ਤਿਸੁ ਪਾਖੰਡੀ ਜਰਾ ਨ ਮਰਣਾ ॥તે જૈનીને ગઢપણ તેમજ મૃત્યુ પ્રભાવિત કરતું નથી. ਬੋਲੈ ਚਰਪਟੁ ਸਤਿ ਸਰੂਪੁ ॥ચરપટ કહે છે કે પરમાત્મા સત્યસ્વરૂપ છે, ਪਰਮ ਤੰਤ ਮਹਿ ਰੇਖ ਨ ਰੂਪੁ ॥੫॥તે પરમતત્વ નિરાકાર છે ॥૫॥ ਮਃ ੧ ॥મહેલ ૧॥ ਸੋ ਬੈਰਾਗੀ ਜਿ ਉਲਟੇ ਬ੍ਰਹਮੁ ॥તે જ વેરાગી છે, જે બ્રહ્મને પ્રગટ કરે છે. ਗਗਨ ਮੰਡਲ
ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਪੀਰੈ ਕੋ ਥਾਇ ਨ ਪਾਈ ॥ગુરુ-પીર વગર તેને પણ ખુદાના ઘરે સ્થાન મળતું નથી. ਰਾਹੁ ਦਸਾਇ ਓਥੈ ਕੋ ਜਾਇ ॥ત્યાં પ્રભુના દરબારમાં જવાનો રસ્તો તો દરેક કોઈ પૂછતું રહે છે પરંતુ કોઈ દુર્લભ જ ત્યાં જાય છે. ਕਰਣੀ ਬਾਝਹੁ ਭਿਸਤਿ ਨ ਪਾਇ ॥શુભ કર્મ વગર કોઈ પણ સ્વર્ગ પ્રાપ્ત કરી શકાતું નથી. ਜੋਗੀ
ਮਲੁ ਕੂੜੀ ਨਾਮਿ ਉਤਾਰੀਅਨੁ ਜਪਿ ਨਾਮੁ ਹੋਆ ਸਚਿਆਰੁ ॥જ્યારે નામે અસત્યની ગંદકી ઉતારી દીધી તો તે પણ નામ જપીને સત્યવાદી બની ગયો. ਜਨ ਨਾਨਕ ਜਿਸ ਦੇ ਏਹਿ ਚਲਤ ਹਹਿ ਸੋ ਜੀਵਉ ਦੇਵਣਹਾਰੁ ॥੨॥હે નાનક! જેની આ અદભૂત લીલા રહી છે, તે દાતાર અમર છે ॥૨॥ ਪਉੜੀ ॥પગથિયું॥ ਤੁਧੁ ਜੇਵਡੁ ਦਾਤਾ ਨਾਹਿ ਕਿਸੁ ਆਖਿ ਸੁਣਾਈਐ ॥હે
ਜਿਉ ਬੈਸੰਤਰਿ ਧਾਤੁ ਸੁਧੁ ਹੋਇ ਤਿਉ ਹਰਿ ਕਾ ਭਉ ਦੁਰਮਤਿ ਮੈਲੁ ਗਵਾਇ ॥જેમ આગમાં ધાતુ નાખવાથી શુદ્ધ થઈ જાય છે, તેમ જ પ્રભુ ભય દુર્બુદ્ધિ રૂપી ગંદકીને મનથી કાઢી દે છે. ਨਾਨਕ ਤੇ ਜਨ ਸੋਹਣੇ ਜੋ ਰਤੇ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਲਾਇ ॥੧॥હે નાનક! તે જ ભક્તજન સુંદર છે, જે પરમાત્માથી રંગ લગાવીને તેમાં લીન થઈ ગયો
ਗੁਰਮਤੀ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ ਆਨੇਰੁ ਬਿਨਾਸਣਿ ॥ગુરુ મત પ્રમાણે જ હૃદયમાં જ્ઞાનનો પ્રકાશ થાય છે અને અજ્ઞાનરૂપી અંધારાનો વિનાશ થઈ જાય છે. ਹੁਕਮੇ ਹੀ ਸਭ ਸਾਜੀਅਨੁ ਰਵਿਆ ਸਭ ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਣਿ ॥પ્રભુએ પોતાના હુકમથી આખા વિશ્વની રચના કરી છે અને તે કણ-કણમાં હાજર છે. ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਹਰਿ ਭਣਿ ॥તે સર્વશક્તિમાન છે અને
