ਕਾਗਦ ਕੋਟੁ ਇਹੁ ਜਗੁ ਹੈ ਬਪੁਰੋ ਰੰਗਨਿ ਚਿਹਨ ਚਤੁਰਾਈ ॥
આ જગત કાગળનો એક કિલ્લો છે તેના રંગ, ચિન્હ ચતુરાઈ જ છે
ਨਾਨੑੀ ਸੀ ਬੂੰਦ ਪਵਨੁ ਪਤਿ ਖੋਵੈ ਜਨਮਿ ਮਰੈ ਖਿਨੁ ਤਾਈਂ ॥੪॥
નાનકડું ટીપું તેમજ પવન ચાલવાથી તેની શોભા સમાપ્ત થઈ જાય છે અને પળમાં જીવન મૃત્યુમાં બદલાય જાય છે॥૪॥
ਨਦੀ ਉਪਕੰਠਿ ਜੈਸੇ ਘਰੁ ਤਰਵਰੁ ਸਰਪਨਿ ਘਰੁ ਘਰ ਮਾਹੀ ॥
જો નદી કિનારે કોઈ ઘર અથવા વૃક્ષ હોય તો તે ઘરમાં નાગણી રહે છે
ਉਲਟੀ ਨਦੀ ਕਹਾਂ ਘਰੁ ਤਰਵਰੁ ਸਰਪਨਿ ਡਸੈ ਦੂਜਾ ਮਨ ਮਾਂਹੀ ॥੫॥
નદીના પૂરથી જ ઘર તેમજ વૃક્ષ બરબાદ થઈ જાય છે અને નાગણી ઘરથી બચીને દ્વૈતભાવમાં લોકોને ડંખવા લાગે છે ॥૫॥
ਗਾਰੁੜ ਗੁਰ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਬਿਖਿਆ ਗੁਰਮਤਿ ਜਾਰੀ ॥
ગુરુનું જ્ઞાન, ધ્યાન, વચન તેમજ શિક્ષા ગારુડી મંત્રના રૂપમાં ઝેરને સમાપ્ત કરી દે છે
ਮਨ ਤਨ ਹੇਂਵ ਭਏ ਸਚੁ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਕੀ ਭਗਤਿ ਨਿਰਾਰੀ ॥੬॥
મન તન શાંત થઈ જાય છે સત્ય તેમજ પ્રભુની વિલક્ષણ ભક્તિ પ્રાપ્ત થાય છે ॥૬॥
ਜੇਤੀ ਹੈ ਤੇਤੀ ਤੁਧੁ ਜਾਚੈ ਤੂ ਸਰਬ ਜੀਆਂ ਦਇਆਲਾ ॥
હે પરમાત્મા! જેટલી પણ દુનિયા છે તારાથી જ માંગે છે તું બધા જીવો પર દયા કરે છે
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੀ ਸਰਣਿ ਪਰੇ ਪਤਿ ਰਾਖਹੁ ਸਾਚੁ ਮਿਲੈ ਗੋਪਾਲਾ ॥੭॥
અમે તારી શરણમાં આવી ગયા છીએ અમારી લાજ રાખજો અમે સત્યમાં જ મળવા ઈચ્છીએ છીએ ॥૭॥
ਬਾਧੀ ਧੰਧਿ ਅੰਧ ਨਹੀ ਸੂਝੈ ਬਧਿਕ ਕਰਮ ਕਮਾਵੈ ॥
પોત-પોતાના કામ-ધંધામાં વ્યસ્ત લોકો અજ્ઞાન છે તેને કોઈ સમજ હોતી નથી આ જ કારણે હત્યા તેમજ અત્યાચારના કાર્ય કરે છે
ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲੈ ਤ ਸੂਝਸਿ ਬੂਝਸਿ ਸਚ ਮਨਿ ਗਿਆਨੁ ਸਮਾਵੈ ॥੮॥
જ્યારે સાચા ગુરુ મળી જાય છે તો સારા-ખરાબની સમજ આવી જાય છે મનમાં સત્ય તેમજ જ્ઞાનનો આલોક થઈ જાય છે ॥૮॥
ਨਿਰਗੁਣ ਦੇਹ ਸਾਚ ਬਿਨੁ ਕਾਚੀ ਮੈ ਪੂਛਉ ਗੁਰੁ ਅਪਨਾ ॥
જ્યારે મેં પોતાના ગુરુને પૂછ્યું તો તેમણે કહ્યું કે આ ગુણવિહીન શરીર સત્ય વગર નાશવાન છે
ਨਾਨਕ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਪ੍ਰਭੂ ਦਿਖਾਵੈ ਬਿਨੁ ਸਾਚੇ ਜਗੁ ਸੁਪਨਾ ॥੯॥੨॥
હે નાનક! ગુરુ જ પ્રભુના દર્શન કરાવે છે સત્ય વગર આખું જગત સપનું છે ॥૯॥૨॥
ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੧ ॥
મલાર મહેલ ૧॥
ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਮੀਨ ਜਲ ਹੀ ਤੇ ਸੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ਸਾਰਿੰਗ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਈ ॥੧॥
બપૈયો તેમજ માછલી પાણીમાં જ સુખ પ્રાપ્ત કરે છે અને હરણને સંગીતની ધ્વનિ જ સારી લાગે છે ॥૧॥
