ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਮਾਈ ਰੀ ਮਾਤੀ ਚਰਣ ਸਮੂਹ ॥
હે માતા! પ્રભુના ચરણોમાં લીન છું
ਏਕਸੁ ਬਿਨੁ ਹਉ ਆਨ ਨ ਜਾਨਉ ਦੁਤੀਆ ਭਾਉ ਸਭ ਲੂਹ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
એક પ્રભુ વગર બીજાને જાણતી નથી અને બધા દ્વૈતભાવ મટી ગયા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਤਿਆਗਿ ਗੋੁਪਾਲ ਅਵਰ ਜੋ ਕਰਣਾ ਤੇ ਬਿਖਿਆ ਕੇ ਖੂਹ ॥
પ્રભુ વંદના ત્યાગીને બીજાની અર્ચના કરવી તો વિષય-વિકારોના કૂવામાં પડવું છે
ਦਰਸ ਪਿਆਸ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਮੋਹਿਓ ਕਾਢੀ ਨਰਕ ਤੇ ਧੂਹ ॥੧॥
તેના દર્શનની તરસે મારુ મન મોહી લીધું છે અને ઘોર નર્કમાંથી કાઢી લીધો છે ॥૧॥
ਸੰਤ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਮਿਲਿਓ ਸੁਖਦਾਤਾ ਬਿਨਸੀ ਹਉਮੈ ਹੂਹ ॥
સંતોની કૃપાથી સુખ દેવાવાળા પ્રભુ મળ્યા છે અને અહમ-ભાવના નષ્ટ થઈ ગઈ છે
ਰਾਮ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਦਾਸ ਨਾਨਕ ਮਉਲਿਓ ਮਨੁ ਤਨੁ ਜੂਹ ॥੨॥੯੫॥੧੧੮॥
પ્રભુ રંગમાં લીન દાસ નાનકનું મન તન ખીલી ઉઠ્યું છે ॥૨॥૯૫॥૧૧૮॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਬਿਨਸੇ ਕਾਚ ਕੇ ਬਿਉਹਾਰ ॥
હે ભાઈ! કાચા રીતિ રિવાજ, વ્યવહાર બધું નાશવાન છે
ਰਾਮ ਭਜੁ ਮਿਲਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਇਹੈ ਜਗ ਮਹਿ ਸਾਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સાધુ મહાત્માની સંગતમાં પરમાત્માનું ભજન કરો આ જ જગતમાં શ્રેષ્ઠતમ છે ॥૧॥વિરામ॥
ਈਤ ਊਤ ਨ ਡੋਲਿ ਕਤਹੂ ਨਾਮੁ ਹਿਰਦੈ ਧਾਰਿ ॥
પ્રભુ નામ હૃદયમાં ધારણ કરી લો અહીં-તહીં ક્યારેય અસ્થિર થશો નહીં
ਗੁਰ ਚਰਨ ਬੋਹਿਥ ਮਿਲਿਓ ਭਾਗੀ ਉਤਰਿਓ ਸੰਸਾਰ ॥੧॥
જે ભાગ્યશાળીને ગુરુ-ચરણ રૂપી જહાજ મળી જાય છે તે સંસાર-સમુદ્રથી પાર ઉતરી જાય છે ॥૧॥
ਜਲਿ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਪੂਰਿ ਰਹਿਓ ਸਰਬ ਨਾਥ ਅਪਾਰ ॥
પાણી, ધરતી, આકાશમાં બધાનો માલિક જ હાજર છે
ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਉ ਨਾਨਕ ਆਨ ਰਸ ਸਭਿ ਖਾਰ ॥੨॥੯੬॥੧੧੯॥
નાનક કહે છે કે હે ભાઈ! હરિ નામ અમૃત સેવન કરો કારણ કે બીજા બધા રસ ફિક્કા છે ॥૨॥૯૬॥૧૧૯॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਤਾ ਤੇ ਕਰਣ ਪਲਾਹ ਕਰੇ ॥
હે મિત્ર! મનુષ્ય તો જ રોવે છે
ਮਹਾ ਬਿਕਾਰ ਮੋਹ ਮਦ ਮਾਤੌ ਸਿਮਰਤ ਨਾਹਿ ਹਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે મહા વિકારો તેમજ મોહના નશામાં મસ્ત રહે છે અને પરમાત્માનું ભજન કરતા નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਪਤੇ ਨਾਰਾਇਣ ਤਿਨ ਕੇ ਦੋਖ ਜਰੇ ॥
જે સાધુજનોની સાથે પરમાત્માનું જાપ કરે છે તેના પાપ-દોષ દૂર થઈ જાય છે
ਸਫਲ ਦੇਹ ਧੰਨਿ ਓਇ ਜਨਮੇ ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸੰਗਿ ਰਲੇ ॥੧॥
તેનું શરીર અને જન્મ સફળ તેમજ ધન્ય છે જે પ્રભુની સાથે મળી રહે છે ॥૧॥
ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਅਸਟ ਦਸਾ ਸਿਧਿ ਸਭ ਊਪਰਿ ਸਾਧ ਭਲੇ ॥
સારા સાધુજન તો કામ, ક્રોધ, અર્થ, ધર્મ, મોક્ષ તેમજ અઢાર સિદ્ધિઓથી પણ ઉપર છે
ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਧੂਰਿ ਜਨ ਬਾਂਛੈ ਉਧਰਹਿ ਲਾਗਿ ਪਲੇ ॥੨॥੯੭॥੧੨੦॥
દાસ નાનક તેની ચરણ ધૂળની આકાંક્ષા કરે છે અને તેના સાનિધ્યમાં મુક્તિની અભિલાષા કરે છે ॥૨॥૯૭॥૧૨૦॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਕੇ ਜਨ ਕਾਂਖੀ ॥
હરિ-ભક્ત હરિ નામની અભિલાષા કરે છે
ਮਨਿ ਤਨਿ ਬਚਨਿ ਏਹੀ ਸੁਖੁ ਚਾਹਤ ਪ੍ਰਭ ਦਰਸੁ ਦੇਖਹਿ ਕਬ ਆਖੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે મન, તન, વચનથી માત્ર આ જ સુખ ઈચ્છે છે કે પ્રભુના દર્શન ક્યારે થશે ॥૧॥વિરામ॥
ਤੂ ਬੇਅੰਤੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਸੁਆਮੀ ਗਤਿ ਤੇਰੀ ਜਾਇ ਨ ਲਾਖੀ ॥
હે પરબ્રહ્મ સ્વામી! તું અનંત છે તારી કીર્તિ કહી શકાતી નથી
ਚਰਨ ਕਮਲ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਕਰਿ ਸਰਬਸੁ ਅੰਤਰਿ ਰਾਖੀ ॥੧॥
મારુ મન તારા ચરણ-કમળના પ્રેમમાં વીંધાય ગયા છે અને તેને સર્વસ્વ માનીને અંતર્મનમાં રાખેલું છે ॥૧॥
ਬੇਦ ਪੁਰਾਨ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਧੂ ਜਨ ਇਹ ਬਾਣੀ ਰਸਨਾ ਭਾਖੀ ॥
વેદ, પુરાણ, સ્મૃતિઓ તેમજ સાધુજનોએ પોતાની જીભથી આ વાત કહી છે કે રામ નામનું જાપ કરીને મુક્તિ મેળવી લો
ਜਪਿ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਨਾਨਕ ਨਿਸਤਰੀਐ ਹੋਰੁ ਦੁਤੀਆ ਬਿਰਥੀ ਸਾਖੀ ॥੨॥੯੮॥੧੨੧॥
નાનક ફરમાવે છે કે તેનાથી અતિરિક્ત બીજી બધી વાત બેકાર છે ॥૨॥૯૮॥૧૨૧॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਮਾਖੀ ਰਾਮ ਕੀ ਤੂ ਮਾਖੀ ॥
હે માયા! વાસ્તવમાં તું પરમાત્માની માખી છે
ਜਹ ਦੁਰਗੰਧ ਤਹਾ ਤੂ ਬੈਸਹਿ ਮਹਾ ਬਿਖਿਆ ਮਦ ਚਾਖੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જ્યાં દુર્ગંધ હોય છે ત્યાં તું બેસી જાય છે અને મહા વિકારોને ચાખે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਕਿਤਹਿ ਅਸਥਾਨਿ ਤੂ ਟਿਕਨੁ ਨ ਪਾਵਹਿ ਇਹ ਬਿਧਿ ਦੇਖੀ ਆਖੀ ॥
આ આંખથી મેં આ જ જોયું છે કે તું તું કોઈ પણ સ્થાન પર ટકી શકતી નથી
ਸੰਤਾ ਬਿਨੁ ਤੈ ਕੋਇ ਨ ਛਾਡਿਆ ਸੰਤ ਪਰੇ ਗੋਬਿਦ ਕੀ ਪਾਖੀ ॥੧॥
સંતો સિવાય તે કોઈને છોડ્યા નથી, સંત પુરુષ તો ગોવિંદની ભક્તિમાં લીન રહે છે ॥૧॥
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਗਲੇ ਤੈ ਮੋਹੇ ਬਿਨੁ ਸੰਤਾ ਕਿਨੈ ਨ ਲਾਖੀ ॥
સંસારના બધા જીવોને તે મોહી લીધા છે અને સંતોથી વધારે તારો તફાવત કોઈ સમજી શકતું નથી
ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨਿ ਰਾਤਾ ਸਬਦੁ ਸੁਰਤਿ ਸਚੁ ਸਾਖੀ ॥੨॥੯੯॥੧੨੨॥
દાસ નાનક પ્રભુના કીર્તનમાં લીન રહે છે અને તેણે સૂરમાં શબ્દને ટકાવીને પરમ સત્યને સાક્ષાત મેળવ્યું છે ॥૨॥૯૯॥૧૨૨॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਮਾਈ ਰੀ ਕਾਟੀ ਜਮ ਕੀ ਫਾਸ ॥
હે માતા! મેં મૃત્યુનો ફંદો કાપી નાખ્યો છે
ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪਤ ਸਰਬ ਸੁਖ ਪਾਏ ਬੀਚੇ ਗ੍ਰਸਤ ਉਦਾਸ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગૃહસ્થ જીવનમાં અલગ રહીને પ્રભુનું નામ જપીને સર્વ સુખ મેળવી લીધું છે ॥૧॥વિરામ॥