ਇਕਿ ਨਗਨ ਫਿਰਹਿ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ਨੀਂਦ ਨ ਸੋਵਹੀ ॥ઘણા લોકો નગ્ન જ ફરે છે દિવસ-રાત સુતા પણ નથી ਇਕਿ ਅਗਨਿ ਜਲਾਵਹਿ ਅੰਗੁ ਆਪੁ ਵਿਗੋਵਹੀ ॥ઘણા લોકો અગ્નિ સળગાવીને પોતાના અંગોને બગાડે છે ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਤਨੁ ਛਾਰੁ ਕਿਆ ਕਹਿ ਰੋਵਹੀ ॥પ્રભુના નામ વગર શરીર રાખ બની જાય છે કોઈની મૃત્યુ પર રોવાનો શો ફાયદો ਸੋਹਨਿ ਖਸਮ
ਮਃ ੩ ॥મહેલ ૩॥ ਬਾਬੀਹਾ ਬੇਨਤੀ ਕਰੇ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਦੇਹੁ ਜੀਅ ਦਾਨ ॥જિજ્ઞાસુ પ્રાર્થના કરે છે કે કૃપા કરીને મને જીવન દાન આપો ਜਲ ਬਿਨੁ ਪਿਆਸ ਨ ਊਤਰੈ ਛੁਟਕਿ ਜਾਂਹਿ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਾਨ ॥પ્રભુ-નામ વગર પાણી વગર મારી તરસ દૂર થતી નથી મારા તો પ્રાણ જ છૂટી જાય છે ਤੂ ਸੁਖਦਾਤਾ ਬੇਅੰਤੁ ਹੈ ਗੁਣਦਾਤਾ ਨੇਧਾਨੁ ॥હે
ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੁ ਵੀਚਾਰੀਐ ਲਗੈ ਸਚਿ ਪਿਆਰੁ ॥તે જ સાચા પ્રભુથી પ્રેમ કરે છે જે ગુરુ દ્વારા આત્મ-ચિંતન કરે છે ਨਾਨਕ ਕਿਸ ਨੋ ਆਖੀਐ ਆਪੇ ਦੇਵਣਹਾਰੁ ॥੧੦॥હે નાનક! જ્યારે પરમાત્મા જ બધું દેવાવાળા છે તો પછી કોઈને દાતા કેવી રીતે કહી શકાય છે ॥૧૦॥ ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥શ્લોક મહેલ ૩॥ ਬਾਬੀਹਾ ਏਹੁ ਜਗਤੁ ਹੈ ਮਤ ਕੋ
ਪਉੜੀ ॥પગથિયું॥ ਅਤੁਲੁ ਕਿਉ ਤੋਲੀਐ ਵਿਣੁ ਤੋਲੇ ਪਾਇਆ ਨ ਜਾਇ ॥પ્રભુ અતુલનીય છે પછી કંઈ રીતે તોલી શકાય છે તેના ગુણોને તોલ્યા વગર મેળવી પણ શકાતા નથી ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰੀਐ ਗੁਣ ਮਹਿ ਰਹੈ ਸਮਾਇ ॥ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા ચિંતન કરીને તેના ગુણોમાં લીન રહેવું જોઈએ ਅਪਣਾ ਆਪੁ ਆਪਿ ਤੋਲਸੀ ਆਪੇ ਮਿਲੈ ਮਿਲਾਇ ॥તે પોતે જ
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਤਿ ਸਿਉ ਲੇਖਾ ਨਿਬੜੈ ਬਖਸੇ ਸਿਫਤਿ ਭੰਡਾਰ ॥ગુરુમુખનો સન્માનપૂર્વક હિસાબ થાય છે અને તેને સ્તુતિનો ભંડાર આપવામાં આવે છે ਓਥੈ ਹਥੁ ਨ ਅਪੜੈ ਕੂਕ ਨ ਸੁਣੀਐ ਪੁਕਾਰ ॥પરલોકમાં કોઈ પ્રયત્ન ચાલતા નથી અને ન તો કોઈ ફરિયાદ સાંભળવામાં આવે છે ਓਥੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਬੇਲੀ ਹੋਵੈ ਕਢਿ ਲਏ ਅੰਤੀ ਵਾਰ ॥ત્યાં સાચા ગુરુ જ મદદગાર થાય
