ਅਹੰਬੁਧਿ ਦੁਰਮਤਿ ਹੈ ਮੈਲੀ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਭਵਜਲਿ ਫੇਰਾ ॥੩॥
ଅହଂରେ ଭରି ରହିଥିବା ବୁଦ୍ଧି ମଳିନ ଅଟେ, ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ସଂସାର-ସାଗରର ଚକ୍ର ଲାଗି ରହିଥାଏ||3|
ਹੋਮ ਜਗ ਜਪ ਤਪ ਸਭਿ ਸੰਜਮ ਤਟਿ ਤੀਰਥਿ ਨਹੀ ਪਾਇਆ ॥
ହୋମ, ଯଜ୍ଞ, ଜପ-ତପ, ସଂଯମ ଏବଂ ତୀର୍ଥ ଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵର ପ୍ରାପ୍ତି ହୁଏନାହିଁ।
ਮਿਟਿਆ ਆਪੁ ਪਏ ਸਰਣਾਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਨਕ ਜਗਤੁ ਤਰਾਇਆ ॥੪॥੧॥੧੪॥
ନାନକଙ୍କ ସନ୍ଦେଶ ଯେ ଯଦି ଅହଂ ଭାବନା ଦୂର କରି ଗୁରୁଙ୍କ ଶରଣରେ ଆସ, ଜଗତରୁ ମୁକ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ||4||1||14||
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ଭୈରଉ ମହଲା 3॥
ਬਨ ਮਹਿ ਪੇਖਿਓ ਤ੍ਰਿਣ ਮਹਿ ਪੇਖਿਓ ਗ੍ਰਿਹਿ ਪੇਖਿਓ ਉਦਾਸਾਏ ॥
ଜଙ୍ଗଲରେ ଦେଖିଛି, ତୃଣରେ ଖୋଜିଛି, ଗୃହସ୍ଥିରେ ଓ ଉଦାସୀନତାରେ ଦେଖିଛି,
ਦੰਡਧਾਰ ਜਟਧਾਰੈ ਪੇਖਿਓ ਵਰਤ ਨੇਮ ਤੀਰਥਾਏ ॥੧॥
ଦଣ୍ଡଧାରୀ, ଜଟାଧାରୀ, ବ୍ରତ, ନିୟମ ଓ ତୀର୍ଥରେ ତାହାଙ୍କୁ ଖୋଜିଛି||1||
ਸੰਤਸੰਗਿ ਪੇਖਿਓ ਮਨ ਮਾਏਂ ॥
କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ସନ୍ଥଙ୍କ ସହିତ ପାଇଛି, ତାହାଙ୍କୁ ମୁଁ ଦେଖିଛି।
ਊਭ ਪਇਆਲ ਸਰਬ ਮਹਿ ਪੂਰਨ ਰਸਿ ਮੰਗਲ ਗੁਣ ਗਾਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଆକାଶ, ପାତାଳ ସବୁଠାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପରେ ବ୍ୟାପ୍ତ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ହିଁ ଗୁଣଗାନ କରିଛି॥1॥ରୁହ।
ਜੋਗ ਭੇਖ ਸੰਨਿਆਸੈ ਪੇਖਿਓ ਜਤਿ ਜੰਗਮ ਕਾਪੜਾਏ ॥
ଯୋଗୀ, ବେଶଧାରୀ, ସନ୍ନ୍ୟାସୀ, ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ, ଦିଗମ୍ବର ରୂପରେ ଖୋଜିଛି,
ਤਪੀ ਤਪੀਸੁਰ ਮੁਨਿ ਮਹਿ ਪੇਖਿਓ ਨਟ ਨਾਟਿਕ ਨਿਰਤਾਏ ॥੨॥
ତପସ୍ଵୀ, ମୁନି, ନାତି, ନାଟକ, ନୃତ୍ୟରେ ତାହାଙ୍କୁ ଖୋଜିଛି||2||
ਚਹੁ ਮਹਿ ਪੇਖਿਓ ਖਟ ਮਹਿ ਪੇਖਿਓ ਦਸ ਅਸਟੀ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਾਏ ॥
ଚାରି ବେଦ, ଛଅ ଶାସ୍ତ୍ର, ଅଠର ପୁରାଣରେ ତାହାଙ୍କ ସନ୍ଧାନ କରିଛି।
ਸਭ ਮਿਲਿ ਏਕੋ ਏਕੁ ਵਖਾਨਹਿ ਤਉ ਕਿਸ ਤੇ ਕਹਉ ਦੁਰਾਏ ॥੩॥
ସବୁଙ୍କ ସହିତ ମିଶି କେବଳ ଏକର ହିଁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି, ସେତେବେଳେ ସେ କାହାଠାରୁ ଦୂର ବୋଲି କୁହାଯାଇ ପାରିବ? ||3||
ਅਗਹ ਅਗਹ ਬੇਅੰਤ ਸੁਆਮੀ ਨਹ ਕੀਮ ਕੀਮ ਕੀਮਾਏ ॥
ପରମାତ୍ମା ଅଗମ୍ୟ, ଅପହଞ୍ଚ, ଅସଂଖ୍ୟ, ତାହାଙ୍କ ମୂଲ୍ୟ ଅଙ୍କନ କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ।
ਜਨ ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਕੈ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ਜਿਹ ਘਟਿ ਪਰਗਟੀਆਏ ॥੪॥੨॥੧੫॥
ଯାହାର ହୃଦୟରେ ଈଶ୍ଵର ପ୍ରକଟ ହୋଇଛନ୍ତି, ନାନକ ତାହାଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଯାଇଥାନ୍ତି||4||2||15||
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ଭୈରଉ ମହଲା 3॥
ਨਿਕਟਿ ਬੁਝੈ ਸੋ ਬੁਰਾ ਕਿਉ ਕਰੈ ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ନିକଟ ଭାବିବା ବାଲାର ମନ୍ଦ କିପରି ହୋଇ ପାରିବ?
