ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਮੇਲਾਵੈ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਹਉ ਵਾਰਿ ਵਾਰਿ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਕਉ ਜਾਸਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુ જ મને મારા પ્રિયતમ-પ્રભુથી મેળવે છે અને પોતાના ગુરુ પર હું કરોડો વાર બલિહાર થાવ છું ॥૧॥વિરામ॥
ਮੈ ਅਵਗਣ ਭਰਪੂਰਿ ਸਰੀਰੇ ॥
મારૂં આ શરીર અવગુણોથી પરિપૂર્ણ છે
ਹਉ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮਿਲਾ ਅਪਣੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਪੂਰੇ ॥੨॥
પછી હું પોતાના ગુણોથી ભરપૂર પ્રિયતમથી કેવી રીતે મિલન કરી શકું છું? ॥૨॥
ਜਿਨਿ ਗੁਣਵੰਤੀ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਪਾਇਆ ॥
હે માતા! જે ગુણવાનોએ મારો પ્રિયતમ-પ્રભુ પ્રાપ્ત કરી લીધો છે
ਸੇ ਮੈ ਗੁਣ ਨਾਹੀ ਹਉ ਕਿਉ ਮਿਲਾ ਮੇਰੀ ਮਾਇਆ ॥੩॥
તેની જેમ તમામ ગુણ મારામાં હાજર નથી, પછી મારુ મિલન કેવી રીતે થાય? ॥૩॥
ਹਉ ਕਰਿ ਕਰਿ ਥਾਕਾ ਉਪਾਵ ਬਹੁਤੇਰੇ ॥
હું અનેક ઉપાય કરીને થાકી ચુક્યો છું
ਨਾਨਕ ਗਰੀਬ ਰਾਖਹੁ ਹਰਿ ਮੇਰੇ ॥੪॥੧॥
નાનકની પ્રાર્થના છે કે હે હરિ! મને ગરીબને પોતાની શરણમાં રાખ ॥૪॥૧॥
ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੪ ॥
વડહંસ મહેલ ૪॥
ਮੇਰਾ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸੁੰਦਰੁ ਮੈ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੀ ॥
મારો હરિ-પ્રભુ ખુબ સુંદર છે પરંતુ હું તેની કદર જાણતી નથી.
ਹਉ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਛੋਡਿ ਦੂਜੈ ਲੋਭਾਣੀ ॥੧॥
હું તો પ્રભુને છોડીને મોહ-માયાના આકર્ષણમાં જ ફસાયેલી છું ॥૧॥
ਹਉ ਕਿਉ ਕਰਿ ਪਿਰ ਕਉ ਮਿਲਉ ਇਆਣੀ ॥
હું ગેરસમજ પોતાના પતિ-પરમેશ્વરને કઈ રીતે મળી શકું છું?
ਜੋ ਪਿਰ ਭਾਵੈ ਸਾ ਸੋਹਾਗਣਿ ਸਾਈ ਪਿਰ ਕਉ ਮਿਲੈ ਸਿਆਣੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે જીવાત્મા પોતાના પતિ-પરમેશ્વરને સારી લાગે છે, તે જ સૌભાગ્યવતી છે અને તે જ બુદ્ધિમાન જીવાત્મા પોતાના પ્રિયતમથી મળે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮੈ ਵਿਚਿ ਦੋਸ ਹਉ ਕਿਉ ਕਰਿ ਪਿਰੁ ਪਾਵਾ ॥
મારામાં અનેક ખામીઓ છે, પછી મારા પ્રિયતમ-પ્રભુથી કેવી રીતે મેળાપ થઈ શકે છે?
ਤੇਰੇ ਅਨੇਕ ਪਿਆਰੇ ਹਉ ਪਿਰ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵਾ ॥੨॥
હે પ્રિયતમ-પ્રભુ! તારા તો અનેક જ પ્રેમી છે, હું તો તને યાદ જ આવતી નથી ॥૨॥
ਜਿਨਿ ਪਿਰੁ ਰਾਵਿਆ ਸਾ ਭਲੀ ਸੁਹਾਗਣਿ ॥
જે જીવાત્મા પોતાના પતિ-પરમેશ્વર સાથે આનંદ કરે છે, તે જ વાસ્તવમાં સારી સૌભાગ્યવતી છે.
