ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਮਨਹਿ ਆਧਾਰੋ ॥
પરમાત્માનું અમૃત નામ મનનો આધાર છે
ਜਿਨ ਦੀਆ ਤਿਸ ਕੈ ਕੁਰਬਾਨੈ ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਨਮਸਕਾਰੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેને આ આપ્યું છે તેના પર બલિહાર જાઉં છું અને સંપૂર્ણ ગુરુને અમારા હાથ જોડીને પ્રણામ છે ॥૧॥વિરામ॥
ਬੂਝੀ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਸਹਜਿ ਸੁਹੇਲਾ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਬਿਖੁ ਜਾਰੋ ॥
આધ્યાત્મિક સુખ પ્રાપ્ત થયું છે બધી તૃષ્ણા ઠરી ગઈ છે અને કામ-ક્રોધના ઝેરને સળગાવી દીધું છે
ਆਇ ਨ ਜਾਇ ਬਸੈ ਇਹ ਠਾਹਰ ਜਹ ਆਸਨੁ ਨਿਰੰਕਾਰੋ ॥੧॥
હવે આવતો જતો નથી તે ઠેકાણાંમાં વસી ગયો છું જ્યાં નિરંકાર હાજર છે ॥૧॥
ਏਕੈ ਪਰਗਟੁ ਏਕੈ ਗੁਪਤਾ ਏਕੈ ਧੁੰਧੂਕਾਰੋ ॥
માત્ર ૐકાર જ પ્રગટ રૂપમાં વ્યાપક છે એક તે જ ગુપ્ત રૂપમાં હાજર છે અને નિર્લિપ્ત થઈને ધુમ્મ્સ રૂપમાં પણ એક માત્ર તે જ સ્થિત છે
ਆਦਿ ਮਧਿ ਅੰਤਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਈ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਾਚੁ ਬੀਚਾਰੋ ॥੨॥੩੧॥੫੪॥
નાનકનો સાચો વિચાર છે કે આદિ, મધ્ય તેમજ અંતમાં તે પ્રભુ જ હાજર છે ॥૨॥૩૧॥૫૪॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਭ ਰਹਨੁ ਨ ਜਾਇ ਘਰੀ ॥
પ્રભુ વગર ક્ષણ માટે પણ રહી શકાતું નથી
ਸਰਬ ਸੂਖ ਤਾਹੂ ਕੈ ਪੂਰਨ ਜਾ ਕੈ ਸੁਖੁ ਹੈ ਹਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેણે પરમાત્માને પરમસુખ સમજ્યા છે તેના જ સર્વ સુખ પૂર્ણ થયા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮੰਗਲ ਰੂਪ ਪ੍ਰਾਨ ਜੀਵਨ ਧਨ ਸਿਮਰਤ ਅਨਦ ਘਨਾ ॥
પ્રાણ, જીવન, ધન, કલ્યાણ, રૂપ ભગવાનનું સ્મરણ આનંદ જ આનંદ આપવાવાળું છે
ਵਡ ਸਮਰਥੁ ਸਦਾ ਸਦ ਸੰਗੇ ਗੁਨ ਰਸਨਾ ਕਵਨ ਭਨਾ ॥੧॥
એકમાત્ર તે જ મહાન છે સર્વશક્તિમાન છે હંમેશા સાથે છે આ જીભથી તેના ક્યાં-ક્યાં ગુણનું ગાન કરું ॥૧॥
ਥਾਨ ਪਵਿਤ੍ਰਾ ਮਾਨ ਪਵਿਤ੍ਰਾ ਪਵਿਤ੍ਰ ਸੁਨਨ ਕਹਨਹਾਰੇ ॥