ਬਿਖੁ ਸੰਚੈ ਨਿਤ ਡਰਤਾ ਫਿਰੈ ॥
ପରନ୍ତୁ ପାପର ଜହର ଏକତ୍ର କରିବା ବାଲା ନିତ୍ୟ ଭୟ କରିଥାଏ।
ਹੈ ਨਿਕਟੇ ਅਰੁ ਭੇਦੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥
ଈଶ୍ଵର ନିକଟରେ ହିଁ ଅଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାହାଙ୍କ ରହସ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ,
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸਭ ਮੋਹੀ ਮਾਇਆ ॥੧॥
ବାସ୍ତବରେ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ସବୁ ଲୋକ ମାୟାରେ ମୋହିତ ରହିଥାନ୍ତି||1||
ਨੇੜੈ ਨੇੜੈ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ ॥
ସମସ୍ତେ ତାହାଙ୍କୁ ନିକଟରେ ହିଁ କହିଥାନ୍ତି,
ਗੁਰਮੁਖਿ ਭੇਦੁ ਵਿਰਲਾ ਕੋ ਲਹੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କିନ୍ତୁ କେହି ବିରଳ ହିଁ ଗୁରୁଙ୍କ ଠାରୁ ଏହି ରହସ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਨਿਕਟਿ ਨ ਦੇਖੈ ਪਰ ਗ੍ਰਿਹਿ ਜਾਇ ॥
ଯିଏ ତାହାଙ୍କୁ ନିକଟରେ ଦେଖେ ନାହିଁ, ସେ ପର ଘରକୁ ହିଁ ଯାଇଥାଏ।
ਦਰਬੁ ਹਿਰੈ ਮਿਥਿਆ ਕਰਿ ਖਾਇ ॥
ସେ ଧନ-ଦୌଲତ ଦ୍ଵାରା ମିଥ୍ୟା ଜୀବନ ହିଁ ବିତାଇ ଥାଏ।
ਪਈ ਠਗਉਰੀ ਹਰਿ ਸੰਗਿ ਨ ਜਾਨਿਆ ॥
ସେ ମାୟା ଦ୍ଵାରା ଠକି ହୋଇ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଆଖପାଖରେ ଭାବନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ
ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਹੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਨਿਆ ॥੨॥
ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଭ୍ରମରେ ହିଁ ରହିଥାଏ||2||
ਨਿਕਟਿ ਨ ਜਾਨੈ ਬੋਲੈ ਕੂੜੁ ॥
ଯିଏ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପାଖରେ ମାନେ ନାହିଁ, ସେ ମିଥ୍ୟା ହିଁ ବୋଲିଥାଏ।
ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਮੂਠਾ ਹੈ ਮੂੜੁ ॥
ବାସ୍ତବରେ ମୂର୍ଖ ବ୍ୟକ୍ତି ମାୟାର ମୋହରେ ଠକି ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਅੰਤਰਿ ਵਸਤੁ ਦਿਸੰਤਰਿ ਜਾਇ ॥
ସଚ୍ଚା ବସ୍ତୁ ଅନ୍ତର୍ମନରେ ହିଁ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ସେ ଦୂରକୁ ଯାଇ ଖୋଜିଥାଏ।
ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਹੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇ ॥੩॥
ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ସେ ଭ୍ରମରେ ହିଁ ରହିଥାଏ||3||
ਜਿਸੁ ਮਸਤਕਿ ਕਰਮੁ ਲਿਖਿਆ ਲਿਲਾਟ ॥
ଜହର ଭାଗ୍ୟରେ ଲେଖା ହୋଇଥାଏ, ସେ ହିଁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରିଥାଏ ଏବଂ
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੇ ਖੁਲ੍ਹ੍ਹੇ ਕਪਾਟ ॥
ତାହାର ମନର କବାଟ ଖୋଲିଯାଏ।
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਟੇ ਸੋਇ ॥
ଭିତରେ-ବାହାରେ ଏବଂ ନିକଟରେ ଈଶ୍ଵର ହିଁ ଅଛନ୍ତି,
ਜਨ ਨਾਨਕ ਆਵੈ ਨ ਜਾਵੈ ਕੋਇ ॥੪॥੩॥੧੬॥
ହେ ନାନକ! ସେ କେଉଁଠିକୁ ଆସିବା-ଯିବା କରନ୍ତି ନାହିଁ||4||3||16||
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ଭୈରଉ ମହଲା 3॥
ਜਿਸੁ ਤੂ ਰਾਖਹਿ ਤਿਸੁ ਕਉਨੁ ਮਾਰੈ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ଯାହାକୁ ତୁ ରକ୍ଷା କରୁ, ତାହାକୁ କିଏ ମାରି ପାରିବ?
