ਭ੍ਰਮੁ ਮਾਇਆ ਵਿਚਹੁ ਕਟੀਐ ਸਚੜੈ ਨਾਮਿ ਸਮਾਏ ॥
સદ્દગુરૂ તેના મનમાંથી માયાનો ભ્રમ દૂર કરી લે છે અને પછી તે સત્ય-નામમાં સમાયેલ રહે છે.
ਸਚੈ ਨਾਮਿ ਸਮਾਏ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਏ ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥
સત્ય-નામમાં સમાઈને તે પરમાત્માના ગુણગાન કરતો રહે છે અને પોતાના પ્રિયતમ પ્રભુથી મળીને સુખ પ્રાપ્ત કરે છે.
ਸਦਾ ਅਨੰਦਿ ਰਹੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਵਿਚਹੁ ਹੰਉਮੈ ਜਾਏ ॥
તે દિવસ-રાત હંમેશા જ આનંદમાં રહે છે અને તેના હૃદયથી અહંકાર દૂર થઈ જાય છે.
ਜਿਨੀ ਪੁਰਖੀ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ਤਿਨ ਕੈ ਹੰਉ ਲਾਗਉ ਪਾਏ ॥
જે મહાપુરુષોએ હરિના નામનો પોતાના મનથી લગાવેલ છે, હું તેના ચરણ સ્પર્શ કરું છું.
ਕਾਂਇਆ ਕੰਚਨੁ ਤਾਂ ਥੀਐ ਜਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਲਏ ਮਿਲਾਏ ॥੨॥
જો સદ્દગુરુ પોતાની સાથે મળાવી લે, તો આ શરીર સુવર્ણની જેમ પવિત્ર થઈ જાય છે ॥૨॥
ਸੋ ਸਚਾ ਸਚੁ ਸਲਾਹੀਐ ਜੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਇ ਬੁਝਾਏ ॥
જો સદ્દગુરુ સમજ આપે તો જ તે સાચા પ્રભુનું સ્તુતિગાન કરાય છે.
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣੀਆ ਕਿਆ ਮੁਹੁ ਦੇਸਨਿ ਆਗੈ ਜਾਏ ॥
સાચા ગુરુ વગર જે જીવ-સ્ત્રીઓ ભ્રમમાં ભુલાયેલી છે, તે આગળ જઈને પરલોકમાં શું મુખ દેખાડશે?
ਕਿਆ ਦੇਨਿ ਮੁਹੁ ਜਾਏ ਅਵਗੁਣਿ ਪਛੁਤਾਏ ਦੁਖੋ ਦੁਖੁ ਕਮਾਏ ॥
તે પરલોકમાં શું મુખ દેખાડશે, તે પોતાના અવગુણોને કારણે પસ્તાય છે અને દુઃખ જ ભોગવે છે.
ਨਾਮਿ ਰਤੀਆ ਸੇ ਰੰਗਿ ਚਲੂਲਾ ਪਿਰ ਕੈ ਅੰਕਿ ਸਮਾਏ ॥
પરંતુ જે જીવ-સ્ત્રીઓ નામમાં મગ્ન રહે છે, તેનો ગાઢ લાલ રંગ થઈ જાય છે અને તે પોતાના પતિ-પરમેશ્વરના ખોળામાં વિલીન થઈ જાય છે.
ਤਿਸੁ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨ ਸੂਝਈ ਕਿਸੁ ਆਗੈ ਕਹੀਐ ਜਾਏ ॥
મને પરમાત્મા જેવું મહાન અન્ય કોઈ દેખાતું નથી. પછી હું પોતાનું દુઃખ કોની સમક્ષ જઈને કહું?
ਸੋ ਸਚਾ ਸਚੁ ਸਲਾਹੀਐ ਜੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਇ ਬੁਝਾਏ ॥੩॥
જો સદ્દગુરુ સમજ આપે તો તે પરમ-સત્યનું સ્તુતિગાન કરવામાં આવે છે ॥૩॥
ਜਿਨੀ ਸਚੜਾ ਸਚੁ ਸਲਾਹਿਆ ਹੰਉ ਤਿਨ ਲਾਗਉ ਪਾਏ ॥
જેને સાચા પરમાત્માના વખાણ કર્યા છે, હું તેના ચરણ સ્પર્શ કરું છું.
ਸੇ ਜਨ ਸਚੇ ਨਿਰਮਲੇ ਤਿਨ ਮਿਲਿਆ ਮਲੁ ਸਭ ਜਾਏ ॥
આવા મનુષ્ય સત્યવાદી તેમજ નિર્મળ હોય છે અને તેને મળીને મનની અહંકાર રૂપી ગંદકી દૂર થઈ જાય છે.
ਤਿਨ ਮਿਲਿਆ ਮਲੁ ਸਭ ਜਾਏ ਸਚੈ ਸਰਿ ਨਾਏ ਸਚੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਏ ॥
તેને મળીને અહંકાર રૂપી ગંદકી નિવૃત થઈ જાય છે અને મનુષ્ય સત્ય નામના સાચા સરોવરમાં સ્નાન કરે છે અને સરળ સ્વભાવ જ સત્યવાદી બની જાય છે.
ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਅਗਮੁ ਅਗੋਚਰੁ ਸਤਿਗੁਰਿ ਦੀਆ ਬੁਝਾਏ ॥
સદ્દગુરૂએ મને અગમ્ય, અગોચર તેમજ માયાતીત પ્રભુ-નામનો તફાવત બતાવી દીધો છે.
