ਬਿਖਿਆਸਕਤ ਰਹਿਓ ਨਿਸਿ ਬਾਸੁਰ ਕੀਨੋ ਅਪਨੋ ਭਾਇਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
દિવસ-રાત વિષય-વિકારોમાં આસક્ત રહીને પોતાની મનમરજી કરતા રહ્યા ॥૧॥વિરામ॥
ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਸੁਨਿਓ ਨਹਿ ਕਾਨਨਿ ਪਰ ਦਾਰਾ ਲਪਟਾਇਓ ॥
ગુરુના ઉપદેશને કાન લગાવીને સાંભળ્યું નહીં અને પારકી નારીમાં જ લપેટાયેલા રહ્યા
ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਕਾਰਨਿ ਬਹੁ ਧਾਵਤ ਸਮਝਿਓ ਨਹ ਸਮਝਾਇਓ ॥੧॥
પારકી નિંદાના લીધે ખુબ દોડાદોડી કરી પરંતુ સારી સમજાવવા છતાં પણ સમજી શક્યા નહીં ॥૧॥
ਕਹਾ ਕਹਉ ਮੈ ਅਪੁਨੀ ਕਰਨੀ ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਓ ॥
હું પોતાના કર્મ કઈ રીતે કહું કે આ જન્મ કઈ રીતે ગુમાવી દીધો છે
ਕਹਿ ਨਾਨਕ ਸਭ ਅਉਗਨ ਮੋ ਮਹਿ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਸਰਨਾਇਓ ॥੨॥੪॥੩॥੧੩॥੧੩੯॥੪॥੧੫੯॥
નાનક કહે છે કે હે પ્રભુ! મારામાં અવગુણ જ અવગુણ છે પોતાની શરણમાં બચાવી લો ॥૨॥૪॥૩॥૧૩॥૧૩૯॥૪॥૧૫૯॥
ਰਾਗੁ ਸਾਰੰਗ ਅਸਟਪਦੀਆ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧
રાગ સારંગ અષ્ટપદી મહેલ ૧ ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਕਿਉ ਜੀਵਾ ਮੇਰੀ ਮਾਈ ॥
હે માતા! પ્રભુ વગર મારુ જીવવું અસંભવ છે
ਜੈ ਜਗਦੀਸ ਤੇਰਾ ਜਸੁ ਜਾਚਉ ਮੈ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਰਹਨੁ ਨ ਜਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે જગદીશ્વર! તારી જય છે તારો જ યશ ઈચ્છું છું તારા વગર મારાથી રહી શકાતું નથી ॥૧॥ વિરામ॥
ਹਰਿ ਕੀ ਪਿਆਸ ਪਿਆਸੀ ਕਾਮਨਿ ਦੇਖਉ ਰੈਨਿ ਸਬਾਈ ॥
પ્રભુ-મેળાપની તરસમાં હું તરસી સ્ત્રી આખી રાત તેનો જ રસ્તો જોઉં છું
ਸ੍ਰੀਧਰ ਨਾਥ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਲੀਨਾ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਨੈ ਪੀਰ ਪਰਾਈ ॥੧॥
તે નાથે મારુ મન વશમાં કરી લીધું છે અને તે પ્રભુ જ મારા હૃદયની પીડા જાણે છે ॥૧॥
ਗਣਤ ਸਰੀਰਿ ਪੀਰ ਹੈ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਹਰਿ ਪਾਂਈ ॥
પ્રભુ વગર આ શરીર પીડાથી ભરેલું છે અને ગુરુના ઉપદેશથી જ પ્રભુને મેળવી શકાય છે
ਹੋਹੁ ਦਇਆਲ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਹਰਿ ਜੀਉ ਹਰਿ ਸਿਉ ਰਹਾਂ ਸਮਾਈ ॥੨॥
હે પ્રભુ! દયાળુ થઈને મારા પર કૃપા કરો તેથી હું તારામાં જ જોડાઈ જાઉં ॥૨॥
ਐਸੀ ਰਵਤ ਰਵਹੁ ਮਨ ਮੇਰੇ ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਈ ॥
હે મન! આ જ કાર્ય કરો કે પરમાત્માના ચરણોમાં મન લાગેલું રહે
ਬਿਸਮ ਭਏ ਗੁਣ ਗਾਇ ਮਨੋਹਰ ਨਿਰਭਉ ਸਹਜਿ ਸਮਾਈ ॥੩॥
તેના મનોહર ગુણ ગાયને અમે આનંદથી આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા અને આધ્યાત્મિક પ્રભુમાં લીન થઈ ગયા ॥૩॥
ਹਿਰਦੈ ਨਾਮੁ ਸਦਾ ਧੁਨਿ ਨਿਹਚਲ ਘਟੈ ਨ ਕੀਮਤਿ ਪਾਈ ॥
આ હૃદયમાં હંમેશા હરિ-નામની નિશ્ચલ ધ્વનિ વાગતી રહે છે જે ન તો ઘટે છે અને તેની મહત્વતા અવર્ણીય છે
ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਸਭੁ ਕੋਈ ਨਿਰਧਨੁ ਸਤਿਗੁਰਿ ਬੂਝ ਬੁਝਾਈ ॥੪॥
સાચા ગુરુએ તફાવત કહ્યો છે કે હરિ-નામ વગર પ્રત્યેક વ્યક્તિ નિર્ધન છે ॥૪॥
ਪ੍ਰੀਤਮ ਪ੍ਰਾਨ ਭਏ ਸੁਨਿ ਸਜਨੀ ਦੂਤ ਮੁਏ ਬਿਖੁ ਖਾਈ ॥
