભુનો આશરો દિવસ-રાત બની રહે છે,
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਕਰੇ ਜਿਸੁ ਦਾਤਿ ॥੩॥
પરબ્રહ્મ જેને દાન આપે છે ॥૩॥
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨਹਾਰ ਸੁਆਮੀ ॥
સંસારનો સ્વામી પરમાત્મા કરવા-કરાવવામાં સમર્થ છે,
ਸਗਲ ਘਟਾ ਕੇ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
તે બધા જીવોના મનની ભાવનાને જાણનાર છે.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਅਪਨੀ ਸੇਵਾ ਲਾਇ ॥
હે પ્રભુ! નાનકની વિનંતી છે કે કૃપા કરીને પોતાની સેવામાં લગાવી લે,
ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਤੇਰੀ ਸਰਣਾਇ ॥੪॥੩੧॥੪੪॥
ત્યારથી આ દાસ તારી શરણમાં આવ્યો છે ॥૪॥૩૧॥૪૪॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૫॥
ਲਾਜ ਮਰੈ ਜੋ ਨਾਮੁ ਨ ਲੇਵੈ ॥
જે મનુષ્ય પરમેશ્વરનું નામ લેતો નથી, તેને શ્રમમાં ડૂબી મરવું જોઈએ.
ਨਾਮ ਬਿਹੂਨ ਸੁਖੀ ਕਿਉ ਸੋਵੈ ॥
નામથી વિહીન રહીને સુખી કઈ રીતે રહી શકાય છે?
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨੁ ਛਾਡਿ ਪਰਮ ਗਤਿ ਚਾਹੈ ॥
પરમાત્માનું સ્મરણ છોડીને પરમગતિની આકાંક્ષા કરે છે,