ਤੂ ਵਡ ਦਾਤਾ ਤੂ ਵਡ ਦਾਨਾ ਅਉਰੁ ਨਹੀ ਕੋ ਦੂਜਾ ॥
તું સૌથી મોટો દાતા છે, તું ખુબ બુદ્ધિમાન છે અને તારા જેવું બીજું કોઈ નથી.
ਤੂ ਸਮਰਥੁ ਸੁਆਮੀ ਮੇਰਾ ਹਉ ਕਿਆ ਜਾਣਾ ਤੇਰੀ ਪੂਜਾ ॥੩॥
હે સ્વામી! તું તો સર્વશક્તિમાન છે, પછી હું તારી પૂજાનું મહત્વ શું જાણી શકું છું? ॥૩॥
ਤੇਰਾ ਮਹਲੁ ਅਗੋਚਰੁ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਬਿਖਮੁ ਤੇਰਾ ਹੈ ਭਾਣਾ ॥
હે પ્રેમાળ! જ્યાં તું રહે છે, તે અમારી પહોચથી ઉપર છે અને તારી રજાને માનીને ચાલવું પણ અમારા માટે ખૂબ મુશ્કેલ છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਢਹਿ ਪਇਆ ਦੁਆਰੈ ਰਖਿ ਲੇਵਹੁ ਮੁਗਧ ਅਜਾਣਾ ॥੪॥੨॥੨੦॥
હે માલિક! નાનક વિનંતી કરે છે કે હું તારા દરવાજા પર નતમસ્તક છું, મને મૂર્ખ અંજાનને બચાવી લે ॥૪॥૨॥૨૦॥
ਬਸੰਤੁ ਹਿੰਡੋਲ ਮਹਲਾ ੫ ॥
વસંત હિંડોલ મહેલ ૫॥
ਮੂਲੁ ਨ ਬੂਝੈ ਆਪੁ ਨ ਸੂਝੈ ਭਰਮਿ ਬਿਆਪੀ ਅਹੰ ਮਨੀ ॥੧॥
અહં-ભાવનાને કારણે ભ્રમમાં વ્યાપ્ત મનુષ્ય પોતાના મૂળ પરમેશ્વરને સમજતો નથી અને ન તો પોતાને સમજે છે ॥૧॥
ਪਿਤਾ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰਭ ਧਨੀ ॥
હે પરબ્રહ્મ પ્રભુ! તું અમારો પિતા તેમજ સ્વામી છે,
ਮੋਹਿ ਨਿਸਤਾਰਹੁ ਨਿਰਗੁਨੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મને ગુણવિહીનને સંસારના બંધનોથી મુક્ત કરાવી દે ॥૧॥વિરામ॥
ਓਪਤਿ ਪਰਲਉ ਪ੍ਰਭ ਤੇ ਹੋਵੈ ਇਹ ਬੀਚਾਰੀ ਹਰਿ ਜਨੀ ॥੨॥
ભક્તજનોએ આ વિચાર કર્યો છે કે સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ તેમજ વિનાશ પ્રભુની રજાથી થાય છે ॥૨॥
ਨਾਮ ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਜੋ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਕਲਿ ਮਹਿ ਸੁਖੀਏ ਸੇ ਗਨੀ ॥੩॥
જે મનુષ્ય પ્રભુના નામ રંગમાં લીન રહે છે, કળિયુગમાં તે સુખી મનાય છે ॥૩॥
ਅਵਰੁ ਉਪਾਉ ਨ ਕੋਈ ਸੂਝੈ ਨਾਨਕ ਤਰੀਐ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ॥੪॥੩॥੨੧॥
હે નાનક! બીજો કોઈ અસરકારક ઉપાય વિચારવામાં આવતો નથી, ફક્ત ગુરુના વચનોથી સંસાર-સમુદ્રથી પાર થઈ શકાય છે ॥૪॥૩॥૨૧॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਰਾਗੁ ਬਸੰਤੁ ਹਿੰਡੋਲ ਮਹਲਾ ੯ ॥
રાગ વસંત હિંડોલ મહેલ ૯॥
ਸਾਧੋ ਇਹੁ ਤਨੁ ਮਿਥਿਆ ਜਾਨਉ ॥
હે સજ્જનો! આ શરીરને નાશવંત માન અને
ਯਾ ਭੀਤਰਿ ਜੋ ਰਾਮੁ ਬਸਤੁ ਹੈ ਸਾਚੋ ਤਾਹਿ ਪਛਾਨੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આની અંદર જે પ્રભુ હાજર છે, તેને જ શાશ્વત સમજ ॥૧॥વિરામ॥
ਇਹੁ ਜਗੁ ਹੈ ਸੰਪਤਿ ਸੁਪਨੇ ਕੀ ਦੇਖਿ ਕਹਾ ਐਡਾਨੋ ॥
આ દુનિયા સપનામાં મળેલી સંપત્તિ સમાન છે, આને જોઈને શું કરી અભિમાની બનેલ છે.
