ਮਲਾਰ ਬਾਣੀ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਕੀ
મલાર વાણી ભગત રવિ દાસજી ની
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਨਾਗਰ ਜਨਾਂ ਮੇਰੀ ਜਾਤਿ ਬਿਖਿਆਤ ਚੰਮਾਰੰ ॥
હે નગરના લોકો! આ વાત વિખ્યાત છે કે મારી જાતિ મોચી છે
ਰਿਦੈ ਰਾਮ ਗੋਬਿੰਦ ਗੁਨ ਸਾਰੰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મારા હૃદયમાં પરમાત્મા જ વસેલા છે તેના જ ગુણ ગાવ છું ॥૧॥વિરામ॥
ਸੁਰਸਰੀ ਸਲਲ ਕ੍ਰਿਤ ਬਾਰੁਨੀ ਰੇ ਸੰਤ ਜਨ ਕਰਤ ਨਹੀ ਪਾਨੰ ॥
હે ભાઈ! ગંગાજળથી તૈયાર કરેલ દારૂ ભક્તજન સેવન કરતા નથી
ਸੁਰਾ ਅਪਵਿਤ੍ਰ ਨਤ ਅਵਰ ਜਲ ਰੇ ਸੁਰਸਰੀ ਮਿਲਤ ਨਹਿ ਹੋਇ ਆਨੰ ॥੧॥
પરંતુ અપવિત્ર દારૂ તેમજ ભલે ગંદુ પાણી પણ હોય તે ગંગામાં મળીને તેનાથી અલગ થતા નથી પરંતુ ગંગા જ થઈ જાય છે ॥૧॥
ਤਰ ਤਾਰਿ ਅਪਵਿਤ੍ਰ ਕਰਿ ਮਾਨੀਐ ਰੇ ਜੈਸੇ ਕਾਗਰਾ ਕਰਤ ਬੀਚਾਰੰ ॥
તાડના માનવામાં આવે છે તે જ વૃક્ષથી કાગળ બનીને આવે છે
ਭਗਤਿ ਭਾਗਉਤੁ ਲਿਖੀਐ ਤਿਹ ਊਪਰੇ ਪੂਜੀਐ ਕਰਿ ਨਮਸਕਾਰੰ ॥੨॥
ત્યારબાદ જ્યારે પ્રભુની ભક્તિ-સ્તુતિ તેના પર લખવામાં આવે છે તો તે પૂજનીય બની જાય છે અને લોકો તેના પર માથું નમાવે છે ॥૨॥
ਮੇਰੀ ਜਾਤਿ ਕੁਟ ਬਾਂਢਲਾ ਢੋਰ ਢੋਵੰਤਾ ਨਿਤਹਿ ਬਾਨਾਰਸੀ ਆਸ ਪਾਸਾ ॥
મારી જાતિના લોકો હજુ પણ બનારસની આસ-પાસ દરરોજ મૃત પશુ ફેરવે છે
ਅਬ ਬਿਪ੍ਰ ਪਰਧਾਨ ਤਿਹਿ ਕਰਹਿ ਡੰਡਉਤਿ ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਸਰਣਾਇ ਰਵਿਦਾਸੁ ਦਾਸਾ ॥੩॥੧॥
રવિ દાસ કહે છે કે હે પરમાત્મા! તારા નામ તેમજ સ્મરણના કારણે હવે મોટા-મોટા બ્રાહ્મણ અમને દંડવત પ્રણામ કરે છે ॥૩॥૧॥
ਮਲਾਰ ॥
મલાર॥
ਹਰਿ ਜਪਤ ਤੇਊ ਜਨਾ ਪਦਮ ਕਵਲਾਸ ਪਤਿ ਤਾਸ ਸਮ ਤੁਲਿ ਨਹੀ ਆਨ ਕੋਊ ॥
જે શ્રીહરિનું જાપ કરે છે તેના ચરણોની પૂજા કરે છે તેવા ભક્તો સમાન બીજું કોઈ નથી
ਏਕ ਹੀ ਏਕ ਅਨੇਕ ਹੋਇ ਬਿਸਥਰਿਓ ਆਨ ਰੇ ਆਨ ਭਰਪੂਰਿ ਸੋਊ ॥ ਰਹਾਉ ॥
તે એક જ છે અને એક તે અનેક રૂપમાં ફેલાયેલા છે તેને જ હૃદયમાં વસાવો ॥વિરામ॥
