ਸਮਰਥ ਸੁਆਮੀ ਕਾਰਣ ਕਰਣ ॥
હે પ્રભુ! તું સર્વશક્તિમાન છે, આખા વિશ્વનો સ્વામી છે, સર્વકર્તા છે,
ਮੋਹਿ ਅਨਾਥ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੀ ਸਰਣ ॥
હું અનાથ તારી શરણમાં આવ્યો છું.
ਜੀਅ ਜੰਤ ਤੇਰੇ ਆਧਾਰਿ ॥
બધા જીવોને તારો જ આશરો છે,
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਭ ਲੇਹਿ ਨਿਸਤਾਰਿ ॥੨॥
કૃપા કરીને સંસારથી મુક્તિ આપ ॥૨॥
ਭਵ ਖੰਡਨ ਦੁਖ ਨਾਸ ਦੇਵ ॥
હે દેવાધિદેવ! તું સંસારના જન્મ-મરણના બંધનને તોડનાર છે, દુઃખોને નાશ કરનાર છે.
ਸੁਰਿ ਨਰ ਮੁਨਿ ਜਨ ਤਾ ਕੀ ਸੇਵ ॥
મનુષ્ય, દેવગણ તેમજ મુનિજન તારી ભક્તિ કરે છે.
ਧਰਣਿ ਅਕਾਸੁ ਜਾ ਕੀ ਕਲਾ ਮਾਹਿ ॥
તે ધરતી તેમજ આકાશને પોતાની શક્તિથી ટકાવેલ છે.
ਤੇਰਾ ਦੀਆ ਸਭਿ ਜੰਤ ਖਾਹਿ ॥੩॥
બધા જીવ તારું આપેલ ખાઈ રહ્યા છે ॥૩॥
ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਪ੍ਰਭ ਦਇਆਲ ॥
હે પ્રભુ! તું અંતરયામી છે, દયાળુ છે,
ਅਪਣੇ ਦਾਸ ਕਉ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿ ॥
પોતાના દાસ પર કૃપા-દ્રષ્ટિ કરી દે.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਮੋਹਿ ਦੇਹੁ ਦਾਨੁ ॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે કૃપા કરીને મને આ દાન આપ કે
ਜਪਿ ਜੀਵੈ ਨਾਨਕੁ ਤੇਰੋ ਨਾਮੁ ॥੪॥੧੦॥
તારું નામ જપીને જીવતો રહું ॥૪॥૧૦॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
વસંત મહેલ ૫॥
ਰਾਮ ਰੰਗਿ ਸਭ ਗਏ ਪਾਪ ॥
રામની પ્રેમ-ભક્તિમાં નિમગ્ન થવાથી બધા પાપ દૂર થઈ જાય છે.
ਰਾਮ ਜਪਤ ਕਛੁ ਨਹੀ ਸੰਤਾਪ ॥
રામનું જાપ કરવાથી કોઈ વેદના પ્રભાવિત કરતી નથી.
ਗੋਬਿੰਦ ਜਪਤ ਸਭਿ ਮਿਟੇ ਅੰਧੇਰ ॥
પ્રભુનું જાપ કરવાથી અજ્ઞાનના બધા અંધકાર મટી જાય છે અને
ਹਰਿ ਸਿਮਰਤ ਕਛੁ ਨਾਹਿ ਫੇਰ ॥੧॥
તેનું સ્મરણ કરવાથી જન્મ-મરણનો બંધન રહેતો નથી ॥૧॥
ਬਸੰਤੁ ਹਮਾਰੈ ਰਾਮ ਰੰਗੁ ॥ ਸੰਤ ਜਨਾ ਸਿਉ ਸਦਾ ਸੰਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પ્રભુની ભક્તિમાં નિમગ્ન રહેવું જ અમારી વસંત ઋતુ છે અને સંતજનોથી જ સંગ બની રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੰਤ ਜਨੀ ਕੀਆ ਉਪਦੇਸੁ ॥
સંતજનોએ ઉપદેશ કર્યો છે કે
ਜਹ ਗੋਬਿੰਦ ਭਗਤੁ ਸੋ ਧੰਨਿ ਦੇਸੁ ॥
જ્યાં પ્રભુનો ભક્ત રહે છે, તે નગર ધન્ય છે.
