ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਤਨਿ ਲੋਚਾ ਗੁਰਮੁਖੇ ਰਾਮ ਰਾਜਿਆ ਹਰਿ ਸਰਧਾ ਸੇਜ ਵਿਛਾਈ ॥
હે હરિ! મારા મન તેમજ શરીરમાં તારી જ લાલચ છે. મેં તારા મિલન માટે પોતાના હૃદયમાં શ્રદ્ધાની પથારી પાથરી રાખી છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਭਾਣੀਆ ਰਾਮ ਰਾਜਿਆ ਮਿਲਿਆ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਈ ॥੩॥
નાનક કહે છે કે જ્યારે જીવ-સ્ત્રી પ્રભુને ગમી ગઈ તો તે તેને સરળ સ્વભાવ જ મળી ગયો ॥૩॥
ਇਕਤੁ ਸੇਜੈ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੋ ਰਾਮ ਰਾਜਿਆ ਗੁਰੁ ਦਸੇ ਹਰਿ ਮੇਲੇਈ ॥
પ્રભુ જીવ-સ્ત્રીની સાથે એક જ હૃદય-પથારી પર હાજર છે પરંતુ જીવ-સ્ત્રીને આ તફાવત ગુરુ કહે છે અને તેને પરમાત્માથી મળાવી દે છે.
ਮੈ ਮਨਿ ਤਨਿ ਪ੍ਰੇਮ ਬੈਰਾਗੁ ਹੈ ਰਾਮ ਰਾਜਿਆ ਗੁਰੁ ਮੇਲੇ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇਈ ॥
મારા મન તેમજ શરીરમાં પરમાત્મા માટે પ્રેમ છે અને તેને મળવા માટે વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થઈ ગયો છે. ગુરૂ કૃપા કરીને મને તેનાથી મળાવી દે.
ਹਉ ਗੁਰ ਵਿਟਹੁ ਘੋਲਿ ਘੁਮਾਇਆ ਰਾਮ ਰਾਜਿਆ ਜੀਉ ਸਤਿਗੁਰ ਆਗੈ ਦੇਈ ॥
હું ગુરુ પર કોટિ-કોટિ બલિહાર જાવ છું, આ પ્રાણ પણ તેના પર બલિહારી છે.
ਗੁਰੁ ਤੁਠਾ ਜੀਉ ਰਾਮ ਰਾਜਿਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਮੇਲੇਈ ॥੪॥੨॥੬॥੫॥੭॥੬॥੧੮॥
નાનક કહે છે કે જ્યારે ગુરુ ખુશ થઈ ગયો તો તેને તેને હરિથી મળાવી દીધો ॥૪॥૨॥૬॥૫॥૭॥૬॥૧૮॥
ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧
રાગ સુહી છંદ મહેલ ૫ ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਤੂ ਕਾਏ ਦੇਖਿ ਭੁਲਾਨਾ ॥
હે પાગલ! મારી વાત સાંભળ, તું જગત-તમાશાને જોઈને શા માટે ભુલાયેલ છે?
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਨੇਹੁ ਕੂੜਾ ਲਾਇਓ ਕੁਸੰਭ ਰੰਗਾਨਾ ॥
આનાથી અસત્ય પ્રેમ લગાવેલ છે, આનો રંગ કુસુંભના ફૂલ જેવો છે.
ਕੂੜੀ ਡੇਖਿ ਭੁਲੋ ਅਢੁ ਲਹੈ ਨ ਮੁਲੋ ਗੋਵਿਦ ਨਾਮੁ ਮਜੀਠਾ ॥
અસત્ય માયાને જોઈને તું ભૂલી ગયો છે, તને આની કિંમત કોડીમાં પણ મળવાની નથી. ગોવિંદનું નામ મજીઠ જેવું સ્થિર રહેનાર છે.
ਥੀਵਹਿ ਲਾਲਾ ਅਤਿ ਗੁਲਾਲਾ ਸਬਦੁ ਚੀਨਿ ਗੁਰ ਮੀਠਾ ॥
ગુરુના શબ્દને મીઠા સમજીને તું ગુલાલ જેવા ગાઢ રંગવાળા ખસખસનું સુંદર ફૂલ બની જઈશ.
