ਮਨਮੁਖ ਦੂਜੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ਨਾ ਬੂਝਹਿ ਵੀਚਾਰਾ ॥੭॥
મનના મત અનુસાર ચાલવાવાળા દ્વૈતભાવમાં પડીને ભ્રમમાં ભટકતા રહે છે અને આ તથ્યને સમજતા નથી ॥૭॥
ਆਪੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੇ ਦੇਵੈ ਆਪੇ ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ॥
પરમાત્મા જ ગુરુ છે દેવાવાળા પણ પોતે જ છે અને તે પોતે જ જગત લીલા કરીને જોવે છે
ਨਾਨਕ ਸੇ ਜਨ ਥਾਇ ਪਏ ਹੈ ਜਿਨ ਕੀ ਪਤਿ ਪਾਵੈ ਲੇਖੈ ॥੮॥੩॥
નાનક ફરમાવે છે કે તે વ્યક્તિ સફળ થાય છે જેને લોક-પરલોકમાં સન્માન મળે છે ॥૮॥૩॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ਅਸਟਪਦੀਆ ਘਰੁ ੧
સારંગ મહેલ ૫ અષ્ટપદી ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਗੁਸਾਈਂ ਪਰਤਾਪੁ ਤੁਹਾਰੋ ਡੀਠਾ ॥
હે માલિક! મેં તારી મહિમા જોઈ છે
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨ ਉਪਾਇ ਸਮਾਵਨ ਸਗਲ ਛਤ੍ਰਪਤਿ ਬੀਠਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તું સર્વકર્તા છે, જીવોને ઉત્પન્ન કરવા તેમજ નાશ કરવાવાળા છે સર્વશક્તિમાન છે અને આખા સંસારમાં બાદશાહની જેમ વિરાજમાન છે ॥૧॥વિરામ॥
ਰਾਣਾ ਰਾਉ ਰਾਜ ਭਏ ਰੰਕਾ ਉਨਿ ਝੂਠੇ ਕਹਣੁ ਕਹਾਇਓ ॥
દુનિયાવી રાણા, રાવ તેમજ રાજા તો પળમાં કંગાળ થઈ જાય છે અને તેના દવાઓ પણ અસત્ય સિદ્ધ થાય છે
ਹਮਰਾ ਰਾਜਨੁ ਸਦਾ ਸਲਾਮਤਿ ਤਾ ਕੋ ਸਗਲ ਘਟਾ ਜਸੁ ਗਾਇਓ ॥੧॥
પરંતુ અમારા રાજન હંમેશા શાશ્વત છે આખી દુનિયા તેનું જ યશોગાન કરે છે ॥૧॥
ਉਪਮਾ ਸੁਨਹੁ ਰਾਜਨ ਕੀ ਸੰਤਹੁ ਕਹਤ ਜੇਤ ਪਾਹੂਚਾ ॥
હે ભક્તજનો! મારા રાજન પ્રભુની કીર્તિ સાંભળો પોતાની સમર્થ અનુસાર વર્ણન કરે છે
ਬੇਸੁਮਾਰ ਵਡ ਸਾਹ ਦਾਤਾਰਾ ਊਚੇ ਹੀ ਤੇ ਊਚਾ ॥੨॥
તે અગણિત છે, બધાથી મોટો બાદશાહ, દેવાવાળો અને ઉચ્ચાથી પણ ઉચ્ચો છે ॥૨॥
ਪਵਨਿ ਪਰੋਇਓ ਸਗਲ ਅਕਾਰਾ ਪਾਵਕ ਕਾਸਟ ਸੰਗੇ ॥
તેણે આખા આકારને પ્રાણરૂપી વાયુથી પરોવાયેલો છે અને અગ્નિ લાકડીમાં સ્થિત કરેલી છે
ਨੀਰੁ ਧਰਣਿ ਕਰਿ ਰਾਖੇ ਏਕਤ ਕੋਇ ਨ ਕਿਸ ਹੀ ਸੰਗੇ ॥੩॥
પાણી અને પૃથ્વીને એક સ્થાન પર જ રાખેલા છે તો પણ કોઈની સાથે નથી ॥૩॥
ਘਟਿ ਘਟਿ ਕਥਾ ਰਾਜਨ ਕੀ ਚਾਲੈ ਘਰਿ ਘਰਿ ਤੁਝਹਿ ਉਮਾਹਾ ॥
દરેક ઘરમાં મારા રાજન પ્રભુની કથા ચાલી રહી છે અને દરેક હૃદયમાં તેને મેળવવાનો ઉમંગ છે
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭਿ ਪਾਛੈ ਕਰਿਆ ਪ੍ਰਥਮੇ ਰਿਜਕੁ ਸਮਾਹਾ ॥੪॥
વાહ! શું સરસ છે? તે જીવોને ઉત્પન્ન કર્યા પહેલા જ તેની રોજી-રોટીની વ્યવસ્થા કરી દે છે ॥૪॥
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰਣਾ ਸੁ ਆਪੇ ਕਰਣਾ ਮਸਲਤਿ ਕਾਹੂ ਦੀਨੑੀ ॥
જે કંઈ કરે છે તે પોતાની મરજીથી કરે છે અને કોઈ તેને સલાહ આપતું નથી