તે સ્થાન પવિત્ર છે માન-સન્માન પવિત્ર છે તારો યશ સાંભળવા તેમજ ગાવા વાળા પણ પવિત્ર છે
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤੇ ਭਵਨ ਪਵਿਤ੍ਰਾ ਜਾ ਮਹਿ ਸੰਤ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰੇ ॥੨॥੩੨॥੫੫॥
નાનકનું કહેવું છે કે હે પ્રભુ! જ્યાં તારા સંત રહે છે તે ભવન પણ પવિત્ર પાવન છે ॥૨॥૩૨॥૫૫॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਰਸਨਾ ਜਪਤੀ ਤੂਹੀ ਤੂਹੀ ॥
હે પ્રભુ! આ જીભ માત્ર તારું જ નામ જપે છે
ਮਾਤ ਗਰਭ ਤੁਮ ਹੀ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਕ ਮ੍ਰਿਤ ਮੰਡਲ ਇਕ ਤੁਹੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
માતાના ગર્ભમાં તે જ પાલન-પોષણ કર્યું અને મૃત્યુલોકમાં પણ માત્ર તું જ બચાવવાળો છે ॥૧॥વિરામ॥
ਤੁਮਹਿ ਪਿਤਾ ਤੁਮ ਹੀ ਫੁਨਿ ਮਾਤਾ ਤੁਮਹਿ ਮੀਤ ਹਿਤ ਭ੍ਰਾਤਾ ॥
તું જ અમારો પિતા છે તું જ અમારી માતા છે અને તું જ હિતચિંતક ભાઈ છે
ਤੁਮ ਪਰਵਾਰ ਤੁਮਹਿ ਆਧਾਰਾ ਤੁਮਹਿ ਜੀਅ ਪ੍ਰਾਨਦਾਤਾ ॥੧॥
તું જ પરિવાર છે તારો જ આશરો છે અને તું જ જીવન-પ્રાણ દેનાર છે ॥૧॥
ਤੁਮਹਿ ਖਜੀਨਾ ਤੁਮਹਿ ਜਰੀਨਾ ਤੁਮ ਹੀ ਮਾਣਿਕ ਲਾਲਾ ॥
તું જ ખુશીઓનો ભંડાર છે તું જ રત્ન-ઝવેરાત છે તું જ કિંમતી લાલ-માણેક છે
ਤੁਮਹਿ ਪਾਰਜਾਤ ਗੁਰ ਤੇ ਪਾਏ ਤਉ ਨਾਨਕ ਭਏ ਨਿਹਾਲਾ ॥੨॥੩੩॥੫੬॥
નાનકનું કહેવું છે કે તું જ પારિજાત છે જે ગુરુથી પ્રાપ્ત થાય છે તો અમે નિહાલ થઈ જઈએ છીએ ॥૨॥૩૩॥૫૬॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਜਾਹੂ ਕਾਹੂ ਅਪੁਨੋ ਹੀ ਚਿਤਿ ਆਵੈ ॥
ખુશી અથવા દુઃખમાં પોતાનો શુભચિંતક જ યાદ આવે છે
ਜੋ ਕਾਹੂ ਕੋ ਚੇਰੋ ਹੋਵਤ ਠਾਕੁਰ ਹੀ ਪਹਿ ਜਾਵੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે કોઈનો નોકર હોય છે તે માલિકની પાસે જ જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਪਨੇ ਪਹਿ ਦੂਖ ਅਪਨੇ ਪਹਿ ਸੂਖਾ ਅਪੁਨੇ ਹੀ ਪਹਿ ਬਿਰਥਾ ॥
દુઃખ હોય કે સુખ હોય પોતાના હિતૈષીની સામે જ અભિવ્યક્ત કરવામાં આવે છે જે હૃદયની સ્થિતિ હોય તે પોતાનાને જ કહેવામાં આવે છે
ਅਪੁਨੇ ਪਹਿ ਮਾਨੁ ਅਪੁਨੇ ਪਹਿ ਤਾਨਾ ਅਪਨੇ ਹੀ ਪਹਿ ਅਰਥਾ ॥੧॥
