ਜਿਨ ਕਉ ਤਖਤਿ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੇ ਪਰਧਾਨ ਕੀਏ ॥
ଯାହାକୁ ରାଜ ସିଂହାସନ ଉପରେ ବିରାଜମାନର ବଡିମା ମିଳିଥାଏ, ତାହାକୁ ସେ ପ୍ରମୁଖ ବନାଇ ଥାଆନ୍ତି।
ਪਾਰਸੁ ਭੇਟਿ ਭਏ ਸੇ ਪਾਰਸ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਰ ਸੰਗਿ ਥੀਏ ॥੪॥੪॥੧੨॥
ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ସନ୍ଦେଶ ଯେ ଗୁରୁ-ପାରସ ସହିତ ସାକ୍ଷାତ କରି ସେ ଗୁଣବାନ ବନିଯାଇ ଥାଏ ଏବଂ ଗୁରୁଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ରହିଥାଏ||4||4||12||
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੩ ਘਰੁ ੧ ਦੁਤੁਕੇ
ବସନ୍ତ ମହଲା 3 ଘର 1 ଦୁତୁକେ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରେ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਮਾਹਾ ਰੁਤੀ ਮਹਿ ਸਦ ਬਸੰਤੁ ॥
ମାସ, ଋତୁ ବସନ୍ତ ଋତୁ ପ୍ରମୁଖ ଅଟେ।
ਜਿਤੁ ਹਰਿਆ ਸਭੁ ਜੀਅ ਜੰਤੁ ॥
ଏହି ଋତୁରେ ସବୁ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଆନନ୍ଦିତ ହୋଇଥାନ୍ତି।
ਕਿਆ ਹਉ ਆਖਾ ਕਿਰਮ ਜੰਤੁ ॥
ହେ ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା! ମୁଁ ବିଚରା ଜୀବ କଣ କରି ପାରିବି,
ਤੇਰਾ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਆ ਆਦਿ ਅੰਤੁ ॥੧॥
ତୋର ଆଦି ଏବଂ ଅନ୍ତର ରହସ୍ୟ କେହି ପାଇ ନାହାନ୍ତି||1||
ਤੈ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਕਰਹਿ ਸੇਵ ॥
ହେ ମାଲିକ! ଯିଏ ତୋର ସେବା କରିଥାଏ,
ਪਰਮ ਸੁਖ ਪਾਵਹਿ ਆਤਮ ਦੇਵ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ପରମ ସୁଖ ପାଇଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਤਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰੈ ॥
ଯାହାର ଭାଗ୍ୟ ଉତ୍ତମ ହୋଇଥାଏ, ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସେବା କରିଥାଏ।
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਜੀਵਤ ਮਰੈ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ସେ ସଂସାରରେ ରହି ବିକାରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବରେ ଜିତିଥାଏ।
ਅਨਦਿਨੁ ਸਾਚੁ ਨਾਮੁ ਉਚਰੈ ॥
ସେ ପ୍ରତି କ୍ଷଣରେ ପ୍ରଭୁନାମର ଉଚ୍ଚାରଣ କରିଥାଏ,
ਇਨ ਬਿਧਿ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੁਤਰੁ ਤਰੈ ॥੨॥
ଏହିପରି ପ୍ରାଣୀ କଠିନ ସଂସାର ସାଗରରୁ ପାର ହୋଇଯାଏ||2||
ਬਿਖੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਕਰਤਾਰਿ ਉਪਾਏ ॥
ମନ୍ଦ ରୂପୀ ବିଷ ଏବଂ ଭଲ ରୂପୀ ଅମୃତ ପରମାତ୍ମା ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ
ਸੰਸਾਰ ਬਿਰਖ ਕਉ ਦੁਇ ਫਲ ਲਾਏ ॥
ସଂସାର ରୂପୀ ବୃକ୍ଷରେ ଦୁଇଟି ଫଳ ଲଗାଇଛନ୍ତି।
ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ॥
କରିବା-କରାଇବା ବାଲା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଈଶ୍ଵର ଅଟନ୍ତି,
ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੈ ਖਵਾਏ ॥੩॥
ଯେପରି ତାହାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ହୋଇଥାଏ, ସେପରି ହି ଫଳ ଖୁଆଇ ଥାଆନ୍ତି||3||
