ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રાગ દેવગંધારી મહેલ ૫ ॥
ਮੈ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਪੇਖਿਓ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਰੀ ਕੋਊ ॥
હે બહેન! મેં અનેક વિધિઓથી જોયું છે પરંતુ તે પરમાત્મા જેવું બીજું કોઈ નથી
ਖੰਡ ਦੀਪ ਸਭ ਭੀਤਰਿ ਰਵਿਆ ਪੂਰਿ ਰਹਿਓ ਸਭ ਲੋਊ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
વિશ્વના બધા ખંડો અને દ્વીપોમાં તે જ સમાયેલો છે અને બધા લોકોમાં માત્ર તું જ હાજર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਗਮ ਅਗੰਮਾ ਕਵਨ ਮਹਿੰਮਾ ਮਨੁ ਜੀਵੈ ਸੁਨਿ ਸੋਊ ॥
તે અગ્મ્યથી પણ અગમ્ય છે, તેની મહિમા કોણ ઉચ્ચારી શકે છે? મારુ મન તો તેની શોભા સાંભળી ને જ જીવિત છે
ਚਾਰਿ ਆਸਰਮ ਚਾਰਿ ਬਰੰਨਾ ਮੁਕਤਿ ਭਏ ਸੇਵਤੋਊ ॥੧॥
હે પરમાત્મા! ચારેય આશ્રમ અને ચારેય વર્ણના લોકો તારી ભક્તિ કરીને મુક્ત થઈ ગયા છે ॥૧॥
ਗੁਰਿ ਸਬਦੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਪਰਮ ਪਦੁ ਪਾਇਆ ਦੁਤੀਅ ਗਏ ਸੁਖ ਹੋਊ ॥
ગુરુએ મનમાં પોતાનો શબ્દ વસાવી દીધો છે જેનાથી પરમ પદની ઉપલબ્ધી થઈ ગઈ છે, અમારી દુવિધા મટી ગઈ છે તથા સુખ જ સુખ થઈ ગયું છે
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਭਵ ਸਾਗਰੁ ਤਰਿਆ ਹਰਿ ਨਿਧਿ ਪਾਈ ਸਹਜੋਊ ॥੨॥੨॥੩੩॥
હે નાનક! હરિ-નામની નિધિ પ્રાપ્ત કરવાથી હું સરળ જ સંસાર સાગરથી પાર થઈ ગયો છું ॥૨॥૨॥૨૩॥
ਰਾਗੁ ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੬
રાગ દેવગંધારી મહેલ ૫ ઘર ૬ ॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સદ્દગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે ॥
ਏਕੈ ਰੇ ਹਰਿ ਏਕੈ ਜਾਨ ॥
પરમાત્મા એક જ છે અને તે એકને જ બધાના માલિક સમજો
ਏਕੈ ਰੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુમુખ બનીને તેને એક જ સમજો ॥૧॥વિરામ॥
ਕਾਹੇ ਭ੍ਰਮਤ ਹਉ ਤੁਮ ਭ੍ਰਮਹੁ ਨ ਭਾਈ ਰਵਿਆ ਰੇ ਰਵਿਆ ਸ੍ਰਬ ਥਾਨ ॥੧॥
હે ભાઈ! શા માટે ભટકી રહ્યો છે? તું ના ભટક, પ્રભુ તો આખા વિશ્વમાં હાજર છે ॥૧॥
ਜਿਉ ਬੈਸੰਤਰੁ ਕਾਸਟ ਮਝਾਰਿ ਬਿਨੁ ਸੰਜਮ ਨਹੀ ਕਾਰਜ ਸਾਰਿ ॥
જેમ લાકડીમાં અગ્નિ કોઈ યુક્તિ વગર કાર્ય કરતી નથી, તેમ જ
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਨ ਪਾਵੈਗੋ ਹਰਿ ਜੀ ਕੋ ਦੁਆਰ ॥
ગુરુ વગર પરમેશ્વરનો દરવાજો પ્રાપ્ત થતો નથી
ਮਿਲਿ ਸੰਗਤਿ ਤਜਿ ਅਭਿਮਾਨ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪਾਏ ਹੈ ਪਰਮ ਨਿਧਾਨ ॥੨॥੧॥੩੪॥
હે નાનક! ગુરુની સંગતિથી મળીને પોતાનો અભિમાન ત્યાગી દે આવી રીતે નામ રૂપી પરમ ખજાનો પ્રાપ્ત થઈ જશે ॥૨॥૧॥૩૪॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ੫ ॥
રાગ દેવગંધારી ૫ ॥
ਜਾਨੀ ਨ ਜਾਈ ਤਾ ਕੀ ਗਾਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પરમાત્માની ગતિ સમજી શકાતી નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਕਹ ਪੇਖਾਰਉ ਹਉ ਕਰਿ ਚਤੁਰਾਈ ਬਿਸਮਨ ਬਿਸਮੇ ਕਹਨ ਕਹਾਤਿ ॥੧॥
કોઈ ચતુરાઈના માધ્યમથી તેની ગતિ કેવી રીતે દેખાડી શકું છું? તેની ગતિનું કથન કરવાવાળા પણ આશ્ચર્યચકિત થઈ જાય છે ॥૧॥
ਗਣ ਗੰਧਰਬ ਸਿਧ ਅਰੁ ਸਾਧਿਕ ॥
દેવગણ, ગંધર્વ, સિદ્ધપુરુષ, સાધક
ਸੁਰਿ ਨਰ ਦੇਵ ਬ੍ਰਹਮ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕ ॥
દેવતા, નર, દેવ, બ્રહ્મર્ષિ વગેરે તથા