ਧਰਮੁ ਕਰਾਏ ਕਰਮ ਧੁਰਹੁ ਫੁਰਮਾਇਆ ॥੩॥તે વિધાતા કર્મ અનુસાર સાચો ન્યાય જ કરે છે ॥૩॥ ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥શ્લોક મહેલ ૨॥ ਸਾਵਣੁ ਆਇਆ ਹੇ ਸਖੀ ਕੰਤੈ ਚਿਤਿ ਕਰੇਹੁ ॥હે સખી! શ્રાવણનો સોહામણો મહિનો આવી ગયો છે પતિ-પ્રભુનું સ્મરણ કરો ਨਾਨਕ ਝੂਰਿ ਮਰਹਿ ਦੋਹਾਗਣੀ ਜਿਨੑ ਅਵਰੀ ਲਾਗਾ ਨੇਹੁ ॥੧॥નાનકનું કહેવું છે કે જે પતિ-પ્રભુ સિવાય બીજા
ਮਨਮੁਖ ਦੂਜੀ ਤਰਫ ਹੈ ਵੇਖਹੁ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿ ॥ધ્યાન પૂર્વક જોઈ લો સ્વેચ્છાચારી ઊંધો જ ચાલે છે ਫਾਹੀ ਫਾਥੇ ਮਿਰਗ ਜਿਉ ਸਿਰਿ ਦੀਸੈ ਜਮਕਾਲੁ ॥ફંદામાં ફસાઈને હરણની જેમ માથા પર મૃત્યુ જ નજર આવે છે ਖੁਧਿਆ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਨਿੰਦਾ ਬੁਰੀ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਵਿਕਰਾਲੁ ॥ભૂખ, તૃષ્ણા તેમજ નિંદા ખુબ ખરાબ છે અને કામ, ક્રોધ વિકરાળ ચાંડાલ સમાન છે
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ ॥੭॥ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા પ્રભુ ભક્તિમાં લીન રહે છે ॥૭॥ ਆਪੇ ਬਖਸੇ ਦੇਇ ਪਿਆਰੁ ॥પ્રભુ કૃપા કરે છે પોતાનો પ્રેમ આપે છે ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਵਡਾ ਸੰਸਾਰਿ ॥સંસારમાં અભિમાન ખુબ મોટો રોગ છે ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਏਹੁ ਰੋਗੁ ਜਾਇ ॥ગુરુની કૃપાથી જ આ રોગ દૂર થાય છે ਨਾਨਕ ਸਾਚੇ ਸਾਚਿ ਸਮਾਇ ॥੮॥੧॥੩॥੫॥੮॥હે
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਮਨਿ ਵੇਖਹੁ ਕੋ ਪਤੀਆਇ ॥મનમાં સારી રીતે મનન કરીને જોઈ લો સદ્દગુરુ વગર કોઈએ પરમાત્માને મેળવ્યા નથી ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਈਐ ਭੇਟੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥પ્રભુની કૃપાથી સદ્દગુરુ પ્રાપ્ત થાય છે અને આધ્યાત્મિક જ તેનાથી મેળાપ થાય છે ਮਨਮੁਖ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਆ ਬਿਨੁ ਭਾਗਾ ਹਰਿ ਧਨੁ ਨ ਪਾਇ ॥੫॥સ્વેચ્છાચારી ભ્રમમાં ભુલાયેલા
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਤਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਈਐ ਵਿਣੁ ਕਰਮੈ ਪਾਇਆ ਨ ਜਾਇ ॥પ્રભુની કૃપા હોય તો સાચા ગુરુ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે અને કૃપા વગર તે પ્રાપ્ત થતા નથી ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲਿਐ ਕੰਚਨੁ ਹੋਈਐ ਜਾਂ ਹਰਿ ਕੀ ਹੋਇ ਰਜਾਇ ॥੧॥જ્યારે પરમાત્મા પરમાત્માની ઈચ્છા હોય