ਸੇ ਮੈ ਗੁਣ ਨਾਹੀ ਹਉ ਕਿਆ ਕਰੀ ਦੁਹਾਗਣਿ ॥੩॥
તે ગુણ મારામાં હાજર નથી, પછી હું વિધવા જીવાત્મા શું કરું? ॥૩॥
ਨਿਤ ਸੁਹਾਗਣਿ ਸਦਾ ਪਿਰੁ ਰਾਵੈ ॥
સૌભાગ્યવતી જીવાત્મા રોજે પોતાના પતિ-પ્રભુની સાથે હંમેશા આનંદ કરે છે.
ਮੈ ਕਰਮਹੀਣ ਕਬ ਹੀ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ॥੪॥
શું મને કર્મહીનને ક્યારેય પતિ-પ્રભુ આલિંગન આપશે? ॥૪॥
ਤੂ ਪਿਰੁ ਗੁਣਵੰਤਾ ਹਉ ਅਉਗੁਣਿਆਰਾ ॥
હે પ્રિયતમ-પ્રભુ! તું ગુણવાન છે પરંતુ હું અવગુણોથી ભરાયેલી છું.
ਮੈ ਨਿਰਗੁਣ ਬਖਸਿ ਨਾਨਕੁ ਵੇਚਾਰਾ ॥੫॥੨॥
મને નિર્ગુણ તેમજ બિચારા નાનકને ક્ષમા કરી દો ॥૫॥૨॥
ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੨
વડહંસ મહેલ ૪ ઘર ૨॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સદ્દગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਮੈ ਮਨਿ ਵਡੀ ਆਸ ਹਰੇ ਕਿਉ ਕਰਿ ਹਰਿ ਦਰਸਨੁ ਪਾਵਾ ॥
મારા મનમાં ઘણી આશા છે, પછી હું કેવી રીતે દર્શન કરું?
ਹਉ ਜਾਇ ਪੁਛਾ ਅਪਨੇ ਸਤਗੁਰੈ ਗੁਰ ਪੁਛਿ ਮਨੁ ਮੁਗਧੁ ਸਮਝਾਵਾ ॥
હું પોતાના સદ્દગુરુથી જઈને પૂછું છું અને ગુરુથી પૂછીને પોતાના ગેરસમજ મનને સમજાવું છું.
ਭੂਲਾ ਮਨੁ ਸਮਝੈ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸਦਾ ਧਿਆਏ ॥
આ ભુલાયેલું મન ગુરુના શબ્દ દ્વારા જ સમજે છે અને આ રીતે દિવસ-રાત હરિ-પરમેશ્વરનું ધ્યાન કરે છે.
ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਮੇਰਾ ਪਿਆਰਾ ਸੋ ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਏ ॥੧॥
હે નાનક! મારો પ્રિયતમ જેના પર પોતાની કૃપા-દ્રષ્ટિ કરે છે, તે હરિનાં સુંદર ચરણોમાં પોતાનું મન લગાવે છે ॥૧॥
ਹਉ ਸਭਿ ਵੇਸ ਕਰੀ ਪਿਰ ਕਾਰਣਿ ਜੇ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਸਾਚੇ ਭਾਵਾ ॥
પોતાના પ્રિયતમ-પ્રભુ માટે હું વિભિન્ન પ્રકારના બધા વેશ ધારણ કરું છું ત્યારથી જે હું પોતાના સત્ય સ્વરૂપ હરિ-પ્રભુને સારી લાગવા લાગુ.
ਸੋ ਪਿਰੁ ਪਿਆਰਾ ਮੈ ਨਦਰਿ ਨ ਦੇਖੈ ਹਉ ਕਿਉ ਕਰਿ ਧੀਰਜੁ ਪਾਵਾ ॥
પરંતુ તે પ્રિયતમ પ્રેમાળ મારી તરફ કૃપા-દ્રષ્ટિથી નજર ઉઠાવીને પણ દેખાતો નથી તો પછી હું શું કરીને ધીરજ પ્રાપ્ત કરી શકું છું?
