ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ધનાસરી મહેલ ૪॥
ਗੁਨ ਕਹੁ ਹਰਿ ਲਹੁ ਕਰਿ ਸੇਵਾ ਸਤਿਗੁਰ ਇਵ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈ ॥
પ્રભુનું ગુણગાન કરો આ રીતે તેને પ્રાપ્ત કરો ગુરુની સેવા કરીને આ રીતે હરિ-નામનું ધ્યાન કરતા રહો
ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਭਾਵਹਿ ਫਿਰਿ ਜਨਮਿ ਨ ਆਵਹਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜੋਤਿ ਸਮਾਈ ॥੧॥
આ રીતે હરિના દરબારમાં સારો લાગીશ પછી તું બીજી વાર જન્મ-મરણના ચક્રમાં આવીશ નહીં અને તે પરમ-સત્યની જ્યોતિમાં વિલીન થઈ જશે ॥૧
ਜਪਿ ਮਨ ਨਾਮੁ ਹਰੀ ਹੋਹਿ ਸਰਬ ਸੁਖੀ ॥
હે મન! હરિ-નામનું જાપ કર પછી તું સર્વત્ર સુખી રહીશ
ਹਰਿ ਜਸੁ ਊਚ ਸਭਨਾ ਤੇ ਊਪਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸੇਵਿ ਛਡਾਈ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હરિનો યશ બધા ધર્મ-કર્મથી ઉત્તમ તેમજ શ્રેષ્ઠ છે અને હરિની સેવા તને યમથી મુક્ત કરાવી દેશે ॥વિરામ॥
ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਕੀਨੀ ਗੁਰਿ ਭਗਤਿ ਹਰਿ ਦੀਨੀ ਤਬ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਨਿ ਆਈ ॥
જ્યારે કૃપાનિધિ હરિએ મારા પર કૃપા કરી અને ગુરુએ મને હરિ-ભક્તિનું દાન આપ્યું હું હરિના પ્રેમમાં પડી ગયો.
ਬਹੁ ਚਿੰਤ ਵਿਸਾਰੀ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਉਰਿ ਧਾਰੀ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਭਏ ਹੈ ਸਖਾਈ ॥੨॥੨॥੮॥
હે નાનક! મેં પોતાની બધી ચિંતા ભુલાવીને પોતાના હૃદયમાં હરિ-નામ ધારણ કરી લીધું છે અને હવે હરિ મારો મિત્ર બની ગયો છે ॥૨॥૨॥૮॥
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ધનાસરી મહેલ ૪ ॥
ਹਰਿ ਪੜੁ ਹਰਿ ਲਿਖੁ ਹਰਿ ਜਪਿ ਹਰਿ ਗਾਉ ਹਰਿ ਭਉਜਲੁ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੀ ॥
હરિનામ વાંચો ‘ હરિ હરિ’ લખો હરિ નામનું જાપ કરો અને હરિનું જ ગુણગાન કરો કારણ કે એક તે જ સંસાર સમુદ્રથી પાર કરાવનાર છે
ਮਨਿ ਬਚਨਿ ਰਿਦੈ ਧਿਆਇ ਹਰਿ ਹੋਇ ਸੰਤੁਸਟੁ ਇਵ ਭਣੁ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮੁਰਾਰੀ ॥੧॥
પોતાના મન-વચન, હૃદયમાં તેનું ધ્યાન ધરો, પ્રભુ સંતુષ્ટ થઈ જાય છે તેથી આ રીતે નામ જ જપતા રહો ॥૧॥
ਮਨਿ ਜਪੀਐ ਹਰਿ ਜਗਦੀਸ ॥ ਮਿਲਿ ਸੰਗਤਿ ਸਾਧੂ ਮੀਤ ॥
