ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਦਰਸੁ ਪ੍ਰਭ ਜਾਚੈ ਮਨ ਤਨ ਕੋ ਆਧਾਰ ॥੨॥੭੮॥੧੦੧॥
દાસ નાનક પ્રભુ દર્શન જ ઈચ્છે છે તે જ મન તનનો આશરો છે ॥૨॥૭૮॥૧૦૧॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਮੈਲਾ ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਜੀਉ ॥
પરમાત્માના નામ વગર જીવન ગંદુ છે
ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਭਿ ਸਾਚੈ ਆਪਿ ਭੁਲਾਇਆ ਬਿਖੈ ਠਗਉਰੀ ਪੀਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
વાસ્તવમાં વિકારોની ઠગબુટ્ટી પીવડાવીને સાચા પ્રભુએ પોતે જ તેને ભુલાવી દીધો છે ॥૧॥
ਕੋਟਿ ਜਨਮ ਭ੍ਰਮਤੌ ਬਹੁ ਭਾਂਤੀ ਥਿਤਿ ਨਹੀ ਕਤਹੂ ਪਾਈ ॥
તે અનેક પ્રકારથી કરોડો જન્મ ભટકે છે અને તેને ક્યાંય સ્થિરતા પ્રાપ્ત થતી નથી
ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਹਜਿ ਨ ਭੇਟਿਆ ਸਾਕਤੁ ਆਵੈ ਜਾਈ ॥੧॥
સંપૂર્ણ સદ્દગુરુથી તેનો મેળાપ થતો નથી જેના કારણે શાક્ત જીવન આવતું જતું રહે છે ॥૧॥
ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਪ੍ਰਭ ਸੰਮ੍ਰਿਥ ਦਾਤੇ ਤੁਮ ਪ੍ਰਭ ਅਗਮ ਅਪਾਰ ॥
હે પ્રભુ! તું સમર્થ, દાતા, અગમ્ય, અપાર છે મને બચાવી લે
ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਤੇਰੀ ਸਰਣਾਈ ਭਵਜਲੁ ਉਤਰਿਓ ਪਾਰ ॥੨॥੭੯॥੧੦੨॥
દાસ નાનક તારી શરણમાં સંસાર-સમુદ્રથી પાર ઉતરી ગયા છે ॥૨॥૭૯॥૧૦૨॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਰਮਣ ਕਉ ਰਾਮ ਕੇ ਗੁਣ ਬਾਦ ॥
અર્ચના માટે પરમાત્માનું ભજન સારું છે
ਸਾਧਸੰਗਿ ਧਿਆਈਐ ਪਰਮੇਸਰੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਾ ਕੇ ਸੁਆਦ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સાધુ પુરુષો સાથે પરમાત્માનું અર્ચના કરો તેનો સ્વાદ અમૃતમય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਿਮਰਤ ਏਕੁ ਅਚੁਤ ਅਬਿਨਾਸੀ ਬਿਨਸੇ ਮਾਇਆ ਮਾਦ ॥
અટળ અવિનાશી પ્રભુનું સ્મરણ કરવાથી માયાનો અભિમાન સમાપ્ત થઈ જાય છે
ਸਹਜ ਅਨਦ ਅਨਹਦ ਧੁਨਿ ਬਾਣੀ ਬਹੁਰਿ ਨ ਭਏ ਬਿਖਾਦ ॥੧॥
અનાહદ વાણીની ધ્વનિમાં પરમ આનંદ પ્રાપ્ત થાય છે અને દુઃખ-પીડાનો બીજી વાર સામનો કરવો પડતો નથી ॥૧॥
ਸਨਕਾਦਿਕ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕ ਗਾਵਤ ਗਾਵਤ ਸੁਕ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ॥
સનક-સનંદન, બ્રહ્મા, સુખદેવ, પ્રહલાદ વગેરે બધા પરમાત્માના ગુણ ગાય છે
ਪੀਵਤ ਅਮਿਉ ਮਨੋਹਰ ਹਰਿ ਰਸੁ ਜਪਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਬਿਸਮਾਦ ॥੨॥੮੦॥੧੦੩॥
હે નાનક! અદભુત હરિ રસનું અમૃત જળનું સેવન કરવાથી પરમાનંદ પ્રાપ્ત થાય છે ॥૨॥૮૦॥૧૦૩॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਕੀਨੑੇ ਪਾਪ ਕੇ ਬਹੁ ਕੋਟ ॥
મનુષ્યએ પાપોનો ખુબ મોટો કિલ્લો બનાવ્યો છે
ਦਿਨਸੁ ਰੈਨੀ ਥਕਤ ਨਾਹੀ ਕਤਹਿ ਨਾਹੀ ਛੋਟ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે દિવસ-રાત તેમાં થાકતો નથી અને ન તો ક્યારેય પાપોમાં છૂટ આવે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮਹਾ ਬਜਰ ਬਿਖ ਬਿਆਧੀ ਸਿਰਿ ਉਠਾਈ ਪੋਟ ॥
