ਖੂਨ ਕੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾਵੀਅਹਿ ਨਾਨਕ ਰਤੁ ਕਾ ਕੁੰਗੂ ਪਾਇ ਵੇ ਲਾਲੋ ॥੧॥
નાનક કહે છે કે હે લાલો! આ ખુની લગ્નમાં સૈદપુર નગરની અંદર ખુનના મંગળ ગીત ગવાય છે અર્થાત દરેક તરફ વિલાપ થઈ રહ્યો છે અને રક્તનું કેસર છંટકાવાયું છે ॥૧॥
ਸਾਹਿਬ ਕੇ ਗੁਣ ਨਾਨਕੁ ਗਾਵੈ ਮਾਸ ਪੁਰੀ ਵਿਚਿ ਆਖੁ ਮਸੋਲਾ ॥
આથી લાશોથી ભરેલી સૈદપુર નગરમાં નાનક પરમાત્માનું જ ગુણગાન કરી રહ્યો છે.
ਜਿਨਿ ਉਪਾਈ ਰੰਗਿ ਰਵਾਈ ਬੈਠਾ ਵੇਖੈ ਵਖਿ ਇਕੇਲਾ ॥
હે લાલો! તું પણ આ સિદ્ધાંતોની વાતને કહે અને યાદ રાખ કે જે પરમાત્માએ આ દુનિયા ઉત્પન્ન કરી છે અને આને માયાના મોહમાં લગાવ્યો છે, તે એકલો જ બેસીને આને જોઈ રહ્યો છે.
ਸਚਾ ਸੋ ਸਾਹਿਬੁ ਸਚੁ ਤਪਾਵਸੁ ਸਚੜਾ ਨਿਆਉ ਕਰੇਗੁ ਮਸੋਲਾ ॥
તે પરમાત્મા સત્ય છે અને તેનો ન્યાય પણ સત્ય છે અને આ બાબતનો તે સાચો ન્યાય કરશે.
ਕਾਇਆ ਕਪੜੁ ਟੁਕੁ ਟੁਕੁ ਹੋਸੀ ਹਿਦੁਸਤਾਨੁ ਸਮਾਲਸੀ ਬੋਲਾ ॥
શરીરરૂપી કપડું ટુકડા-ટુકડા થઈ જશે અને હિન્દુસ્તાન મારા આ વચનને હંમેશા યાદ રાખશે.
ਆਵਨਿ ਅਠਤਰੈ ਜਾਨਿ ਸਤਾਨਵੈ ਹੋਰੁ ਭੀ ਉਠਸੀ ਮਰਦ ਕਾ ਚੇਲਾ ॥
મુગલ સંવત ૭૮માં અહી આવ્યા છે અને આ સંવત ૯૭માં અહીંથી ચાલ્યા જશે અને એક બીજો શૂરવીર ઉઠી ઉભો થશે.
ਸਚ ਕੀ ਬਾਣੀ ਨਾਨਕੁ ਆਖੈ ਸਚੁ ਸੁਣਾਇਸੀ ਸਚ ਕੀ ਬੇਲਾ ॥੨॥੩॥੫॥
નાનક સત્યની વાણી કહી રહ્યો છે અને સત્ય જ સંભળાવી રહ્યો છે તથા હવે આ સત્ય બોલવાનો સમય જ છે ॥૨॥૩॥૫॥
ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੨
તિલંગ મહેલ ૪ ઘર ૨
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਸਭਿ ਆਏ ਹੁਕਮਿ ਖਸਮਾਹੁ ਹੁਕਮਿ ਸਭ ਵਰਤਨੀ ॥
બધા જીવ પરમાત્માના હુકમથી જ દુનિયામાં આવ્યા છે અને આખી દુનિયા તેના હુકમમાં જ કાર્યરત છે.
