ਜਿਸ ਨੋ ਮੰਨੇ ਆਪਿ ਸੋਈ ਮਾਨੀਐ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્યને પરમાત્મા પોતે આદર દે છે તે દરેક જગ્યાએ આદર મેળવે છે તે મનુષ્ય લોક-પરલોકમાં બધી જગ્યાએ પ્રખ્યાત થઈ જાય છે.
ਪ੍ਰਗਟ ਪੁਰਖੁ ਪਰਵਾਣੁ ਸਭ ਠਾਈ ਜਾਨੀਐ ॥੩॥
તે પ્રખ્યાત થઈ ચૂકેલો દરેક જગ્યાએ જાણીતો થઈ જાય છે ॥૩॥
ਦਿਨਸੁ ਰੈਣਿ ਆਰਾਧਿ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਲੇ ਸਾਹ ਸਾਹ ॥
હે હંમેશા કાયમ રહેનાર પાતશાહ! મારી નાનકની આ તમન્ના પૂર્ણ કર.
ਨਾਨਕ ਕੀ ਲੋਚਾ ਪੂਰਿ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ॥੪॥੬॥੧੦੮॥
હે નાનક દિવસ-રાત તારી પૂજા કરીને તને શ્વાસ-શ્વાસ પોતાના હૃદયમાં વસાવી રાખે ॥૪॥૬॥૧૦૮॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਪੂਰਿ ਰਹਿਆ ਸ੍ਰਬ ਠਾਇ ਹਮਾਰਾ ਖਸਮੁ ਸੋਇ ॥
હે ભાઈ! અમારો તે ખસમ-સાંઈ દરેક જગ્યાએ વ્યાપક છે બધા જીવોનો તે એક જ માલિક છે
ਏਕੁ ਸਾਹਿਬੁ ਸਿਰਿ ਛਤੁ ਦੂਜਾ ਨਾਹਿ ਕੋਇ ॥੧॥
આખી સૃષ્ટિના સમ્રાટનું છત્ર તેના માથા પર છે તેનું સરખામણીએ બીજું કોઈ નથી ॥૧॥
ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖੁ ਰਾਖਣਹਾਰਿਆ ॥
હે બધા જીવોની રક્ષા કરવામાં સમર્થ પ્રભુ! જેમ તને યોગ્ય લાગે તે રીતે મારી રક્ષા કર.
ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਰਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મેં તારા વગર હજી સુધી કોઈ પોતાની આંખોથી જોયો નથી જે તારા જેવો હોય ॥૧॥વિરામ॥
ਪ੍ਰਤਿਪਾਲੇ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਸਾਰੀਐ ॥
હે ભાઈ! દરેક શરીરમાં બેઠો પ્રભુ દરેકની સાર લે છે દરેકનું પાલન કરે છે.
ਜਿਸੁ ਮਨਿ ਵੁਠਾ ਆਪਿ ਤਿਸੁ ਨ ਵਿਸਾਰੀਐ ॥੨॥
જે મનુષ્યના મનમાં તે પ્રભુ પોતે વસે છે તેને પછી ક્યારેય ભૂલતો નથી ॥૨॥
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੇ ਸੁ ਆਪਿ ਆਪਣ ਭਾਣਿਆ ॥
હે ભાઈ! જગતમાં જે કાંઈ કરી રહ્યો છે પરમાત્મા પોતે જ પોતાની રજા પ્રમાણે કરી રહ્યો છે
ਭਗਤਾ ਕਾ ਸਹਾਈ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਜਾਣਿਆ ॥੩॥
જગતમાં આ વાત પ્રખ્યાત છે કે દરેક યુગમાં પરમાત્મા પોતાના ભક્તોની મદદ કરતો આવી રહ્યો છે ॥૩॥
ਜਪਿ ਜਪਿ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਕਦੇ ਨ ਝੂਰੀਐ ॥
હે ભાઈ! પરમાત્માનું નામ જપી-જપીને પછી ક્યારેય કોઈ પ્રકારની કોઈ ચિંતા કરવી પડતી નથી.
ਨਾਨਕ ਦਰਸ ਪਿਆਸ ਲੋਚਾ ਪੂਰੀਐ ॥੪॥੭॥੧੦੯॥
હે પ્રભુ! તારા દાસ નાનકને તારા દર્શનની તરસ છે નાનકની આ ઇચ્છા પૂર્ણ કર ॥૪॥૭॥૧૦૯॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਕਿਆ ਸੋਵਹਿ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿ ਗਾਫਲ ਗਹਿਲਿਆ ॥
હે ગાફેલ મન! હે બેદરકાર મન! પરમાત્માનું નામ ભુલાવીને શા માટે માયાના મોહની ઊંઘમાં સુઈ રહ્યો છે?
