ਇਨ ਬਿਧਿ ਹਰਿ ਮਿਲੀਐ ਵਰ ਕਾਮਨਿ ਧਨ ਸੋਹਾਗੁ ਪਿਆਰੀ ॥
આ ઉપાયથી જીવરૂપી કામિનીને હરિરૂપી વર મળે છે અને તે પ્રેમાળને સુહાગ મળી જાય છે.
ਜਾਤਿ ਬਰਨ ਕੁਲ ਸਹਸਾ ਚੂਕਾ ਗੁਰਮਤਿ ਸਬਦਿ ਬੀਚਾਰੀ ॥੧॥
ગુરુ-મતના શબ્દનું ચિંતન કરતાં જાતિ-વર્ણ તેમજ કુળની શંકા દૂર થઈ ગઈ છે ॥૧॥
ਜਿਸੁ ਮਨੁ ਮਾਨੈ ਅਭਿਮਾਨੁ ਨ ਤਾ ਕਉ ਹਿੰਸਾ ਲੋਭੁ ਵਿਸਾਰੇ ॥
જેનું મન પરિતૃપ્ત થઈ જાય છે, તેને અભિમાન થતો નથી અને તે હિંસા તેમજ લોભને ભુલાવી દે છે.
ਸਹਜਿ ਰਵੈ ਵਰੁ ਕਾਮਣਿ ਪਿਰ ਕੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੰਗਿ ਸਵਾਰੇ ॥੨॥
જીવરૂપી કામિની સ્વાભાવિક જ પતિ-પ્રભુની સાથે આનંદ કરે છે અને ગુરુના માધ્યમથી તેનો પ્રેમ રંગ સાંવરી જાય છે ॥૨॥
ਜਾਰਉ ਐਸੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕੁਟੰਬ ਸਨਬੰਧੀ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਪਸਾਰੀ ॥
આવો પ્રેમ ત્યાગી દેવો જોઈએ, જે કુટુંબ તેમજ સંબંધીની સાથે મોહ-માયા ફેલાવે છે.
ਜਿਸੁ ਅੰਤਰਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਰਾਮ ਰਸੁ ਨਾਹੀ ਦੁਬਿਧਾ ਕਰਮ ਬਿਕਾਰੀ ॥੩॥
જેના અંતર્મનમાં પ્રભુથી પ્રેમ નથી, તે મુશ્કેલી તેમજ વિકારયુક્ત કર્મ કરે છે ॥૩॥
ਅੰਤਰਿ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਹਿਤ ਕੌ ਦੁਰੈ ਨ ਲਾਲ ਪਿਆਰੀ ॥
જેના મનમાં પ્રેમ પદાર્થરૂપી રત્ન હાજર હોય છે, તે દુનિયાથી છુપાઈ રહેતો નથી.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਅਮੋਲਕੁ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਅੰਤਰਿ ਧਾਰੀ ॥੪॥੩॥
ગુરુ નાનકનું કહેવું છે કે આવો ગુરુમુખ યુગ યુગ પ્રભુનું કીમતી નામ મનમાં વસાવી રાખે છે ॥૪॥૩॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੧
સારંગ મહેલ ૪ ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਤ ਜਨਾ ਕੀ ਹਮ ਧੂਰਿ ॥
અમે પ્રભુના ભક્તજનોની માત્ર ચરણરજ છીએ.
ਮਿਲਿ ਸਤਸੰਗਤਿ ਪਰਮ ਪਦੁ ਪਾਇਆ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સત્સંગમાં મળીને પરમપદ મેળવ્યું છે અને જ્ઞાન થઈ ગયું છે કે પ્રભુ બધામાં વ્યાપ્ત છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੰਤੁ ਮਿਲੈ ਸਾਂਤਿ ਪਾਈਐ ਕਿਲਵਿਖ ਦੁਖ ਕਾਟੇ ਸਭਿ ਦੂਰਿ ॥
જો સાચો ગુરુ સંત મળી જાય તો જ શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે અને તે બધા પાપ દુઃખ કાપીને દૂર કરી દે છે.
ਆਤਮ ਜੋਤਿ ਭਈ ਪਰਫੂਲਿਤ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਦੇਖਿਆ ਹਜੂਰਿ ॥੧॥
જ્યારે પ્રભુના સાક્ષાત દર્શન કર્યા તો અમારી અંતરાત્મા પ્રફુલ્લિત થઈ ગઈ ॥૧॥
ਵਡੈ ਭਾਗਿ ਸਤਸੰਗਤਿ ਪਾਈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ ॥
અતિનસીબથી અમને સત્સંગ પ્રાપ્ત થયો છે, જ્યાં જ્ઞાન થઈ ગયું કે પ્રભુ સર્વ વ્યાપ્ત છે.
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਮਜਨੁ ਕੀਆ ਸਤਸੰਗਤਿ ਪਗ ਨਾਏ ਧੂਰਿ ॥੨॥
સત્સંગીઓની ચારણ-ધૂળમાં સ્નાન કરીને અમે અડસઠ તીર્થોનાં સ્નાનનું ફળ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે ॥૨॥
ਦੁਰਮਤਿ ਬਿਕਾਰ ਮਲੀਨ ਮਤਿ ਹੋਛੀ ਹਿਰਦਾ ਕੁਸੁਧੁ ਲਾਗਾ ਮੋਹ ਕੂਰੁ ॥
દુર્બુદ્ધિ તેમજ વિકારોથી ગંદી અમારી બુદ્ધિ ઓછી થઈ ગઈ છે અને અશુદ્ધ હૃદયને અસત્ય મોહ લાગેલી છે.