ਜਿਸੁ ਕਾਰਣਿ ਹਉ ਸੀਗਾਰੁ ਸੀਗਾਰੀ ਸੋ ਪਿਰੁ ਰਤਾ ਮੇਰਾ ਅਵਰਾ ॥
જેના કારણે મેં અનેક હાર-શણગારથી શણગાર કર્યો છે, તે મારો પતિ-પ્રભુ બીજાના પ્રેમમાં લીન રહે છે.
ਨਾਨਕ ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਸੋਹਾਗਣਿ ਜਿਨਿ ਪਿਰੁ ਰਾਵਿਅੜਾ ਸਚੁ ਸਵਰਾ ॥੨॥
હે નાનક! તે જીવ-સ્ત્રી ધન્ય-ધન્ય તેમજ સૌભાગ્યવતી છે, જેને પતિ-પ્રભુની સાથે આનંદ કર્યું છે અને આ સત્ય સ્વરૂપ સર્વશ્રેષ્ઠ પતિને જ વસાવેલ છે ॥૨॥
ਹਉ ਜਾਇ ਪੁਛਾ ਸੋਹਾਗ ਸੁਹਾਗਣਿ ਤੁਸੀ ਕਿਉ ਪਿਰੁ ਪਾਇਅੜਾ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ॥
હું જઈને ભાગ્યશાળી સોહાગણથી પૂછું છું કે તમે કેવી રીતે મારા પ્રભુ સુહાગને પ્રાપ્ત કર્યા છે.
ਮੈ ਊਪਰਿ ਨਦਰਿ ਕਰੀ ਪਿਰਿ ਸਾਚੈ ਮੈ ਛੋਡਿਅੜਾ ਮੇਰਾ ਤੇਰਾ ॥
તે કહે છે કે મેં મારા-તારાનો અંતર છોડી દીધો છે, આથી મારા સાચા પતિ-પરમેશ્વરે મારા પર કૃપા-દ્રષ્ટિ કરી છે.
ਸਭੁ ਮਨੁ ਤਨੁ ਜੀਉ ਕਰਹੁ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਇਤੁ ਮਾਰਗਿ ਭੈਣੇ ਮਿਲੀਐ ॥
હે બહેન! પોતાનું મન, શરીર,પ્રાણ તેમજ સર્વસ્વ હરિ-પ્રભુને અર્પણ કરી દે, આ જ તેનાથી મિલનનો સુગમ રસ્તો છે.
ਆਪਨੜਾ ਪ੍ਰਭੁ ਨਦਰਿ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਨਾਨਕ ਜੋਤਿ ਜੋਤੀ ਰਲੀਐ ॥੩॥
હે નાનક! પોતાનો પ્રભુ જેના પર કૃપા-દ્રષ્ટિથી જોવે છે, તેનો પ્રકાશ પરમ-પ્રકાશમાં વિલીન થઈ જાય છે ॥૩॥
ਜੋ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਮੈ ਦੇਇ ਸਨੇਹਾ ਤਿਸੁ ਮਨੁ ਤਨੁ ਅਪਣਾ ਦੇਵਾ ॥
જે કોઈ પુણ્યાત્મા મને મારા હરિ-પ્રભુનો સંદેશ આપે છે, તેને હું પોતાનું શરીર-મન અર્પણ કરું છું.
ਨਿਤ ਪਖਾ ਫੇਰੀ ਸੇਵ ਕਮਾਵਾ ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਪਾਣੀ ਢੋਵਾਂ ॥
હું રોજ તેને પંખો ફેરવું છું, તેની શ્રદ્ધાથી સેવા કરું છું અને તેની સમક્ષ પાણી લાવું છું.
ਨਿਤ ਨਿਤ ਸੇਵ ਕਰੀ ਹਰਿ ਜਨ ਕੀ ਜੋ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਥਾ ਸੁਣਾਏ ॥
જે મને હરિની હરિ-કથા સંભળાવે છે, તે હરિના સેવકની હું દિવસ-રાત હંમેશા સેવા કરું છું.