ਜਗਤ ਉਧਾਰਨ ਸਾਧ ਪ੍ਰਭ ਤਿਨੑ ਲਾਗਹੁ ਪਾਲ ॥
પ્રભુનો સાધુ મહાત્મા જગતનો ઉદ્ધાર કરવામાં સક્ષમ છે, તેથી તેની શરણમાં લાગી જા.
ਮੋ ਕਉ ਦੀਜੈ ਦਾਨੁ ਪ੍ਰਭ ਸੰਤਨ ਪਗ ਰਾਲ ॥੨॥
હે પ્રભુ! મને સંતોની ચરણ-ધૂળનું દાન આપ ॥૨॥
ਉਕਤਿ ਸਿਆਨਪ ਕਛੁ ਨਹੀ ਨਾਹੀ ਕਛੁ ਘਾਲ ॥
મારી પાસે કોઈ વિચાર તેમજ શાણપણ નથી અને ન તો કોઈ સાધના કરી છે.
ਭ੍ਰਮ ਭੈ ਰਾਖਹੁ ਮੋਹ ਤੇ ਕਾਟਹੁ ਜਮ ਜਾਲ ॥੩॥
આથી ભ્રમ, ભય તેમજ મોહથી મારી રક્ષા કર અને યમનો જાળ કાપી દે ॥૩॥
ਬਿਨਉ ਕਰਉ ਕਰੁਣਾਪਤੇ ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ॥
હે કરુણાપતિ, હે પરમપિતા! તું આખા જગતનો પ્રતિપાલક છે.
ਗੁਣ ਗਾਵਉ ਤੇਰੇ ਸਾਧਸੰਗਿ ਨਾਨਕ ਸੁਖ ਸਾਲ ॥੪॥੧੧॥੪੧॥
હે નાનક! હું તારાથી આ જ વિનંતી કરું છું કે હું સાધુની સંગતિમાં સામેલ થઈને તારું ગુણગાન કરતો રહું. આ જ સુખોનું ઘર છે ॥૪॥૧૧॥૪૧॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਕੀਤਾ ਲੋੜਹਿ ਸੋ ਕਰਹਿ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਕਛੁ ਨਾਹਿ ॥
હે પ્રભુ! જે તું ઈચ્છે છે, તે જ કરે છે. સત્ય તો આ જ છે કે તારા વગર કંઈ પણ સંભવ નથી.
ਪਰਤਾਪੁ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰਾ ਦੇਖਿ ਕੈ ਜਮਦੂਤ ਛਡਿ ਜਾਹਿ ॥੧॥
તારો પ્રતાપ જોઈને યમદૂત પણ જીવને છોડી જાય છે ॥૧॥
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਛੂਟੀਐ ਬਿਨਸੈ ਅਹੰਮੇਵ ॥
તારી કૃપાથી જ જીવ બંધનોથી છૂટે છે અને તેનો અહંકાર નાશ થઈ જાય છે.
ਸਰਬ ਕਲਾ ਸਮਰਥ ਪ੍ਰਭ ਪੂਰੇ ਗੁਰਦੇਵ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે સંપૂર્ણ ગુરુદેવ પ્રભુ! તું સર્વકળા સમર્થ છે ॥૧॥વિરામ॥
ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਖੋਜਿਆ ਨਾਮੈ ਬਿਨੁ ਕੂਰੁ ॥
શોધતા-શોધતા મેં આ જ શોધ કરી છે કે નામ સિવાય બીજું બધું જ અસત્ય છે.
ਜੀਵਨ ਸੁਖੁ ਸਭੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਪ੍ਰਭ ਮਨਸਾ ਪੂਰੁ ॥੨॥
જીવનમાં સાચું સુખ સંતોની સંગતિમાં જ મળે છે અને પ્રભુ અમારી દરેક કામના પૂર્ણ કરનાર છે ॥૨॥
ਜਿਤੁ ਜਿਤੁ ਲਾਵਹੁ ਤਿਤੁ ਤਿਤੁ ਲਗਹਿ ਸਿਆਨਪ ਸਭ ਜਾਲੀ ॥
જે-જે કાર્યમાં તું જીવોને લગાવે છે, તે ત્યાં જ લાગી જાય છે, બાકી તેની પોતાની બધી ચતુરાઈઓ બેકાર છે.
