ਨਾਮੇ ਹਰਿ ਕਾ ਦਰਸਨੁ ਭਇਆ ॥੪॥੩॥
તેને પરમાત્માનાં દર્શન પ્રાપ્ત થઈ ગયા ॥૪॥૩॥
ਮੈ ਬਉਰੀ ਮੇਰਾ ਰਾਮੁ ਭਤਾਰੁ ॥
રામ જ મારો પતિ છે, તેની હું દીવાની છું,
ਰਚਿ ਰਚਿ ਤਾ ਕਉ ਕਰਉ ਸਿੰਗਾਰੁ ॥੧॥
તેના માટે હું રુચિર શણગાર કરું છું ॥૧॥
ਭਲੇ ਨਿੰਦਉ ਭਲੇ ਨਿੰਦਉ ਭਲੇ ਨਿੰਦਉ ਲੋਗੁ ॥
હે લોકો! તું જેટલી મરજી નિંદા કરી લો,
ਤਨੁ ਮਨੁ ਰਾਮ ਪਿਆਰੇ ਜੋਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ શરીર-મન બધું પ્રેમાળ પ્રભુ પર બલિહાર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਬਾਦੁ ਬਿਬਾਦੁ ਕਾਹੂ ਸਿਉ ਨ ਕੀਜੈ ॥
કોઈથી વાદ-વિવાદ ન કર અને
ਰਸਨਾ ਰਾਮ ਰਸਾਇਨੁ ਪੀਜੈ ॥੨॥
જીભથી ફક્ત રામ નામરૂપી રસાયણ પી ॥૨॥
ਅਬ ਜੀਅ ਜਾਨਿ ਐਸੀ ਬਨਿ ਆਈ ॥
હવે તો પ્રાણોમાં એવી હાલત બની ગઈ છે કે
ਮਿਲਉ ਗੁਪਾਲ ਨੀਸਾਨੁ ਬਜਾਈ ॥੩॥
ખુશીના ઢોલ વગાડીને પ્રભુથી મળીશ ॥૩॥
ਉਸਤਤਿ ਨਿੰਦਾ ਕਰੈ ਨਰੁ ਕੋਈ ॥
ભલે કોઈ મનુષ્ય વખાણ કરે કે નિંદા કરે,
ਨਾਮੇ ਸ੍ਰੀਰੰਗੁ ਭੇਟਲ ਸੋਈ ॥੪॥੪॥
નામદેવનો પ્રભુથી સાક્ષાત્કાર થઈ જશે ॥૪॥૪॥
ਕਬਹੂ ਖੀਰਿ ਖਾਡ ਘੀਉ ਨ ਭਾਵੈ ॥
સંસારમાં પ્રભુની લીલા થઈ રહી છે, ક્યારેક મનુષ્યને દૂધ-ખીર, ખાંડ તેમજ ઘી સારા લાગતા નથી,
ਕਬਹੂ ਘਰ ਘਰ ਟੂਕ ਮਗਾਵੈ ॥
ક્યારેક નિર્ધન બનાવીને ઘર-ઘરથી રોટલી માંગવામાં લગાવી દે છે,
ਕਬਹੂ ਕੂਰਨੁ ਚਨੇ ਬਿਨਾਵੈ ॥੧॥
ક્યારેક એટલો લાચાર કરી દે છે કે કચરાથી ચણા વીણવે છે ॥૧॥
ਜਿਉ ਰਾਮੁ ਰਾਖੈ ਤਿਉ ਰਹੀਐ ਰੇ ਭਾਈ ॥
હે ભાઈ! જેમ પ્રભુ અમને રાખે છે, તેમ જ રહેવાનું છે.
ਹਰਿ ਕੀ ਮਹਿਮਾ ਕਿਛੁ ਕਥਨੁ ਨ ਜਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરમાત્માની મહિમાનું કથન કરી શકાતું નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਕਬਹੂ ਤੁਰੇ ਤੁਰੰਗ ਨਚਾਵੈ ॥
ક્યારેક એટલો અમીર બનાવી દે છે કે ઝડપી ઘોડા પર નચાવે છે,
ਕਬਹੂ ਪਾਇ ਪਨਹੀਓ ਨ ਪਾਵੈ ॥੨॥
ક્યારેક એટલો ગરીબ કરી દે છે કે પગના ચપ્પલ પણ મળતા નથી ॥૨॥
ਕਬਹੂ ਖਾਟ ਸੁਪੇਦੀ ਸੁਵਾਵੈ ॥
ક્યારેક સફેદ ચાદર વાળી સુંદર ખાટ પર મીઠી ઊંઘ સુવડાવે છે
ਕਬਹੂ ਭੂਮਿ ਪੈਆਰੁ ਨ ਪਾਵੈ ॥੩॥
તો ક્યારેક જમીન પર તણખલું પણ મળતું નથી ॥૩॥
ਭਨਤਿ ਨਾਮਦੇਉ ਇਕੁ ਨਾਮੁ ਨਿਸਤਾਰੈ ॥
નામદેવ કહે છે કે ફક્ત પ્રભુનું નામ જ મોક્ષ દેનારી છે,
ਜਿਹ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤਿਹ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੈ ॥੪॥੫॥
જેને ગુરુ મળી જાય છે, તેને સંસાર- સમુદ્રથી પાર ઉતારી દે છે ॥૪॥૫॥
ਹਸਤ ਖੇਲਤ ਤੇਰੇ ਦੇਹੁਰੇ ਆਇਆ ॥
હે પ્રભુ! ખુશી-ખુશી ફરતા તારા મંદિરમાં દર્શનો માટે આવ્યો હતો.
