ਆਪ ਹੀ ਧਾਰਨ ਧਾਰੇ ਕੁਦਰਤਿ ਹੈ ਦੇਖਾਰੇ ਬਰਨੁ ਚਿਹਨੁ ਨਾਹੀ ਮੁਖ ਨ ਮਸਾਰੇ ॥પોતે આખા જગતને આશ્રય આપે છે, પોતાનો સ્વભાવ બતાવે છે, છતાં પણ રંગ, રૂપ, રંગ, ચિત્ર, મુખથી અલગ છે. ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਭਗਤੁ ਦਰਿ ਤੁਲਿ ਬ੍ਰਹਮ ਸਮਸਰਿ ਏਕ ਜੀਹ ਕਿਆ ਬਖਾਨੈ ॥ગુરુ નાનક કહે છે – જે ભક્ત પ્રભુના દરબારમાં પ્રભુરૂપ બની ગયેલા
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે બધી જગ્યાએ વ્યાપ્ત છે ભય રહિત છે વેર હિત છે જેનું સ્વરૂપ કાળથી પરે છે, જે યોનિઓમાં નથી ભટકતો જેનો પ્રકાશ તેની મેળાએ છે અને જે સદગુરૂની કૃપાથી મળે છે ਸਵਈਏ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਬਾਕੵ ਮਹਲਾ ੫ ॥સવ્યે સ્ત્રી
ਮਿਸਲ ਫਕੀਰਾਂ ਗਾਖੜੀ ਸੁ ਪਾਈਐ ਪੂਰ ਕਰੰਮਿ ॥੧੧੧॥ફકીરોનું જીવન ખૂબ જ મુશ્કેલ છે, તે ઉચ્ચ ભાગ્યથી જ પ્રાપ્ત થાય છે. || ૧૧૧ || ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਫੁਲੜਾ ਫਲੁ ਭੀ ਪਛਾ ਰਾਤਿ ॥રાત્રિના પ્રથમ પ્રહરની પૂજા ફૂલ જેવી છે અને છેલ્લી રાત્રિની એટલે કે સવારની પૂજા ફળ જેવી છે. ਜੋ ਜਾਗੰਨੑਿ ਲਹੰਨਿ ਸੇ ਸਾਈ ਕੰਨੋ ਦਾਤਿ ॥੧੧੨॥જેઓ
ਗੋਰਾਂ ਸੇ ਨਿਮਾਣੀਆ ਬਹਸਨਿ ਰੂਹਾਂ ਮਲਿ ॥આ બિચારી કબરો પર આત્માઓ હક જમાવીને બેઠી છે ਆਖੀਂ ਸੇਖਾ ਬੰਦਗੀ ਚਲਣੁ ਅਜੁ ਕਿ ਕਲਿ ॥੯੭॥હે શેખ ફરીદ! પ્રભુની ભક્તિ કરો, કારણ કે આજે કે કાલે તમારે જવાનું છે. || ૯૭ || ਫਰੀਦਾ ਮਉਤੈ ਦਾ ਬੰਨਾ ਏਵੈ ਦਿਸੈ ਜਿਉ ਦਰੀਆਵੈ ਢਾਹਾ ॥બાબા ફરીદ કહે છે – મૃત્યુના બંધન
ਦੇਹੀ ਰੋਗੁ ਨ ਲਗਈ ਪਲੈ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਪਾਇ ॥੭੮॥આના કારણે શરીરને કોઈ રોગ કે બીમારી લાગતી નથી અને સર્વસ્વ પ્રાપ્ત થાય છે ||૭૮|| ਫਰੀਦਾ ਪੰਖ ਪਰਾਹੁਣੀ ਦੁਨੀ ਸੁਹਾਵਾ ਬਾਗੁ ॥હે ફરીદ! આ સંસાર એક સુંદર બગીચો છે, જેમાં જીવરૂપી પક્ષી મહેમાન સમાન છે. ਨਉਬਤਿ ਵਜੀ ਸੁਬਹ ਸਿਉ ਚਲਣ ਕਾ ਕਰਿ ਸਾਜੁ ॥੭੯॥સવારે જ્યારે (મૃત્યુનું) રણશિંગડું