હે સજની! થોડું સાંભળો પ્રિયતમ પ્રાણ મારા થઈ ગયા છે અને કામાદિક વિકાર ઝેર ખાઈને સમાપ્ત થઈ ગયા છે
ਜਬ ਕੀ ਉਪਜੀ ਤਬ ਕੀ ਤੈਸੀ ਰੰਗੁਲ ਭਈ ਮਨਿ ਭਾਈ ॥੫॥
જ્યારથી પ્રેમ ઉત્પન્ન થયો છે તે એટલો જ છે અને મારુ મન તેના પ્રેમમાં આસક્ત છે ॥૫॥
ਸਹਜ ਸਮਾਧਿ ਸਦਾ ਲਿਵ ਹਰਿ ਸਿਉ ਜੀਵਾਂ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਈ ॥
આધ્યાત્મિક સ્વાભાવિક પરમાત્માથી મારી લગન લાગી ગઈ છે અને તેના ગુણ ગાયને જીવી રહી છું
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਰਤਾ ਬੈਰਾਗੀ ਨਿਜ ਘਰਿ ਤਾੜੀ ਲਾਈ ॥੬॥
ગુરુના ઉપદેશમાં લીન થઈને વૈરાગ્યવાન થઈ ગઈ છું અને સાચા ઘરમાં જ ધ્યાન લગાડેલું છે ॥૬॥
ਸੁਧ ਰਸ ਨਾਮੁ ਮਹਾ ਰਸੁ ਮੀਠਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਤਤੁ ਗੁਸਾਂਈਂ ॥
અમૃતમય હરિ-નામ જ મને મીઠું મહારસ લાગ્યું છે અને અંતર્મનમાં જ માલિક પ્રાપ્ત થઈ ગયા છે
ਤਹ ਹੀ ਮਨੁ ਜਹ ਹੀ ਤੈ ਰਾਖਿਆ ਐਸੀ ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਈ ॥੭॥
ગુરુથી એવી શિક્ષા પ્રાપ્ત કરી છે કે જ્યાં મનને ટકાવ્યું હતું, ત્યાં જ ટકેલું છે ॥૭॥
ਸਨਕ ਸਨਾਦਿ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿ ਇੰਦ੍ਰਾਦਿਕ ਭਗਤਿ ਰਤੇ ਬਨਿ ਆਈ ॥
સનક-સનંદન, બ્રહ્મા, ઇન્દ્ર વગેરે પરમાત્માની ભક્તિમાં લીન થઈને સફળ થયા
ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਘਰੀ ਨ ਜੀਵਾਂ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਵਡਾਈ ॥੮॥੧॥
ગુરુ નાનક ફરમાવે છે કે પરમાત્મા વગર એક ક્ષણ પણ જીવવું મુશ્કેલ છે કારણ કે પરમાત્માના નામમાં જ બધી મહાનતા છે ॥૮॥૧॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੧ ॥
સારંગ મહેલ ૧॥
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਕਿਉ ਧੀਰੈ ਮਨੁ ਮੇਰਾ ॥
પરમાત્મા વગર મારા મનને કઈ રીતે ધૈર્ય થઈ શકે છે?
ਕੋਟਿ ਕਲਪ ਕੇ ਦੂਖ ਬਿਨਾਸਨ ਸਾਚੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇ ਨਿਬੇਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે કરોડો કલ્પોના દુઃખોને દૂર કરનાર છે અને સત્યમાં વિશ્વાસ કરીને જ નિર્ણય કરું છું ॥૧॥વિરામ॥
ਕ੍ਰੋਧੁ ਨਿਵਾਰਿ ਜਲੇ ਹਉ ਮਮਤਾ ਪ੍ਰੇਮੁ ਸਦਾ ਨਉ ਰੰਗੀ ॥
ક્રોધનું નિવારણ થયું તો અહમ-ભાવના તેમજ મમત્વ અળગી ગયું અને મનમાં નવરંગ પ્રેમ વસી ગયો છે
ਅਨਭਉ ਬਿਸਰਿ ਗਏ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਚਿਆ ਹਰਿ ਨਿਰਮਾਇਲੁ ਸੰਗੀ ॥੧॥
પ્રભુની પાસે પ્રાર્થના કરી તો બધા ભય દૂર થઈ ગયા હવે નિર્મળ પ્રભુ સાથે જ રહે છે ॥૧॥
ਚੰਚਲ ਮਤਿ ਤਿਆਗਿ ਭਉ ਭੰਜਨੁ ਪਾਇਆ ਏਕ ਸਬਦਿ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ॥
એક શબ્દમાં લગન લગાડી તો ચંચળ બુદ્ધિ છોડી દીધી આ રીતે ભય નાશક પ્રભુને મેળવી લીધા છે
ਹਰਿ ਰਸੁ ਚਾਖਿ ਤ੍ਰਿਖਾ ਨਿਵਾਰੀ ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਲਏ ਬਡਭਾਗੀ ॥੨॥
હરિ-નામ રસને ચાખીને પોતાની તરસ ઠારી લીધી અને અહોભાગ્યથી પરમાત્માથી મેળાપ થઈ ગયો ॥૨॥
ਅਭਰਤ ਸਿੰਚਿ ਭਏ ਸੁਭਰ ਸਰ ਗੁਰਮਤਿ ਸਾਚੁ ਨਿਹਾਲਾ ॥
ખાલી પડેલું મન રૂપી સરોવર સંપૂર્ણપણે ભરાઈ ગયું છે અને ગુરુની શિક્ષાથી પરમ સત્યને જોઈને રાહત મળી ગઈ છે