હે મિત્ર! મનમાં પરમાત્માનું નામ જપતું રહેવું જોઈએ આ સાધુ મહાપુરુષોની સંગતિમાં મળીને કરવું જોઈએ
ਸਦਾ ਅਨੰਦੁ ਹੋਵੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਕਰਿ ਬਨਵਾਰੀ ॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પરમાત્માનું કીર્તિ-ગાન કરો તેનાથી હંમેશા રાત-દિવસ આનંદ બની રહે છે ॥વિરામ॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਰੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਤਬ ਭਇਓ ਮਨਿ ਉਦਮੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਜਪਿਓ ਗਤਿ ਭਈ ਹਮਾਰੀ ॥
જ્યારે પ્રભુએ મારા પર કૃપા દ્રષ્ટિ કરી તો મારા મનમાં ઉલ્લાસ ઉત્પન્ન થઈ ગયો હરિ-નામનો જાપ કરવાથી મારી મુક્તિ થઈ ગઈ
ਜਨ ਨਾਨਕ ਕੀ ਪਤਿ ਰਾਖੁ ਮੇਰੇ ਸੁਆਮੀ ਹਰਿ ਆਇ ਪਰਿਓ ਹੈ ਸਰਣਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥੨॥੩॥੯॥
હે મારા સ્વામી હરિ! નાનકની લાજ રાખો હું તો તારી શરણમાં આવી ગયો છું ॥૨॥૩॥૯॥
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ધનાસરી મહેલ ૪॥
ਚਉਰਾਸੀਹ ਸਿਧ ਬੁਧ ਤੇਤੀਸ ਕੋਟਿ ਮੁਨਿ ਜਨ ਸਭਿ ਚਾਹਹਿ ਹਰਿ ਜੀਉ ਤੇਰੋ ਨਾਉ ॥
હે પરમાત્મા! ચોર્યાસી સિદ્ધ, બુદ્ધ, ટેટ્રિસ કરોડ દેવતાઓ તેમજ મુનિજન બધા તારા નામની કામના કરે છે
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਕੋ ਵਿਰਲਾ ਪਾਵੈ ਜਿਨ ਕਉ ਲਿਲਾਟਿ ਲਿਖਿਆ ਧੁਰਿ ਭਾਉ ॥੧॥
પરંતુ તેમાંથી કોઈ દુર્લભ જ ગુરુની કૃપાથી નામનું દાન પ્રાપ્ત થાય છે જેના માથા પર શરૂઆતથી જ પ્રભુ પ્રભુ-પ્રેમનો લેખ લખેલો હોય છે ॥૧॥
ਜਪਿ ਮਨ ਰਾਮੈ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਜਸੁ ਊਤਮ ਕਾਮ ॥
હે મન! રામ નામનું જાપ કર કારણ કે હરિનું યશ ગાન સર્વોત્તમ કાર્ય છે
ਜੋ ਗਾਵਹਿ ਸੁਣਹਿ ਤੇਰਾ ਜਸੁ ਸੁਆਮੀ ਹਉ ਤਿਨ ਕੈ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હે સ્વામી! જે તારું યશ ગાય તેમજ સાંભળે છે હું તેના પર હંમેશા બલિહાર જાઉં છું ॥વિરામ॥
ਸਰਣਾਗਤਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਕ ਹਰਿ ਸੁਆਮੀ ਜੋ ਤੁਮ ਦੇਹੁ ਸੋਈ ਹਉ ਪਾਉ ॥
હે સ્વામી હરિ! તું પોતાની શરણમાં આવેલા જીવોનું પાલન-પોષણ કરવાવાળા છે જે તું મને આપે છે હું તે જ પ્રાપ્ત કરું છું
ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਦੀਜੈ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਸਿਮਰਣ ਕਾ ਹੈ ਚਾਉ ॥੨॥੪॥੧੦॥