પોતાના પર જ માન હોય છે પોતાના ને જ બળ માનવામાં આવે છે કોઈ જરૂરિયાત હોય તો પોતાનાની પાસે જ આવવામાં આવે છે ॥૧॥
ਕਿਨ ਹੀ ਰਾਜ ਜੋਬਨੁ ਧਨ ਮਿਲਖਾ ਕਿਨ ਹੀ ਬਾਪ ਮਹਤਾਰੀ ॥
કોઈએ રાજ્ય, યૌવન, ધન-સંપત્તિને પોતાની જરૂરિયાત માની લીધી છે અને કોઈને પોતાના માતા-પિતાનો જ આશરો છે
ਸਰਬ ਥੋਕ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਪਾਏ ਪੂਰਨ ਆਸ ਹਮਾਰੀ ॥੨॥੩੪॥੫੭॥
હે નાનક! ગુરુથી મને બધી વસ્તુ પ્રાપ્ત થઈ ગઈ છે અને મારી બધી કામનાઓ પુરી થઈ ગઈ છે ॥૨॥૩૪॥૫૭॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਝੂਠੋ ਮਾਇਆ ਕੋ ਮਦ ਮਾਨੁ ॥
ધન-સંપત્તિનું અભિમાન અસત્ય છે
ਧ੍ਰੋਹ ਮੋਹ ਦੂਰਿ ਕਰਿ ਬਪੁਰੇ ਸੰਗਿ ਗੋਪਾਲਹਿ ਜਾਨੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે ગરીબ મનુષ્ય! પોતાની ઈર્ષા-દ્વેષ અને મોહ દૂર કર આ વાત માની લે કે પ્રભુ મારી સાથે જ છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮਿਥਿਆ ਰਾਜ ਜੋਬਨ ਅਰੁ ਉਮਰੇ ਮੀਰ ਮਲਕ ਅਰੁ ਖਾਨ ॥
રાજ્ય, યૌવન, ખાનદાની, રાજા, શાસકો, કુલીન બધું મિથ્યા છે
ਮਿਥਿਆ ਕਾਪਰ ਸੁਗੰਧ ਚਤੁਰਾਈ ਮਿਥਿਆ ਭੋਜਨ ਪਾਨ ॥੧॥
સુંદર કપડાં, અત્તર, ચતુરાઈ, ભોજન તેમજ પાન પણ અસત્ય છે ॥૧॥
ਦੀਨ ਬੰਧਰੋ ਦਾਸ ਦਾਸਰੋ ਸੰਤਹ ਕੀ ਸਾਰਾਨ ॥
હે પ્રભુ! હું તારો દાસોનો દાસ છું અને સંતોની શરણમાં રહું છું
ਮਾਂਗਨਿ ਮਾਂਗਉ ਹੋਇ ਅਚਿੰਤਾ ਮਿਲੁ ਨਾਨਕ ਕੇ ਹਰਿ ਪ੍ਰਾਨ ॥੨॥੩੫॥੫੮॥
હું તારાથી માંગુ છું નિશ્ચિત તારી ભક્તિ જ ચાહું છું હે નાનકના પ્રાણ પ્રભુ! મને મળો ॥૨॥૩૫॥૫૮॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਅਪੁਨੀ ਇਤਨੀ ਕਛੂ ਨ ਸਾਰੀ ॥
મનુષ્યે પોતાનું કંઈપણ શણગાર્યું નથી
ਅਨਿਕ ਕਾਜ ਅਨਿਕ ਧਾਵਰਤਾ ਉਰਝਿਓ ਆਨ ਜੰਜਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અનેક કાર્યોમાં ભાગદોડ અને અન્ય જંજાળોમાં જ ગૂંચવાયેલો રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਦਿਉਸ ਚਾਰਿ ਕੇ ਦੀਸਹਿ ਸੰਗੀ ਊਹਾਂ ਨਾਹੀ ਜਹ ਭਾਰੀ ॥
ચાર દિવસના જે સાથી દેખાય છે ખુબ મુશ્કેલીના સમયમાં પણ સાથ દેતા નથી