ਹਰਿ ਭਗਤਿਹੀਨ ਉਦਿਆਨ ਥਾਨੁ ॥
જ્યાં પરમાત્માની ભક્તિ થતી નથી, તે સ્થાન જંગલ સમાન છે અને
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਪਛਾਨੁ ॥੨॥
ગુરુની કૃપાથી દરેક શરીરમાં ઓળખ થાય છે ॥૨॥
ਹਰਿ ਕੀਰਤਨ ਰਸ ਭੋਗ ਰੰਗੁ ॥
પ્રભુનું સંકીર્તન જ તમામ ખુશીઓ તેમજ રસોને ભોગવાનું છે.
ਮਨ ਪਾਪ ਕਰਤ ਤੂ ਸਦਾ ਸੰਗੁ ॥
હે મન! પાપ કરતાં તું જરા સંકોચ કર, કારણ કે તે હંમેશા સાથે છે,
ਨਿਕਟਿ ਪੇਖੁ ਪ੍ਰਭੁ ਕਰਣਹਾਰ ॥
તે રચનહાર પ્રભુને નજીક જ જો.
ਈਤ ਊਤ ਪ੍ਰਭ ਕਾਰਜ ਸਾਰ ॥੩॥
લોક-પરલોકમાં પ્રભુ જ બધા કાર્ય પૂર્ણ કરનાર છે ॥૩॥
ਚਰਨ ਕਮਲ ਸਿਉ ਲਗੋ ਧਿਆਨੁ ॥
અમારું પ્રભુ-ચરણોથી ધ્યાન લાગી ગયું છે,
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਭਿ ਕੀਨੋ ਦਾਨੁ ॥
કૃપા કરીને પ્રભુએ આ દાન કર્યું છે.
ਤੇਰਿਆ ਸੰਤ ਜਨਾ ਕੀ ਬਾਛਉ ਧੂਰਿ ॥
હે સ્વામી! નાનકની વિનંતી છે કે હું તારા સંતજનોની ચરણ-ધૂળ ઇચ્છું છું અને
ਜਪਿ ਨਾਨਕ ਸੁਆਮੀ ਸਦ ਹਜੂਰਿ ॥੪॥੧੧॥
તારું નામ જપીને તને હંમેશા સાક્ષાત જ માનું છું ॥૪॥૧૧॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
વસંત મહેલ ૫॥
ਸਚੁ ਪਰਮੇਸਰੁ ਨਿਤ ਨਵਾ ॥
પરમેશ્વર શાશ્વત-સ્વરૂપ તેમજ અનંત છે.
ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਨਿਤ ਚਵਾ ॥
ગુરુની કૃપાથી નિરંતર તેનું નામ જપુ છું.
ਪ੍ਰਭ ਰਖਵਾਲੇ ਮਾਈ ਬਾਪ ॥
માતા-પિતાની જેમ પ્રભુ અમારો રખેવાળ છે અને
ਜਾ ਕੈ ਸਿਮਰਣਿ ਨਹੀ ਸੰਤਾਪ ॥੧॥
તેનું સ્મરણ કરવાથી કોઈ મુશ્કેલી આવતી નથી ॥૧॥
ਖਸਮੁ ਧਿਆਈ ਇਕ ਮਨਿ ਇਕ ਭਾਇ ॥
એકાગ્રચિત્તે થઈને માલિકની પ્રાર્થના કર,
ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਕੀ ਸਦਾ ਸਰਣਾਈ ਸਾਚੈ ਸਾਹਿਬਿ ਰਖਿਆ ਕੰਠਿ ਲਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પૂર્ણ ગુરૂની શરણમાં રહીને સાચા માલિકે ગળે લગાવી લીધો છે
ਅਪਣੇ ਜਨ ਪ੍ਰਭਿ ਆਪਿ ਰਖੇ ॥
પ્રભુ પોતે જ પોતાના ભક્તની રક્ષા કરે છે અને
ਦੁਸਟ ਦੂਤ ਸਭਿ ਭ੍ਰਮਿ ਥਕੇ ॥
કામાદિક દુષ્ટ દૂત બધા ભટકીને થાકી જાય છે.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਸਾਚੇ ਨਹੀ ਜਾਇ ॥
સાચા ગુરુ વગર ક્યાંય આશરો મળતો નથી અને
ਦੁਖੁ ਦੇਸ ਦਿਸੰਤਰਿ ਰਹੇ ਧਾਇ ॥੨॥
દેશ-દેશાંતર ભટકનાર લોકો દુઃખ જ મેળવે છે ॥૨॥
ਕਿਰਤੁ ਓਨੑਾ ਕਾ ਮਿਟਸਿ ਨਾਹਿ ॥
તેના નસીબને બદલી શકાતું નથી,
ਓਇ ਅਪਣਾ ਬੀਜਿਆ ਆਪਿ ਖਾਹਿ ॥
તે પોતાના કરેલ કર્મોનું પોતે જ ફળ ખાય છે.
