ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਰਹਣੁ ਨ ਪਾਵਹਿ ਸੁਰਿ ਨਰ ਦੇਵਾ ॥
સૃષ્ટિમાં હંમેશા માટે તો દેવગણ, મનુષ્ય તેમજ મોટા-મોટા દેવતા પણ રહી શકતા નથી.
ਊਠਿ ਸਿਧਾਰੇ ਕਰਿ ਮੁਨਿ ਜਨ ਸੇਵਾ ॥੧
મોટા-મોટા મુનિજન પણ પરમાત્માની ઉપાસના કરીને સ્વર્ગ સીધાઈ ગયા ॥૧॥
ਜੀਵਤ ਪੇਖੇ ਜਿਨੑੀ ਹਰਿ ਹਰਿ ਧਿਆਇਆ ॥
જીવંત તો તે જ દેખાઈ ગયા, જેને પરમાત્માનું ધ્યાન કર્યું છે.
ਸਾਧਸੰਗਿ ਤਿਨੑੀ ਦਰਸਨੁ ਪਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સાધુઓની સંગતિમાં તેને જ પરમાત્માનાં દર્શન પ્રાપ્ત કર્યા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਬਾਦਿਸਾਹ ਸਾਹ ਵਾਪਾਰੀ ਮਰਨਾ ॥
બાદશાહ, શાહુકાર તેમજ વ્યાપારીએ પણ મૃત્યુને જ પ્રાપ્ત થવાનું છે.
ਜੋ ਦੀਸੈ ਸੋ ਕਾਲਹਿ ਖਰਨਾ ॥੨॥
જે દુનિયામાં દેખાઈ દઈ રહ્યા છે, તેને પણ એક ને એક દિવસ કાળનો ખોરાક બનવાનું છે ॥૨॥
ਕੂੜੈ ਮੋਹਿ ਲਪਟਿ ਲਪਟਾਨਾ ॥
મનુષ્ય અસત્ય મોહમાં ફસાઈને લપટાયેલ રહે છે.
ਛੋਡਿ ਚਲਿਆ ਤਾ ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਨਾ ॥੩॥
જયારે તે બધું જ છોડીને ચાલી દે છે તો પછી પસ્તાય છે ॥૩॥
ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਾਨ ਨਾਨਕ ਕਉ ਕਰਹੁ ਦਾਤਿ ॥
હે કૃપાનિધાન! નાનકને આ દાન આપ કે
ਨਾਮੁ ਤੇਰਾ ਜਪੀ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ॥੪॥੮॥੧੪॥
તે દિવસ-રાત તારું જ નામ જપતો રહે ॥૪॥૮॥૧૪॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਘਟ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਤੁਮਹਿ ਬਸਾਰੇ ॥
હે જગતના માલિક! દરેક શરીરમાં તું જ વસે છે અને
ਸਗਲ ਸਮਗ੍ਰੀ ਸੂਤਿ ਤੁਮਾਰੇ ॥੧॥
સૃષ્ટિરૂપી બધી વસ્તુઓ તારા દોરામાં પરોવેલ છે ॥૧॥
ਤੂੰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਤੂੰ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰੇ ॥
તું મારો પ્રિયતમ છે અને તું જ મારા પ્રાણોનો આધાર છે.
ਤੁਮ ਹੀ ਪੇਖਿ ਪੇਖਿ ਮਨੁ ਬਿਗਸਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તને જોઇ-જોઇને મારું મન ફૂલોની જેમ ખીલેલું રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਨਿਕ ਜੋਨਿ ਭ੍ਰਮਿ ਭ੍ਰਮਿ ਭ੍ਰਮਿ ਹਾਰੇ ॥
અનેક યોનિઓમાં ભટકી-ભટકીને હારી ચુક્યો છું.
ਓਟ ਗਹੀ ਅਬ ਸਾਧ ਸੰਗਾਰੇ ॥੨॥
હવે મેં સાધુઓની સંગતિનો આસરો લીધી છે ॥૨॥
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਅਲਖ ਅਪਾਰੇ ॥
એક પરમાત્મા જે અગમ્ય, અગોચર તેમજ અપરંપાર છે,
ਨਾਨਕੁ ਸਿਮਰੈ ਦਿਨੁ ਰੈਨਾਰੇ ॥੩॥੯॥੧੫॥
નાનક દિવસ-રાત તેનું જ સ્મરણ કરતો રહે છે ॥૩॥૯॥૧૫॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਕਵਨ ਕਾਜ ਮਾਇਆ ਵਡਿਆਈ ॥
તે માયાથી મળેલ મોટાઈ મનુષ્યને ક્યાં કામની છે?
ਜਾ ਕਉ ਬਿਨਸਤ ਬਾਰ ਨ ਕਾਈ ॥੧॥
જેનો નાશ થતાં કોઈ વાર લાગતી નથી ॥૧॥
ਇਹੁ ਸੁਪਨਾ ਸੋਵਤ ਨਹੀ ਜਾਨੈ ॥
આ માયાની મોટાઈ એક સપનું છે પરંતુ અજ્ઞાનતાની ઊંઘમાં સુતેલ મનુષ્ય આ જાણતો નથી કે તે એક સપનું જોઈ રહ્યો છે.
ਅਚੇਤ ਬਿਵਸਥਾ ਮਹਿ ਲਪਟਾਨੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અચેત સ્થિતિમાં તે માયાથી જ લપટેલ રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮਹਾ ਮੋਹਿ ਮੋਹਿਓ ਗਾਵਾਰਾ ॥
માયાના મહા મોહે મૂર્ખ મનુષ્યને મુગ્ધ કરી લીધો છે.
