ਜਾਪੈ ਆਪਿ ਪ੍ਰਭੂ ਤਿਹੁ ਲੋਇ ॥ત્રણેય લોકમાં પ્રભુ જ વ્યાપક જણાય છે. ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਦਾਤਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥યુગ-યુગાન્તર ફક્ત આ જ દાતા છે અને તેના સિવાય બીજું કોઈ નથી. ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖਹਿ ਰਾਖੁ ॥હે જગતના રખેવાળ! જેમ તને મંજુર હોય છે, તેમ જ તું જીવોને રાખે છે. ਜਸੁ ਜਾਚਉ ਦੇਵੈ ਪਤਿ ਸਾਖੁ ॥હું
ਤਾ ਮਿਲੀਐ ਜਾ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ॥પ્રભુથી ત્યારે જ મેળાપ થાય છે, જયારે તે પોતે જીવને જોડી લે છે. ਗੁਣਵੰਤੀ ਗੁਣ ਸਾਰੇ ਨੀਤ ॥ગુણવાન જીવ-સ્ત્રી રોજ પરમાત્માના ગુણોનું ચિંતન કરે છે. ਨਾਨਕ ਗੁਰਮਤਿ ਮਿਲੀਐ ਮੀਤ ॥੧੭॥હે નાનક! મિત્ર-પ્રભુ ગુરુ મતપ્રમાણે જ મળે છે ॥૧૭॥ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਕਾਇਆ ਕਉ ਗਾਲੈ ॥કામ-ક્રોધ શરીરને એમ આલિંગન દે છે, ਜਿਉ
ਓਹੁ ਬਿਧਾਤਾ ਮਨੁ ਤਨੁ ਦੇਇ ॥તે જ વિધાતા છે અને તે જ મન-શરીર આપે છે. ਓਹੁ ਬਿਧਾਤਾ ਮਨਿ ਮੁਖਿ ਸੋਇ ॥મન તેમજ મુખમાં તે વિધાતા જ હાજર છે. ਪ੍ਰਭੁ ਜਗਜੀਵਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥પ્રભુ જ જગતનું જીવન છે અને તેના સિવાય બીજું કોઈ નથી. ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਪਤਿ ਹੋਇ ॥੯॥હે નાનક! જે પ્રભુ-નામમાં લીન રહે
ਓਅੰਕਾਰਿ ਸਬਦਿ ਉਧਰੇ ॥ૐકાર શબ્દથી જ બધાનો ઉદાર થયો છે અને ਓਅੰਕਾਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੇ ॥ૐકારથી ગુરુમુખ સંસાર-સમુદ્રથી તરી ગયો છે. ਓਨਮ ਅਖਰ ਸੁਣਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥‘ૐ’ અક્ષરનું વિચાર સાંભળ; ਓਨਮ ਅਖਰੁ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸਾਰੁ ॥੧॥ૐ અક્ષર, પૃથ્વી, આકાશ, પાતાળ ત્રણેય લોકનો સાર છે ॥૧॥ ਸੁਣਿ ਪਾਡੇ ਕਿਆ ਲਿਖਹੁ ਜੰਜਾਲਾ ॥હે પાંડે! જરા સાંભળ; શા માટે જંજટમાં ફસાવનારી
ਸਾਧ ਪਠਾਏ ਆਪਿ ਹਰਿ ਹਮ ਤੁਮ ਤੇ ਨਾਹੀ ਦੂਰਿ ॥પ્રભુએ પોતે જ આ સત્ય કહેવા માટે સાધુઓને સંસારમાં મોકલ્યા છે કે તે તારાથી ક્યાંય દૂર નથી. ਨਾਨਕ ਭ੍ਰਮ ਭੈ ਮਿਟਿ ਗਏ ਰਮਣ ਰਾਮ ਭਰਪੂਰਿ ॥੨॥હે નાનક! બધા ભ્રમ તેમજ ભય મટી ગયા છે, એક રાગ જ બધા જીવોમાં આનંદ કરી રહ્યો છે ॥૨॥ ਛੰਤੁ ॥છંદ
