ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥વડહંસ મહેલ ૩॥ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਗੁਬਾਰੁ ਹੈ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਗਿਆਨੁ ਨ ਹੋਈ ॥માયાનો મોહ ઘોર અંધકાર છે તેમજ ગુરુ વગર જ્ઞાનનો દીવો પ્રગટતો નથી. ਸਬਦਿ ਲਗੇ ਤਿਨ ਬੁਝਿਆ ਦੂਜੈ ਪਰਜ ਵਿਗੋਈ ॥੧॥જે મનુષ્ય શબ્દ-ગુરુમાં લીન થાય છે, તે જ આ તથ્યને સમજે છે નહીંતર દ્વેતભાવમાં ફસાઈને આખી દુનિયા તૂટી રહી છે ॥૧॥
ਨਾ ਮਨੀਆਰੁ ਨ ਚੂੜੀਆ ਨਾ ਸੇ ਵੰਗੁੜੀਆਹਾ ॥તારી પાસે ન તો બંગડી પહેરાવનાર મણિહાર છે, ન સોનાની બંગડી છે અને ન કાચની બંગડી છે. ਜੋ ਸਹ ਕੰਠਿ ਨ ਲਗੀਆ ਜਲਨੁ ਸਿ ਬਾਹੜੀਆਹਾ ॥જે હાથ પતિ-પ્રભુના ગળાની સાથે લાગતા નથી, તે હાથ આગમાં સળગી જાય છે. ਸਭਿ ਸਹੀਆ ਸਹੁ ਰਾਵਣਿ ਗਈਆ ਹਉ ਦਾਧੀ ਕੈ ਦਰਿ ਜਾਵਾ
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥પરમેશ્વર એક છે, તેનું નામ સત્ય છે, તે આખી સૃષ્ટિ-મનુષ્યજાતિને બનાવનાર છે, તે સર્વશક્તિમાન છે, તે નીડર છે, તેની કોઇથી દુશ્મની નથી એટલે પ્રેમની મૂર્તિ છે, તે કાલાતીત, તે જન્મ-મરણથી રહિત છે, તે આપમેળે પ્રકાશમાન થયો છે અને ગુરુ-કૃપાથી લાભ થાય છે. ਰਾਗੁ
ਜਿਚਰੁ ਵਿਚਿ ਦੰਮੁ ਹੈ ਤਿਚਰੁ ਨ ਚੇਤਈ ਕਿ ਕਰੇਗੁ ਅਗੈ ਜਾਇ ॥જ્યાં સુધી શરીરમાં પ્રાણ હોય છે, ત્યાં સુધી મનુષ્ય પરમાત્માનું નામ યાદ કરતો નથી. ਗਿਆਨੀ ਹੋਇ ਸੁ ਚੇਤੰਨੁ ਹੋਇ ਅਗਿਆਨੀ ਅੰਧੁ ਕਮਾਇ ॥પછી આગળ પરલોકમાં પહોંચીને શું કરીશ? જે મનુષ્ય જ્ઞાનવાન છે, તે ચેતન હોય છે પરંતુ અજ્ઞાની મનુષ્ય અંધ કર્મોમાં જ સક્રિય રહે
ਜਿ ਤੁਧ ਨੋ ਸਾਲਾਹੇ ਸੁ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਪਾਵੈ ਜਿਸ ਨੋ ਕਿਰਪਾ ਨਿਰੰਜਨ ਕੇਰੀ ॥હે નિરંજન પરમેશ્વર! જે પણ તારી મહિમા-સ્તુતિ કરે છે તેમજ જેના પર તું કૃપા કરીને ઘરમાં આવે છે, તે બધું જ પ્રાપ્ત કરી લે છે. ਸੋਈ ਸਾਹੁ ਸਚਾ ਵਣਜਾਰਾ ਜਿਨਿ ਵਖਰੁ ਲਦਿਆ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਤੇਰੀ ॥હે પરમાત્મા! વાસ્તવમાં તે જ શાહુકાર
