ਮੇਰੇ ਮਨ ਨਾਮੁ ਹਿਰਦੈ ਧਾਰਿ ॥
હે મન! હૃદયમાં પ્રભુ નામને ધારણ કરો
ਕਰਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਨੁ ਤਨੁ ਲਾਇ ਹਰਿ ਸਿਉ ਅਵਰ ਸਗਲ ਵਿਸਾਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અન્ય બધું ભુલાવી તન-મનથી પ્રભુની પ્રીતિ કરો ॥૧॥ વિરામ॥
ਜੀਉ ਮਨੁ ਤਨੁ ਪ੍ਰਾਣ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਤੂ ਆਪਨ ਆਪੁ ਨਿਵਾਰਿ ॥
આ આત્મા, તન, મન, પ્રાણ બધું પ્રભુનુ દાન છે તેથી તું પોતાનો અહમ ત્યાગી દે
ਗੋਵਿਦ ਭਜੁ ਸਭਿ ਸੁਆਰਥ ਪੂਰੇ ਨਾਨਕ ਕਬਹੁ ਨ ਹਾਰਿ ॥੨॥੪॥੨੭॥
હે નાનક! ગોવિંદનું ભજન કરવાથી મનોરથ પૂર્ણ થાય છે અને ક્યારેય પણ નિરાશ થવું પડતું નથી ॥૨॥૪॥૨૭॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
મારુ મહેલ ૫॥
ਤਜਿ ਆਪੁ ਬਿਨਸੀ ਤਾਪੁ ਰੇਣ ਸਾਧੂ ਥੀਉ ॥
હે જીવ! અહમ-ભાવના ત્યાગી દે દરેક પ્રકારની તકલીફ મટી જશે તેથી સાધુઓની ચરણ ધૂળ જાઓ
ਤਿਸਹਿ ਪਰਾਪਤਿ ਨਾਮੁ ਤੇਰਾ ਕਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਜਿਸੁ ਦੀਉ ॥੧॥
હે પરમાત્મા! તારું નામ તેને જ પ્રાપ્ત થાય છે જેને તું કૃપા કરીને આપે છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਉ ॥
હે મન! નામ અમૃતનું સેવન કરો
ਆਨ ਸਾਦ ਬਿਸਾਰਿ ਹੋਛੇ ਅਮਰੁ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਜੀਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અન્ય તુચ્છ સ્વાદ ભુલાવી દો અને અમર થઈને યુગ-યુગ જીવો ॥૧॥વિરામ॥
ਨਾਮੁ ਇਕ ਰਸ ਰੰਗ ਨਾਮਾ ਨਾਮਿ ਲਾਗੀ ਲੀਉ ॥
જેની પ્રભુ-નામથી લગન લાગી રહે છે તેના માટે માત્ર નામ જ પદાર્થોના તમામ રસ તેમજ દુનિયાના રંગ છે
ਮੀਤੁ ਸਾਜਨੁ ਸਖਾ ਬੰਧਪੁ ਹਰਿ ਏਕੁ ਨਾਨਕ ਕੀਉ ॥੨॥੫॥੨੮॥
હે નાનક! એક પ્રભુને જ મેં પોતાનો મિત્ર, સાજન, સખા, તેમજ બંધુ બનાવ્યો છે ॥૨॥૫॥૨૮॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
મારુ મહેલ ૫॥
ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਿ ਮਾਤਾ ਉਦਰਿ ਰਾਖੈ ਲਗਨਿ ਦੇਤ ਨ ਸੇਕ ॥
જે માતાના ઉદરમાં જીવનું પ્રતિપાલન કરે છે કોઈ દુઃખ-દર્દ લાગવા દેતું નથી
ਸੋਈ ਸੁਆਮੀ ਈਹਾ ਰਾਖੈ ਬੂਝੁ ਬੁਧਿ ਬਿਬੇਕ ॥੧॥
તે સ્વામી આ લોકમાં રક્ષા કરે છે પોતાની વિવેક બુદ્ધિથી આ તથ્યને સમજી લો ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਨਾਮ ਕੀ ਕਰਿ ਟੇਕ ॥
હે મન! પ્રભુ-નામનો સહારો લો
ਤਿਸਹਿ ਬੂਝੁ ਜਿਨਿ ਤੂ ਕੀਆ ਪ੍ਰਭੁ ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਏਕ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેણે તને બનાવ્યો છે તેને સમજો માત્ર એક પરમાત્મા જ રચયિતા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਚੇਤਿ ਮਨ ਮਹਿ ਤਜਿ ਸਿਆਣਪ ਛੋਡਿ ਸਗਲੇ ਭੇਖ ॥
બધા નાટક તેમજ ચતુરાઈઓ છોડીને મનમાં પ્રભુને યાદ કરો
ਸਿਮਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸਦਾ ਨਾਨਕ ਤਰੇ ਕਈ ਅਨੇਕ ॥੨॥੬॥੨੯॥
હે નાનક! હંમેશા પરમાત્માની ઉપાસના કરો જેને સ્મરણ કરવાથી અનેક જીવ સંસાર સમુદ્રથી તરી ગયા છે ॥૨॥૬॥૨૯॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