ਕਿਤੀ ਇਤੁ ਦਰੀਆਇ ਵੰਞਨ੍ਹ੍ਹਿ ਵਹਦਿਆ ॥੧॥
જો નામ ભૂલીને અનેક જ જીવ આ સંસાર-નદીમાં વહેતા જઈ રહ્યા છે ॥૧॥
ਬੋਹਿਥੜਾ ਹਰਿ ਚਰਣ ਮਨ ਚੜਿ ਲੰਘੀਐ ॥
હે મન! પરમાત્માનાં ચરણો એક સુંદર એવું જહાજ છે આ જહાજમાં ચઢીને સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ જાય છે
ਆਠ ਪਹਰ ਗੁਣ ਗਾਇ ਸਾਧੂ ਸੰਗੀਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ માટે હે મન! ગુરુની સંગતિમાં રહીને આઠેય પ્રહર પરમાત્માના ગુણ ગાતો રહ્યા કર ॥૧॥વિરામ॥
ਭੋਗਹਿ ਭੋਗ ਅਨੇਕ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਸੁੰਞਿਆ ॥
હે મન! મોહની ઊંઘમાં સુતેલ જીવ દુનિયાના અનેક ભોગ ભોગતો રહે છે પરંતુ પરમાત્માના નામ વગર આધ્યાત્મિક જીવનથી ખાલી જ રહી જાય છે.
ਹਰਿ ਕੀ ਭਗਤਿ ਬਿਨਾ ਮਰਿ ਮਰਿ ਰੁੰਨਿਆ ॥੨॥
પરમાત્માની ભક્તિ વગર આવા જીવ હંમેશા આધ્યાત્મિક મૃત્યુ મેળવી મેળવીને દુઃખી થતો રહે છે ॥૨॥
ਕਪੜ ਭੋਗ ਸੁਗੰਧ ਤਨਿ ਮਰਦਨ ਮਾਲਣਾ ॥
હે મન! જો જીવ સુંદર-સુંદર કપડાં પહેરે છે સ્વાદિષ્ટ પદાર્થ ખાય છે શરીર પર સુગંધવાળા અત્તર વગેરે ઘસે છે
ਬਿਨੁ ਸਿਮਰਨ ਤਨੁ ਛਾਰੁ ਸਰਪਰ ਚਾਲਣਾ ॥੩॥
પરંતુ પરમાત્માના નામ-સ્મરણ વગર તેનું આ શરીર રાખની સમાન જ રહે છે આ શરીરે તો અંતે જરૂર નાશ થઈ જવાનું છે ॥૩॥
ਮਹਾ ਬਿਖਮੁ ਸੰਸਾਰੁ ਵਿਰਲੈ ਪੇਖਿਆ ॥
નાનક કહે છે, કોઈ દુર્લભ ભાગ્યશાળીએ જોયું છે કે આ સંસાર-સમુદ્ર ખુબ ભયાનક છે
ਛੂਟਨੁ ਹਰਿ ਕੀ ਸਰਣਿ ਲੇਖੁ ਨਾਨਕ ਲੇਖਿਆ ॥੪॥੮॥੧੧੦॥
પરમાત્માની શરણ પડવા પર જ આમાંથી બચાવ થાય છે. તે જ બચે છે જેના માથા પર પ્રભુ-નામના સ્મરણનો લેખ લખેલ છે ॥૪॥૮॥૧૧૦॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਕੋਇ ਨ ਕਿਸ ਹੀ ਸੰਗਿ ਕਾਹੇ ਗਰਬੀਐ ॥
હે જીંદ! કોઈ મનુષ્ય હંમેશા કોઈની સાથે નભતો નથી આ માટે સંબંધી વગેરેનું કોઈ ગુમાન કરવું જોઈએ નહિ.
ਏਕੁ ਨਾਮੁ ਆਧਾਰੁ ਭਉਜਲੁ ਤਰਬੀਐ ॥੧॥
ફક્ત પરમાત્માનું નામ જ વાસ્તવિક આશરો છે નામના આશરે જ સંસાર-સમુદ્રથી પાર થઈ શકે છે ॥૧॥
ਮੈ ਗਰੀਬ ਸਚੁ ਟੇਕ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਪੂਰੇ ॥
હે સંપૂર્ણ સદ્દગુરુ પ્રભુ! તું હંમેશા કાયમ રહેનાર છે મારો ગરીબનો તું જ સહારો છે.