ਨਾਨਕ ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥
ହେ ନାନକ! ଯାହା ଉପରେ କୃପା ଦୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି,
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਆਪੇ ਦੇਇ ॥
ତାହାକୁ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନାମ ଅମୃତ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।
ਬਿਖਿਆ ਕੀ ਬਾਸਨਾ ਮਨਹਿ ਕਰੇਇ ॥
ସେ ତାହାର ବିକାରର ବାସନାକୁ ନିବୃତ୍ତ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ
ਅਪਣਾ ਭਾਣਾ ਆਪਿ ਕਰੇਇ ॥੪॥੧॥
ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଏପରି କରିଥାନ୍ତି||4||1||
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
ବସନ୍ତ ମହଲା 3॥
ਰਾਤੇ ਸਾਚਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਨਿਹਾਲਾ ॥
ଯିଏ ଶାଶ୍ଵତ ହରିନାମରେ ନିମଗ୍ନ ହୋଇଯାଏ, ସେ ସର୍ବଦା ଆନନ୍ଦିତ ରହିଥାଏ।
ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਪ੍ਰਭ ਦੀਨ ਦਇਆਲਾ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୁ ଦୀନଦୟାଳୁ ଅଟୁ, ଆମ ଉପରେ ଦୟା କର।
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨਹੀ ਮੈ ਕੋਇ ॥
ତୋ’ ବିନା ମୋର ଅନ୍ୟ କେହି ସହାୟକ ନାହାନ୍ତି,
ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖੈ ਸੋਇ ॥੧॥
ତୋର ଯେପରି ଇଛା ହୋଇଥାଏ, ସେପରି ହିଁ ତୁ ରଖିଥାଉ||1||
ਗੁਰ ਗੋਪਾਲ ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਭਾਏ ॥
ଗୁରୁ-ପରମେଶ୍ଵର ହିଁ ମୋର ମନକୁ ଭଲ ଲାଗିଥାନ୍ତି,
ਰਹਿ ਨ ਸਕਉ ਦਰਸਨ ਦੇਖੇ ਬਿਨੁ ਸਹਜਿ ਮਿਲਉ ਗੁਰੁ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବା ବିନା ଆଦୌ ରହିପାରେ ନାହିଁ। ସେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ହିଁ ମିଳିଥାନ୍ତି ଆଉ ଗୁରୁ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସଂଯୋଗ ବନାଇ ମିଳାଇ ଥାଆନ୍ତି॥1॥ରୁହ॥
ਇਹੁ ਮਨੁ ਲੋਭੀ ਲੋਭਿ ਲੁਭਾਨਾ ॥
ଏହି ଲୋଭୀ ମନ ଲୋଭରେ ହିଁ ଫସି ରହିଥାଏ,
ਰਾਮ ਬਿਸਾਰਿ ਬਹੁਰਿ ਪਛੁਤਾਨਾ ॥
ତାପରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭୁଲି ବହୁତ ପଶ୍ଚାତାପ କରିଥାଏ।
ਬਿਛੁਰਤ ਮਿਲਾਇ ਗੁਰ ਸੇਵ ਰਾਂਗੇ ॥
ଯିଏ ଗୁରୁଙ୍କ ସେବାରେ ରତ ହୋଇଯାଏ, ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରୁ ବିଚ୍ଛେଦ ହୋଇଥିବା ପ୍ରାଣୀକୁ ଗୁରୁ ପୁନଃ ମିଳାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି।
ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦੀਓ ਮਸਤਕਿ ਵਡਭਾਗੇ ॥੨॥
ଯାହାର ଅହୋଭାଗ୍ୟ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ହରିନାମ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି||2||
ਪਉਣ ਪਾਣੀ ਕੀ ਇਹ ਦੇਹ ਸਰੀਰਾ ॥
ଏହି ପବନ-ପାଣି ଇତ୍ୟାଦି ପାଞ୍ଚ ତତ୍ତ୍ଵରେ ରଚନା ହୋଇଛି ଏବଂ
ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਕਠਿਨ ਤਨਿ ਪੀਰਾ ॥
ଅହଂ ରୋଗ ଏହି ଶରୀରକୁ ବହୁତ ପୀଡା ଦେଇଥାଏ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਾਮ ਨਾਮ ਦਾਰੂ ਗੁਣ ਗਾਇਆ ॥