ਪੇਖਤ ਪੇਖਤ ਊਠਿ ਸਿਧਾਰਾ ॥੨॥
બધાના દેખતાં-દેખતાં જ તે ઉઠીને દુનિયાથી ચાલ્યો જાય છે ॥૨॥
ਊਚ ਤੇ ਊਚ ਤਾ ਕਾ ਦਰਬਾਰਾ ॥
તે પરમાત્માનો દરબાર સર્વોપરી છે.
ਕਈ ਜੰਤ ਬਿਨਾਹਿ ਉਪਾਰਾ ॥੩॥
તેણે કેટલાય જીવોનો નાશ કરી ઉત્પન્ન પણ કર્યા છે ॥૩॥
ਦੂਸਰ ਹੋਆ ਨਾ ਕੋ ਹੋਈ ॥
તેના જેવું સર્વશક્તિમાન ન કોઈ થયું છે અને ન તો કોઈ થશે.
ਜਪਿ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭ ਏਕੋ ਸੋਈ ॥੪॥੧੦॥੧੬॥
હે નાનક! તે એક પ્રભુનું જ જાપ કરતો રહે ॥૪॥૧૦॥૧૬॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਤਾ ਕਉ ਹਉ ਜੀਵਾ ॥
હું તો તેનું સ્મરણ કરીને જ જીવું છું.
ਚਰਣ ਕਮਲ ਤੇਰੇ ਧੋਇ ਧੋਇ ਪੀਵਾ ॥੧॥
હે પ્રભુ! હું તારા સુંદર ચરણ-કમળ ધોઈ-ધોઈને પીવું છું ॥૧॥
ਸੋ ਹਰਿ ਮੇਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
મારો હરિ ખુબ અંતર્યામી છે.
ਭਗਤ ਜਨਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ਸੁਆਮੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે સ્વામી તો ભક્તજનોની સાથે જ રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵਾ ॥
હે પ્રભુ! હું તારું અમૃત નામ સાંભળી સાંભળીને તારું જ ધ્યાન કરતો રહું છું અને
ਆਠ ਪਹਰ ਤੇਰੇ ਗੁਣ ਗਾਵਾ ॥੨॥
આઠ પ્રહર તારું જ ગુણગાન કરતો રહું છું ॥૨॥
ਪੇਖਿ ਪੇਖਿ ਲੀਲਾ ਮਨਿ ਆਨੰਦਾ ॥
તારી અદભૂત લીલા જોઈ-જોઈને મનમાં આનંદ બની રહે છે.
ਗੁਣ ਅਪਾਰ ਪ੍ਰਭ ਪਰਮਾਨੰਦਾ ॥੩॥
હે પરમાનંદ પ્રભુ! તારા ગુણ અપાર છે ॥૩॥
ਜਾ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਕਛੁ ਭਉ ਨ ਬਿਆਪੈ ॥
હે નાનક! જેનું સ્મરણ કરવાથી કોઈ ભય લાગતો નથી,
ਸਦਾ ਸਦਾ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਜਾਪੈ ॥੪॥੧੧॥੧੭॥
હું તો હંમેશા તે હરિને જ જપતો રહું છું ॥૪॥૧૧॥૧૭॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਗੁਰ ਕੈ ਬਚਨਿ ਰਿਦੈ ਧਿਆਨੁ ਧਾਰੀ ॥
ગુરુના વચન દ્વારા હૃદયમાં પરમાત્માનું જ ધ્યાન ધારણ કરું છું.
ਰਸਨਾ ਜਾਪੁ ਜਪਉ ਬਨਵਾਰੀ ॥੧॥
પોતાની જીભથી પરમાત્માનું જાપ જ જપું છું ॥૧॥
ਸਫਲ ਮੂਰਤਿ ਦਰਸਨ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥
તેનું રૂપ ફળદાયક છે, હું તો તેના દર્શન પર બલિહાર છું.
ਚਰਣ ਕਮਲ ਮਨ ਪ੍ਰਾਣ ਅਧਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેના ચરણ-કમળ મારા મન તેમજ પ્રાણોનો આધાર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਨਮ ਮਰਣ ਨਿਵਾਰੀ ॥
સાધુઓની સંગતિમાં મેં જન્મ-મરણનું નિવારણ કરી લીધું છે.
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਥਾ ਸੁਣਿ ਕਰਨ ਅਧਾਰੀ ॥੨॥
કાનોથી હરિની અમૃત કથા સાંભળીને તેને પોતાના જીવનનો આશરો બનાવી લીધો છે ॥૨॥
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਮੋਹ ਤਜਾਰੀ ॥
કામ, ક્રોધ, લોભ તેમજ મોહને છોડી દીધો છે.
ਦ੍ਰਿੜੁ ਨਾਮ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਸੁਚਾਰੀ ॥੩॥
જીવનમાં પરમાત્માનું નામ, દાન, સ્નાન તેમજ શુભ આચરણને દ્રઢ કર્યું છે ॥૩॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਇਹੁ ਤਤੁ ਬੀਚਾਰੀ ॥
હે નાનક! મેં આ તત્વ પર વિચાર કર્યો છે કે
ਰਾਮ ਨਾਮ ਜਪਿ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੀ ॥੪॥੧੨॥੧੮॥
રામનું નામ જપવાથી સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ શકાય છે ॥૪॥૧૨॥૧૮॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਲੋਭਿ ਮੋਹਿ ਮਗਨ ਅਪਰਾਧੀ ॥
અમે નિમ્ન જીવ લોભ તેમજ મોહમાં જ મગ્ન છીએ, અને મોટા ગુનેગાર છીએ,