મારુ મહેલ ૫॥
ਪਤਿਤ ਪਾਵਨ ਨਾਮੁ ਜਾ ਕੋ ਅਨਾਥ ਕੋ ਹੈ ਨਾਥੁ ॥
જેની નામ પતિતપાવન છે જે અનાથ જીવોનો નાથ છે
ਮਹਾ ਭਉਜਲ ਮਾਹਿ ਤੁਲਹੋ ਜਾ ਕੋ ਲਿਖਿਓ ਮਾਥ ॥੧॥
સંસાર-સમુદ્રથી પાર કરાવવા વાળી નાવડી છે તેને જ મળે છે જેના માથા પર ઉત્તમ ભાગ્ય લખેલા હોય છે ॥૧॥
ਡੂਬੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਘਨ ਸਾਥ ॥
પ્રભુ-નામ વગર અનેક લોકો સંસાર સમુદ્રમાં ડૂબી ગયા છે
ਕਰਣ ਕਾਰਣੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵੈ ਦੇ ਕਰਿ ਰਾਖੈ ਹਾਥ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે હાથ દઈને રક્ષા કરે છે તે કર્તાર તેને યાદ આવતા નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਣ ਉਚਾਰਣ ਹਰਿ ਨਾਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਥ ॥
સાધુઓની સભામાં પ્રભુનું ગુણગાન જ નામ અમૃત મેળવવાનો માર્ગ છે
ਕਰਹੁ ਕ੍ਰਿਪਾ ਮੁਰਾਰਿ ਮਾਧਉ ਸੁਣਿ ਨਾਨਕ ਜੀਵੈ ਗਾਥ ॥੨॥੭॥੩੦॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે હે પ્રભુ! કૃપા કરો તેથી તારી કથા સાંભળીને જીવતો રહું ॥૨॥૭॥૩૦॥
ਮਾਰੂ ਅੰਜੁਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੭
મારુ અંજલી મહેલ ૫ ઘર ૭
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਧੁਰਹੁ ਹੀ ਹੂਆ ॥
આત્મા-પરમાત્માનો સંયોગ તેમજ વિયોગ પ્રભુ ઈચ્છાથી જ નિશ્ચિત થયો છે
ਪੰਚ ਧਾਤੁ ਕਰਿ ਪੁਤਲਾ ਕੀਆ ॥
પાંચ તત્વોથી મનુષ્ય-શરીર બનાવ્યું
ਸਾਹੈ ਕੈ ਫੁਰਮਾਇਅੜੈ ਜੀ ਦੇਹੀ ਵਿਚਿ ਜੀਉ ਆਇ ਪਇਆ ॥੧॥
પછી પ્રભુના હુકમથી જીવ આવીને શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે ॥૧॥
ਜਿਥੈ ਅਗਨਿ ਭਖੈ ਭੜਹਾਰੇ ॥ ਊਰਧ ਮੁਖ ਮਹਾ ਗੁਬਾਰੇ ॥
જ્યાં માતાના ગર્ભમાં ભઠ્ઠીની જેમ અગ્નિ સળગતી હતી આ જીવ ત્યાં ઘોર અંધકારમાં ઊંધા માથે પડેલો હતો
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਸਮਾਲੇ ਸੋਈ ਓਥੈ ਖਸਮਿ ਛਡਾਇ ਲਇਆ ॥੨॥
તેને શ્વાસે-શ્વાસે પ્રભુને યાદ કર્યો અને ત્યાં માલિકે તેને મુશ્કેલીથી બચાવી લીધો હતો ॥૨॥
ਵਿਚਹੁ ਗਰਭੈ ਨਿਕਲਿ ਆਇਆ ॥
જ્યારે માતાના ગર્ભમાંથી બહાર નીકળીને આવ્યો
ਖਸਮੁ ਵਿਸਾਰਿ ਦੁਨੀ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥
તેણે પ્રભુને ભુલાવી દુનિયાની સાથે મન લગાવ્યું છે
ਆਵੈ ਜਾਇ ਭਵਾਈਐ ਜੋਨੀ ਰਹਣੁ ਨ ਕਿਤਹੀ ਥਾਇ ਭਇਆ ॥੩॥
પરિણામ સ્વરૂપ તે જન્મતો મરતો રહે છે અને અનેક યોનિઓમાં ભટકતો રહે છે અને તેને કોઈ પણ સ્થાન પર નિવાસ મળતો નથી ॥૩॥
ਮਿਹਰਵਾਨਿ ਰਖਿ ਲਇਅਨੁ ਆਪੇ ॥
કૃપાળુ પ્રભુએ પોતે જ તેને બચાવી લીધો છે
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭਿ ਤਿਸ ਕੇ ਥਾਪੇ ॥
બધા જીવ-જન્તુ તેને જ ઉત્પન્ન કરેલા છે
ਜਨਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਜਿਣਿ ਚਲਿਆ ਨਾਨਕ ਆਇਆ ਸੋ ਪਰਵਾਣੁ ਥਿਆ ॥੪॥੧॥੩੧॥
હે નાનક! જે પોતાના દુર્લભ જન્મની રમત જીતીને અહીંથી ગયો છે તેનો જ જન્મ લેવો સ્વીકાર થયો છે ॥૪॥૧॥૩૧॥