ਅਨਿਕ ਜਤਨ ਕਰਿ ਕਰਹ ਦਿਖਾਏ ਸਾਚੀ ਸਾਖੀ ਚੀਨੑੀ ॥੫॥
અમે લોકો અનેક પ્રયત્ન કરીને દેખાડો કરે છે પરંતુ સાચી શિક્ષાથી તથ્યની સમજ થાય છે ॥૫॥
ਹਰਿ ਭਗਤਾ ਕਰਿ ਰਾਖੇ ਅਪਨੇ ਦੀਨੀ ਨਾਮੁ ਵਡਾਈ ॥
હરિએ પોતાના ભક્તોની હંમેશા રક્ષા કરી છે અને નામ દઈને કીર્તિ પ્રદાન કરી છે
ਜਿਨਿ ਜਿਨਿ ਕਰੀ ਅਵਗਿਆ ਜਨ ਕੀ ਤੇ ਤੈਂ ਦੀਏ ਰੁੜ੍ਹ੍ਹਾਈ ॥੬॥
જેને-જેને ભક્તોનું અપમાન કર્યું છે હે હરિ! તે તેને સમાપ્ત કરી દીધા છે ॥૬॥
ਮੁਕਤਿ ਭਏ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕਰਿ ਤਿਨ ਕੇ ਅਵਗਨ ਸਭਿ ਪਰਹਰਿਆ ॥
જે સાધુ-પુરુષની સંગતમાં મુક્તિ મેળવી ગયા તેના બધા અવગુણ સમાપ્ત કરી દીધા છે
ਤਿਨ ਕਉ ਦੇਖਿ ਭਏ ਕਿਰਪਾਲਾ ਤਿਨ ਭਵ ਸਾਗਰੁ ਤਰਿਆ ॥੭॥
તેને જોઈને તું કૃપાળુ થઈ ગયો છે અને તેને સંસાર-સમુદ્રથી પાર ઉતારી દીધા છે ॥૭॥
ਹਮ ਨਾਨੑੇ ਨੀਚ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹੇ ਬਡ ਸਾਹਿਬ ਕੁਦਰਤਿ ਕਉਣ ਬੀਚਾਰਾ ॥
અમે ખુબ તુચ્છ તેમજ નીચ છે હે માલિક! તું મહાન છે અમારી એટલી હેસિયત નથી કે તારી શક્તિ પર વિચાર કરી શકીએ?
ਮਨੁ ਤਨੁ ਸੀਤਲੁ ਗੁਰ ਦਰਸ ਦੇਖੇ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰਾ ॥੮॥੧॥
નાનકનું કહેવું છે કે ગુરુના દર્શનોથી મન તન શીતળ થઈ ગયું છે અને હરિ-નામ જ મારો આશરો છે ॥૮॥૧॥
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ਅਸਟਪਦੀ ਘਰੁ ੬
સારંગ મહેલ ૫ અષ્ટપદી ઘર ૩
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਅਗਮ ਅਗਾਧਿ ਸੁਨਹੁ ਜਨ ਕਥਾ ॥
હે જિજ્ઞાસુઓ! અગમ્ય અસીમ કથા સાંભળો
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਕੀ ਅਚਰਜ ਸਭਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરબ્રહ્મની સૃષ્ટિ રૂપી સભા આશ્ચર્યજનક છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਦਾ ਸਦਾ ਸਤਿਗੁਰ ਨਮਸਕਾਰ ॥
સદ્દગુરુને અમારા હંમેશા પ્રણામ છે
ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਗੁਨ ਗਾਇ ਅਪਾਰ ॥
કારણ કે ગુરુની કૃપાથી પ્રભુનું ગુણગાન કર્યું છે
ਮਨ ਭੀਤਰਿ ਹੋਵੈ ਪਰਗਾਸੁ ॥
તેનાથી મનમાં આલોક થાય છે
ਗਿਆਨ ਅੰਜਨੁ ਅਗਿਆਨ ਬਿਨਾਸੁ ॥੧॥
જ્ઞાનનો સુરમો લગાડીને અજ્ઞાન નષ્ટ થઈ જાય છે ॥૧॥
ਮਿਤਿ ਨਾਹੀ ਜਾ ਕਾ ਬਿਸਥਾਰੁ ॥
તેના ફેલાવાની કોઈ સીમા નથી
ਸੋਭਾ ਤਾ ਕੀ ਅਪਰ ਅਪਾਰ ॥
તેની શોભા અપરંપાર છે
ਅਨਿਕ ਰੰਗ ਜਾ ਕੇ ਗਨੇ ਨ ਜਾਹਿ ॥
તેના અનેક રંગ છે જેની ગણના કરી શકાતી નથી
ਸੋਗ ਹਰਖ ਦੁਹਹੂ ਮਹਿ ਨਾਹਿ ॥੨॥
તે ખુશી તેમજ ગમ બંનેથી રહિત છે ॥૨॥
ਅਨਿਕ ਬ੍ਰਹਮੇ ਜਾ ਕੇ ਬੇਦ ਧੁਨਿ ਕਰਹਿ ॥
અનેક બ્રહ્મા વેદોની ધ્વનિમાં તેની પ્રશંસા ગાય રહ્યા છે
ਅਨਿਕ ਮਹੇਸ ਬੈਸਿ ਧਿਆਨੁ ਧਰਹਿ ॥
અનેકાનેક શિવશંકર બેસીને તેના ધ્યાનમાં નિમગ્ન છે