ਰੈਨਿ ਬਬੀਹਾ ਬੋਲਿਓ ਮੇਰੀ ਮਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે માતા! આખી રાત જિજ્ઞાસુ બપૈયો બોલે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਪ੍ਰਿਅ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਉਲਟੈ ਕਬਹੂ ਜੋ ਤੈ ਭਾਵੈ ਸਾਈ ॥੨॥
પ્રિયતમ પ્રભુ સાથે પ્રેમ ક્યારેય સમાપ્ત થતો નથી જે પ્રભુને સારું લાગે છે તે પ્રેમ છે ॥૨॥
ਨੀਦ ਗਈ ਹਉਮੈ ਤਨਿ ਥਾਕੀ ਸਚ ਮਤਿ ਰਿਦੈ ਸਮਾਈ ॥੩॥
પ્રભુના પ્રેમમાં નીંદર દૂર થઈ ગઈ છે શરીરથી અભિમાન થાકી ગયું છે અને હૃદયમાં સાચો ઉપદેશ સમાય ગયો છે ॥૩॥
ਰੂਖੀਂ ਬਿਰਖੀਂ ਊਡਉ ਭੂਖਾ ਪੀਵਾ ਨਾਮੁ ਸੁਭਾਈ ॥੪॥
અલબત્ત વૃક્ષ પર પક્ષીઓની જેમ ઉડુ છું તો પણ ભૂખ્યો રહું છું સરળ આધ્યાત્મિક નામ અમૃતને પીને તૃપ્ત થાઉં છું ॥૪॥
ਲੋਚਨ ਤਾਰ ਲਲਤਾ ਬਿਲਲਾਤੀ ਦਰਸਨ ਪਿਆਸ ਰਜਾਈ ॥੫॥
આંખો તરસી રહી છે જીભ સુકાઈ રહી છે દર્શનની તરસ માટે ॥૫॥
ਪ੍ਰਿਅ ਬਿਨੁ ਸੀਗਾਰੁ ਕਰੀ ਤੇਤਾ ਤਨੁ ਤਾਪੈ ਕਾਪਰੁ ਅੰਗਿ ਨ ਸੁਹਾਈ ॥੬॥
પ્રિયતમ વગર જેટલો શૃંગાર કરૂ છું શરીર તેટલું જ સળગે છે અને કપડાં પણ સુંદર લગતા નથી ॥૬॥
ਅਪਨੇ ਪਿਆਰੇ ਬਿਨੁ ਇਕੁ ਖਿਨੁ ਰਹਿ ਨ ਸਕਂਉ ਬਿਨ ਮਿਲੇ ਨੀਂਦ ਨ ਪਾਈ ॥੭॥
પોતાના પ્રિયતમ વગર એક ક્ષણ પણ રહી શકાતું નથી અને તેના મેળાપ વગર નીંદર આવતી નથી ॥૭॥
ਪਿਰੁ ਨਜੀਕਿ ਨ ਬੂਝੈ ਬਪੁੜੀ ਸਤਿਗੁਰਿ ਦੀਆ ਦਿਖਾਈ ॥੮॥
પ્રિયતમ પ્રભુ નજીક જ હતા હું બિચારી સમજી શકી નહીં પરંતુ સાચા ગુરુના દર્શન કરાવી દીધા છે ॥૮॥
ਸਹਜਿ ਮਿਲਿਆ ਤਬ ਹੀ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਸਬਦਿ ਬੁਝਾਈ ॥੯॥
જ્યારે સરળ આધ્યાત્મિક પ્રભુથી મેળાપ થયો તો પરમ સુખ મેળવ્યું અને તેના શબ્દથી બધી તૃષ્ણા ઓલવાય ગઈ છે ॥૯॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤੁਝ ਤੇ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ਕੀਮਤਿ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਈ ॥੧੦॥੩॥
નાનકનું કહેવું છે કે હે પ્રભુ! મારુ મન તારાથી સંતુષ્ટ થઈ ગયું છે તેનું મૂલ્યાંકન કરી શકાતું નથી ॥૧૦॥૩॥
ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੧ ਅਸਟਪਦੀਆ ਘਰੁ ੨
મલાર મહેલ ૧ અષ્ટપદી ઘર ૨
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਅਖਲੀ ਊਂਡੀ ਜਲੁ ਭਰ ਨਾਲਿ ॥
પૃથ્વી પાણીના વજનથી નમેલી છે
ਡੂਗਰੁ ਊਚਉ ਗੜੁ ਪਾਤਾਲਿ ॥
પર્વત ઊંચા છે અને ખાઈઓ પાતાળ સુધી છે
ਸਾਗਰੁ ਸੀਤਲੁ ਗੁਰ ਸਬਦ ਵੀਚਾਰਿ ॥
ગુરુની શિક્ષાનું મનન કરવાથી સંસાર-સમુદ્ર શીતળ થઈ જાય છે
ਮਾਰਗੁ ਮੁਕਤਾ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ॥੧॥
અહમને મારીને મુક્તિનો માર્ગ સરળ થઈ જાય છે ॥૧॥
ਮੈ ਅੰਧੁਲੇ ਨਾਵੈ ਕੀ ਜੋਤਿ ॥
મારા આંધળા પાસે પ્રભુ-નામની જ્યોતિ છે
ਨਾਮ ਅਧਾਰਿ ਚਲਾ ਗੁਰ ਕੈ ਭੈ ਭੇਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુના પ્રેમ તેમજ શાંત સ્વભાવ દ્વારા નામના આશરે જ ચાલવામાં આવે છે ॥૧॥વિરામ॥