ਭਗਤਿ ਨਿਰਾਲੀ ਅਲਾਹ ਦੀ ਜਾਪੈ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ ॥ ગુરુના શબ્દના વિચારની કૃપાથી આ સમજ આવી જાય છે કે પરમાત્માની ભક્તિ અનન્ય જ કૃપા દેનારી છે. ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਹਿਰਦੈ ਵਸੈ ਭੈ ਭਗਤੀ ਨਾਮਿ ਸਵਾਰਿ ॥੯॥੧੪॥੩੬॥ હે નાનક! જે મનુષ્યના હૃદયમાં પ્રભુનું નામ આવી વસે છે પ્રભુની ભક્તિ તેને પ્રભુના ડર-અદબમાં રાખીને પ્રભુના નામમાં જોડી રાખીને તેના
ਸਹਜੇ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਗਿਆਨੁ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥੧॥ જેની કૃપાથી આધ્યાત્મિક સ્થિરતામાં ટકીને હરિ-નામનું સ્મરણ કરી શકાય છે અને અંદર આધ્યાત્મિક જીવનની સમજ અંકુરિત થઈ જાય છે ॥૧॥ ਏ ਮਨ ਮਤ ਜਾਣਹਿ ਹਰਿ ਦੂਰਿ ਹੈ ਸਦਾ ਵੇਖੁ ਹਦੂਰਿ ॥ હે મન! ક્યાંક આ ના સમજી લેતું કે પરમાત્મા તારાથી દૂર વસે છે તેને હંમેશા પોતાની આજુબાજુ
ਘਰ ਹੀ ਸੋ ਪਿਰੁ ਪਾਇਆ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥੧॥ હંમેશા સ્થિર હરિની મહિમાવાળા ગુરુ-શબ્દ દ્વારા પ્રભુના ગુણોને વિચારીને તેણે પ્રભુ પતિને પોતાના હૃદય ઘરમાં જ મેળવી લીધો ॥૧॥ ਅਵਗਣ ਗੁਣੀ ਬਖਸਾਇਆ ਹਰਿ ਸਿਉ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥ જે જીવ-સ્ત્રીએ પરમાત્માના ચરણોમાં ધ્યાન જોડી લીધુ તેણે પોતાના પહેલા કરેલ અવગુણ ગુણોની કૃપાથી બક્ષાવી લીધા ਹਰਿ ਵਰੁ ਪਾਇਆ
ਏ ਮਨ ਰੂੜ੍ਹ੍ਹੇ ਰੰਗੁਲੇ ਤੂੰ ਸਚਾ ਰੰਗੁ ਚੜਾਇ ॥ હે સોહામણા મન! હે રંગીલા મન! તું પોતાના પર હંમેશા કાયમ રહેનાર નામ-રંગ ચઢાવ. ਰੂੜੀ ਬਾਣੀ ਜੇ ਰਪੈ ਨਾ ਇਹੁ ਰੰਗੁ ਲਹੈ ਨ ਜਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ હે ભાઈ! જો આ મન સોહામણી વાણીથી રંગાઈ જાય તો આનો આ રંગ ક્યારેય ઉતરતો નથી ક્યારેય દૂર થતો
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੩ ॥ આશા મહેલ ૩॥ ਆਪੈ ਆਪੁ ਪਛਾਣਿਆ ਸਾਦੁ ਮੀਠਾ ਭਾਈ ॥ હે ભાઈ! પરમાત્માનું નામ-રસ ચાખવાથી મનુષ્ય પોતાના જ આધ્યાત્મિક જીવનને શોધવા લાગી જાય છે અને આ રીતે નામ-રસનો સ્વાદ મીઠો આવવા લાગી પડે છે. ਹਰਿ ਰਸਿ ਚਾਖਿਐ ਮੁਕਤੁ ਭਏ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹਾ ਸਾਚੋ ਭਾਈ ॥੧॥ નામ-રસની કૃપાથી જેને હંમેશા-સ્થિર રહેનાર પરમાત્મા પ્રેમાળ લાગવા