ਸਾਈ ਜਾਇ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਲਿ ਜਿਥੈ ਹੀ ਤਉ ਵੰਞਣਾ ॥੫੮॥પરલોકનું પણ સ્મરણ કરો, જ્યાં તમારે જવું છે || ૫૮ || ਫਰੀਦਾ ਜਿਨੑੀ ਕੰਮੀ ਨਾਹਿ ਗੁਣ ਤੇ ਕੰਮੜੇ ਵਿਸਾਰਿ ॥શિક્ષણ આપતી વખતે ફરીદજી કહે છે કે જે કામોથી કોઈ ફાયદો નથી, એવા કામો જરા પણ છોડી દો. ਮਤੁ ਸਰਮਿੰਦਾ ਥੀਵਹੀ ਸਾਂਈ ਦੈ ਦਰਬਾਰਿ ॥੫੯॥અન્યથા તમારે ખરાબ કર્મોને લીધે
ਬੁਢਾ ਹੋਆ ਸੇਖ ਫਰੀਦੁ ਕੰਬਣਿ ਲਗੀ ਦੇਹ ॥શેખ ફરીદ હવે વૃદ્ધ થઈ ગયા છે, વૃદ્ધાવસ્થાને કારણે તેમનું શરીર ધ્રુજવા લાગ્યું છે. ਜੇ ਸਉ ਵਰ੍ਹ੍ਹਿਆ ਜੀਵਣਾ ਭੀ ਤਨੁ ਹੋਸੀ ਖੇਹ ॥੪੧॥જો સો વર્ષ જીવવા મળે તો પણ આ દેહને માટી જ બની જશે || ૪૧ || ਫਰੀਦਾ ਬਾਰਿ ਪਰਾਇਐ ਬੈਸਣਾ ਸਾਂਈ ਮੁਝੈ ਨ ਦੇਹਿ ॥ફરીદજી વિનંતી
ਧਿਗੁ ਤਿਨੑਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਜਿਨਾ ਵਿਡਾਣੀ ਆਸ ॥੨੧॥એવા લોકો માટે જીવવું ધિક્કાર યોગ્ય છે, જેઓ રબને છોડીને પારકી આશામાં રહે છે ||૨૧|| ਫਰੀਦਾ ਜੇ ਮੈ ਹੋਦਾ ਵਾਰਿਆ ਮਿਤਾ ਆਇੜਿਆਂ ॥હે ફરીદ! જો હું સજ્જન મહેમાનો થી કંઈક છુપાવું તો ਹੇੜਾ ਜਲੈ ਮਜੀਠ ਜਿਉ ਉਪਰਿ ਅੰਗਾਰਾ ॥੨੨॥મારુ શરીર અગ્નિના અંગારામાં એમ બળી જાય, જેમ પાગલપન બળે
ਬੰਨੑਿ ਉਠਾਈ ਪੋਟਲੀ ਕਿਥੈ ਵੰਞਾ ਘਤਿ ॥੨॥દુનિયાના લોકોની જેમ મેં પણ માથે પોટલું ઊંચક્યું છે, તેને છોડીને હું ક્યાં જાઉં? || ૨ || ਕਿਝੁ ਨ ਬੁਝੈ ਕਿਝੁ ਨ ਸੁਝੈ ਦੁਨੀਆ ਗੁਝੀ ਭਾਹਿ ॥આ સંસાર એક છુપી અગ્નિ છે જેમાં કશું સમજાતું નથી. ਸਾਂਈਂ ਮੇਰੈ ਚੰਗਾ ਕੀਤਾ ਨਾਹੀ ਤ ਹੰ ਭੀ ਦਝਾਂ ਆਹਿ ॥੩॥મારા માલિકે બહુ
ਮੁਕਤਿ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਈਐ ਠਾਕ ਨ ਅਵਘਟ ਘਾਟ ॥੨੩੧॥તેમના સંગતમાં જ મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે અને મુશ્કેલ માર્ગમાં કોઈ અવરોધ થતો નથી ||૨૩૧|| ਕਬੀਰ ਏਕ ਘੜੀ ਆਧੀ ਘਰੀ ਆਧੀ ਹੂੰ ਤੇ ਆਧ ॥કબીર જી ઉપદેશ આપે છે કે અલબત્ત એક ઘડી કે અડધી ઘડી, અડધી થી પણ અડધી ਭਗਤਨ ਸੇਤੀ ਗੋਸਟੇ ਜੋ ਕੀਨੇ ਸੋ ਲਾਭ ॥੨੩੨॥જ્યાં