હે દીનદયાળુ! પોતાની કૃપા કરીને નાનકને પોતાના નામનું દાન આપો કારણ કે તેને તો હરિ-સ્મરણની અત્યંત લાગણી છે ॥૨॥૪॥૧૦॥
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ધનાસરી મહેલ ૪॥
ਸੇਵਕ ਸਿਖ ਪੂਜਣ ਸਭਿ ਆਵਹਿ ਸਭਿ ਗਾਵਹਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਊਤਮ ਬਾਨੀ ॥
બધા સિખ પુરુષ પૂજા કરવા માટે ગુરુની સંગતિમાં આવે છે અને તે બધા મળીને હરિની ઉત્તમ વાણી જ ગાય છે
ਗਾਵਿਆ ਸੁਣਿਆ ਤਿਨ ਕਾ ਹਰਿ ਥਾਇ ਪਾਵੈ ਜਿਨ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਆਗਿਆ ਸਤਿ ਸਤਿ ਕਰਿ ਮਾਨੀ ॥੧॥
પરંતુ વાણી દ્વારા ગાયેલો તેમજ સાંભળેલો યશ પ્રભુ માત્ર તેનો જ સ્વીકાર કરે છે જેને સદ્દગુરુની અજ્ઞાને સંપૂર્ણ સત્ય સમજીને સ્વીકાર કરી લીધું છે ॥૧
ਬੋਲਹੁ ਭਾਈ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਹਰਿ ਭਵਜਲ ਤੀਰਥਿ ॥
હે ભાઈ! હરિનું કીર્તિ-ગાન કરો સંસાર સમુદ્રમાંથી પાર કરાવવા માટે હરિ જ પવિત્ર તીર્થ સ્થળ છે
ਹਰਿ ਦਰਿ ਤਿਨ ਕੀ ਊਤਮ ਬਾਤ ਹੈ ਸੰਤਹੁ ਹਰਿ ਕਥਾ ਜਿਨ ਜਨਹੁ ਜਾਨੀ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હે સંતજનો! હરિના દરબારમાં તેની વાતને જ ઉત્તમ માનવામાં આવે છે જેમણે હરિ-કથાની મહિમાને સમજી છે ॥વિરામ॥
ਆਪੇ ਗੁਰੁ ਚੇਲਾ ਹੈ ਆਪੇ ਆਪੇ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਚੋਜ ਵਿਡਾਨੀ ॥
તે હરિ-પ્રભુ પોતે જ ગુરુ છે અને પોતે જ નોકર છે અને પોતે જ અદભુત કરનાર છે
ਜਨ ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਮਿਲਾਏ ਸੋਈ ਹਰਿ ਮਿਲਸੀ ਅਵਰ ਸਭ ਤਿਆਗਿ ਓਹਾ ਹਰਿ ਭਾਨੀ ॥੨॥੫॥੧੧॥
હે નાનક! હરિને તે મનુષ્ય બોલે છે જેને તે પોતે જ પોતાની સાથે મેળવે છે અને તે જ તેને ગમે છે જે પ્રભુ-સ્મરણ સિવાય બીજું બધું ત્યાગી દે છે ॥૨॥૫॥૧૧॥
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ધનાસરી મહેલ ૪ ॥
ਇਛਾ ਪੂਰਕੁ ਸਰਬ ਸੁਖਦਾਤਾ ਹਰਿ ਜਾ ਕੈ ਵਸਿ ਹੈ ਕਾਮਧੇਨਾ ॥
જે પરમાત્માના હાથમાં કામધેનુ છે તે પોતાના ભક્તોની બધી ઈચ્છા પૂરી કરવાવાળા છે અને બધા સુખ કરવાવાળા છે
ਸੋ ਐਸਾ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ਮੇਰੇ ਜੀਅੜੇ ਤਾ ਸਰਬ ਸੁਖ ਪਾਵਹਿ ਮੇਰੇ ਮਨਾ ॥੧॥
હે આત્મા! જો આવા પ્રભુનું ધ્યાન કરવું જોઈએ તો જ તને બધા સુખ પ્રાપ્ત થશે ॥૧॥