ਬਾਹ ਪਕਰਿ ਭਵਜਲੁ ਨਿਸਤਾਰਿਓ ॥੨॥
હાથથી પકડીને મને સંસાર-સમુદ્રથી પાર ઉતારી દીધો છે ॥૨॥
ਪ੍ਰਭਿ ਕਾਟਿ ਮੈਲੁ ਨਿਰਮਲ ਕਰੇ ॥
પ્રભુએ મારી ખરાબાઈની ગંદકીને કાપીને નિર્મળ કરી દીધો છે,
ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਕੀ ਸਰਣੀ ਪਰੇ ॥੩॥
હવે સંપૂર્ણ ગુરૂની શરણમાં પડી રહું છું ॥૩॥
ਆਪਿ ਕਰਹਿ ਆਪਿ ਕਰਣੈਹਾਰੇ ॥
આ પ્રભુની લીલા છે કે તે સર્વકર્તા પોતે જ કરે છે.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਨਾਨਕ ਉਧਾਰੇ ॥੪॥੪॥੧੭॥
હે નાનક! તે કૃપા કરીને ઉદ્ધાર કરી દે છે ॥૪॥૪॥૧૭॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫
વસંત મહેલ ૫
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਦੇਖੁ ਫੂਲ ਫੂਲ ਫੂਲੇ ॥
જુઓ ખુશીઓના ફૂલ જ ફૂલ ખીલેલા છે,
ਅਹੰ ਤਿਆਗਿ ਤਿਆਗੇ ॥
હે મનુષ્ય! અહંને સંપૂર્ણપણે ત્યાગી દે
ਚਰਨ ਕਮਲ ਪਾਗੇ ॥
ચરણ કમળમાં લીન થવાથી
ਤੁਮ ਮਿਲਹੁ ਪ੍ਰਭ ਸਭਾਗੇ ॥
તને પ્રભુ મળી શકે છે,
ਹਰਿ ਚੇਤਿ ਮਨ ਮੇਰੇ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હે મન! આથી પ્રભુનું ચિંતન કરી લે ॥વિરામ॥
ਸਘਨ ਬਾਸੁ ਕੂਲੇ ॥
કોઈ વૃક્ષ છાયાદાર, સુગંધીદાર તેમજ કોમળ હોય છે પરંતુ
ਇਕਿ ਰਹੇ ਸੂਕਿ ਕਠੂਲੇ ॥
કોઈ વૃક્ષ સૂકા તેમજ સખત લાકડીવાળા હોય છે.
ਬਸੰਤ ਰੁਤਿ ਆਈ ॥ ਪਰਫੂਲਤਾ ਰਹੇ ॥੧॥
વસંત ઋતુના આગમન પર પૂર્ણ વનસ્પતિ પ્રફુલ્લિત થઈ જાય છે ॥૧॥
ਅਬ ਕਲੂ ਆਇਓ ਰੇ ॥
હે જીવ! હવે કળિયુગ આવી ગયો છે,
ਇਕੁ ਨਾਮੁ ਬੋਵਹੁ ਬੋਵਹੁ ॥
શરીરરૂપી ખેતરમાં પ્રભુ નામ વાવી લે,
ਅਨ ਰੂਤਿ ਨਾਹੀ ਨਾਹੀ ॥
બીજી ઋતુ જન્મમાં કદાચ વાવી શકાશે નહીં.
ਮਤੁ ਭਰਮਿ ਭੂਲਹੁ ਭੂਲਹੁ ॥
હે મન! તેથી પ્રભુનું નામ વાવી લે. કોઈ ભ્રમમાં ન ભૂલ કારણ કે
ਗੁਰ ਮਿਲੇ ਹਰਿ ਪਾਏ ॥ ਜਿਸੁ ਮਸਤਕਿ ਹੈ ਲੇਖਾ ॥
ગુરુના મળવા પર જ પરમાત્મા પ્રાપ્ત થાય છે, જેના માથા પર નસીબ હોય છે.
ਮਨ ਰੁਤਿ ਨਾਮ ਰੇ ॥
હે મન! આ ઋતુ અર્થાત મનુષ્ય જન્મ પ્રભુ નામના સ્મરણનો છે,
ਗੁਨ ਕਹੇ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਹਰੇ ਹਰਿ ਹਰੇ ॥੨॥੧੮॥
તેથી નાનક પણ પ્રભુનું યશોગાન કરી રહ્યો છે ॥૨॥૧૮॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨ ਹਿੰਡੋਲ
વસંત મહેલ ૫ ઘર ૨ હિંડોલ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਹੋਇ ਇਕਤ੍ਰ ਮਿਲਹੁ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ਦੁਬਿਧਾ ਦੂਰਿ ਕਰਹੁ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
હે ભાઈ! તમે બધા એકત્રિત થઈને સત્સંગમાં મળી જાવ અને પ્રભુમાં ધ્યાન લગાવીને મુશ્કેલીને દૂર કર.
