ਪਰਪੰਚ ਵੇਖਿ ਰਹਿਆ ਵਿਸਮਾਦੁ ॥તે જગત નાટકને જોઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ જાય છે. ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ਨਾਮ ਪ੍ਰਸਾਦੁ ॥੩॥નામની બક્ષીશ ગુરૂથી જ પ્રાપ્ત થાય છે ॥૩॥ ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਸਭਿ ਰਸ ਭੋਗ ॥સંસારને બનાવનાર પરમેશ્વર પોતે જ બધા રસ ભોગવે છે. ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੇ ਸੋਈ ਪਰੁ ਹੋਗ ॥જે કંઈ તે કરે છે, તે નિશ્ચય થાય છે. ਵਡਾ ਦਾਤਾ
ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਚੂਕੈ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥જો પરમાત્મા કૃપાદ્રષ્ટિ કરી દે તો અભિમાન દૂર થઈ જાય છે અને ਸਾਚੀ ਦਰਗਹ ਪਾਵੈ ਮਾਨੁ ॥સાચા દરબારમાં યશ પ્રાપ્ત થાય છે. ਹਰਿ ਜੀਉ ਵੇਖੈ ਸਦ ਹਜੂਰਿ ॥ભક્તજન પ્રભુને હંમેશા પાસે જ જુએ છે અને ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ ॥੩॥ગુરુના શબ્દથી તેને બધામાં વ્યાપ્ત પ્રભુ દેખાઈ દે છે ॥૩॥ ਜੀਅ
ਜਿਨ ਕਉ ਤਖਤਿ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੇ ਪਰਧਾਨ ਕੀਏ ॥જેને રાજસિંહાસન પર બેસવાની મોટાઈ મળે છે, તેને તે જ પ્રમુખ બનાવે છે. ਪਾਰਸੁ ਭੇਟਿ ਭਏ ਸੇ ਪਾਰਸ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਰ ਸੰਗਿ ਥੀਏ ॥੪॥੪॥੧੨॥ગુરુ નાનકનું ફરમાન છે કે ગુરુ-પારસથી મુલાકાત કરી તે પણ ગુણવાન બની જાય છે અને ગુરુના સંપર્કમાં જ રહે છે ॥૪॥૪॥૧૨॥ ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ
ਕਾਹੇ ਕਲਰਾ ਸਿੰਚਹੁ ਜਨਮੁ ਗਵਾਵਹੁ ॥હે ભાઈ! તારો જન્મ બેકાર જ જઈ રહ્યો છે, શા માટે ઉજ્જડ જમીન સીંચી રહ્યો છે. ਕਾਚੀ ਢਹਗਿ ਦਿਵਾਲ ਕਾਹੇ ਗਚੁ ਲਾਵਹੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥શરીરરૂપી કાચી દીવાલ નાશ થઈ જશે, શા માટે આના પર ધાર્મિક દેખાવનો ચૂનો લગાવી રહ્યો છે ॥૧॥વિરામ॥ ਕਰ ਹਰਿਹਟ ਮਾਲ ਟਿੰਡ ਪਰੋਵਹੁ ਤਿਸੁ ਭੀਤਰਿ ਮਨੁ ਜੋਵਹੁ