ଗୁରୁ ତାହାକୁ ଔଷଧ ଭାବରେ ରାମନାମର ଗୁଣଗାନ ହିଁ ବତାଇଛନ୍ତି ଏବଂ
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਗੁਰਿ ਰੋਗੁ ਗਵਾਇਆ ॥੩॥
ଗୁରୁ କୃପା କରି ଅହଂ ରୋଗ ସମାପ୍ତ କରି ଦେଇଛନ୍ତି||3||
ਚਾਰਿ ਨਦੀਆ ਅਗਨੀ ਤਨਿ ਚਾਰੇ ॥
ତନରେ କ୍ରୋଧ, ଲାଳସା, ଅହଂକାର ଏବଂ ହିଂସା ରୂପୀ ଚାରି ନଦୀ ବହୁଅଛି ଏବଂ
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਜਲਤ ਜਲੇ ਅਹੰਕਾਰੇ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ତୃଷ୍ଣା ଏବଂ ଅହଂକାରରେ ଜଳିଥାଏ।
ਗੁਰਿ ਰਾਖੇ ਵਡਭਾਗੀ ਤਾਰੇ ॥
ଗୁରୁ ଯାହାର ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି, ଏପରି ଭାଗ୍ୟବାନ ସଂସାର-ସାଗରରୁ ପାର ହୋଇଯାଏ।
ਜਨ ਨਾਨਕ ਉਰਿ ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਧਾਰੇ ॥੪॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଭକ୍ତ ନିଜ ହୃଦୟରେ ହରିନାମ ରୂପୀ ଅମୃତ ହିଁ ଧାରଣ କରି ରଖିଥାନ୍ତି||4||2||
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
ବସନ୍ତ ମହଲା 3॥
ਹਰਿ ਸੇਵੇ ਸੋ ਹਰਿ ਕਾ ਲੋਗੁ ॥
ଯିଏ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଉପାସନା କରିଥାଏ, ବାସ୍ତବରେ ସେ ହିଁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଉପାସକ ଅଟେ,
ਸਾਚੁ ਸਹਜੁ ਕਦੇ ਨ ਹੋਵੈ ਸੋਗੁ ॥
ସେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଅବସ୍ଥାରେ ସୁଖ ପାଇଥାଏ ଏବଂ ତାହାକୁ କେବେ ଦୁଃଖ-ଶୋକ ହୁଏନାହିଁ।
ਮਨਮੁਖ ਮੁਏ ਨਾਹੀ ਹਰਿ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
ଅଭାଗା ମନମୁଖୀ ମନରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସ୍ମରଣ କରେନାହିଁ,
ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮਹਿ ਭੀ ਮਰਿ ਜਾਹਿ ॥੧॥
ଏଣୁ ବାରମ୍ବାର ଜନ୍ମ-ମରଣ ହୋଇଥାଏ||1||
ਸੇ ਜਨ ਜੀਵੇ ਜਿਨ ਹਰਿ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଜିତି ଯାଇଥାଏ, ଯିଏ ମନରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ।
ਸਾਚੁ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਲਹਿ ਸਾਚਿ ਸਮਾਹਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭଜନ ଗାନ କରିଥାଏ ଏବଂ ପରମ ସତ୍ୟରେ ହିଁ ସମାହିତ ହୋଇଯାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਹਰਿ ਨ ਸੇਵਹਿ ਤੇ ਹਰਿ ਤੇ ਦੂਰਿ ॥
ଯିଏ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଉପାସନା କରେନାହିଁ, ତାହା ଠାରୁ ଇଶ୍ଵର ଦୂରରେ ହିଁ ରହିଥାନ୍ତି।
ਦਿਸੰਤਰੁ ਭਵਹਿ ਸਿਰਿ ਪਾਵਹਿ ਧੂਰਿ ॥
ସେ ଦେଶ-ଦେଶାନ୍ତର ଭ୍ରମଣ କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ମସ୍ତକ ଉପରେ ଧୂଳି ହିଁ ପଡିଥାଏ।
ਹਰਿ ਆਪੇ ਜਨ ਲੀਏ ਲਾਇ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏତେ କୃପାଳୁ ଯେ ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜୀବକୁ ନିଜ ଲଗ୍ନରେ ଲଗାଇ ନେଇଥାନ୍ତି,
ਤਿਨ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੈ ਤਿਲੁ ਨ ਤਮਾਇ ॥੨॥
ସେ ସୁଖ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ତାହାକୁ ତିଳେମାତ୍ର ଲୋଭ ହୁଏନାହିଁ||2||