ਮਃ ੫ ॥મહેલ ૫॥ ਘਟਿ ਵਸਹਿ ਚਰਣਾਰਬਿੰਦ ਰਸਨਾ ਜਪੈ ਗੁਪਾਲ ॥જે મનુષ્યના અંતરમાં પરમાત્માના સુંદર ચરણ કમળ વસે છે અને તેની જીભ ગોપાલને જપે છે. ਨਾਨਕ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸਿਮਰੀਐ ਤਿਸੁ ਦੇਹੀ ਕਉ ਪਾਲਿ ॥੨॥હે નાનક! તે પ્રભુને જ યાદ કરવા જોઈએ, જે તે મનુષ્ય શરીરનું પોષણ કરે છે ॥૨॥ ਪਉੜੀ ॥ પગથિયું॥ ਆਪੇ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਕਰਤਾ
ਜਿਨਾ ਆਪੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਦੇ ਵਡਿਆਈ ਸੇ ਜਨ ਸਚੀ ਦਰਗਹਿ ਜਾਣੇ ॥੧੧॥જે લોકોને તું ગુરુમુખની મહાનતા આપે છે, તે તારા સત્ય દરબારમાં વિખ્યાત થઈ જાય છે ॥૧૧॥ ਸਲੋਕੁ ਮਰਦਾਨਾ ੧ ॥શ્લોક મરદાના ૧॥ ਕਲਿ ਕਲਵਾਲੀ ਕਾਮੁ ਮਦੁ ਮਨੂਆ ਪੀਵਣਹਾਰੁ ॥આ કળિયુગ કામવાસનાની દારુથી ભરેલ દારૂખાનું છે, જેને મન પીનાર છે. ਕ੍ਰੋਧ ਕਟੋਰੀ ਮੋਹਿ ਭਰੀ ਪੀਲਾਵਾ ਅਹੰਕਾਰੁ
ਮਨਮੁਖ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਹੈ ਨਾਮਿ ਨ ਲਗੋ ਪਿਆਰੁ ॥સ્વેચ્છાચારી મનુષ્ય માયાના મોહમાં લીન છે, જેના કારણે તે પરમાત્માના નામથી પ્રેમ લગાડતા નથી. ਕੂੜੁ ਕਮਾਵੈ ਕੂੜੁ ਸੰਗ੍ਰਹੈ ਕੂੜੁ ਕਰੇ ਆਹਾਰੁ ॥તે અસત્ય જ કમાય છે અને અસત્ય જ સંગ્રહ કરતો રહે છે તથા અસત્યને જ પોતાનું ભોજન બનાવે છે. ਬਿਖੁ ਮਾਇਆ ਧਨੁ ਸੰਚਿ ਮਰਹਿ ਅੰਤੇ ਹੋਇ
ਆਪੇ ਜਲੁ ਆਪੇ ਦੇ ਛਿੰਗਾ ਆਪੇ ਚੁਲੀ ਭਰਾਵੈ ॥તે પોતે જ પાણી છે, તમે જ દાંત ખોતરવાનું તણખલું પ્રદાન કરો છો અને તમે જ કોગળાં કરવાની જાણ આપો છો. ਆਪੇ ਸੰਗਤਿ ਸਦਿ ਬਹਾਲੈ ਆਪੇ ਵਿਦਾ ਕਰਾਵੈ ॥તે પોતે જ મંડળને આમંત્રિત કરીને બેસેલ અને પોતે જ તેને વિદાય પણ કરે છે. ਜਿਸ ਨੋ ਕਿਰਪਾਲੁ ਹੋਵੈ
ਅਨਦਿਨੁ ਸਹਸਾ ਕਦੇ ਨ ਚੂਕੈ ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਦੁਖੁ ਪਾਏ ॥રાત-દિવસ તેનો સંદેહ ક્યારેય દૂર થતો નથી અને સદ્દગુરુના શબ્દ વગર દુઃખ મેળવે છે ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਲੋਭੁ ਅੰਤਰਿ ਸਬਲਾ ਨਿਤ ਧੰਧਾ ਕਰਤ ਵਿਹਾਏ ॥કામ, ક્રોધ, લોભ વગેરે પ્રચંડ વિકાર છે અને તેની ઉંમર દરરોજ જ સાંસારિક કાર્ય કરતા પસાર થઈ જાય છે ਚਰਣ ਕਰ ਦੇਖਤ ਸੁਣਿ