ਗੁਰਿ ਸੰਗਿ ਦਿਖਾਇਓ ਰਾਮ ਰਾਇ ॥੧॥જો ગુરુનો સાથ પ્રાપ્ત થઈ જાય તો તે પ્રભુના દર્શન કરાવી દે છે ॥૧॥ ਮਿਲੁ ਸਖੀ ਸਹੇਲੀ ਹਰਿ ਗੁਨ ਬਨੇ ॥હે બહેનપણીઓ! મળીને પ્રભુનું યશગાન કરવું જ સારું છે. ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਸੰਗਿ ਖੇਲਹਿ ਵਰ ਕਾਮਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਖੋਜਤ ਮਨ ਮਨੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥જીવરૂપી કામિની પ્રભુની સાથે મળીને આનંદ કરે છે અને
ਜਾਮਿ ਨ ਭੀਜੈ ਸਾਚ ਨਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥જ્યાં સુધી સાચા પ્રભુ નામમાં લીન થતા નથી ॥૧॥વિરામ॥ ਦਸ ਅਠ ਲੀਖੇ ਹੋਵਹਿ ਪਾਸਿ ॥જો અઢાર પુરાણ લખીને પાસે રખાય, ਚਾਰੇ ਬੇਦ ਮੁਖਾਗਰ ਪਾਠਿ ॥ચાર વેદોનું પાઠ મૌખિક કંઠસ્થ હોય, ਪੁਰਬੀ ਨਾਵੈ ਵਰਨਾਂ ਕੀ ਦਾਤਿ ॥અનેક પર્વોનું સ્નાન તેમજ અલગ-અલગ જાતિઓના લોકોને દાન-પુણ્ય કર્યું હોય, ਵਰਤ ਨੇਮ ਕਰੇ
ਰਾਗੁ ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧ ਚਉਪਦੇ ਦੁਤੁਕੇ રાગ વસંત મહેલ ૧ ઘર ૧ ચારપદ બે પદ ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે બધી જગ્યાએ વ્યાપ્ત છે ભય રહિત છે વેર હિત છે જેનું સ્વરૂપ કાળથી પરે છે, જે યોનિઓમાં નથી ભટકતો જેનો પ્રકાશ
ਜਉ ਗੁਰਦੇਉ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਏਕ ॥જો ગુરુ પ્રાપ્ત થઈ જાય તો જીવને સારું-ખરાબ એક જેવું જ લાગે છે, ਜਉ ਗੁਰਦੇਉ ਲਿਲਾਟਹਿ ਲੇਖ ॥੫॥જો ખુશ થઈ જાય તો નસીબ પણ સારું થઈ જાય છે ॥૫॥ ਜਉ ਗੁਰਦੇਉ ਕੰਧੁ ਨਹੀ ਹਿਰੈ ॥જો ગુરુદેવની મરજી હોય તો શરીરરૂપી – નાશ થતું નથી, ਜਉ ਗੁਰਦੇਉ ਦੇਹੁਰਾ ਫਿਰੈ ॥જો ગુરુ-પરમેશ્વરની
ਨਾਮੇ ਸਰ ਭਰਿ ਸੋਨਾ ਲੇਹੁ ॥੧੦॥નામદેવના વજન જેટલું સોનું લઇ લે આને પ્રાણ-દાન આપી દે ॥૧૦॥ ਮਾਲੁ ਲੇਉ ਤਉ ਦੋਜਕਿ ਪਰਉ ॥આ સાંભળીને બાદશાહે કહ્યું – જો લાંચ તરીકે હું ધન લઉં છું તો નર્કમાં પડીશ. ਦੀਨੁ ਛੋਡਿ ਦੁਨੀਆ ਕਉ ਭਰਉ ॥੧੧॥ધર્મને છોડનાર દુનિયામાં બદનામી જ મેળવે છે ॥૧૧॥ ਪਾਵਹੁ ਬੇੜੀ ਹਾਥਹੁ ਤਾਲ ॥નામદેવના પગમાં
ਪਰ ਨਾਰੀ ਸਿਉ ਘਾਲੈ ਧੰਧਾ ॥પારકી નારીની સાથે લુપ્ત રહે છે. ਜੈਸੇ ਸਿੰਬਲੁ ਦੇਖਿ ਸੂਆ ਬਿਗਸਾਨਾ ॥તેની સાથે આ જ થાય છે જેમ સેમલના વૃક્ષને જોઈને પોપટ ખુશ થાય છે, ਅੰਤ ਕੀ ਬਾਰ ਮੂਆ ਲਪਟਾਨਾ ॥੧॥ડાળની સાથે લપટાઇને અંતમાં મૃત્યુને પ્રાપ્ત થાય છે ॥૧॥ ਪਾਪੀ ਕਾ ਘਰੁ ਅਗਨੇ ਮਾਹਿ ॥પાપીનું ઘર આગમાં સળગતુ રહે છે