ਮਨਹਿ ਮਾਰਿ ਕਵਨ ਸਿਧਿ ਥਾਪੀ ॥੧॥તો પછી મનને મારીને કઈ કમાણી કરી લીધી છે ॥૧॥ ਕਵਨੁ ਸੁ ਮੁਨਿ ਜੋ ਮਨੁ ਮਾਰੈ ॥તે કયો મુનિ છે જે મનને મારે છે? ਮਨ ਕਉ ਮਾਰਿ ਕਹਹੁ ਕਿਸੁ ਤਾਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥કહો, મનને મારીને તે કોને પાર પાડે છે? ॥૧॥ વિરામ॥ ਮਨ ਅੰਤਰਿ ਬੋਲੈ ਸਭੁ ਕੋਈ ॥દરેક મનુષ્ય મનનું
ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥ગૌરી રાગ કબીરજી ਜਾ ਕੈ ਹਰਿ ਸਾ ਠਾਕੁਰੁ ਭਾਈ ॥હે સજ્જન! જે મનુષ્યના હૃદયરૂપી ઘરમાં પ્રભુ માલિક પોતે હાજર છે ਮੁਕਤਿ ਅਨੰਤ ਪੁਕਾਰਣਿ ਜਾਈ ॥੧॥મુક્તિ તેની આગળ પોતે ઘણી વખત સ્પર્શ કરે છે ॥૧॥ ਅਬ ਕਹੁ ਰਾਮ ਭਰੋਸਾ ਤੋਰਾ ॥કબીર પ્રભુની હાજરીમાં હવે કહે છે, હે પ્રભુ! જે મનુષ્યને એક તારો આશરો
ਤਨ ਮਹਿ ਹੋਤੀ ਕੋਟਿ ਉਪਾਧਿ ॥મારા શરીરમાં વિકારોના કરોડો બખેડા હતા ਉਲਟਿ ਭਈ ਸੁਖ ਸਹਜਿ ਸਮਾਧਿ ॥પ્રભુના નામ-રસમાં જોડાઈ રહેવાને કારણે તે બધા પલટીને સુખ બની ગયા છે. ਆਪੁ ਪਛਾਨੈ ਆਪੈ ਆਪ ॥મારા મને પોતાના વાસ્તવિક સ્વરૂપને ઓળખી લીધું છે હવે આને પ્રભુ જ પ્રભુ દેખાઈ રહ્યા છે ਰੋਗੁ ਨ ਬਿਆਪੈ ਤੀਨੌ ਤਾਪ ॥੨॥રોગ અને
ਐਸੇ ਘਰ ਹਮ ਬਹੁਤੁ ਬਸਾਏ ॥ હે રામ! જયારે અમે યોનિઓમાં પડતા ગયા ਜਬ ਹਮ ਰਾਮ ਗਰਭ ਹੋਇ ਆਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥અને આવા કેટલાય શરીરોમાંથી પસાર થઈને આવ્યા છીએ ॥૧॥વિરામ॥ ਜੋਗੀ ਜਤੀ ਤਪੀ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ॥ક્યારેક અમે જોગી બન્યા ક્યારેક જતી ક્યારેક તપસ્વી ક્યારેક બ્રહ્મચારી ਕਬਹੂ ਰਾਜਾ ਛਤ੍ਰਪਤਿ ਕਬਹੂ ਭੇਖਾਰੀ ॥੨॥ક્યારેક છત્રપતિ રાજા બન્યા અને ક્યારેક ભિખારી
ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥ગૌરી રાગ કબીરજી॥ ਅੰਧਕਾਰ ਸੁਖਿ ਕਬਹਿ ਨ ਸੋਈ ਹੈ ॥પરમાત્માને ભૂલીને અજ્ઞાનતાના અહંકારમાં ક્યારેય સુખી સૂઈ શકતા નથી ਰਾਜਾ ਰੰਕੁ ਦੋਊ ਮਿਲਿ ਰੋਈ ਹੈ ॥੧॥રાજા હોય કંગાળ બંને જ દુઃખી થાય છે ॥૧॥ ਜਉ ਪੈ ਰਸਨਾ ਰਾਮੁ ਨ ਕਹਿਬੋ ॥હે ભાઈ! જ્યાં સુધી જીભથી પરમાત્માને જપતા નથી ਉਪਜਤ ਬਿਨਸਤ ਰੋਵਤ ਰਹਿਬੋ ॥੧॥