ਜਨ ਕਾ ਰਖਵਾਲਾ ਆਪਿ ਸੋਇ ॥
ભક્તનો રક્ષક પોતે પરમેશ્વર છે અને
ਜਨ ਕਉ ਪਹੁਚਿ ਨ ਸਕਸਿ ਕੋਇ ॥੩॥
તે ભક્ત સુધી કોઈ ખરાબ બલા પહોંચી શકતી નથી ॥૩॥
ਪ੍ਰਭਿ ਦਾਸ ਰਖੇ ਕਰਿ ਜਤਨੁ ਆਪਿ ॥ ਅਖੰਡ ਪੂਰਨ ਜਾ ਕੋ ਪ੍ਰਤਾਪੁ ॥
પ્રભુ પોતે પ્રયત્ન કરી દાસની રક્ષા કરે છે અને તેનો પ્રતાપ અખંડ તેમજ પૂર્ણ છે.
ਗੁਣ ਗੋਬਿੰਦ ਨਿਤ ਰਸਨ ਗਾਇ ॥
હે સજ્જનો, જીભથી રોજ પ્રભુના ગુણ ગા.
ਨਾਨਕੁ ਜੀਵੈ ਹਰਿ ਚਰਣ ਧਿਆਇ ॥੪॥੧੨॥
નાનક ફક્ત હરિ-ચરણોના ધ્યાનમાં જ જીવી રહ્યો છે ॥૪॥૧૨॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
વસંત મહેલ ૫॥
ਗੁਰ ਚਰਣ ਸਰੇਵਤ ਦੁਖੁ ਗਇਆ ॥
ગુરુની ચરણ વંદનાથી દુઃખ દૂર થઈ ગયું છે.
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮਿ ਪ੍ਰਭਿ ਕਰੀ ਮਇਆ ॥
પરબ્રહ્મ પ્રભુએ કૃપા કરી છે,
ਸਰਬ ਮਨੋਰਥ ਪੂਰਨ ਕਾਮ ॥
જેનાથી બધા મનોરથ પૂર્ણ થઈ ગયા છે.
ਜਪਿ ਜੀਵੈ ਨਾਨਕੁ ਰਾਮ ਨਾਮ ॥੧॥
નાનક તો રામ નામ જપીને જ જીવી રહ્યો છે ॥૧॥
ਸਾ ਰੁਤਿ ਸੁਹਾਵੀ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਚਿਤਿ ਆਵੈ ॥
તે ઋતુ સોહામણી છે, જયારે પ્રભુ યાદ આવે છે.
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀਸੈ ਬਿਲਲਾਂਤੀ ਸਾਕਤੁ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਜਾਵੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સદ્દગુરુ વગર પૂર્ણ દુનિયા દુઃખોમાં રોતી દેખાઈ દઈ રહી છે, પ્રભુથી વિમુખ જીવ વારંવાર જન્મે-મરે છે ॥૧॥વિરામ॥