ਹਰਿ ਨਾਮੈ ਕੇ ਹੋਵਹੁ ਜੋੜੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੈਸਹੁ ਸਫਾ ਵਿਛਾਇ ॥੧॥
હરિનામનું ભજન કરનારની સાથે જોડી બનાવ અને ગુરુની સન્મુખ ચોપાટની પથારી પાથરીને બેસી જા ॥૧॥
ਇਨੑ ਬਿਧਿ ਪਾਸਾ ਢਾਲਹੁ ਬੀਰ ॥
હે ભાઈ! આ ઉપાયથી રમત રમીને શુભ કર્મોના પાસા ફેંક.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਜਪਹੁ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਅੰਤ ਕਾਲਿ ਨਹ ਲਾਗੈ ਪੀਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુની સન્મુખ દિવસ-રાત પરમાત્માના નામનું જાપ કર, આનાથી અંતિમ સમયે તને કોઈ દુઃખ-મુશ્કેલી લાગશે નહીં ॥૧॥વિરામ॥
ਕਰਮ ਧਰਮ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਚਉਪੜਿ ਸਾਜਹੁ ਸਤੁ ਕਰਹੁ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਸਾਰੀ ॥
તું શુભ કર્મ તેમજ ધર્મની ચોપાટ બનાવ અને સત્યની ગોટીઓ તૈયાર કરી લે.
ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਜੀਤਹੁ ਐਸੀ ਖੇਲ ਹਰਿ ਪਿਆਰੀ ॥੨॥
કામ, ક્રોધ, લોભ તેમજ મોહ પર વિજય મેળવી લે, આ જ રમત પ્રભુને પ્રિય છે ॥૨॥
ਉਠਿ ਇਸਨਾਨੁ ਕਰਹੁ ਪਰਭਾਤੇ ਸੋਏ ਹਰਿ ਆਰਾਧੇ ॥
પ્રભાત કાળ ઉઠીને સ્નાન કર અને પ્રભુની પ્રાર્થનામાં લીન થઈ જા.
ਬਿਖੜੇ ਦਾਉ ਲੰਘਾਵੈ ਮੇਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੁਖ ਸਹਜ ਸੇਤੀ ਘਰਿ ਜਾਤੇ ॥੩॥
આ રીતે મારું સાચા ગુરુ જીવનની ભયંકર શરતથી પર ઉતારી દે છે અને જીવ સુખપૂર્વક પોતાના સાચા ઘરે પહોંચી જાય છે ॥૩॥
ਹਰਿ ਆਪੇ ਖੇਲੈ ਆਪੇ ਦੇਖੈ ਹਰਿ ਆਪੇ ਰਚਨੁ ਰਚਾਇਆ ॥
પ્રભુ પોતે જ રમત રમે છે, જોવે પણ પોતે જ છે અને તેને જ આ જગત રચના રચેલી છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੋ ਨਰੁ ਖੇਲੈ ਸੋ ਜਿਣਿ ਬਾਜੀ ਘਰਿ ਆਇਆ ॥੪॥੧॥੧੯॥
હે નાનક! જે મનુષ્ય ગુરુની નજીકમાં જીવનરૂપી રમત રમે છે, તે જીવન રમત જીતીને પોતાના ઘરે આવે છે ॥૪॥૧॥૧૯॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ਹਿੰਡੋਲ ॥
વસંત મહેલ ૫ હિંડોલ॥
ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤਿ ਤੂਹੈ ਜਾਣਹਿ ਅਉਰੁ ਨ ਦੂਜਾ ਜਾਣੈ ॥
હે સર્જક! પોતાની કુદરતને તું જ જાણે છે, કોઈ બીજું જણાતું નથી.
ਜਿਸ ਨੋ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਹਿ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਸੋਈ ਤੁਝੈ ਪਛਾਣੈ ॥੧॥
હે પ્રેમાળ! જેના પર તું કૃપા કરે છે, તે તને ઓળખી શકે છે ॥૧॥
ਤੇਰਿਆ ਭਗਤਾ ਕਉ ਬਲਿਹਾਰਾ ॥
હું તારા ભક્તો પર બલિહાર જાવ છું.
ਥਾਨੁ ਸੁਹਾਵਾ ਸਦਾ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰਾ ਰੰਗ ਤੇਰੇ ਆਪਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પ્રભુ! તારું સ્થાન ખુબ સોહામણુ છે અને તારી લીલાઓ વિચિત્ર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਤੇਰੀ ਸੇਵਾ ਤੁਝ ਤੇ ਹੋਵੈ ਅਉਰੁ ਨ ਦੂਜਾ ਕਰਤਾ ॥
તારી સેવા ભક્તિ તારા પ્રોત્સાહનથી જ થાય છે, બીજું કોઈ પણ તારી મરજી વગર કરી શકતું નથી.
ਭਗਤੁ ਤੇਰਾ ਸੋਈ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਜਿਸ ਨੋ ਤੂ ਰੰਗੁ ਧਰਤਾ ॥੨॥
જે તને સારું લાગે છે, તે જ તારો ભક્ત છે, જેને તું ભક્તિના રંગમાં રંગી દે છે ॥૨॥