ਮਿਥਿਆ ਮੋਹਿ ਮਗਨੁ ਥੀ ਰਹਿਆ ਝੂਠ ਸੰਗਿ ਲਪਟਾਨਾ ॥
તું માયાના અસત્ય મોહમાં જ મગ્ન છે અને અસત્ય સાથે લપટાયેલ છે.
ਨਾਨਕ ਦੀਨ ਸਰਣਿ ਕਿਰਪਾ ਨਿਧਿ ਰਾਖੁ ਲਾਜ ਭਗਤਾਨਾ ॥੧॥
હે કૃપાનિધિ! નાનક પ્રાર્થના કરે છે કે હું ગરીબ તારી શરણમાં આવ્યો છું. જેમ તું પોતાના ભક્તોની લાજ રાખે છે, મારી પણ લાજ રાખ ॥૧॥
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਸੇਵਿ ਠਾਕੁਰੁ ਨਾਥੁ ਪਰਾਣਾ ॥
હે મૂંગા જીવ! સાંભળ, તું પ્રાણનાથ ઠાકોરની પૂજા કર.
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਜੋ ਆਇਆ ਤਿਸੁ ਜਾਣਾ ॥
જે પણ આ જગતમાં જન્મ લઈને આવ્યા છે, તેને એકના એક દિવસે અહીંથી ચાલ્યું જવાનું છે.
ਨਿਹਚਲੁ ਹਭ ਵੈਸੀ ਸੁਣਿ ਪਰਦੇਸੀ ਸੰਤਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਰਹੀਐ ॥
હે પરદેશી! ધ્યાનપૂર્વક સાંભળ; સંતોની સંગતિમાં મળીને રહેવું જોઈએ કારણ કે આ આખી દુનિયા નાશવંત છે.
ਹਰਿ ਪਾਈਐ ਭਾਗੀ ਸੁਣਿ ਬੈਰਾਗੀ ਚਰਣ ਪ੍ਰਭੂ ਗਹਿ ਰਹੀਐ ॥
હે વેરાગી! સાંભળ, ભાગ્યથી જ પરમાત્મા પ્રાપ્ત થાય છે તેમજ પ્રભુ-ચરણોમાં પડી રહેવું જોઈએ.
ਏਹੁ ਮਨੁ ਦੀਜੈ ਸੰਕ ਨ ਕੀਜੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਜਿ ਬਹੁ ਮਾਣਾ ॥
પોતાનું મન પ્રભુને અર્પણ કરી દેવું જોઈએ, કોઈ શંકા કરવી જોઈએ નહીં અને ગુરુમુખ બનીને ઘમંડને ત્યાગી દે.
ਨਾਨਕ ਦੀਨ ਭਗਤ ਭਵ ਤਾਰਣ ਤੇਰੇ ਕਿਆ ਗੁਣ ਆਖਿ ਵਖਾਣਾ ॥੨॥
હે પ્રભુ! નાનક પ્રાર્થના કરે છે કે તું ગરીબ તેમજ ભક્તોનો સંસાર-સમુદ્રથી ઉદ્ધાર કરનાર છે. હું તારા ક્યાં-ક્યાં ગુણ કહીને વખાણ કરું? ॥૨
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਕਿਆ ਕੀਚੈ ਕੂੜਾ ਮਾਨੋ ॥
હે પાગલ જીવ! જરા સાંભળ; શા માટે અસત્ય અહંકાર કરે છે?
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਹਭੁ ਵੈਸੀ ਗਰਬੁ ਗੁਮਾਨੋ ॥
તારો બધો ઘમંડ તેમજ ગુમાન નાશ થઈ જશે.
ਨਿਹਚਲੁ ਹਭ ਜਾਣਾ ਮਿਥਿਆ ਮਾਣਾ ਸੰਤ ਪ੍ਰਭੂ ਹੋਇ ਦਾਸਾ ॥
સ્થિર લાગતું આ આખું જગત ચાલ્યું જશે; તારો અભિમાન અસત્ય છે, આથી પ્રભુના સંતોનો દાસ બની જા.