ਸਚੁ ਸਾਹਿਬੁ ਸਾਚਾ ਖੇਲੁ ਸਭੁ ਹਰਿ ਧਨੀ ॥੧॥
તે હંમેશા સત્ય છે અને તેની જગતરૂપી રમત પણ સત્ય છે તથા આખી દુનિયાનો માલિક જ બધું જ છે ॥૧॥
ਸਾਲਾਹਿਹੁ ਸਚੁ ਸਭ ਊਪਰਿ ਹਰਿ ਧਨੀ ॥
તે સાચા પરમાત્માની સ્તુતિ કર, તે હરિ બધાથી ઉપર છે અને માલિક છે
ਜਿਸੁ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ਸਰੀਕੁ ਕਿਸੁ ਲੇਖੈ ਹਉ ਗਨੀ ॥ ਰਹਾਉ ॥
જે પરમાત્મા સમાન બીજું કોઈ નથી, હું કોઈગણતરીમાં નથી કે તેની મહિમા કરી શકું ॥વિરામ॥
ਪਉਣ ਪਾਣੀ ਧਰਤੀ ਆਕਾਸੁ ਘਰ ਮੰਦਰ ਹਰਿ ਬਨੀ ॥
પવન, પાણી, ધરતી તેમજ આકાશ પરમાત્માનું ઘર તેમજ મંદિરો બનેલા છે, એટલે કે, તે તેમાં રહે છે.
ਵਿਚਿ ਵਰਤੈ ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਝੂਠੁ ਕਹੁ ਕਿਆ ਗਨੀ ॥੨॥੧॥
હે નાનક! તે પોતે જ બધામાં હાજર છે, પછી હું શું અસત્ય કહું ॥૨॥૧॥
ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੪ ॥
તિલંગ મહેલ ૪॥
ਨਿਤ ਨਿਹਫਲ ਕਰਮ ਕਮਾਇ ਬਫਾਵੈ ਦੁਰਮਤੀਆ ॥
દુર્બુદ્ધિવાળો મનુષ્ય ખુબ અહંકાર કરે છે અને દરરોજ એવું કર્મ કરતો રહે છે, જેનાથી કોઈ ફળ મળતું નથી.
ਜਬ ਆਣੈ ਵਲਵੰਚ ਕਰਿ ਝੂਠੁ ਤਬ ਜਾਣੈ ਜਗੁ ਜਿਤੀਆ ॥੧॥
જ્યારે તે અસત્ય બોલીને તેમજ છળ-કપટ કરીને પોતાના ઘર કંઈક લઇ આવે છે તો તે સમજે છે કે તેને જગત જીતી લીધું છે ॥૧॥
ਐਸਾ ਬਾਜੀ ਸੈਸਾਰੁ ਨ ਚੇਤੈ ਹਰਿ ਨਾਮਾ ॥
આ સંસાર એક એવી રમત છે, જ્યાં મનુષ્ય પરમાત્માના નામને યાદ જ કરતો નથી.
ਖਿਨ ਮਹਿ ਬਿਨਸੈ ਸਭੁ ਝੂਠੁ ਮੇਰੇ ਮਨ ਧਿਆਇ ਰਾਮਾ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હે મન! રામનું ધ્યાન કર, કારણ કે દ્રષ્ટિમાન આખું જગત અસત્ય જ છે અને આ ક્ષણમાં જ નાશ થઈ જાય છે ॥વિરામ॥
ਸਾ ਵੇਲਾ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵੈ ਜਿਤੁ ਆਇ ਕੰਟਕੁ ਕਾਲੁ ਗ੍ਰਸੈ ॥
તે સમય મનુષ્યને યાદ જ આવતો નથી, જ્યારે દુઃખદાયી કાળ આવીને તેને પકડી લે છે.
ਤਿਸੁ ਨਾਨਕ ਲਏ ਛਡਾਇ ਜਿਸੁ ਕਿਰਪਾ ਕਰਿ ਹਿਰਦੈ ਵਸੈ ॥੨॥੨॥
હે નાનક! પરમાત્મા જેના હૃદયમાં કૃપા કરીને આવી વસે છે, તેને તે કાળથી છોડાવી લે છે ॥૨॥૨॥
ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧
તિલંગ મહેલ ૫ ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਖਾਕ ਨੂਰ ਕਰਦੰ ਆਲਮ ਦੁਨੀਆਇ ॥
આ બધો આલમ તેમજ દુનિયા માટી તેમજ ચેતન પ્રકાશથી પરમાત્માએ બનાવેલ છે.