ਤੂੰ ਸਤਿਗੁਰੁ ਹਉ ਨਉਤਨੁ ਚੇਲਾ ॥હે પ્રભુ! તું મારો ગુરુ છે હું તારો નવો શીખ છું. ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਮਿਲੁ ਅੰਤ ਕੀ ਬੇਲਾ ॥੪॥੨॥કબીર કહે છે હવે તો મનુષ્ય જન્મ અંત સમય છે મને જરૂર મળ ॥૪॥૨॥ ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥ગૌરી રાગ કબીરજી॥ ਜਬ ਹਮ ਏਕੋ ਏਕੁ ਕਰਿ ਜਾਨਿਆ ॥જયારે અમે આ સમજી લીધું છે કે
ਨਾਨਕ ਲੜਿ ਲਾਇ ਉਧਾਰਿਅਨੁ ਦਯੁ ਸੇਵਿ ਅਮਿਤਾ ॥੧੯॥હે નાનક! આવા અનંત પ્રભુને સ્મરણ કર જેને પોતાની સાથે લગાવીને અનેક જીવ બચાવ્યા છે ॥૧૯॥ ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥શ્લોક મહેલ ૫॥ ਧੰਧੜੇ ਕੁਲਾਹ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵੈ ਹੇਕੜੋ ॥તે ખરાબ ધંધા ખોટવાળા છે જેના કારણે એક પરમાત્મા મનમાં ના આવે ਨਾਨਕ ਸੇਈ ਤੰਨ ਫੁਟੰਨਿ ਜਿਨਾ ਸਾਂਈ ਵਿਸਰੈ ॥੧॥કારણ
ਜੀਵਨ ਪਦੁ ਨਿਰਬਾਣੁ ਇਕੋ ਸਿਮਰੀਐ ॥જો વાસના-રહિત એક પ્રભુને સ્મરણ કર તો વાસ્તવિક જીવનનો દરજ્જો પ્રાપ્ત થાય છે ਦੂਜੀ ਨਾਹੀ ਜਾਇ ਕਿਨਿ ਬਿਧਿ ਧੀਰੀਐ ॥પરંતુ આ સ્થિતિની પ્રાપ્તિ માટે કોઈ બીજી જગ્યા નથી કારણ કે કોઈ બીજા ઉપાયથી મન ટકી શકતું નથી. ਡਿਠਾ ਸਭੁ ਸੰਸਾਰੁ ਸੁਖੁ ਨ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ॥આખું સંસાર ફરીને જોયું છે પ્રભુના
ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰ ਗ੍ਰਿਹ ਸਗਲ ਸਮਗ੍ਰੀ ਸਭ ਮਿਥਿਆ ਅਸਨਾਹਾ ॥੧॥પુત્ર, સ્ત્રી, ઘરની બધું વસ્તુઓ – આનાથી મોહ બધો અસત્ય છે ॥૧॥ ਰੇ ਮਨ ਕਿਆ ਕਰਹਿ ਹੈ ਹਾ ਹਾ ॥હે મન! માયાનો ફેલાવ જોઇને શું ખુશીઓ મનાવી રહ્યો છે તું શું આહા આહા કરતો ફરે છે? ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਦੇਖੁ ਜੈਸੇ ਹਰਿਚੰਦਉਰੀ ਇਕੁ ਰਾਮ ਭਜਨੁ ਲੈ ਲਾਹਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ
ਗੁਰੂ ਵਿਟਹੁ ਹਉ ਵਾਰਿਆ ਜਿਸੁ ਮਿਲਿ ਸਚੁ ਸੁਆਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ કારણ કે તે ગુરુને મળીને જ મેં હંમેશા સ્થિર પ્રભુનું નામ સ્મરણયું પોતાના જીવનનો હેતુ બનાવ્યો છે ॥૧॥વિરામ॥ ਸਗੁਨ ਅਪਸਗੁਨ ਤਿਸ ਕਉ ਲਗਹਿ ਜਿਸੁ ਚੀਤਿ ਨ ਆਵੈ ॥ હે ભાઈ! મારી અંદર સારા-ખરાબ શગુણોનો સહમ પણ રહી ગયો નથી સારા-ખરાબ શગુણોનો સહમ તે મનુષ્યને