ਜੀਵਤ ਮਰੀਐ ਭਉਜਲੁ ਤਰੀਐ ਜੇ ਥੀਵੈ ਕਰਮਿ ਲਿਖਿਆਸਾ ॥
જો તારા નસીબમાં આવું લખેલું હોય તો તું જગતના મોહથી જીવતે જીવ મરીને સંસાર સમુદ્રમાંથી પાર થઈ જાય.
ਗੁਰੁ ਸੇਵੀਜੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ ਜਿਸੁ ਲਾਵਹਿ ਸਹਜਿ ਧਿਆਨੋ ॥
પરમાત્મા જેનાથી સરળ જ પોતાનું ધ્યાન-મનન કરાવે છે, તે જ ગુરુની સેવા કરે છે અને નામ-અમૃત પીતો રહે છે.
ਨਾਨਕੁ ਸਰਣਿ ਪਇਆ ਹਰਿ ਦੁਆਰੈ ਹਉ ਬਲਿ ਬਲਿ ਸਦ ਕੁਰਬਾਨੋ ॥੩॥
હે ભાઈ! નાનક હરિના દરવાજા પર તેની શરણમાં પડ્યો છે અને હંમેશા તેના પર બલિહાર જાય છે ॥૩॥
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਮਤੁ ਜਾਣਹਿ ਪ੍ਰਭੁ ਮੈ ਪਾਇਆ ॥
હે મૂર્ખ જીવ! સાંભળ, આ ન સમજ કે તે પ્રભુને મેળવી લીધો છે.
ਸੁਣਿ ਬਾਵਰੇ ਥੀਉ ਰੇਣੁ ਜਿਨੀ ਪ੍ਰਭੁ ਧਿਆਇਆ ॥
જેને પ્રભુનું મનન કર્યું છે, તું તેના ચરણોની ધૂળ બની જા.
ਜਿਨਿ ਪ੍ਰਭੁ ਧਿਆਇਆ ਤਿਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਵਡਭਾਗੀ ਦਰਸਨੁ ਪਾਈਐ ॥
જેને પ્રભુનું ધ્યાન કર્યું છે, તેને જ સુખ પ્રાપ્ત થયું છે અને ભાગ્યશાળીને જ પરમાત્માનાં દર્શન થાય છે.
ਥੀਉ ਨਿਮਾਣਾ ਸਦ ਕੁਰਬਾਣਾ ਸਗਲਾ ਆਪੁ ਮਿਟਾਈਐ ॥
વિનમ્ર બનીને હંમેશા પ્રભુ પર બલિહાર થવું જોઈએ અને પોતાનો બધો અહંકાર મટાડી દેવો જોઈએ.
ਓਹੁ ਧਨੁ ਭਾਗ ਸੁਧਾ ਜਿਨਿ ਪ੍ਰਭੁ ਲਧਾ ਹਮ ਤਿਸੁ ਪਹਿ ਆਪੁ ਵੇਚਾਇਆ ॥
જેને પ્રભુને શોધી લીધો છે, તે ધન્ય તેમજ ભાગ્યશાળી છે અને મેં પોતાને તેને વેચેલ છે.
ਨਾਨਕ ਦੀਨ ਸਰਣਿ ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਰਾਖੁ ਲਾਜ ਅਪਨਾਇਆ ॥੪॥੧॥
હે સુખોનાં સમુદ્ર પ્રભુ! નાનક પ્રાર્થના કરે છે કે હું ગરીબ તારી શરણમાં આવ્યો છું, પોતાના સેવકની લાજ રાખી ॥૪॥૧॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਹਰਿ ਚਰਣ ਕਮਲ ਕੀ ਟੇਕ ਸਤਿਗੁਰਿ ਦਿਤੀ ਤੁਸਿ ਕੈ ਬਲਿ ਰਾਮ ਜੀਉ ॥
સદ્દગુરૂએ ખુશ થઈને મને હરિ ચરણોનો સહારો દીધો છે.