ਦੇਖਿ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰਾ ਦਰਸਨੋ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਧੀਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તારા દર્શન કરીને મારું મન આ સંસાર-સમુદ્રથી પાર થઈ શકવા માટે ધીરજ પકડે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਰਾਜੁ ਮਾਲੁ ਜੰਜਾਲੁ ਕਾਜਿ ਨ ਕਿਤੈ ਗਨੋੁ ॥
હે જીંદ! દુનિયાની પાતશાહી અને ઘન-પદાર્થ મનને મોહી રાખે છે આ રાજ-માલને અંતે કોઈ કામ આવતું ના સમજ.
ਹਰਿ ਕੀਰਤਨੁ ਆਧਾਰੁ ਨਿਹਚਲੁ ਏਹੁ ਧਨੋੁ ॥੨॥
પરમાત્માની મહિમા જ જીંદનો વાસ્તવિક આશરો છે આ જ હંમેશા કાયમ રહેનાર ધન છે ॥૨॥
ਜੇਤੇ ਮਾਇਆ ਰੰਗ ਤੇਤ ਪਛਾਵਿਆ ॥
હે જીંદ! માયાના જેટલા પણ રંગ-તમાશા છે તે બધા પડછાયાની જેમ ઢળી જનાર છે
ਸੁਖ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਾਵਿਆ ॥੩॥
પરમાત્માનું નામ જ બધા સુખનો ખજાનો છે આ નામ ગુરુના શરણ પડીને જ પ્રશંસનીય થઈ શકે છે ॥૩॥
ਸਚਾ ਗੁਣੀ ਨਿਧਾਨੁ ਤੂੰ ਪ੍ਰਭ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰੇ ॥
હે પ્રભુ! તું ઊંડો છે તું ખુબ જીગરવાળો છે તું હંમેશા કાયમ રહેનાર છે તું બધા ગુણોનો ખજાનો છે.
ਆਸ ਭਰੋਸਾ ਖਸਮ ਕਾ ਨਾਨਕ ਕੇ ਜੀਅਰੇ ॥੪॥੯॥੧੧੧॥
હે નાનકની જીંદ! આ પતિ-પ્રભુની જ અંત સુધી નિભાવનાર સાથની આશા રાખ પતિ-પ્રભુનો જ ભરોસો રાખ ॥૪॥૯॥૧૧૧॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਜਿਸੁ ਸਿਮਰਤ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ਸਹਜ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ॥
હે ભાઈ! જે પરમાત્માનું સ્મરણ કરવાથી દરેક દુઃખ દૂર થઈ જાય છે અને આધ્યાત્મિક સ્થિરતાનો આનંદ મળે છે
ਰੈਣਿ ਦਿਨਸੁ ਕਰ ਜੋੜਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ॥੧॥
તેની આગળ બંને હાથ જોડીને હંમેશા તેનું ધ્યાન ધરવું જોઈએ ॥૧॥
ਨਾਨਕ ਕਾ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ਜਿਸ ਕਾ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
હે ભાઈ! નાનકનો પતિ-પ્રભુ તે છે જેનો ઉત્પન્ન કરેલ દરેક જીવ છે.
ਸਰਬ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ ਸਚਾ ਸਚੁ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પ્રભુ બધા જીવોમાં વ્યાપક છે તે હંમેશા કાયમ રહેનાર છે ફક્ત તે જ હંમેશા કાયમ રહેનાર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਸੰਗਿ ਸਹਾਈ ਗਿਆਨ ਜੋਗੁ ॥
હે મન! જેનાથી ગાઢ જાણ-ઓળખ નાખવી ખૂબ જરૂરી છે હે મન! તેનું સ્મરણ કરવાથી દરેક રોગનો નાશ થઈ જાય છે
ਤਿਸਹਿ ਅਰਾਧਿ ਮਨਾ ਬਿਨਾਸੈ ਸਗਲ ਰੋਗੁ ॥੨॥
તે પરમાત્માની પૂજા કર્યા કર જે બધાની અંદર વસી રહ્યો છે જે આખા સંસારમાં વસી રહ્યો છે જે બધાની સાથે રહે છે જે બધાની મદદ કરે છે ॥૨॥
ਰਾਖਨਹਾਰੁ ਅਪਾਰੁ ਰਾਖੈ ਅਗਨਿ ਮਾਹਿ ॥
હે ભાઈ! બધાની રક્ષા કરવાને સામર્થ્યવાળો અનંત પરમાત્મા માં ના પેટની આગમાં દરેક જીવની રક્ષા કરે છે