ਨਿਹਚਲੁ ਰਾਜੁ ਸਦਾ ਹਰਿ ਕੇਰਾ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ਰਾਮ ॥
પરમાત્માનું રાજ હંમેશા નિશ્ચલ છે તથા તેના સિવાય બીજો કોઈ નથી.
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ਸਦਾ ਸਚੁ ਸੋਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਏਕੋ ਜਾਣਿਆ ॥
તેના સિવાય બીજું કોઈ સર્વશક્તિમાન નથી, ફક્ત તે જ હંમેશા સત્ય છે. જીવ-સ્ત્રીએ ગુરુના માધ્યમથી એક પરમાત્માને જ જાણ્યો છે.
ਧਨ ਪਿਰ ਮੇਲਾਵਾ ਹੋਆ ਗੁਰਮਤੀ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥
જ્યારે ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા જીવ-સ્ત્રીનું મન ખુશ થયું તો જ તેનો પતિ-પ્રભુથી મેળાપ થયો છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲਿਆ ਤਾ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਵੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ॥
જયારે તેને સદ્દગુરુ મળ્યો તો જ તેને પરમેશ્વરને મેળવ્યો છે અને પ્રભુ-નામ વગર જીવની મુક્તિ થતી નથી.
ਨਾਨਕ ਕਾਮਣਿ ਕੰਤੈ ਰਾਵੇ ਮਨਿ ਮਾਨਿਐ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥੧॥
હે નાનક! જ્યારે જીવ-સ્ત્રી પ્રભુથી આનંદ કરે છે તો જ મન ખુશ થાય છે અને તેને સુખ પ્રાપ્ત થાય છે ॥૧॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਧਨ ਬਾਲੜੀਏ ਹਰਿ ਵਰੁ ਪਾਵਹਿ ਸੋਈ ਰਾਮ ॥
હે નવયૌવન રૂપી જીવ-સ્ત્રી! સદ્દગુરૂની સેવા કરવાથી તને હરિરૂપી વર પ્રાપ્ત થઈ જશે.
ਸਦਾ ਹੋਵਹਿ ਸੋਹਾਗਣੀ ਫਿਰਿ ਮੈਲਾ ਵੇਸੁ ਨ ਹੋਈ ਰਾਮ ॥
તું હંમેશા સુહાગણ બની રહીશ અને તારો વેશ ક્યારેય ગંદો થશે નહીં.
ਫਿਰਿ ਮੈਲਾ ਵੇਸੁ ਨ ਹੋਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਕੋਈ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਪਛਾਣਿਆ ॥
તારો વેશ ક્યારેય ગંદો થશે નહિ પરંતુ કોઈ દુર્લભ જીવ-સ્ત્રી ગુરુના માધ્યમથી આ સત્યને સમજે છે. જીવ-સ્ત્રીએ પોતાના અહંકારને નષ્ટ કરીને પોતાના પ્રભુ પતિને ઓળખી લીધો છે.
ਕਰਣੀ ਕਾਰ ਕਮਾਵੈ ਸਬਦਿ ਸਮਾਵੈ ਅੰਤਰਿ ਏਕੋ ਜਾਣਿਆ ॥
તે શુભ-કર્મ કરે છે, શબ્દોમાં લીન રહે છે તથા તેને પોતાના અંતરમનમાં એક પરમાત્માને જ સમજ્યો છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪ੍ਰਭੁ ਰਾਵੇ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਆਪਣਾ ਸਾਚੀ ਸੋਭਾ ਹੋਈ ॥
તે ગુરુમુખ બનીને દિવસ-રાત પ્રભુનું સ્મરણ કરતી રહે છે અને તેની સાચી શોભા થઈ ગઈ છે.
ਨਾਨਕ ਕਾਮਣਿ ਪਿਰੁ ਰਾਵੇ ਆਪਣਾ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਈ ॥੨॥
હે નાનક! જીવ-સ્ત્રી સ્ત્રી પોતાના પતિ-પ્રભુથી આનંદ કરે છે અને તે પ્રભુ સર્વવ્યાપક છે ॥૨॥
ਗੁਰ ਕੀ ਕਾਰ ਕਰੇ ਧਨ ਬਾਲੜੀਏ ਹਰਿ ਵਰੁ ਦੇਇ ਮਿਲਾਏ ਰਾਮ ॥
હે નાદાન જીવ-સ્ત્રી! જો તું શ્રદ્ધાથી ગુરુની સેવા કરીશ તો તે તને હરિરૂપી વરથી મળાવી દેશે.
ਹਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਰਤੀ ਹੈ ਕਾਮਣਿ ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ਰਾਮ ॥
તે હરિના રંગમાં જ મગ્ન છે અને પોતાના પ્રિયતમને મળીને સુખ પ્રાપ્ત કરે છે.
ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ਸਚਿ ਸਮਾਏ ਸਚੁ ਵਰਤੈ ਸਭ ਥਾਈ ॥
તે પોતાના પ્રિયતમથી મળીને સુખને અનુભવે છે અને સત્યમાં જાય છે. સાચો પ્રભુ દરેક જગ્યા પર હાજર છે.
ਸਚਾ ਸੀਗਾਰੁ ਕਰੇ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਕਾਮਣਿ ਸਚਿ ਸਮਾਈ ॥
જીવ-રૂપી સ્ત્રી સત્યમાં લીન રહે છે અને દિવસ-રાત સત્યનું જ શણગાર કરતી રહે છે.
ਹਰਿ ਸੁਖਦਾਤਾ ਸਬਦਿ ਪਛਾਤਾ ਕਾਮਣਿ ਲਇਆ ਕੰਠਿ ਲਾਏ ॥
તે શબ્દ દ્વારા સુખદાતા હરિને ઓળખી લે છે અને ત્યારે તે તેને પોતાના ગળાથી લગાવી લે છે.
ਨਾਨਕ ਮਹਲੀ ਮਹਲੁ ਪਛਾਣੈ ਗੁਰਮਤੀ ਹਰਿ ਪਾਏ ॥੩॥
હે નાનક! જીવરૂપી નારી પોતાના પતિ-પ્રભુને ઓળખી લે છે અને ગુરુની શિક્ષા દ્વારા હરિને મેળવી લે છે ॥૩॥
ਸਾ ਧਨ ਬਾਲੀ ਧੁਰਿ ਮੇਲੀ ਮੇਰੈ ਪ੍ਰਭਿ ਆਪਿ ਮਿਲਾਈ ਰਾਮ ॥
જીવ-સ્ત્રી આરંભથી જ પ્રભુ-મિલનના ભાગ્ય લઈને આવી છે અને તેને મારા પ્રભુએ પોતે જ પોતાની સાથે મળાવી લીધી છે.
ਗੁਰਮਤੀ ਘਟਿ ਚਾਨਣੁ ਹੋਆ ਪ੍ਰਭੁ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਸਭ ਥਾਈ ਰਾਮ ॥
ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા તેના હૃદયમાં પ્રકાશ થઈ ગયો છે કે પરમાત્મા સર્વવ્યાપક છે.
ਪ੍ਰਭੁ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਸਭ ਥਾਈ ਮੰਨਿ ਵਸਾਈ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਪਾਇਆ ॥
પ્રભુ દરેક જગ્યા પર વસેલો છે અને તેને જીવ-સ્ત્રીએ પોતાના મનમાં વસાવી લીધી છે. જે તેના ભાગ્યમાં લખેલ છે, તે જ તેણે મેળવી લીધું છે.
ਸੇਜ ਸੁਖਾਲੀ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਣੀ ਸਚੁ ਸੀਗਾਰੁ ਬਣਾਇਆ ॥
તેને સત્યને પોતાનો શણગાર બનાવ્યો છે અને તેની હૃદયરૂપી પથારી મારા પ્રભુને સારી લાગી છે.
ਕਾਮਣਿ ਨਿਰਮਲ ਹਉਮੈ ਮਲੁ ਖੋਈ ਗੁਰਮਤਿ ਸਚਿ ਸਮਾਈ ॥
જીવરૂપી સ્ત્રી પોતાના મનથી અહંકારરૂપી ગંદકીને દૂર કરીને નિર્મળ થઈ ગઈ છે અને ગુરુ પ્રમાણે તે સત્યમાં સમાઈ ગઈ છે.
ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਮਿਲਾਈ ਕਰਤੈ ਨਾਮੁ ਨਵੈ ਨਿਧਿ ਪਾਈ ॥੪॥੩॥੪॥
હે નાનક! પરમાત્માએ પોતે જ તેને પોતાની સાથે મળાવ્યો છે અને તેને નવનિધિઓવાળું નામ પ્રાપ્ત થઈ ગયું છે ॥૪॥૩॥૪॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੩ ॥
સુહી મહેલ ૩॥
ਹਰਿ ਹਰੇ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵਹੁ ਹਰਿ ਗੁਰਮੁਖੇ ਪਾਏ ਰਾਮ ॥
હે ભાઈ! ‘હરિ’હરિ’ જપ, હરિનું ગુણગાન કર અને ગુરુમુખ બનીને હરિને મેળવી લે.
ਅਨਦਿਨੋ ਸਬਦਿ ਰਵਹੁ ਅਨਹਦ ਸਬਦ ਵਜਾਏ ਰਾਮ ॥
દિવસ-રાત શબ્દમાં મગ્ન રહે અને અનહદ શબ્દ વગાડતો રહે.
ਅਨਹਦ ਸਬਦ ਵਜਾਏ ਹਰਿ ਜੀਉ ਘਰਿ ਆਏ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵਹੁ ਨਾਰੀ ॥
હે સત્સંગી જીવ-સ્ત્રીઓ! જે જીવ અનહદ શબ્દ વગાડે છે, હરિ તેના હૃદય-ઘરમાં આવી વસે છે. હરિનું ગુણગાન કરતો રહે.
ਅਨਦਿਨੁ ਭਗਤਿ ਕਰਹਿ ਗੁਰ ਆਗੈ ਸਾ ਧਨ ਕੰਤ ਪਿਆਰੀ ॥
જે દિવસ-રાત ગુરુની સમક્ષ ભક્તિ કરે છે, તે જીવ-સ્ત્રી પતિ-પ્રભુને ખુબ જ પ્રેમાળ લાગે છે.
ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਵਸਿਆ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਸੇ ਜਨ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਏ ॥
જેના હૃદયમાં ગુરુના શબ્દ વસી ગયા છે, તે શબ્દ ગુરુ દ્વારા સુંદર બની ગયા છે.
ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਘਰਿ ਸਦ ਹੀ ਸੋਹਿਲਾ ਹਰਿ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਘਰਿ ਆਏ ॥੧॥
હે નાનક! જેના હૃદય-ઘરમાં હરિ પોતાની કૃપા કરીને આવી વસે છે, તેના ઘરમાં હંમેશા મંગળ બની રહે છે ॥૧॥
ਭਗਤਾ ਮਨਿ ਆਨੰਦੁ ਭਇਆ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਰਹੇ ਲਿਵ ਲਾਏ ਰਾਮ ॥
હરિ-નામમાં લગન લગાવી રાખવાથી ભક્તોના મનમાં આનંદ ઉત્પન્ન થઈ ગયો છે.
ਗੁਰਮੁਖੇ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਆ ਨਿਰਮਲ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਏ ਰਾਮ ॥
ગુરુના માધ્યમથી તેનું મન નિર્મળ થઈ ગયું છે અને તેને હરિનું નિર્મળ ગુણગાન જ કર્યું છે.
ਨਿਰਮਲ ਗੁਣ ਗਾਏ ਨਾਮੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ਹਰਿ ਕੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਣੀ ॥
તેને હરિના નિર્મળ ગુણ ગાયા છે, નામ પોતાના મનમાં વસાવી લીધું છે અને હરિની વાણી અમૃત સમાન છે.
ਜਿਨੑ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸੇਈ ਜਨ ਨਿਸਤਰੇ ਘਟਿ ਘਟਿ ਸਬਦਿ ਸਮਾਣੀ ॥
જેના મનમાં હરિનામ વસી ગયું છે, તે સંસાર સમુદ્રથી મુક્ત થઈ ગયો છે. હરિની અમૃતવાણી શબ્દ દ્વારા દરેક હૃદયમાં સમાઈ જાય છે.