ਅਨਦਿਨੁ ਭਗਤਿ ਕਰਹਿ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਨਾਨਕ ਸਚਿ ਸਮਾਏ ॥
નાનકનું કહેવું છે કે પ્રેમ-રંગમાં લીન થયેલા જે રાત-દિવસ પ્રભુ-ભક્તિ કરે છે, તે સત્યમાં સમાઈ જાય છે.
ਜਿਨੀ ਸਚੜਾ ਸਚੁ ਧਿਆਇਆ ਹੰਉ ਤਿਨ ਕੈ ਲਾਗਉ ਪਾਏ ॥੪॥੪॥
જેણે પરમ-સત્ય પ્રભુનું ધ્યાન કર્યું છે, હું તેના ચરણ સ્પર્શ કરું છું ॥૪॥૪॥
ਵਡਹੰਸ ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੪ ਲਲਾਂ ਬਹਲੀਮਾ ਕੀ ਧੁਨਿ ਗਾਵਣੀ
વડહંસ નો વાર મહેલ ૪ લલા બહાલીમા ની ધૂન ગાવણી
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
શ્લોક મહેલ ૩॥
ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਵਡ ਹੰਸ ਹੈ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਉਰਿ ਧਾਰਿ ॥
જે લોકો શબ્દમાં મગ્ન છે, તે જ પરમહંસ પરમાર્થી છે અને તેને સત્યનામને પોતાના હૃદયમાં વસાવીને રાખેલ છે.
ਸਚੁ ਸੰਗ੍ਰਹਹਿ ਸਦ ਸਚਿ ਰਹਹਿ ਸਚੈ ਨਾਮਿ ਪਿਆਰਿ ॥
તે સત્યને સંચિત કરે છે, સત્યમાં લીન રહે છે અને સત્ય નામથી જ પ્રેમ કરે છે.
ਸਦਾ ਨਿਰਮਲ ਮੈਲੁ ਨ ਲਗਈ ਨਦਰਿ ਕੀਤੀ ਕਰਤਾਰਿ ॥
કર્તારે તેના પર આ દયા-દ્રષ્ટિ કરેલી છે કે તે હંમેશા પવિત્ર રહે છે અને તેને કોઈ ગંદકી લાગતી નથી.
ਨਾਨਕ ਹਉ ਤਿਨ ਕੈ ਬਲਿਹਾਰਣੈ ਜੋ ਅਨਦਿਨੁ ਜਪਹਿ ਮੁਰਾਰਿ ॥੧॥
હે નાનક! હું તે મહાપુરુષો પર બલિહારી જાઉં છું, જે નિશદિન પ્રભુનું જાપ કરે છે ॥૧॥
ਮਃ ੩ ॥
મહેલ ૩॥
ਮੈ ਜਾਨਿਆ ਵਡ ਹੰਸੁ ਹੈ ਤਾ ਮੈ ਕੀਆ ਸੰਗੁ ॥
હું તે જાણતી હતી કે તે કોઈ પરમહંસ પરમાર્થી છે, ત્યારે મેં તેની સંગતિ કરી.
ਜੇ ਜਾਣਾ ਬਗੁ ਬਪੁੜਾ ਤ ਜਨਮਿ ਨ ਦੇਦੀ ਅੰਗੁ ॥੨॥
જો આ સમજે કે બિચારો બગલો અર્થાત કોઈ ઢોંગી છે તો જન્મથી જ તેનાથી મેળાપ ન કરતી ॥૨॥
ਮਃ ੩ ॥
મહેલ ૩॥
ਹੰਸਾ ਵੇਖਿ ਤਰੰਦਿਆ ਬਗਾਂ ਭਿ ਆਯਾ ਚਾਉ ॥
હંસો પરમાર્થીઓને તરતા જોઈને ઢોંગીઓને પણ તરવાની તીવ્ર લાલચ ઉત્પન્ન થઈ છે.
ਡੁਬਿ ਮੁਏ ਬਗ ਬਪੁੜੇ ਸਿਰੁ ਤਲਿ ਉਪਰਿ ਪਾਉ ॥੩॥
પરંતુ બિચારા બગલાઓ તો ભવસાગરમાં ડૂબીને પ્રાણ ત્યાગી ગયા તેનું માથું નીચે તેમજ પગ ઉપર હતા.
ਪਉੜੀ ॥
પગથિયું॥
ਤੂ ਆਪੇ ਹੀ ਆਪਿ ਆਪਿ ਹੈ ਆਪਿ ਕਾਰਣੁ ਕੀਆ ॥
હે પરમપિતા! તું સ્વયંભૂ, સર્વશક્તિમાન છે અને તે પોતે જ સંસાર બનાવ્યો છે.
ਤੂ ਆਪੇ ਆਪਿ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਹੈ ਕੋ ਅਵਰੁ ਨ ਬੀਆ ॥
તું પોતે જ નિરાકાર છે અને તારી સિવાય અન્ય કોઈ બીજું નથી.
ਤੂ ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਸਮਰਥੁ ਹੈ ਤੂ ਕਰਹਿ ਸੁ ਥੀਆ ॥
તું જ કરવા તેમજ કરાવવામાં સમર્થ છે તેમજ જે તું કરે છે, તે જ થાય છે.
ਤੂ ਅਣਮੰਗਿਆ ਦਾਨੁ ਦੇਵਣਾ ਸਭਨਾਹਾ ਜੀਆ ॥
તું જ બધા જીવોને માંગ્યા વગર દાન આપે છે.
ਸਭਿ ਆਖਹੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਵਾਹੁ ਵਾਹੁ ਜਿਨਿ ਦਾਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮੁਖਿ ਦੀਆ ॥੧॥
બધા બોલો-સદ્દગુરુ ધન્ય-ધન્ય છે, જેને હરિ-નામનું દાન અમારા જીવોના મુખમાં આપેલ છે ॥૧॥