ਜਾ ਕੈ ਭਾਗਵਤੁ ਲੇਖੀਐ ਅਵਰੁ ਨਹੀ ਪੇਖੀਐ ਤਾਸ ਕੀ ਜਾਤਿ ਆਛੋਪ ਛੀਪਾ ॥
જેના ઘરમાં પ્રભુનું ભજન થાય છે બીજું કંઈ દેખાતું નથી તે નામદેવની જાતિ વણકર વણકર છે
ਬਿਆਸ ਮਹਿ ਲੇਖੀਐ ਸਨਕ ਮਹਿ ਪੇਖੀਐ ਨਾਮ ਕੀ ਨਾਮਨਾ ਸਪਤ ਦੀਪਾ ॥੧॥
વ્યાસની રચના તેમજ સનકની રચનાઓમાં હરિનામની કીર્તિ છે જે સાતેય દ્વીપમાં ફેંકાયેલી છે ॥૧॥
ਜਾ ਕੈ ਈਦਿ ਬਕਰੀਦਿ ਕੁਲ ਗਊ ਰੇ ਬਧੁ ਕਰਹਿ ਮਾਨੀਅਹਿ ਸੇਖ ਸਹੀਦ ਪੀਰਾ ॥
જેને ત્યાં ઈદ-બકરી ઈદના તહેવાર પર ગાયનું વધ થતું હતું શેખો તેમજ પીરોને માને છે
ਜਾ ਕੈ ਬਾਪ ਵੈਸੀ ਕਰੀ ਪੂਤ ਐਸੀ ਸਰੀ ਤਿਹੂ ਰੇ ਲੋਕ ਪਰਸਿਧ ਕਬੀਰਾ ॥੨॥
જેના પિતા આ બધું કરતા હતા તેના પુત્રએ તે કરી દીધું કે તે કબીર દુનિયા ભરમાં પ્રસિદ્ધ થઈ ગયા છે ॥૨॥
ਜਾ ਕੇ ਕੁਟੰਬ ਕੇ ਢੇਢ ਸਭ ਢੋਰ ਢੋਵੰਤ ਫਿਰਹਿ ਅਜਹੁ ਬੰਨਾਰਸੀ ਆਸ ਪਾਸਾ ॥
જેના પરિવારના વંશ હજુ પણ બનારસની આસપાસ પશુ ફેરવે છે
ਆਚਾਰ ਸਹਿਤ ਬਿਪ੍ਰ ਕਰਹਿ ਡੰਡਉਤਿ ਤਿਨ ਤਨੈ ਰਵਿਦਾਸ ਦਾਸਾਨ ਦਾਸਾ ॥੩॥੨॥
દાસોના દાસ રવિદાસને બ્રાહ્મણ સમાજ આદર પૂર્વક દંડવત પ્રણામ કરે છે ॥૩॥૨॥
ਮਲਾਰ
મલાર॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਮਿਲਤ ਪਿਆਰੋ ਪ੍ਰਾਨ ਨਾਥੁ ਕਵਨ ਭਗਤਿ ਤੇ ॥
પ્રાણોથી વ્હાલા પ્રભુ કંઈ ભક્તિથી મળે છે
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪਾਈ ਪਰਮ ਗਤੇ ॥ ਰਹਾਉ ॥
સાધુ જનોની સંગતમાં પરમગતિ સંભવ છે ॥વિરામ॥
ਮੈਲੇ ਕਪਰੇ ਕਹਾ ਲਉ ਧੋਵਉ ॥
પારકી નિંદા દ્વારા ગંદા કપડાં ક્યાં સુધી ધોઈશ?
ਆਵੈਗੀ ਨੀਦ ਕਹਾ ਲਗੁ ਸੋਵਉ ॥੧॥
નીંદર આવશે તો ક્યાં સુઈ શકીશ? ॥૧॥
ਜੋਈ ਜੋਈ ਜੋਰਿਓ ਸੋਈ ਸੋਈ ਫਾਟਿਓ ॥
જે જે કુટિલ કર્મ કરીને હિસાબ એકત્ર કરેલા હતા તે હિસાબ ફાટી ગયો છે
ਝੂਠੈ ਬਨਜਿ ਉਠਿ ਹੀ ਗਈ ਹਾਟਿਓ ॥੨॥
અસત્ય વ્યાપારની દુકાન બંધ થઈ ગઈ છે ॥૨॥
ਕਹੁ ਰਵਿਦਾਸ ਭਇਓ ਜਬ ਲੇਖੋ ॥
રવિદાસજી કહે છે કે જ્યારે કર્મોનો હિસાબ થાય છે
ਜੋਈ ਜੋਈ ਕੀਨੋ ਸੋਈ ਸੋਈ ਦੇਖਿਓ ॥੩॥੧॥੩॥
જે-જે શુભ કર્મ કર્યા હતા તે જ દેખાય છે ॥૩॥૧॥૩॥