ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਸਭ ਦੁਨੀਆ ਛਾਰੁ ॥੧॥
પ્રભુ-નામ સિવાય આખી દુનિયા ધૂળ સમાન છે ॥૧॥
ਅਚਰਜੁ ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤਿ ਤੇਰੇ ਕਦਮ ਸਲਾਹ ॥
તારી બનાવેલ કુદરત અદભુત છે અને તારો ઉપકાર પણ પ્રશંસનીય છે.
ਗਨੀਵ ਤੇਰੀ ਸਿਫਤਿ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ॥੨॥
હે સાચા બાદશાહ! તારી સ્તુતિનું કોઈ મૂલ્ય નથી ॥૨॥
ਨੀਧਰਿਆ ਧਰ ਪਨਹ ਖੁਦਾਇ ॥
હે ખુદા! બેસહારા લોકોનો તું જ સહારો છે અને તું જ તેની પનાહ છે.
ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜੁ ਦਿਨੁ ਰੈਣਿ ਧਿਆਇ ॥੩॥
હે ગરીબ-નવાઝ! હું દિવસ-રાત તારા ધ્યાનમાં લીન રહું છું ॥૩॥
ਨਾਨਕ ਕਉ ਖੁਦਿ ਖਸਮ ਮਿਹਰਵਾਨ ॥
નાનકનું કહેવું છે કે માલિક પોતે જ તેના પર કૃપાળુ છે અને
ਅਲਹੁ ਨ ਵਿਸਰੈ ਦਿਲ ਜੀਅ ਪਰਾਨ ॥੪॥੧੦॥
દિલ-પ્રાણથી તે અલ્લાહ ક્યારેય ભૂલતો નથી ॥૪॥૧૦॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૫॥
ਸਾਚ ਪਦਾਰਥੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਹਹੁ ॥
પ્રભુ-નામરૂપી સાચો પદાર્થ ગુરુથી પ્રાપ્ત કર અને
ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਭਾਣਾ ਸਤਿ ਕਰਿ ਸਹਹੁ ॥੧॥
પ્રભુની રજાને સત્ય સમજીને માન ॥૧॥
ਜੀਵਤ ਜੀਵਤ ਜੀਵਤ ਰਹਹੁ ॥
આધ્યાત્મિક તરીકે જીવંત રહેવાનું છે તો
ਰਾਮ ਰਸਾਇਣੁ ਨਿਤ ਉਠਿ ਪੀਵਹੁ ॥
રામ નામરૂપી રસાયણનું રોજ ઉઠીને પાન કર.
ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਰਸਨਾ ਕਹਹੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે સજ્જનો, દરેક દમ જીભથી પ્રભુના ગુણ ગા ॥૧॥વિરામ॥
ਕਲਿਜੁਗ ਮਹਿ ਇਕ ਨਾਮਿ ਉਧਾਰੁ ॥ ਨਾਨਕੁ ਬੋਲੈ ਬ੍ਰਹਮ ਬੀਚਾਰੁ ॥੨॥੧੧॥
કળિયુગમાં ફક્ત પ્રભુ-નામથી જ સંસારના બંધનોથી ઉદ્ધાર થઈ શકે છે નાનક આ જ બ્રહ્મ-વિચાર બોલે છે ॥૨॥૧૧॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૫॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਸਰਬ ਫਲ ਪਾਏ ॥
સદ્દગુરૂની સેવા કરવાથી બધા ફળ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે અને
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੀ ਮੈਲੁ ਮਿਟਾਏ ॥੧॥
જન્મ-જન્માંતરની ગંદકી નિવૃત થઈ જાય છે ॥૧॥
ਪਤਿਤ ਪਾਵਨ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੋ ਨਾਉ ॥
હે પ્રભુ! તારું નામ પાપી જીવોને પવિત્ર કરનાર છે અને
ਪੂਰਬਿ ਕਰਮ ਲਿਖੇ ਗੁਣ ਗਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પૂર્વ કર્મો પ્રમાણે નિયતિથી જ તારા ગુણ ગાવાની સુતક પ્રાપ્ત થાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਹੋਵੈ ਉਧਾਰੁ ॥
સાધુ પુરુષોની સાથે રહેવાથી ઉધ્ધાર થઈ જાય છે અને
ਸੋਭਾ ਪਾਵੈ ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਦੁਆਰ ॥੨॥
આ રીતે પ્રભુના દરવાજા પર શોભા પ્રાપ્ત થાય છે ॥૨॥
ਸਰਬ ਕਲਿਆਣ ਚਰਣ ਪ੍ਰਭ ਸੇਵਾ ॥
પ્રભુ-ચરણોની સેવાથી સર્વ કલ્યાણ થાય છે અને
ਧੂਰਿ ਬਾਛਹਿ ਸਭਿ ਸੁਰਿ ਨਰ ਦੇਵਾ ॥੩॥