ਭਗਤਿ ਕਰਤ ਨਾਮਾ ਪਕਰਿ ਉਠਾਇਆ ॥੧॥
પરંતુ આ નામદેવ જ્યારે ભક્તિ કરવા બેઠો તો ત્યાંના બ્રાહ્મણ-પૂજારીઓએ આને પકડીને ઉઠાડી દીધો ॥૧॥
ਹੀਨੜੀ ਜਾਤਿ ਮੇਰੀ ਜਾਦਿਮ ਰਾਇਆ ॥
હે ગોવિંદ! મારી સાથે આવો દુર્વ્યવહાર થયો, મારી જાતિ નાની છે,
ਛੀਪੇ ਕੇ ਜਨਮਿ ਕਾਹੇ ਕਉ ਆਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તો પછી મારો છૂપી જાતિમાં શા માટે જન્મ થયો ॥૧॥
ਲੈ ਕਮਲੀ ਚਲਿਓ ਪਲਟਾਇ ॥
હું પોતાની ચાદર લઈને પાછળ ચાલ્યો ગયો અને
ਦੇਹੁਰੈ ਪਾਛੈ ਬੈਠਾ ਜਾਇ ॥੨॥
મંદિરની પાછળ ભક્તિ માટે જઈને બેસી ગયો ॥૨॥
ਜਿਉ ਜਿਉ ਨਾਮਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਉਚਰੈ ॥
જેમ જેમ નામદેવ પરમાત્માના ગુણોનું ઉચ્ચારણ કરવા લાગ્યો,
ਭਗਤ ਜਨਾਂ ਕਉ ਦੇਹੁਰਾ ਫਿਰੈ ॥੩॥੬॥
ભક્તજનોનું મંદિર ફરી ગયું ॥૩॥૬॥
ਭੈਰਉ ਨਾਮਦੇਉ ਜੀਉ ਘਰੁ ੨
ભૈરઉ નામદેવ જિ ઘર ૨
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਜੈਸੀ ਭੂਖੇ ਪ੍ਰੀਤਿ ਅਨਾਜ ॥
જેમ ભૂખ્યાનો ભોજનથી પ્રેમ હોય છે,
ਤ੍ਰਿਖਾਵੰਤ ਜਲ ਸੇਤੀ ਕਾਜ ॥
તરસ્યાંનો જળથી પ્રેમ હોય છે,
ਜੈਸੀ ਮੂੜ ਕੁਟੰਬ ਪਰਾਇਣ ॥
જેમ મૂર્ખ મનુષ્ય કુટુંબના મોહમાં મોહિત રહે છે,
ਐਸੀ ਨਾਮੇ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਰਾਇਣ ॥੧॥
આમ જ નામદેવનો નારાયણથી પ્રેમ છે ॥૧॥
ਨਾਮੇ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਾਰਾਇਣ ਲਾਗੀ ॥
નામદેવનો નારાયણથી પ્રેમ લાગ્યો તો
ਸਹਜ ਸੁਭਾਇ ਭਇਓ ਬੈਰਾਗੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે સરળ સ્વભાવ જ વૈરાગ્યવાન થઈ ગયો ॥૧॥વિરામ॥
ਜੈਸੀ ਪਰ ਪੁਰਖਾ ਰਤ ਨਾਰੀ ॥
જેમ ચરિત્રહીન નારી પારકા પુરુષોમાં લીન રહે છે,
ਲੋਭੀ ਨਰੁ ਧਨ ਕਾ ਹਿਤਕਾਰੀ ॥
લોભી પુરુષ ધનનો શુભ હિતૈષી હોય છે,
ਕਾਮੀ ਪੁਰਖ ਕਾਮਨੀ ਪਿਆਰੀ ॥
કામી પુરુષને વાસનામાં નારી જ પ્રિય છે,
ਐਸੀ ਨਾਮੇ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮੁਰਾਰੀ ॥੨॥
આવો જ નામદેવનો પ્રભુથી પ્રેમ છે ॥૨॥
ਸਾਈ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਿ ਆਪੇ ਲਾਏ ॥
સાચો પ્રેમ તે જ છે, જેને પરમાત્મા પોતે લગાવે છે.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਦੁਬਿਧਾ ਜਾਏ ॥
ગુરુની કૃપાથી મુશ્કેલી દૂર થઈ જાય છે.
ਕਬਹੁ ਨ ਤੂਟਸਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥
ત્યારે જીવ પ્રભુ પ્રેમમાં લીન રહે છે અને આ પ્રેમ ક્યારેય તૂટતો નથી.
ਨਾਮੇ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ਸਚਿ ਨਾਇ ॥੩॥
તેથી નામદેવે સાચા નામમાં મન લગાવી લીધું છે ॥૩॥
ਜੈਸੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਾਰਿਕ ਅਰੁ ਮਾਤਾ ॥
જેમ માતા અને બાળકનો પ્રેમ હોય છે,
ਐਸਾ ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਮਨੁ ਰਾਤਾ ॥
તેમ પ્રભુ સાથે મન લીન છે.
ਪ੍ਰਣਵੈ ਨਾਮਦੇਉ ਲਾਗੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥
નામદેવ વિનય કરે છે કે એવો પ્રેમ લાગ્યો છે કે
ਗੋਬਿਦੁ ਬਸੈ ਹਮਾਰੈ ਚੀਤਿ ॥੪॥੧॥੭॥
ગોવિંદ અમારા દિલમાં જ રહે છે ॥૪॥૧॥૭॥
ਘਰ ਕੀ ਨਾਰਿ ਤਿਆਗੈ ਅੰਧਾ ॥
પોતાની પત્નીને ત્યાગીને અંધ પુરુષ