ਜਤ ਕਤ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਭਰਪੂਰ ਹਹੁ ਮੇਰੇ ਦੀਨ ਦਇਆਲੀ ॥੩॥
હે દીનદયાળુ! તું દરેક જગ્યાએ સમાયેલ છે ॥૩॥
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤੁਮ ਤੇ ਮਾਗਨਾ ਵਡਭਾਗੀ ਪਾਏ ॥
જીવોએ બધું જ તારાથી જ માંગવાનું છે, પરંતુ ખુશકિસ્મત જ તારાથી પ્રાપ્ત કરે છે.
ਨਾਨਕ ਕੀ ਅਰਦਾਸਿ ਪ੍ਰਭ ਜੀਵਾ ਗੁਨ ਗਾਏ ॥੪॥੧੨॥੪੨॥
હે પ્રભુ! નાનકની એક આ જ પ્રાર્થના છે કે હું તારા ગુણ ગાઈને જીવતો રહું ॥૪॥૧૨॥૪૨॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕੈ ਬਾਸਬੈ ਕਲਮਲ ਸਭਿ ਨਸਨਾ ॥
સંતોની સંગતિમાંથી બધા પાપ નાશ થઈ જાય છે.
ਪ੍ਰਭ ਸੇਤੀ ਰੰਗਿ ਰਾਤਿਆ ਤਾ ਤੇ ਗਰਭਿ ਨ ਗ੍ਰਸਨਾ ॥੧॥
પ્રભુના રંગમાં રંગાવાથી ગર્ભમાં પ્રવેશ થતો નથી ॥૧॥
ਨਾਮੁ ਕਹਤ ਗੋਵਿੰਦ ਕਾ ਸੂਚੀ ਭਈ ਰਸਨਾ ॥
ગોવિંદનું નામ જપવાથી જીભ શુદ્ધ થઈ ગઈ છે,
ਮਨ ਤਨ ਨਿਰਮਲ ਹੋਈ ਹੈ ਗੁਰ ਕਾ ਜਪੁ ਜਪਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુનો કહેલા જાપ જપવાથી મન-શરીર નિર્મળ થઈ ગયું છે ॥૧॥વિરામ॥
ਹਰਿ ਰਸੁ ਚਾਖਤ ਧ੍ਰਾਪਿਆ ਮਨਿ ਰਸੁ ਲੈ ਹਸਨਾ ॥
હરિ-રસ ચાખીને મન ખુબ તૃપ્ત થઈ ગયું છે અને આનો સ્વાદ લઈને મન ખુબ ખુશ રહે છે.
ਬੁਧਿ ਪ੍ਰਗਾਸ ਪ੍ਰਗਟ ਭਈ ਉਲਟਿ ਕਮਲੁ ਬਿਗਸਨਾ ॥੨॥
ઉલ્ટું પડેલું હૃદય ખીલી ગયું છે અને બુદ્ધિમાં જ્ઞાનનો પ્રકાશ થઈ ગયો છે ॥૨॥
ਸੀਤਲ ਸਾਂਤਿ ਸੰਤੋਖੁ ਹੋਇ ਸਭ ਬੂਝੀ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ॥
મનમાં શીતળ, શાંતિ તેમજ સંતોષ ઉત્પન્ન થઈ ગયો છે, જેનાથી બધી તૃષ્ણા ઠરી ગઈ છે.
ਦਹ ਦਿਸ ਧਾਵਤ ਮਿਟਿ ਗਏ ਨਿਰਮਲ ਥਾਨਿ ਬਸਨਾ ॥੩॥
મારા મનની દસેય દિશામાં ભટકવું દૂર થઈ ગયું છે અને હવે આ નિર્મળ સ્થાનમાં વસવા લાગી ગયો છે ॥૩॥
ਰਾਖਨਹਾਰੈ ਰਾਖਿਆ ਭਏ ਭ੍ਰਮ ਭਸਨਾ ॥
સર્વરક્ષક પરમાત્માએ મને બચાવી લીધો છે અને મારા મનના ભ્રમ સળગીને રાખ થઈ ગયા છે.
ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨ ਨਾਨਕ ਸੁਖੀ ਪੇਖਿ ਸਾਧ ਦਰਸਨਾ ॥੪॥੧੩॥੪੩॥
હે નાનક! નામ વિધિને મેળવીને તથા સાધુઓના દર્શન કરીને સુખી થઈ ગયો છું ॥૪॥૧૩॥૪૩॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਪਾਣੀ ਪਖਾ ਪੀਸੁ ਦਾਸ ਕੈ ਤਬ ਹੋਹਿ ਨਿਹਾਲੁ ॥
હે જીવ! પ્રભુનો દાસ સંત-મહાત્મના ઘરે પાણી આપવા, પંખો કરવા તથા લોટ દળવાથી સાચો આનંદ મળી શકે છે.
ਰਾਜ ਮਿਲਖ ਸਿਕਦਾਰੀਆ ਅਗਨੀ ਮਹਿ ਜਾਲੁ ॥੧॥
રાજ્ય, ધન-સંપંત્તિ તેમજ ઉચ્ચાધિકારોની ઇચ્છાને આગમાં સળગાવી દે ॥૧॥
ਸੰਤ ਜਨਾ ਕਾ ਛੋਹਰਾ ਤਿਸੁ ਚਰਣੀ ਲਾਗਿ ॥
જે સંતજનોનો સેવક છે, તેના ચરણોમાં લાગ.
ਮਾਇਆਧਾਰੀ ਛਤ੍ਰਪਤਿ ਤਿਨੑ ਛੋਡਉ ਤਿਆਗਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ધનવાન તેમજ છત્રપતિ રાજાનો સાથ છોડીને તેને ત્યાગી દે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੰਤਨ ਕਾ ਦਾਨਾ ਰੂਖਾ ਸੋ ਸਰਬ ਨਿਧਾਨ ॥
સંતજનોના ઘરની સુકાયેલી રોટલી બધા સુખોનાં ભંડાર સમાન છે,
ਗ੍ਰਿਹਿ ਸਾਕਤ ਛਤੀਹ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤੇ ਬਿਖੂ ਸਮਾਨ ॥੨॥
પરંતુ કોઈ અવિશ્વાસુ નિંદક ઘરના છત્રીસ પ્રકારના વ્યંજન પણ ઝેર સમાન છે ॥૨॥
ਭਗਤ ਜਨਾ ਕਾ ਲੂਗਰਾ ਓਢਿ ਨਗਨ ਨ ਹੋਈ ॥
ભક્તજનોથી મળેલ મામૂલી વસ્ત્ર પહેરીને મનુષ્ય નગ્ન થતો નથી.
ਸਾਕਤ ਸਿਰਪਾਉ ਰੇਸਮੀ ਪਹਿਰਤ ਪਤਿ ਖੋਈ ॥੩॥
પરંતુ અવિશ્વાસુ નિંદકથી મળેલ રેશમી વસ્ત્ર પહેરીને તે પોતાની ઇજ્જત ગુમાવી દે છે ॥૩॥
ਸਾਕਤ ਸਿਉ ਮੁਖਿ ਜੋਰਿਐ ਅਧ ਵੀਚਹੁ ਟੂਟੈ ॥
વિશ્વાસુ નિંદકની સાથે મિત્રતા કરવા તેમજ સંપર્ક વધારવાથી વચ્ચે જ તૂટી જાય છે.
ਹਰਿ ਜਨ ਕੀ ਸੇਵਾ ਜੋ ਕਰੇ ਇਤ ਊਤਹਿ ਛੂਟੈ ॥੪॥
પરંતુ જે પરમાત્માના ભક્તોની સેવા કરે છે, તેનું જન્મ-મરણ જ છુટી જાય છે ॥૪॥
ਸਭ ਕਿਛੁ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਹੀ ਤੇ ਹੋਆ ਆਪਿ ਬਣਤ ਬਣਾਈ ॥
હે પ્રભુ! બધું જ તારા હુકમથી જ ઉત્પન્ન થયું છે અને તે પોતે જ આ રચના કરી છે.
ਦਰਸਨੁ ਭੇਟਤ ਸਾਧ ਕਾ ਨਾਨਕ ਗੁਣ ਗਾਈ ॥੫॥੧੪॥੪੪॥
હે નાનક! હું સાધુનાં દર્શન તેમજ ભેટવાર્તા કરી પ્રભુના જ ગુણ ગાવ છું ॥૫॥૧૪॥૪૪॥