ਸਭ ਤੁਝ ਹੀ ਅੰਤਰਿ ਸਗਲ ਸੰਸਾਰੈ ॥
ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂସାର ତୋର ଅଧୀନ ଅଛି।
ਕੋਟਿ ਉਪਾਵ ਚਿਤਵਤ ਹੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ॥
ପ୍ରାଣୀ କେତେ ଉପାୟ ବିଚାର କରିଥାଏ,
ਸੋ ਹੋਵੈ ਜਿ ਕਰੈ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੀ ॥੧॥
କିନ୍ତୁ ତାହା ହିଁ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ପରମାତ୍ମା କରିଥାନ୍ତି||1||
ਰਾਖਹੁ ਰਾਖਹੁ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ॥
ହେ ଭଗବାନ! କୃପା କରି ରକ୍ଷା କର,
ਤੇਰੀ ਸਰਣਿ ਤੇਰੈ ਦਰਵਾਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଆମେ ତୋର ଦରବାରରେ ତୋର ଶରଣରେ ଆସିଛୁ॥1॥ରୁହ॥
ਜਿਨਿ ਸੇਵਿਆ ਨਿਰਭਉ ਸੁਖਦਾਤਾ ॥
ଯିଏ ସୁଖଦାତା ନିର୍ଭୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଉପାସନା କରିଥାଏ,
ਤਿਨਿ ਭਉ ਦੂਰਿ ਕੀਆ ਏਕੁ ਪਰਾਤਾ ॥
ତାହାର ଭୟ ଦୂର ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ସେ ଏକ ବ୍ରହ୍ମକୁ ହିଁ ଜାଣି ଥାଏ।
ਜੋ ਤੂ ਕਰਹਿ ਸੋਈ ਫੁਨਿ ਹੋਇ ॥
ହେ ପରଂବ୍ରହ୍ମ! ଯାହା ତୁ କରୁ, ତାହା ହିଁ ହୋଇଥାଏ,
ਮਾਰੈ ਨ ਰਾਖੈ ਦੂਜਾ ਕੋਇ ॥੨॥
ତୋର ଅତିରିକ୍ତ ଅନ୍ୟ କେହି ମାରିବା କିମ୍ବା ରକ୍ଷା କରିବା ବାଲା ନାହାନ୍ତି||2||
ਕਿਆ ਤੂ ਸੋਚਹਿ ਮਾਣਸ ਬਾਣਿ ॥
ହେ ମନୁଷ୍ୟ! ସ୍ଵଭାବ ଅନୁସାରେ ତୁ କଣ ବିଚାର କରୁଅଛୁ?
ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਪੁਰਖੁ ਸੁਜਾਣੁ ॥
ଅନ୍ତର୍ଯାମୀ ପ୍ରଭୁ ସର୍ବଜ୍ଞ ଅଟନ୍ତି।
ਏਕ ਟੇਕ ਏਕੋ ਆਧਾਰੁ ॥
କେବଳ ସେ ହିଁ ଆମର ଆଶ୍ରା ଅଟନ୍ତି, ଆଉ ଏକମାତ୍ର ସେ ହିଁ ସବୁଙ୍କ ଆଧାର ଅଟନ୍ତି,
ਸਭ ਕਿਛੁ ਜਾਣੈ ਸਿਰਜਣਹਾਰੁ ॥੩॥
ସେହି ସୃଜନହାର ସବୁକିଛି ଜାଣିଥାନ୍ତି||3||
ਜਿਸੁ ਊਪਰਿ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਕਰਤਾਰੁ ॥
ଯାହା ଉପରେ ଈଶ୍ଵର କୃପା କରିଥାନ୍ତି,