દેવી-દેવતા તેમજ મનુષ્ય પણ તેની ચરણ-ધૂળની આકાંક્ષા કરે છે ॥૩॥
ਨਾਨਕ ਪਾਇਆ ਨਾਮ ਨਿਧਾਨੁ ॥
નાનકનું કહેવું છે કે અમે પણ હરિનામરૂપી સુખનિધાનને મેળવી લીધો છે,
ਹਰਿ ਜਪਿ ਜਪਿ ਉਧਰਿਆ ਸਗਲ ਜਹਾਨੁ ॥੪॥੧੨॥
જેનું નિરંતર જાપ કરીને આખા જગતનો ઉદ્ધાર થઈ ગયો છે ॥૪॥૧૨॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૫॥
ਅਪਣੇ ਦਾਸ ਕਉ ਕੰਠਿ ਲਗਾਵੈ ॥
પ્રભુ પોતાના દાસને ગળાથી લગાવી લે છે,
ਨਿੰਦਕ ਕਉ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਪਾਵੈ ॥੧॥
પરંતુ નિંદકને દુ:ખોની આગમાં સળગાવી દે છે ॥૧॥
ਪਾਪੀ ਤੇ ਰਾਖੇ ਨਾਰਾਇਣ ॥
પરમાત્મા જ પાપીથી બચાવે છે,
ਪਾਪੀ ਕੀ ਗਤਿ ਕਤਹੂ ਨਾਹੀ ਪਾਪੀ ਪਚਿਆ ਆਪ ਕਮਾਇਣ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પાપીની ક્યાંય પણ ગતિ થતી નથી અને તે પોતાના કરેલ કર્મોનું જ ફળ ભોગવે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਦਾਸ ਰਾਮ ਜੀਉ ਲਾਗੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥
દાસને ભગવાન માટે પ્રેમ છે અને
ਨਿੰਦਕ ਕੀ ਹੋਈ ਬਿਪਰੀਤਿ ॥੨॥
નિંદકની ખુબ ખરાબ હાલત થઈ છે ॥૨॥
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮਿ ਅਪਣਾ ਬਿਰਦੁ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ॥
પરબ્રહ્મે પોતાના વિરદને પ્રગટ કર્યો છે અને
ਦੋਖੀ ਅਪਣਾ ਕੀਤਾ ਪਾਇਆ ॥੩॥
દોષીએ પોતાના કરેલા કર્મોની સજા પ્રાપ્ત કરી છે ॥૩॥
ਆਇ ਨ ਜਾਈ ਰਹਿਆ ਸਮਾਈ ॥ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਹਰਿ ਕੀ ਸਰਣਾਈ ॥੪॥੧੩॥
પ્રભુ ન આવે છે, ન તો જાય છે, બધામાં જ સમાઈ રહે છે, દાસ નાનક પ્રભુની શરણમાં જ રહે છે ॥૪॥૧૩॥
ਰਾਗੁ ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ਚਉਪਦੇ ਘਰੁ ੨
રાગ ભૈરઉ મહેલ ૫ ચારપદ ઘર ૨
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਸ੍ਰੀਧਰ ਮੋਹਨ ਸਗਲ ਉਪਾਵਨ ਨਿਰੰਕਾਰ ਸੁਖਦਾਤਾ ॥
સુખદાતા નિરંકાર બ્રહ્મ જ બધાને ઉત્પન્ન કરનાર છે.
ਐਸਾ ਪ੍ਰਭੁ ਛੋਡਿ ਕਰਹਿ ਅਨ ਸੇਵਾ ਕਵਨ ਬਿਖਿਆ ਰਸ ਮਾਤਾ ॥੧॥
આવા પ્રભુને છોડીને વિષય-વિકારોમાં મસ્ત જીવ બીજાની જ સેવા કરે છે ॥૧॥
ਰੇ ਮਨ ਮੇਰੇ ਤੂ ਗੋਵਿਦ ਭਾਜੁ ॥
હે મન! તું પ્રભુનું ભજન-સંકીર્તન કર,
ਅਵਰ ਉਪਾਵ ਸਗਲ ਮੈ ਦੇਖੇ ਜੋ ਚਿਤਵੀਐ ਤਿਤੁ ਬਿਗਰਸਿ ਕਾਜੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
કારણ કે મેં બીજા બધા ઉપાય કરીને જોઈ લીધા છે, જો તેના વિશે વિચારાય તો બધા કાર્ય બગડી જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਠਾਕੁਰੁ ਛੋਡਿ ਦਾਸੀ ਕਉ ਸਿਮਰਹਿ ਮਨਮੁਖ ਅੰਧ ਅਗਿਆਨਾ ॥
અંધ-અજ્ઞાની મનમુખ, માલિકને છોડીને તેની દાસી માયાને યાદ કરે છે,
ਹਰਿ ਕੀ ਭਗਤਿ ਕਰਹਿ ਤਿਨ ਨਿੰਦਹਿ ਨਿਗੁਰੇ ਪਸੂ ਸਮਾਨਾ ॥੨॥
તે પ્રભુની ભક્તિ કરનારની નિંદા કરતો રહે છે, આવો નિગુરા મનુષ્ય પશુ સમાન છે ॥૨॥
ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਤਨੁ ਧਨੁ ਸਭੁ ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਸਾਕਤ ਕਹਤੇ ਮੇਰਾ ॥
આ પ્રાણ, શરીર, ધન બધું પ્રભુનું દીધેલું છે, પરંતુ માયાવી પુરુષ આને પોતાનું બતાવે છે..