ਰਾਗੁ ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧ ਚਉਪਦੇ ਦੁਤੁਕੇ
રાગ વસંત મહેલ ૧ ઘર ૧ ચારપદ બે પદ
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે બધી જગ્યાએ વ્યાપ્ત છે ભય રહિત છે વેર હિત છે જેનું સ્વરૂપ કાળથી પરે છે, જે યોનિઓમાં નથી ભટકતો જેનો પ્રકાશ તેની મેળાએ છે અને જે સદગુરૂની કૃપાથી મળે છે
ਮਾਹਾ ਮਾਹ ਮੁਮਾਰਖੀ ਚੜਿਆ ਸਦਾ ਬਸੰਤੁ ॥
મહિનાઓમાં સૌથી મુબારક મહિનો વસંત આવી ગયો છે, આ હંમેશા જ ખીલી રહેનાર છે.
ਪਰਫੜੁ ਚਿਤ ਸਮਾਲਿ ਸੋਇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਗੋਬਿੰਦੁ ॥੧॥
હે મન! તું ખુશિઓથી ઝૂમીને હંમેશા પરમાત્માનું સ્મરણ કર ॥૧॥
ਭੋਲਿਆ ਹਉਮੈ ਸੁਰਤਿ ਵਿਸਾਰਿ ॥
હે ભોળા! અહં-વૃત્તિને છોડી દે,
ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਬੀਚਾਰਿ ਮਨ ਗੁਣ ਵਿਚਿ ਗੁਣੁ ਲੈ ਸਾਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અહંને મારીને મનમાં ચિંતન કરે અને સર્વોત્તમ ગુણોને સંભાળી લે ॥૧॥વિરામ॥
ਕਰਮ ਪੇਡੁ ਸਾਖਾ ਹਰੀ ਧਰਮੁ ਫੁਲੁ ਫਲੁ ਗਿਆਨੁ ॥
સંપૂર્ણ વિશ્વ કર્મરૂપી વૃક્ષ છે, હરિ-નામ એની ડાળીઓ છે, ધર્મ એનું ફૂલ છે અને જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ ફળ છે.
ਪਤ ਪਰਾਪਤਿ ਛਾਵ ਘਣੀ ਚੂਕਾ ਮਨ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥੨॥
જ્યારે પાંદના રૂપમાં ગાઢ છાયો પ્રાપ્ત થાય છે તો મનનો અભિમાન નિવૃત થઈ જાય છે ॥૨॥
ਅਖੀ ਕੁਦਰਤਿ ਕੰਨੀ ਬਾਣੀ ਮੁਖਿ ਆਖਣੁ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ॥
તેની સુંદર કુદરત આંખોથી નસીબ થાય છે, કાનોમાં મધુર વાણી નસીબ થાય છે.
ਪਤਿ ਕਾ ਧਨੁ ਪੂਰਾ ਹੋਆ ਲਾਗਾ ਸਹਜਿ ਧਿਆਨੁ ॥੩॥
જો સરળ સ્વભાવ પરમાત્મામાં ધ્યાન લગાવાય તો લોક-પરલોકમાં પ્રતિષ્ઠાનું પૂર્ણ ધન પ્રાપ્ત થઈ જાય છે ॥૩॥
ਮਾਹਾ ਰੁਤੀ ਆਵਣਾ ਵੇਖਹੁ ਕਰਮ ਕਮਾਇ ॥
હે ભાઈ! મહિના અને ઋતુઓ તો આવનારી જનારી છે, તેથી નામ સ્મરણરૂપી સાચી કર્મ કમાણી કરીને જોઈ લે.
ਨਾਨਕ ਹਰੇ ਨ ਸੂਕਹੀ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਹੇ ਸਮਾਇ ॥੪॥੧॥
ગુરુ નાનક સાહેબનું ફરમાન છે કે જે ગુરુના નિર્દેશ પ્રમાણે પ્રભુ-નામ સ્મરણમાં લીન રહે છે, તે ક્યારે સુકાતા નથી અને હંમેશા લીલા-છમ રહે છે ॥૪॥૧॥
ਮਹਲਾ ੧ ਬਸੰਤੁ ॥
મહેલ ૧ વસંત॥
ਰੁਤਿ ਆਈਲੇ ਸਰਸ ਬਸੰਤ ਮਾਹਿ ॥
આનંદમય ઋતુ વસંતનો મહિનો આવી ગયો છે.
ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਰਵਹਿ ਸਿ ਤੇਰੈ ਚਾਇ ॥
હે પરમેશ્વર! જે તારા રંગમાં લીન રહે છે, તે તને મેળવવાની ઈચ્છામાં મસ્ત રહે છે.