આ રીતે મનુષ્યએ માથા પર મહાવજ વિષય વિકારોની પોટલી ઉઠાવેલી છે
ਉਘਰਿ ਗਈਆਂ ਖਿਨਹਿ ਭੀਤਰਿ ਜਮਹਿ ਗ੍ਰਾਸੇ ਝੋਟ ॥੧॥
તે પળમાં જ ખુલી જાય છે અને મૃત્યુ તેને પોતાનો શિકાર બનાવી લે છે ॥૧॥
ਪਸੁ ਪਰੇਤ ਉਸਟ ਗਰਧਭ ਅਨਿਕ ਜੋਨੀ ਲੇਟ ॥
ત્યારબાદ મનુષ્ય પશુ-પ્રેત, ઊંટ, ગધેડા વગેરે અનેક યોનિઓમાં આવે છે
ਭਜੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਗੋਬਿੰਦ ਨਾਨਕ ਕਛੁ ਨ ਲਾਗੈ ਫੇਟ ॥੨॥੮੧॥੧੦੪॥
નાનક કહે છે કે હે મનુષ્ય! સાધુ પુરુષોની સાથે પ્રભુનું ભજન કરી લો પછી કોઈ ઇજા થશે નહીં ॥ ૨॥૮૧॥૧૦૪॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਅੰਧੇ ਖਾਵਹਿ ਬਿਸੂ ਕੇ ਗਟਾਕ ॥
આંધળા વ્યક્તિ પાપોનું ઝેર ખાય છે
ਨੈਨ ਸ੍ਰਵਨ ਸਰੀਰੁ ਸਭੁ ਹੁਟਿਓ ਸਾਸੁ ਗਇਓ ਤਤ ਘਾਟ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેમની આંખ, કાન, શરીર બધું નબળું થઈ ગયું છે અને શ્વાસ-તત્વ પણ ઓછું થઈ ગયું છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਨਾਥ ਰਞਾਣਿ ਉਦਰੁ ਲੇ ਪੋਖਹਿ ਮਾਇਆ ਗਈਆ ਹਾਟਿ ॥
ગરીબોને કષ્ટ પહોંચાડીને પોતાનું પેટ ભરે છે પરંતુ આવી સંપત્તિ પણ અંતે સાથ છોડી જાય છે
ਕਿਲਬਿਖ ਕਰਤ ਕਰਤ ਪਛੁਤਾਵਹਿ ਕਬਹੁ ਨ ਸਾਕਹਿ ਛਾਂਟਿ ॥੧॥
આ રીતે આખી ઉંમર પાપ કરતા-કરતા પસ્તાય છે પરંતું પાપ-ધનનો ક્યારેય સાથ છોડતા નથી ॥૧॥
ਨਿੰਦਕੁ ਜਮਦੂਤੀ ਆਇ ਸੰਘਾਰਿਓ ਦੇਵਹਿ ਮੂੰਡ ਉਪਰਿ ਮਟਾਕ ॥
નિંદકને યમદૂત આવીને મારી નાખે છે અને માથાથી પછાડે છે
ਨਾਨਕ ਆਪਨ ਕਟਾਰੀ ਆਪਸ ਕਉ ਲਾਈ ਮਨੁ ਅਪਨਾ ਕੀਨੋ ਫਾਟ ॥੨॥੮੨॥੧੦੫॥
હે નાનક! વ્યક્તિ પોતાના પાપોની કટારી પોતાના ઉપર મારે છે અને પોતાના મનને ઈજાગ્રસ્ત કરે છે ॥૨॥૮૨॥૧૦૫॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਟੂਟੀ ਨਿੰਦਕ ਕੀ ਅਧ ਬੀਚ ॥
નિંદક લોકોની અધવચ્ચે જ જીવન દોરી તૂટી જાય છે
ਜਨ ਕਾ ਰਾਖਾ ਆਪਿ ਸੁਆਮੀ ਬੇਮੁਖ ਕਉ ਆਇ ਪਹੂਚੀ ਮੀਚ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ભક્તોને બચાવવાળો પોતે માલિક છે પરંતુ વિમુખ જીવ પાસે મૃત્યુ આવી પહોંચે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਉਸ ਕਾ ਕਹਿਆ ਕੋਇ ਨ ਸੁਣਈ ਕਹੀ ਨ ਬੈਸਣੁ ਪਾਵੈ ॥
તેની ફરિયાદ કોઈ સાંભળતું નથી અને તે ક્યાંય આશરો મેળવો નથી
ਈਹਾਂ ਦੁਖੁ ਆਗੈ ਨਰਕੁ ਭੁੰਚੈ ਬਹੁ ਜੋਨੀ ਭਰਮਾਵੈ ॥੧॥
અહીં દુઃખી રહે છે આગળ નર્ક ભોગવે છે આ રીતે અનેક યોનિઓમાં ભટકતો રહે છે ॥૧॥
ਪ੍ਰਗਟੁ ਭਇਆ ਖੰਡੀ ਬ੍ਰਹਮੰਡੀ ਕੀਤਾ ਅਪਣਾ ਪਾਇਆ ॥
એવો વ્યક્તિ દુનિયામાં પ્રખ્યાત થઈ જાય છે અને પોતાના કરેલા કર્મોનું જ ફળ ભોગવે છે
ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਨਿਰਭਉ ਕਰਤੇ ਕੀ ਅਨਦ ਮੰਗਲ ਗੁਣ ਗਾਇਆ ॥੨॥੮੩॥੧੦੬॥
હે નાનક! કોઈ ડર વગર કર્તાની શરણમાં આવો અને આનંદ મંગળથી તેનું ગુણાનુવાદ કરો ॥૨॥૮૩॥૧૦૬॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સારંગ મહેલ ૫॥
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਚਲਤ ਬਹੁ ਪਰਕਾਰਿ ॥
તૃષ્ણા ઘણા પ્રકારથી ચાલે છે