ਬਿਨੁ ਕਰਮਾ ਕਿਉ ਸੰਗਤਿ ਪਾਈਐ ਹਉਮੈ ਬਿਆਪਿ ਰਹਿਆ ਮਨੁ ਝੂਰਿ ॥੩॥
ઉત્તમ નસીબ વગર સંગત કઈ રીતે પ્રાપ્ત થઈ શકે છે, અહં-ભાવનામાં લીન મન ચિંતિત રહે છે ॥૩॥
ਹੋਹੁ ਦਇਆਲ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਹਰਿ ਜੀ ਮਾਗਉ ਸਤਸੰਗਤਿ ਪਗ ਧੂਰਿ ॥
હે પ્રભુ! દયાળુ થઈ જા, કૃપા કર, હું સત્સંગીઓની ચરણ-ધૂળ જ ઈચ્છું છું.
ਨਾਨਕ ਸੰਤੁ ਮਿਲੈ ਹਰਿ ਪਾਈਐ ਜਨੁ ਹਰਿ ਭੇਟਿਆ ਰਾਮੁ ਹਜੂਰਿ ॥੪॥੧॥
નાનકનો મત છે કે જ્યારે સંત મહાપુરુષથી સાક્ષાત્કાર થાય છે તો પ્રભુની પ્રાપ્તિ થઈ જાય છે અને તે પ્રત્યક્ષ જ પરમેશ્વરથી મળાવી દે છે ॥૪॥૧॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੪ ॥
સારંગ મહેલ ૪॥
ਗੋਬਿੰਦ ਚਰਨਨ ਕਉ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥
અમે પરમાત્માનાં ચરણો પર બલિહાર જઈએ છીએ.
ਭਵਜਲੁ ਜਗਤੁ ਨ ਜਾਈ ਤਰਣਾ ਜਪਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ સંસાર-સમુદ્ર તરી શકાતો નથી, જો પરમાત્માનું જાપ કરાય તો પાર ઉતારો થઈ જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਹਿਰਦੈ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਬਨੀ ਪ੍ਰਭ ਕੇਰੀ ਸੇਵਾ ਸੁਰਤਿ ਬੀਚਾਰੀ ॥
હૃદયમાં પ્રભુ પ્રત્યે નિષ્ઠા બની તો સેવાનો વિચાર કર્યો.
ਅਨਦਿਨੁ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਹਿਰਦੈ ਸਰਬ ਕਲਾ ਗੁਣਕਾਰੀ ॥੧॥
પ્રભુ સર્વશક્તિમાન તેમજ ગુણોનો ભંડાર છે, દિવસ-રાત હૃદયમાં તેના નામનું જાપ કર ॥૧॥
ਪ੍ਰਭੁ ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਰਵਿਆ ਸ੍ਰਬ ਠਾਈ ਮਨਿ ਤਨਿ ਅਲਖ ਅਪਾਰੀ ॥
અપહોચ, મનવાણીથી પર પ્રભુ બધા સ્થાનો પર પ્રસન્ન કરી રહ્યો છે અને મન શરીરમાં પણ તે અલખ અપાર છે.
ਗੁਰ ਕਿਰਪਾਲ ਭਏ ਤਬ ਪਾਇਆ ਹਿਰਦੈ ਅਲਖੁ ਲਖਾਰੀ ॥੨॥
જ્યારે ગુરુ કૃપાળુ થયો તો હૃદયમાં અદ્રશ્ય પ્રભુના દર્શન થઈ ગયા ॥૨॥
ਅੰਤਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਸਰਬ ਧਰਣੀਧਰ ਸਾਕਤ ਕਉ ਦੂਰਿ ਭਇਆ ਅਹੰਕਾਰੀ ॥
આખી પૃથ્વીને ધારણ કરનાર પરમેશ્વર અંતર્મનમાં જ છે પરંતુ માયાવી અહંકારીને તે દૂર જ લાગે છે.
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਜਲਤ ਨ ਕਬਹੂ ਬੂਝਹਿ ਜੂਐ ਬਾਜੀ ਹਾਰੀ ॥੩॥
તૃષ્ણાની આગમાં સળગતો તે ક્યારેય સમજતો નથી અને પોતાની જીવન રમત જુગારમાં હારી દે છે ॥૩॥
ਊਠਤ ਬੈਠਤ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਵਹਿ ਗੁਰਿ ਕਿੰਚਤ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ॥
જ્યારે ગુરુની થોડી-એવી કૃપા હોય છે તો મનુષ્ય ઉઠતા-બેસતા હંમેશા પરમાત્માના ગુણ ગાય છે.
ਨਾਨਕ ਜਿਨ ਕਉ ਨਦਰਿ ਭਈ ਹੈ ਤਿਨ ਕੀ ਪੈਜ ਸਵਾਰੀ ॥੪॥੨॥
હે નાનક! જેના પર પ્રભુની કરુણા-દ્રષ્ટિ થઈ છે, તેને તેની લાજ રાખી લીધી છે ॥૪॥૨॥