ਸੋ ਸਹੁ ਸਾਂਤਿ ਨ ਦੇਵਈ ਕਿਆ ਚਲੈ ਤਿਸੁ ਨਾਲਿ ॥જો મારો પ્રભુ મને શાંતિ દેતો નથી તો તેનાથી મારુ શું જોર ચાલી શકે છે? ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ਅੰਤਰਿ ਰਖੀਐ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥તેની બહેનપણી તેને સમજાવે છે કે ગુરુની કૃપાથી પ્રભુનું ધ્યાન-મનન થઈ શકે છે અને તેને પોતાના હૃદયમાં વસાવીને રાખવો જોઈએ. ਨਾਨਕ ਘਰਿ ਬੈਠਿਆ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥એક શાશ્વત પરમાત્મા છે કે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે ਰਾਮਕਲੀ ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੩ ॥રામકલી ની વાર મહેલ ૩॥ ਜੋਧੈ ਵੀਰੈ ਪੂਰਬਾਣੀ ਕੀ ਧੁਨੀ ॥જોધા અને વીરા પુરવાણીની ધૂન ॥ ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥શ્લોક મહેલ ૩॥ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਹਜੈ ਦਾ ਖੇਤੁ ਹੈ ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਏ ਭਾਉ ॥સદ્દગુરુ સુખ તેમજ શાંતિનું ખેતર
ਵਰਨੁ ਭੇਖੁ ਅਸਰੂਪੁ ਸੁ ਏਕੋ ਏਕੋ ਸਬਦੁ ਵਿਡਾਣੀ ॥તે એકનો રંગ, વેશ તેમજ સ્વરૂપ ખુબ સુંદર છે અને પોતે જ અદ્દભુત શબ્દ છે. ਸਾਚ ਬਿਨਾ ਸੂਚਾ ਕੋ ਨਾਹੀ ਨਾਨਕ ਅਕਥ ਕਹਾਣੀ ॥੬੭॥હે નાનક! પરમ સત્ય વગર કોઈ પણ શુદ્ધ નથી અને પરમાત્માની લીલાની વાર્તા પણ વાસ્તવમાં અકથનીય છે ॥૬૭॥ ਕਿਤੁ ਕਿਤੁ ਬਿਧਿ ਜਗੁ ਉਪਜੈ ਪੁਰਖਾ
ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਰਸੁ ਨ ਆਵੈ ਅਉਧੂ ਹਉਮੈ ਪਿਆਸ ਨ ਜਾਈ ॥હે અવધૂત! ગુરુ ઉત્તર દે છે કે શબ્દ વગર રસ પ્રાપ્ત થતો નથી અને અભિમાનને કારણે લાલચ દૂર થતી નથી. ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸੁ ਪਾਇਆ ਸਾਚੇ ਰਹੇ ਅਘਾਈ ॥શબ્દમાં લીન થયેલા જીવને જ હરિ-નામ અમૃત રસ પ્રાપ્ત થાય છે અને સત્યથી તૃપ્ત થઈ જાય છે.
ਗੁਪਤੀ ਬਾਣੀ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥હે નાનક! જેના મનમાં અનહદ શબ્દરૂપી ગુપ્ત વાણી પ્રગટ થઈ જાય છે, ਨਾਨਕ ਪਰਖਿ ਲਏ ਸਚੁ ਸੋਇ ॥੫੩॥તે સત્યની ઓળખ કરી લે છે ॥૫૩॥ ਸਹਜ ਭਾਇ ਮਿਲੀਐ ਸੁਖੁ ਹੋਵੈ ॥સરળ સ્વભાવ પરમાત્માને મળવાથી જ સુખ પ્રાપ્ત થાય છે. ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਗੈ ਨੀਦ ਨ ਸੋਵੈ ॥ગુરુમુખ હંમેશા જ જાગૃત રહે છે અને તે