ਮਧੁਸੂਦਨੁ ਜਪੀਐ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
દિલમાં પરમાત્માનું નામ જપ;
ਦੇਹੀ ਨਗਰਿ ਤਸਕਰ ਪੰਚ ਧਾਤੂ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਹਰਿ ਕਾਢੇ ਮਾਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
શરીરરૂપી નગરમાં સ્થિત કામાદિક પાંચ લુટેરાઓ ગુરુ-ઉપદેશથી મારી શકાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜਿਨ ਕਾ ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ਤਿਨ ਕਾਰਜ ਹਰਿ ਆਪਿ ਸਵਾਰਿ ॥
જેનું મન પ્રભુમાં જ રમી રહે છે, તે તેના કાર્ય પોતે સંભાળી લે છે.
ਤਿਨ ਚੂਕੀ ਮੁਹਤਾਜੀ ਲੋਕਨ ਕੀ ਹਰਿ ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਕੀਆ ਕਰਤਾਰਿ ॥੨॥
જેને પરમાત્માએ અંગીકાર કર્યો છે, તેની લોકો પર નિર્ભરતા મટી ગઈ છે ॥૨॥
ਮਤਾ ਮਸੂਰਤਿ ਤਾਂ ਕਿਛੁ ਕੀਜੈ ਜੇ ਕਿਛੁ ਹੋਵੈ ਹਰਿ ਬਾਹਰਿ ॥
પરામર્શ તો કરાય જો પ્રભુથી કંઈ બહાર હોય.
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੇ ਸੋਈ ਭਲ ਹੋਸੀ ਹਰਿ ਧਿਆਵਹੁ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਮੁਰਾਰਿ ॥੩॥
દિવસ-રાત પરમાત્માનું ધ્યાન કર; તે જે કંઈ કરશે, તે જ સારું થશે ॥૩॥
ਹਰਿ ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੇ ਸੁ ਆਪੇ ਆਪੇ ਓਹੁ ਪੂਛਿ ਨ ਕਿਸੈ ਕਰੇ ਬੀਚਾਰਿ ॥
જે કંઈ પરમાત્મા કરે છે, તે સ્વેચ્છાથી જ કરે છે અને કોઈથી સલાહ લઈને કરતો નથી.
ਨਾਨਕ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸਦਾ ਧਿਆਈਐ ਜਿਨਿ ਮੇਲਿਆ ਸਤਿਗੁਰੁ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ॥੪॥੧॥੫॥
હે નાનક! તેથી પ્રભુનું હંમેશા ધ્યાન કર, જેને કૃપા કરી સદ્દગુરુથી સાક્ષાત્કાર કરાવ્યો છે ॥૪॥૧॥૫॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૪॥
ਤੇ ਸਾਧੂ ਹਰਿ ਮੇਲਹੁ ਸੁਆਮੀ ਜਿਨ ਜਪਿਆ ਗਤਿ ਹੋਇ ਹਮਾਰੀ ॥
હે સ્વામી! તે સાધુગણોથી મેળાપ કરાવી દે, જેનું જાપ કરવાથી સંસારના બંધનોથી અમારી મુક્તિ થઈ જાય.
ਤਿਨ ਕਾ ਦਰਸੁ ਦੇਖਿ ਮਨੁ ਬਿਗਸੈ ਖਿਨੁ ਖਿਨੁ ਤਿਨ ਕਉ ਹਉ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥੧॥
તેના દર્શન મેળવીને મન ખુશ થઈ જાય છે અને પળ-પળ હું તેના પર બલિહાર છું ॥૧॥
ਹਰਿ ਹਿਰਦੈ ਜਪਿ ਨਾਮੁ ਮੁਰਾਰੀ ॥
હૃદયમાં પ્રભુ નામનું જાપ કર;
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਜਗਤ ਪਿਤ ਸੁਆਮੀ ਹਮ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ਕੀਜੈ ਪਨਿਹਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે જગતપિતા! કૃપા કરી અમને પોતાના દાસોના દાસનો પાણી ભરનાર સેવક જ બનાવી દે ॥૧॥વિરામ॥
ਤਿਨ ਮਤਿ ਊਤਮ ਤਿਨ ਪਤਿ ਊਤਮ ਜਿਨ ਹਿਰਦੈ ਵਸਿਆ ਬਨਵਾਰੀ ॥
જેના હૃદયમાં પરમાત્મા વસી ગયો છે, તેની મતિ તેમજ પ્રતિષ્ઠા પણ ખુબ ઉત્તમ છે.
ਤਿਨ ਕੀ ਸੇਵਾ ਲਾਇ ਹਰਿ ਸੁਆਮੀ ਤਿਨ ਸਿਮਰਤ ਗਤਿ ਹੋਇ ਹਮਾਰੀ ॥੨॥
હે સ્વામી! તેની સેવામાં લીન કરી દે, ત્યારથી તેનું સ્મરણ કરવાથી અમારી મુક્તિ થઈ શકે છે ॥૨॥
ਜਿਨ ਐਸਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਾਧੁ ਨ ਪਾਇਆ ਤੇ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਕਾਢੇ ਮਾਰੀ ॥
જેને આવો સાધુ સદ્દગુરુ મેળવ્યો નથી, તેને પ્રભુ-દરબારથી કાઢી દેવાયો છે.