ਸੁੰਦਰੁ ਸੁਘੜੁ ਸੁਜਾਣੁ ਬੇਤਾ ਗੁਣ ਗੋਵਿੰਦ ਅਮੁਲਿਆ ॥તે ગોવિંદનાં ગુણ કીમતી છે, તે ખુબ સુંદર, ચતુર, બુદ્ધિમાન તેમજ સર્વજ્ઞાતા છે. ਵਡਭਾਗਿ ਪਾਇਆ ਦੁਖੁ ਗਵਾਇਆ ਭਈ ਪੂਰਨ ਆਸ ਜੀਉ ॥અતિભાગ્યથી તેને પ્રાપ્ત કર્યો છે, દુઃખ દૂર થઈ ગયું છે અને દરેક આશા પૂર્ણ થઈ ગઈ છે. ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਤੇਰੀ ਮਿਟੀ ਜਮ ਕੀ ਤ੍ਰਾਸ ਜੀਉ ॥੨॥હે
ਇਕ ਓਟ ਕੀਜੈ ਜੀਉ ਦੀਜੈ ਆਸ ਇਕ ਧਰਣੀਧਰੈ ॥ફક્ત પરમાત્માનો આશરો ગ્રહણ કર, પોતાનું જીવન પણ તેના પર બલિહાર કરી દે અને તેના પર જ આશા રાખ. ਸਾਧਸੰਗੇ ਹਰਿ ਨਾਮ ਰੰਗੇ ਸੰਸਾਰੁ ਸਾਗਰੁ ਸਭੁ ਤਰੈ ॥જે સાધુઓની સંગતિમાં પ્રભુ-નામમાં લીન રહે છે, તે બધા સંસાર સમુદ્રથી તરી જાય છે. ਜਨਮ ਮਰਣ ਬਿਕਾਰ ਛੂਟੇ ਫਿਰਿ ਨ
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭਿ ਕਰੀ ਕਿਰਪਾ ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਇਆ ॥੨॥નાનક વિનંતી કરે છે કે પ્રભુએ કૃપા કરી છે, જેનાથી પૂર્ણ સદ્દગુરુ પ્રાપ્ત થઈ ગયો છે ॥૨॥ ਮਿਲਿ ਰਹੀਐ ਪ੍ਰਭ ਸਾਧ ਜਨਾ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨੁ ਸੁਨੀਐ ਰਾਮ ॥પ્રભુના સાધુજનોની સાથે મળીને રહેવું જોઈએ અને પરમાત્માનું ભજન-કીર્તન સાંભળવું જોઈએ. ਦਇਆਲ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾਮੋਦਰ ਮਾਧੋ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਈਐ ਗੁਨੀਐ
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥રામકલી મહેલ ૫॥ ਹਰਿ ਹਰਿ ਧਿਆਇ ਮਨਾ ਖਿਨੁ ਨ ਵਿਸਾਰੀਐ ॥હે મન! પરમાત્માનું મનન કર અને તેને એક ક્ષણ માટે પણ ન ભૂલવા જોઈએ. ਰਾਮ ਰਾਮਾ ਰਾਮ ਰਮਾ ਕੰਠਿ ਉਰ ਧਾਰੀਐ ॥પ્રેમાળ રામને હૃદય તેમજ કંઠમાં ધારણ કરીને તેનું મહિમાગાન કર. ਉਰ ਧਾਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਪੁਰਖੁ ਪੂਰਨੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਨਿਰੰਜਨੋ ॥તે પરમપુરુષ, પૂર્ણ
ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਜਿ ਬੋਲਿਆ ਗੁਰਸਿਖਾ ਮੰਨਿ ਲਈ ਰਜਾਇ ਜੀਉ ॥જેમ સદ્દગુરુ અમરદાસે કહ્યું, તેમ જ ગુરુ-શિષ્યોએ તેની રજાને માની લીધી. ਮੋਹਰੀ ਪੁਤੁ ਸਨਮੁਖੁ ਹੋਇਆ ਰਾਮਦਾਸੈ ਪੈਰੀ ਪਾਇ ਜੀਉ ॥સર્વપ્રથમ સદ્દગુરુ અમરદાસનો પોતાનો પુત્ર બાબા મોહરી તેની સન્મુખ થયો અને સદ્દગુરુ અમરદાસે તેને ગુરુ રામદાસના ચરણ-સ્પર્શ કરવા માટે કહ્યું અને ਸਭ ਪਵੈ ਪੈਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕੇਰੀ ਜਿਥੈ