ਚਤੁਰ ਬੇਦ ਉਚਰਤ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ॥
ચારેય વેદ દિવસ-રાત આ જ ઉચ્ચારિત કરે છે
ਅਗਮ ਅਗਮ ਠਾਕੁਰੁ ਆਗਾਧਿ ॥
પરમાત્મા અગમ્ય, અનંત અને અગાધ છે
ਗੁਨ ਬੇਅੰਤ ਬੇਅੰਤ ਭਨੁ ਨਾਨਕ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਈ ਪਰੈ ਪਰਾਤਿ ॥੨॥੨॥੩੫॥
હે નાનક! તે પરમેશ્વરના ગુણ અનંત અને અપાર છે અને તેના ગુણોની અભિવ્યક્તિ કરી શકાતી નથી કારણ કે તે પહોંચથી સંપૂર્ણ ઉપર છે ॥૨॥૨॥૩૫॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રાગ દેવગંધારી ૫ ॥
ਧਿਆਏ ਗਾਏ ਕਰਨੈਹਾਰ ॥
જે વ્યક્તિ વિશ્વ રચયિતા પરમાત્માનું નામ સ્મરણ તેમજ ગુણગાન કરે છે
ਭਉ ਨਾਹੀ ਸੁਖ ਸਹਜ ਅਨੰਦਾ ਅਨਿਕ ਓਹੀ ਰੇ ਏਕ ਸਮਾਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે નીડર થઈ જાય છે અને તેને સરળ સુખ અને આધ્યાત્મિક આનંદ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે તેથી માલિકનું નામ જ હૃદયમાં ધારણ કરવું જોઈએ , જેના અનેક રૂપ છે, પરંતુ તો પણ તે એક જ છે ॥૧॥વિરામ
ਸਫਲ ਮੂਰਤਿ ਗੁਰੁ ਮੇਰੈ ਮਾਥੈ ॥
જે ગુરુના દર્શન કરવાથી જીવન સફળ થઈ જાય છે તેણે પોતાનો હાથ મારા માથા પર રાખેલો છે
ਜਤ ਕਤ ਪੇਖਉ ਤਤ ਤਤ ਸਾਥੈ ॥
હું જ્યાં પણ જોઉં છું, ત્યાં જ હું પરમાત્માને પોતાની સાથે જ જોઉં છું
ਚਰਨ ਕਮਲ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰ ॥੧॥
પ્રભુના સુંદર ચરણ-કમળ મારા પ્રાણોનો આધાર છે ॥૧॥
ਸਮਰਥ ਅਥਾਹ ਬਡਾ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ॥
મારા પ્રભુ સર્વશક્તિમાન, સમર્થ, અગમ્ય અને મહાન છે
ਘਟ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਸਾਹਿਬੁ ਨੇਰਾ ॥
તે કણ-કણમાં પ્રત્યેક હૃદયમાં રહે છે અને ખુબ જ નજીક છે
ਤਾ ਕੀ ਸਰਨਿ ਆਸਰ ਪ੍ਰਭ ਨਾਨਕ ਜਾ ਕਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰ ॥੨॥੩॥੩੬॥
નાનકે તે પરમાત્માના શરણમાં આશ્રય લીધો છે જેનો કોઈ અંત તેમજ આ છેડો કે પેલો છેડો પ્રાપ્ત થઈ શકતો નથી ॥૨॥૩॥૩૬॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રાગ દેવ ગંધારી મહેલ ૫ ॥
ਉਲਟੀ ਰੇ ਮਨ ਉਲਟੀ ਰੇ ॥
હે મારા મન! પોતાની આદતને ઝડપથી બદલી નાખ તથા
ਸਾਕਤ ਸਿਉ ਕਰਿ ਉਲਟੀ ਰੇ ॥
અવિશ્વાસુ મનુષ્યનો સાથ છોડી દે
ਝੂਠੈ ਕੀ ਰੇ ਝੂਠੁ ਪਰੀਤਿ ਛੁਟਕੀ ਰੇ ਮਨ ਛੁਟਕੀ ਰੇ ਸਾਕਤ ਸੰਗਿ ਨ ਛੁਟਕੀ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે મન! પરમાત્માથી વિમુખ અસત્ય લોકોની પ્રીતિ અસત્ય જ સમજ અને તેને ત્યાગી દે, કારણ કે તેની સંગતિમાં રહીને તને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થઈ સકતી નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਜਿਉ ਕਾਜਰ ਭਰਿ ਮੰਦਰੁ ਰਾਖਿਓ ਜੋ ਪੈਸੈ ਕਾਲੂਖੀ ਰੇ ॥
જેમ કોઈ વ્યક્તિ કલંકથી ભરેલા ઘરમાં પ્રવેશ કરે છે તો કલંકિત જ થઈ જાય છે
ਦੂਰਹੁ ਹੀ ਤੇ ਭਾਗਿ ਗਇਓ ਹੈ ਜਿਸੁ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਛੁਟਕੀ ਤ੍ਰਿਕੁਟੀ ਰੇ ॥੧॥
જે સાચા ગુરુથી મળી જાય છે તેના માથાનો દોષ મટી જાય છે અને તે દુષ્ટ લોકોની સંગતિથી દૂરથી જ ભાગી જાય છે ॥૧
ਮਾਗਉ ਦਾਨੁ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਮੇਰਾ ਮੁਖੁ ਸਾਕਤ ਸੰਗਿ ਨ ਜੁਟਸੀ ਰੇ ॥
હે કૃપાના ભંડાર! હે કૃપાળુ પરમાત્મા! હું તારાથી એક જ દાન માંગુ છું કે મારો ચહેરો અવિશ્વાસુ મનુષ્યની સામે ના કરીશ અર્થાત તેનાથી મને દૂર જ રાખજે