ਸੰਗਿ ਤਿਹਾਰੈ ਕਛੂ ਨ ਚਾਲੈ ਤਾਹਿ ਕਹਾ ਲਪਟਾਨੋ ॥੧॥
તારી સાથે કોઈ પણ વસ્તુ સાથે જશે નહિ, પછી ભલે શું કરી આનાથી લપટાઈ રહ્યો છે ॥૧॥
ਉਸਤਤਿ ਨਿੰਦਾ ਦੋਊ ਪਰਹਰਿ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਉਰਿ ਆਨੋ ॥
વખાણ તેમજ નિંદા બંનેને ત્યાગી દે અને પ્રભુના સંકીર્તનને મનમાં વસાવી લે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਭ ਹੀ ਮੈ ਪੂਰਨ ਏਕ ਪੁਰਖ ਭਗਵਾਨੋ ॥੨॥੧॥
હે નાનક! એક અદ્વિતીય પરમેશ્વર બધા લોકોમાં હાજર છે ॥૨॥૧॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੯ ॥
વસંત મહેલ ૯॥
ਪਾਪੀ ਹੀਐ ਮੈ ਕਾਮੁ ਬਸਾਇ ॥
પાપી મનુષ્યના દિલમાં કામવાસના વસી રહે છે,
ਮਨੁ ਚੰਚਲੁ ਯਾ ਤੇ ਗਹਿਓ ਨ ਜਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેથી તેનું ચંચળ મન નિયંત્રણમાં આવતું નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਜੋਗੀ ਜੰਗਮ ਅਰੁ ਸੰਨਿਆਸ ॥
મોટા-મોટા યોગી, બ્રહ્મચારી અને સંન્યાસી વગેરે
ਸਭ ਹੀ ਪਰਿ ਡਾਰੀ ਇਹ ਫਾਸ ॥੧॥
બધા પર કામવાસનાએ પોતાનો આ જાળ નાખેલ છે ॥૧॥
ਜਿਹਿ ਜਿਹਿ ਹਰਿ ਕੋ ਨਾਮੁ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਰਿ ॥
જે-જે જીવે પણ પ્રભુનાં નામની ભક્તિ કરી છે;
ਤੇ ਭਵ ਸਾਗਰ ਉਤਰੇ ਪਾਰਿ ॥੨॥
તે સંસાર-સમુદ્રથી પાર ઉતરી ગયો છે ॥૨॥
ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਕੀ ਸਰਨਾਇ ॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે ભક્ત પ્રભુની શરણમાં છે,
ਦੀਜੈ ਨਾਮੁ ਰਹੈ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੩॥੨॥
તેને નામ આપ કેમ કે તારું ગૌરવગાન કરતો રહે ॥૩॥૨॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੯ ॥
વસંત મહેલ ૯॥
ਮਾਈ ਮੈ ਧਨੁ ਪਾਇਓ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥
હે મા! મેં હરિનામરૂપી ધન મેળવી લીધું છે,
ਮਨੁ ਮੇਰੋ ਧਾਵਨ ਤੇ ਛੂਟਿਓ ਕਰਿ ਬੈਠੋ ਬਿਸਰਾਮੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેનાથી મારુ મન વિકારો તરફ દોડવાથી હટી ગયું છે અને નામ-સ્મરણમાં સુખપૂર્વક ટકીને બેસી ગયો છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮਾਇਆ ਮਮਤਾ ਤਨ ਤੇ ਭਾਗੀ ਉਪਜਿਓ ਨਿਰਮਲ ਗਿਆਨੁ ॥
શરીરથી માયા, મમતા દૂર થઈ તો નિર્મળ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થઈ ગયું.
ਲੋਭ ਮੋਹ ਏਹ ਪਰਸਿ ਨ ਸਾਕੈ ਗਹੀ ਭਗਤਿ ਭਗਵਾਨ ॥੧॥
જ્યારથી પરમાત્માની ભક્તિ કરી છે, લોભ તેમજ મોહ સ્પર્શ કરતા નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕਾ ਸੰਸਾ ਚੂਕਾ ਰਤਨੁ ਨਾਮੁ ਜਬ ਪਾਇਆ ॥
જ્યારે હરિનામરૂપી રત્ન મેળવ્યો તો જન્મ-જન્માંતરની શંકા નિવૃત થઈ ગઈ.
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਸਕਲ ਬਿਨਾਸੀ ਮਨ ਤੇ ਨਿਜ ਸੁਖ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇਆ ॥੨॥
મનથી બધી તૃષ્ણા નાશ થઈ ગઈ છે અને પરમસુખમાં લીન છું ॥૨॥
ਜਾ ਕਉ ਹੋਤ ਦਇਆਲੁ ਕਿਰਪਾ ਨਿਧਿ ਸੋ ਗੋਬਿੰਦ ਗੁਨ ਗਾਵੈ ॥
જેના પર કૃપાનિધિ દયાળુ થાય છે, તે જીવ પરમાત્માના ગુણ ગાય છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਇਹ ਬਿਧਿ ਕੀ ਸੰਪੈ ਕੋਊ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਵੈ ॥੩॥੩॥
હે નાનક! આ પ્રકારની સંપંત્તિ કોઈ ગુરુમુખ જ પ્રાપ્ત કરે છે ॥૩॥૩॥
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੯ ॥
વસંત મહેલ ૯॥
ਮਨ ਕਹਾ ਬਿਸਾਰਿਓ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ॥
હે મન! પરમાત્માનું નામ શું કરી ભુલાવી દીધું છે?
ਤਨੁ ਬਿਨਸੈ ਜਮ ਸਿਉ ਪਰੈ ਕਾਮੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જ્યારે શરીર સમાપ્ત થઈ જાય છે તો યમની સન્મુખ કર્મોના હિસાબ માટે ઉપસ્થિત થવું પડે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਇਹੁ ਜਗੁ ਧੂਏ ਕਾ ਪਹਾਰ ॥
આ જગત ધુમાડાનો પર્વત છે,