ਆਪਣੈ ਹਥਿ ਵਡਿਆਈਆ ਦੇ ਨਾਮੇ ਲਾਏ ॥ હે ભાઈ! બધી મહાનતાઓ પરમાત્માના પોતાના હાથમાં છે તે પોતે જ આદર બક્ષીને જીવને પોતાના નામમાં જોડે છે. ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਵਡਿਆਈ ਪਾਏ ॥੮॥੪॥੨੬॥ નાનક કહે છે, જે મનુષ્યના મનમાં તેનો નામ ખજાનો આવી વસે છે તે મનુષ્ય લોક-પરલોકમાં આદર-માન મેળવે છે ॥૮॥૪॥૨૬॥ ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੩
ਨਾਮੇ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਅਗਨਿ ਬੁਝੈ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਤਿਸੈ ਰਜਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ હે ભાઈ! માયાની તૃષ્ણાની આગ પરમાત્માના નામથી જ ઓલવાય છે અને આ નામ ગુરુ દ્વારા એ પ્રભુની રજા પ્રમાણે જ મળે છે.॥૧॥વિરામ॥ ਕਲਿ ਕੀਰਤਿ ਸਬਦੁ ਪਛਾਨੁ ॥ હે ભાઈ! આ વિકાર-ગ્રસિત જગતમાં પરમાત્માની મહિમા કરતો રહે ગુરુના શબ્દથી જાણ-ઓળખાણ બનાવી રાખ. ਏਹਾ ਭਗਤਿ ਚੂਕੈ
ਤਾ ਕੇ ਰੂਪ ਨ ਜਾਹੀ ਲਖਣੇ ਕਿਆ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵੀਚਾਰੀ ॥੨॥ હે ભાઈ! એ પરમાત્માના અનેક રૂપોનું વર્ણન કરી શકાતું નથી હું શું કહીને એના વિશે વિચાર મુકું? ॥૧॥ ਤੀਨਿ ਗੁਣਾ ਤੇਰੇ ਜੁਗ ਹੀ ਅੰਤਰਿ ਚਾਰੇ ਤੇਰੀਆ ਖਾਣੀ ॥ હે પ્રભુ! આ દુનિયામાં માયાના ત્રણ ગુણો તારા જ સર્જન કરેલા છે દુનિયાના સર્જનના ચારેય સ્ત્રોત
ਜਉ ਲਗੁ ਜੀਉ ਪਰਾਣ ਸਚੁ ਧਿਆਈਐ ॥જ્યાં સુધી શરીરમાં જીવાત્મા છે શ્વાસ છે ત્યાં સુધી સદાય કાયમ રહેવાવાળા પ્રભુનું સ્મરણ કરવું જોઈએ, ਲਾਹਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ਮਿਲੈ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥જે સ્મરણ કરે છે એને પ્રભુના ગુણ ગાઈને મહિમા કરીને આધ્યાત્મિક આનંદરૂપી લાભ મળે છે. ॥૧॥વિરામ॥ ਸਚੀ ਤੇਰੀ ਕਾਰ ਦੇਹਿ ਦਇਆਲ ਤੂੰ ॥હે
ਜੇਹੀ ਸੇਵ ਕਰਾਈਐ ਕਰਣੀ ਭੀ ਸਾਈ ॥ પરંતુ જીવોના વશમાં પણ શું? પ્રભુએ જે કામમાં જીવોને લગાડવા છે જીવો પણ એ જ કામમાં લાગશે, ਆਪਿ ਕਰੇ ਕਿਸੁ ਆਖੀਐ ਵੇਖੈ ਵਡਿਆਈ ॥੭॥ પરમાત્મા સ્વયં જ સૃષ્ટિની રચના કરીને સ્વયં જ એની સંભાળ લે છે એ એની પોતાની જ મહાનતા છે એના વગર બીજા કોઈ પાસે પ્રાર્થના