ਕਿਸੁ ਪੂਜ ਚੜਾਵਉ ਲਗਉ ਪਾਇ ॥੧॥
તારા સિવાય કોની પૂજા માટે અર્ચના-વસ્તુ ભેટ કરું, તારા સિવાય કોણ પગ સ્પર્શી શકું છું ॥૧॥
ਤੇਰਾ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸਾ ਕਹਉ ਰਾਇ ॥
હે માલિક! તારા દાસોનો દાસ કહેવાવ છું,
ਜਗਜੀਵਨ ਜੁਗਤਿ ਨ ਮਿਲੈ ਕਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે સંસારના જીવન! ભક્તિ સિવાય કોઈ પણ વિચારથી તને મેળવી શકાતો નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਤੇਰੀ ਮੂਰਤਿ ਏਕਾ ਬਹੁਤੁ ਰੂਪ ॥
તારી મૂર્તિ એક જ છે, પરંતુ તારા રુપ અનેક છે.
ਕਿਸੁ ਪੂਜ ਚੜਾਵਉ ਦੇਉ ਧੂਪ ॥
પછી તારા સિવાય કોની પૂજા-અર્ચના કરું, તારા સિવાય કોને અગરબતી ભેટ કરું.
ਤੇਰਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ਕਹਾ ਪਾਇ ॥
તારું રહસ્ય ક્યાંય પણ પ્રાપ્ત થઈ શકતું નથી.
ਤੇਰਾ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸਾ ਕਹਉ ਰਾਇ ॥੨॥
હે માલિક! તારા દાસોનો દાસ કહેવાવા ઈચ્છું છું ॥૨॥
ਤੇਰੇ ਸਠਿ ਸੰਬਤ ਸਭਿ ਤੀਰਥਾ ॥
સાઈઠ સંવત, બધા તીર્થ તારા જ છે.
ਤੇਰਾ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਪਰਮੇਸਰਾ ॥
હે પરમાત્મા! તારું નામ શાશ્વત છે.
ਤੇਰੀ ਗਤਿ ਅਵਿਗਤਿ ਨਹੀ ਜਾਣੀਐ ॥
તારી ગતિ-જાણ જાણી શકાતું નથી અને
ਅਣਜਾਣਤ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੀਐ ॥੩॥
વગર જાણ્યે જ નામનું ઉચ્ચારણ કરવું જોઈએ ॥૩॥
ਨਾਨਕੁ ਵੇਚਾਰਾ ਕਿਆ ਕਹੈ ॥
નાનક બિચારો ભલે તારી શું સ્તુતિ કરી શકે છે,
ਸਭੁ ਲੋਕੁ ਸਲਾਹੇ ਏਕਸੈ ॥
બધા લોકો એકમાત્ર તારા જ વખાણ કરી રહ્યા છે.
ਸਿਰੁ ਨਾਨਕ ਲੋਕਾ ਪਾਵ ਹੈ ॥
નાનકનું માથા તે મહાપુરુષોના પગ પર પડેલું છે.
ਬਲਿਹਾਰੀ ਜਾਉ ਜੇਤੇ ਤੇਰੇ ਨਾਵ ਹੈ ॥੪॥੨॥
હે સંસારના પાલક! જેટલા પણ તારા નામ છે, હું તેના પર બલિહાર જાવ છું ॥૪॥૨॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
વસંત મહેલ ૧॥
ਸੁਇਨੇ ਕਾ ਚਉਕਾ ਕੰਚਨ ਕੁਆਰ ॥
જો કોઈએ સોનાનો મંડપ તૈયાર કર્યો હોય, સોનાના વાસણનો ત્યાં ઉપયોગ કરીએ,
ਰੁਪੇ ਕੀਆ ਕਾਰਾ ਬਹੁਤੁ ਬਿਸਥਾਰੁ ॥
ચાંદીની રેખાઓ દૂર-દૂર સુધી ખેંચી લે,
ਗੰਗਾ ਕਾ ਉਦਕੁ ਕਰੰਤੇ ਕੀ ਆਗਿ ॥
ખાવાનું પકવવા માટે પવિત્ર ગંગાનું જળ તેમજ પવિત્ર આગ ઉપયોગ કરીએ,
ਗਰੁੜਾ ਖਾਣਾ ਦੁਧ ਸਿਉ ਗਾਡਿ ॥੧॥
દૂધમાં મળાવીને ભોજન પકાવે છે ॥૧॥
ਰੇ ਮਨ ਲੇਖੈ ਕਬਹੂ ਨ ਪਾਇ ॥
હે મન! એવો કોઈ પણ કર્મકાંડ પરમાત્માને સ્વીકાર થતો નથી,