ਅਸਮਾਨ ਜਿਮੀ ਦਰਖਤ ਆਬ ਪੈਦਾਇਸਿ ਖੁਦਾਇ ॥੧॥
આકાશ, જમીન, વૃક્ષ તેમજ પાણી બધું પરમાત્માની રચના છે ॥૧॥
ਬੰਦੇ ਚਸਮ ਦੀਦੰ ਫਨਾਇ ॥
હે મનુષ્ય! જે કંઈ આંખોથી દેખાઈ રહ્યું છે, તે નાશ થનાર છે.
ਦੁਨੀਂਆ ਮੁਰਦਾਰ ਖੁਰਦਨੀ ਗਾਫਲ ਹਵਾਇ ॥ ਰਹਾਉ ॥
આ દુનિયા પારકુ હક ખાનાર છે અને માયાના લાલચમાં ફસાઈને પરમાત્માને ભૂલી ગઈ છે ॥વિરામ॥
ਗੈਬਾਨ ਹੈਵਾਨ ਹਰਾਮ ਕੁਸਤਨੀ ਮੁਰਦਾਰ ਬਖੋਰਾਇ ॥
આ દુનિયા ભૂત-પ્રેત તેમજ હેવાનની જેમ હરામનું માસ ખાઈ રહી છે.
ਦਿਲ ਕਬਜ ਕਬਜਾ ਕਾਦਰੋ ਦੋਜਕ ਸਜਾਇ ॥੨॥
માયાએ તેના દિલ પર કબ્જો કરેલ છે, આથી માલિક-પ્રભુ તેને નરકની સજા દે છે ॥૨॥
ਵਲੀ ਨਿਆਮਤਿ ਬਿਰਾਦਰਾ ਦਰਬਾਰ ਮਿਲਕ ਖਾਨਾਇ ॥
દુનિયાથી વિદાય થતી વખતે પિતા, નિયામત, ભાઈ, દરબાર, મિલકત તેમજ ઘર કોઈ કામ આવશે નહિ,
ਜਬ ਅਜਰਾਈਲੁ ਬਸਤਨੀ ਤਬ ਚਿ ਕਾਰੇ ਬਿਦਾਇ ॥੩॥
જયારે મૃત્યુનો દેવદૂત ઇઝરાઇલ મનુષ્યને પકડી લેશે ॥૩॥
ਹਵਾਲ ਮਾਲੂਮੁ ਕਰਦੰ ਪਾਕ ਅਲਾਹ ॥
પવિત્ર પરમાત્મા તારા હૃદયની બધી વાત જાણે છે
ਬੁਗੋ ਨਾਨਕ ਅਰਦਾਸਿ ਪੇਸਿ ਦਰਵੇਸ ਬੰਦਾਹ ॥੪॥੧॥
હે નાનક! સંતજનોની સંગતિમાં રહીને પરમાત્માના ઓટલા પર પ્રાર્થના કર્યા કર કે તને માયાના મોહમાં ફસાવા ન દે ॥૪॥૧॥
ਤਿਲੰਗ ਘਰੁ ੨ ਮਹਲਾ ੫ ॥
તિલંગ ઘર ૨ મહેલ ૫॥
ਤੁਧੁ ਬਿਨੁ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
જગતમાં તારા વગર બીજો કોઈ નથી.
ਤੂ ਕਰਤਾਰੁ ਕਰਹਿ ਸੋ ਹੋਇ ॥
હે કર્તાર! જે તું કરે છે, તે જ થાય છે.
ਤੇਰਾ ਜੋਰੁ ਤੇਰੀ ਮਨਿ ਟੇਕ ॥
મારામાં તારું જ જોર છે અને મનમાં તારો જ સહારો છે
ਸਦਾ ਸਦਾ ਜਪਿ ਨਾਨਕ ਏਕ ॥੧॥
હે નાનક! હંમેશા ફક્ત પરમાત્માનું જ જાપ કરતો રહે ॥૧॥
ਸਭ ਊਪਰਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਦਾਤਾਰੁ ॥
હે પરબ્રહ્મ! તું મહાન છે, બધાને આપનાર છે અને
ਤੇਰੀ ਟੇਕ ਤੇਰਾ ਆਧਾਰੁ ॥ ਰਹਾਉ ॥
મને તારો જ સહારો છે અને તારો જ આશરો છે ॥વિરામ॥