ਤੇ ਨਰ ਨਿੰਦਕ ਸੋਭ ਨ ਪਾਵਹਿ ਤਿਨ ਨਕ ਕਾਟੇ ਸਿਰਜਨਹਾਰੀ ॥੩॥
આવા નિંદક પુરુષ શોભા પ્રાપ્ત કરતાં નથી, તેને સર્જનહાર તિરસ્કૃત કરી દે છે ॥૩॥
ਹਰਿ ਆਪਿ ਬੁਲਾਵੈ ਆਪੇ ਬੋਲੈ ਹਰਿ ਆਪਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਨਿਰਾਹਾਰੀ ॥
પરમાત્મા પોતે જ જીવોમાં બોલાવતો તેમજ બોલે છે, પરંતુ તો પણ તે માયાની કાલિમાથી રહિત, આકાર રહિત તેમજ સાંસારિક પૂર્તિઓથી પણ નિર્લિપ્ત છે.
ਹਰਿ ਜਿਸੁ ਤੂ ਮੇਲਹਿ ਸੋ ਤੁਧੁ ਮਿਲਸੀ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਿਆ ਏਹਿ ਜੰਤ ਵਿਚਾਰੀ ॥੪॥੨॥੬॥
હે પરમેશ્વર! નાનકનું કહેવું છે કે જેને તું મળાવી લે છે, તે તારામાં જ જોડાઈ રહે છે, આ જીવ બિચારો તો કંઈ પણ કરવામાં અસમર્થ છે ॥૪॥૨॥૬॥
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ભૈરઉ મહેલ ૪॥
ਸਤਸੰਗਤਿ ਸਾਈ ਹਰਿ ਤੇਰੀ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਹਰਿ ਸੁਨਣੇ ॥
હે પ્રભુ! તારી તે જ સત્સંગતિ છે, જ્યાં ભક્તજન હરિ-કીર્તન સાંભળે છે.
ਜਿਨ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਸੁਣਿਆ ਮਨੁ ਭੀਨਾ ਤਿਨ ਹਮ ਸ੍ਰੇਵਹ ਨਿਤ ਚਰਣੇ ॥੧॥
જેને હરિનામનું સંકીર્તન સાંભળ્યું છે, તેનું મન આનંદવિભોર થઈ ગયું છે અને અમે દરરોજ તેના ચરણોના પુજક છીએ ॥૧॥
ਜਗਜੀਵਨੁ ਹਰਿ ਧਿਆਇ ਤਰਣੇ ॥
સંસારના જીવન પ્રભુનું ભજન કરવાથી મુક્તિ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે.
ਅਨੇਕ ਅਸੰਖ ਨਾਮ ਹਰਿ ਤੇਰੇ ਨ ਜਾਹੀ ਜਿਹਵਾ ਇਤੁ ਗਨਣੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પરમેશ્વર! તારા અનેકાનેક અસંખ્ય નામ છે, આને જીભથી ગણી શકાતા નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਗੁਰਸਿਖ ਹਰਿ ਬੋਲਹੁ ਹਰਿ ਗਾਵਹੁ ਲੇ ਗੁਰਮਤਿ ਹਰਿ ਜਪਣੇ ॥
હે ગુરુ-શિષ્યો! હરિનામ બોલ, હરિના ગુણ ગા અને ગુરુ ઉપદેશ લઈને હરિનું જાપ કર.
ਜੋ ਉਪਦੇਸੁ ਸੁਣੇ ਗੁਰ ਕੇਰਾ ਸੋ ਜਨੁ ਪਾਵੈ ਹਰਿ ਸੁਖ ਘਣੇ ॥੨॥
જે ગુરુનો ઉપદેશ સાંભળે છે, તે પરમ સુખ પ્રાપ્ત કરે છે ॥૨॥
ਧੰਨੁ ਸੁ ਵੰਸੁ ਧੰਨੁ ਸੁ ਪਿਤਾ ਧੰਨੁ ਸੁ ਮਾਤਾ ਜਿਨਿ ਜਨ ਜਣੇ ॥
તે વંશ ધન્ય છે, તે માતા-પિતા પણ ધન્ય તેમજ મહાન છે, જેને ભક્તને ઉત્પન્ન કર્યો છે.
ਜਿਨ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਧਿਆਇਆ ਮੇਰਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸੇ ਸਾਚੀ ਦਰਗਹ ਹਰਿ ਜਨ ਬਣੇ ॥੩॥
જેને શ્વાસ-ખોરાકથી મારા પ્રભુનું ચિંતન કર્યું છે, આવા ભક્તે સાચા દરબારમાં કીર્તિ પ્રાપ્ત કરી છે ॥૩॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਅਗਮ ਨਾਮ ਹਰਿ ਤੇਰੇ ਵਿਚਿ ਭਗਤਾ ਹਰਿ ਧਰਣੇ ॥
પરમેશ્વરનું નામ અગમ્ય છે અને તેને પોતે જ ભક્તોના અંતર્મનમાં વસાવ્યા છે.
ਨਾਨਕ ਜਨਿ ਪਾਇਆ ਮਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਜਪਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਪਾਰਿ ਪਵਣੇ ॥੪॥੩॥੭॥
ગુરુ નાનક ફરમાન કરે છે – જેને ગુરુ-ઉપદેશ પ્રમાણે પ્રભુનું જાપ કર્યું છે, તે સંસાર-સાગરથી પાર થઈ ગયો છે ॥૪॥૩॥૭॥